Фармiраванне беларускай нацыi
Информация - История
Другие материалы по предмету История
?сторыка-лiтаратурны працэс.
СтанаСЮленне нацыянальнага прафесiйнага тэатра. Музычнае жыццё. У фармiраваннi беларускага прафесiйнага нацыянальнага тэатра вялiкую ролю адыграла тэатральная культура рускага, украiнскагй i польскага народаСЮ. У беларускiх гарадах дзейнiчалi мяiовыя рускiя драматычныя трупы, а таксама гастралявалi акцёры сталiчных тэатраСЮ. Беларускiя гледачы мелi магчымаiь пазнаёмiцца з выдатнай iгрой знакамiтых рускiх артыстаСЮ М.Савiнай, П.Арленева, М.Хадотава; В.КамiсаржэСЮскай. Разнастайны рэпертуар рускiх драматычных калектываСЮ складалi не толькi песы забаСЮляльнага характару, але i лепшыя творы сусветнай i айчыннай драматургiчнай класiкi. Нязменным поспехам карысталiся творы М.Гогаля, А.Грыбаедава, А.АстроСЮскага, А.Чэхава i iншых рускiх драматургаСЮ. Паспяхова гастралявалi на Беларусi СЮкраiнскiя тэатры М.Старыцкага, М.КрапiСЮнiцкага. Прыязджалi таксама польскiя тэатральныя калектывы.
Пад уздзеяннем выступленняСЮ прафесiйных тэатраСЮ у беларускiх гарадах i мястэчках стваралiся аматарскiя тэатральныя калектывы. У Мiнску на iэне Дваранскага сходу прафесiяналы i аматары ставiлi творы рускай, украiнскай i зарубежнай драматургii. 5 чэрвеня 1890 г. у горадзе быСЮ адкрыты пастаянны тэатр (цяпер памяшканне тэатра iмя Янкi Купалы). У гэтым жа годзе СЮ Мiнску было створана Таварыства аматараСЮ мастацтваСЮ. У асяроддзi беларускай iнтэлiгенцыi паступова наспявала iдэя неабходнаii стварэння беларускага нацыянальнага тэатра прафесiйнага тыпу.
Уздым беларускага нацыянальна-вызваленчага руху, рост нацыя-нальнай самасвядомаii беларускага народа, зяСЮленне новых значных твораСЮ беларускай драматургii спрыялi СЮ пачатку XX ст. стварэнню шматлiкiх музычна-драматычных гурткоСЮ i арганiзацыi т. зв. беларускiх вечарынак. На вечарынках звычайна выступалi хоры, танцоры, чыталiся беларускiя лiтаратурныя творы, ставiлiся песы. На першапачатковым этапе сваёй дзейнаii СЮдзельнiкi вечарынак сутыкнулiся з недахопам беларускiх пес, таму яны ставiлi драматычныя творы рускiх, украiнскiх аСЮтараСЮ. Рэпертуар вечарынак уключаСЮ таксама песы "ПаСЮлiнка" i "Прымакi" Я.Купалы, "Антось Лата" Я.Коласа, "Модны шляхцюк" К.Каганца.
На традыцыях беларускiх вечарынак узнiкла Першая беларуская трупа РЖгната Буйнiцкага - сапраСЮдны тэатр прафесiйнага тыпу. Значнае меiа сярод дзеячаСЮ беларускай культуры заняла асоба яе стваральнiка. Землямер па прафесii, цесна звязаны з простым народам, сапраСЮдны патрыёт, РЖ.Буйнiцкi на свае СЮласныя сродкi стварыСЮ трупу СЮ асабiстым фальварку Палевачы СЮ Дзiсенскiм павеце (цяпер Глыбоцкi р-н). У 1907 г. замацаваСЮся пастаянны склад удзельнiкаСЮ гэтага калектыву, а СЮ 1910 г. пасля СЮдзелу СЮ Першай беларускай вечарынцы СЮ Вiльнi тэатр РЖ.Буйнiцкага ператварыСЮся СЮ прафесiйны.
У рэпертуары Першай беларускай трупы былi песнi, танцы, пастаноСЮкi пес "Па рэвiзii", "Пашылiся СЮ дурнi" М.КрапiСЮнiцкага, "У зiмовы вечар" Э.Ажэшкi, "Мiхалка" Далецкiх, "Сватанне" А.Чэхава, "Модны шляхцюк" К.Каганца, дэкламавалiся творы беларускiх паэтаСЮ i пiсьменнiкаСЮ. РЖ.Буйнiцкi i яго акцёры займалiся актыСЮнай гастрольнай дзейнаiю. У час гастроляСЮ па Беларусi РЖ.Буйнiцкi дапамагаСЮ мяiовым аматарскiм гурткам, што спрыяла пашырэнню тэатральнага аматарства.
У 1911 - 1912 гг. трупа РЖ.Буйнiцкага выступала СЮ Пецярбургу, у 1913 г. калектыСЮ.наведаСЮ Варшаву. Такiм чынам РЖ.Буйнiцкi знаёмiСЮ гледачоСЮ з мастацкай культурай беларускага народа, звяртаСЮ увагу на яе асаблiваii, непаСЮторны нацыянальны каларыт. Асаблiва высокую адзнаку грамадскаii атрымала другое выступленне СЮ Пецярбургу трупы РЖ.Буйнiцкага. Расiйскi часопiс "Вестннк знання" адзначыСЮ, што поспех беларускiх артыстаСЮ быСЮ каласальны. Я.Дыла назваСЮ iх выступленне трыумфам у сталiцы.
Справу РЖ.Буйнiцкага па стварэннi нацыянальнага тэатра актыСЮна падтрымлiвалi газета "Наша нiва", прагрэсiСЮныя дзеячы беларускай культуры Я.Купала, Ядвiгiн Ш., Цётка, Ц.Гартны, З.Бядуля. Аднак матэрыяльныя цяжкаii прымусiлi РЖ.Буйнiцкага СЮ 1913 г. закрыць тэатр.
Дзейнаiь Першай беларускай трупы i яе заснавальнiка, якога яшчэ пры жыццi называлi бацькам беларускага тэатра, упiсала яркую старонку СЮ развiццё беларускай тэатральнай культуры, заклала трывалы падмурак у развiццё справы паслядоСЮнiкаСЮ РЖгната Буйнiцкага на шляху станаСЮлення беларускага тэатра.
Пераемнiкам Першай беларускай трупы СЮ працэсе фармiравання нацыянальнага тэатра стала Першае таварыства беларускай драмы i камедыi. Яно СЮзнiкла СЮ Мiнску пасля ЛютаСЮскай рэвалюцыi. АрганiзаваСЮ таварыства вядомы беларускi акцёр i рэжысёр Ф.Ждановiч. У яго калектыСЮ праз некаторы час уступiСЮ У.Галубок, якому належыць выдатная роля СЮ развiццi беларускага тэатра СЮ паслякастрычнiцкi перыяд. Творчыя магчымаii таварыства былi даволi абмежаваныя, таму што яно трымалася толькi на энтузiязме СЮдзельнiкаСЮ. Нягледзячы на цяжкаii, калектыСЮ ужо СЮ першыя тыднi свайго iснавання ажыццявiСЮ гастрольную паездку па Беларусi.
Даволi разнастайным i багатым было музычнае жыццё беларускiх гарадоСЮ. 3 вялiкiм поспехам гастралявалi рускiя i СЮкраiнскiя музычна-драматычныя i харавыя калектывы, якiя знаёмiлi беларускую публiку з лепшымi творамi айчынных i замежных кампазiтараСЮ. Беларусь наведвалi такiя зоркi рускай музычнай культуры, як кампазiтары i пiянiсты С.РахманiнаСЮ, А.Скрабiн, знакамiтыя спевакi Л.СобiнаСЮ, Ф.Шаляпiн. Нязменным поспехам карысталася харавая капэла збiральнiка народных песень Д.Агрэнева-Славянскага, якi СЮключа