Фармiраванне беларускай нацыi
Информация - История
Другие материалы по предмету История
Вµрджаны новы статут гiмназiй, якi прадугледжваСЮ адкрыццё толькi класiчных гiмназiй. Тэрмiн навучання СЮ iх павялiчваСЮся з 7 да 8 гадоСЮ. Рэальныя гiмназii былi пераСЮтвораны СЮ рэальныя вучылiшчы, дзе тэрмiн навучання скарачаСЮся з 7 да 6 гадоСЮ. Права паступаць у тэхнiчныя вышэйшыя навучальныя СЮстановы мелi толькi тыя, хто скончыСЮ сёмы (дадатковы) клас вучылiшча. Паранейшаму iснавалi сярэднiя навучальныя СЮстановы царкоСЮнага ведамства - духоСЮныя семiнарыi.
У ходзе рэформы навучальныя СЮстановы розных ведамстваСЮ перайшлi СЮ большаii сваёй у падпарадкаванне Мiнiстэрству народнай асветы. У вёсках былi лiквiдаваны школы Мiнiстэрства дзяржаСЮных маёмаiей, удзельных кантор, школы памешчыкаСЮ, праваслаСЮнага i каталiцкага духавенства. Былi закрыты дваранскiя павятовыя вучылiшчы, якiя iснавалi СЮ заходнiх губернях. Пачатковымi школамi СЮ вёiы сталi народныя вучылiшчы. Па палажэннi 1872 г. стваралiся гарадскiя вучылiшчы, выпускнiкi якiх не маглi паступаць у сярэднiя навучальныя СЮстановы. Пры царкоСЮных прыходах iснавалi пачатковыя прыходскiя адна- i двухкласныя школы дарэформеннага тыпу, а таксама двух-, трох- i чатырохкласныя мужчынскiя i жаночыя вучылiшчы царкоСЮнага ведамства.
Разам з тым ажыццяСЮленне школьнай рэформы на Беларусi супала з правядзеннем жорсткага курсу СЮ палiтыцы царызму пасля падаСЮлення паСЮстання 1863 - 1864 гг. За СЮдзел выкладчыкаСЮ, студэнтаСЮ i навучэнцаСЮ у паСЮстаннi былi закрыты Горы-Горацкi земляробчы iнстытут, Навагрудская гiмназiя, Свiслацкая i Маладзечанская прагiмназii. Былi лiквiдаваны польскiя школы i амаль усе прыватныя вучылiшчы як "рассаднiкi паланiзацыi". У школах забаранялася выкладанне польскай мовы. Усiм выкладчыкам i настаСЮнiкам загадана было клапацiцца аб тым, каб у iенах навучальных устаноСЮ гутарковай мовай была руская.
Нягледзячы на жорсткi курс палiтьца расiйскага СЮрада СЮ галiне асветы, а таксама матэрыяльныя цяжкаii (адна школа прыходзiлася на 8 10 вёсак, большая частка школ размяшчалася СЮ непрыстасаваных для заняткаСЮ сялянскiх хатах, парт на СЮсiх вучняСЮ не хапала, вучэбных дапаможнiкаСЮ было мала, сшыткаСЮ вучнi сельскiх школ не мелi i г. д.), цяга беларускага насельнiцтва да навучання дзяцей у школе была велiзарная. Як сведчаць гiстарычныя дакументы, многiя школы СЮ Беларусi поСЮнаiю знаходзiлiся на СЮтрыманнi сялян. На сродкi сялян аддаленых вёсак пры школах стваралiся i СЮтрымлiвалiся вучнёСЮскiя iнтэрнаты. Шырока практыкаваСЮся збор сельскай грамадой грашовых сродкаСЮ i збожжа на будаСЮнiцтва i СЮтрыманне дзяржауных народных вучылiшч. Адкрывалiся хатнiя "школкi". Сяляне наймалi на некалькi дамоСЮ пiсьменнага хлопца - "дарэктара", якi вучыСЮ дзяцей у сялянскiх хатах па чарзе. У Беларусi, дзе не было земскiх школ, матэрыяльная падтрымка насельнiцтвам школьнай справы зяСЮлялася сведчаннем яго цягi да адукацыi, святла i ведаСЮ.
3 1881 г. у Расii наступiСЮ перыяд жорсткай палiтычнай рэакцыi, якая адмоСЮна паСЮплывала на сiстэму адукацыi. У адпаведнаii з палажэннем 1884 г. аб царкоСЮналрыходскiх школах пачаСЮся наступ на народныя вучылiшчы, многiя з якiх былi закрыты. Замест народных вучылiшч стваралiся царкоСЮнапрыходскiя школы i школы граматы, падначаленыя мяiоваму праваслаСЮнаму духавенству. У 1881 -1899 гг. колькаiь народных вучылiшч у Беларусi скарацiлася з 1198 да 999, адначасова было адкрыта 5814 царкоСЮнапрыходскiх школ i школ граматы.
Былi прыняты меры для абмежавання доступу СЮ сярэднюю школу выхадцам з нiжэйшых саслоСЮяСЮ. Летам 1887 г. выдадзены цыркуляр, якi СЮ асяроддзi прагрэсiСЮнай грамадскаii атрымаСЮ назву цыркуляра "аб кухарчыных дзецях". АжыццяСЮленне цыркуляра, па задумцы аСЮтараСЮ, павiнна было вызвалiць гiмназii i прагiмназii ад паступлення СЮ iх дзяцей фурманаСЮ, лакеяСЮ, павароСЮ, прачак, дробных гандляроСЮ i да iх падобных людзей, "детей конх, за нсключеннем разве одаренных необыкновеннымн способностямн, вовсе не следует выводнть нз среды, к коей онн прннадлежат". 3 гэтай мэтай была значна павышана плата за навучанне.
Пад уплывам эканамiчнага развiцця краiны павялiчвалiся колькаiь школ, якiя забяспечвалi пачатковыя веды, i кантынгент вучняСЮ. Калi СЮ 1881 г. на тэрыторыi Беларусi налiчвалася 1198 сельскiх народных школ i iх аддзяленняСЮ з 49 161 навучэнцам, дык у 1899 г. у 6813 народных вучылiшчах, царкоСЮнапрыходскiх школах i школах граматы СЮжо было 216 127 навучэнцаСЮ.
Сярэднiя навучальныя СЮстановы знаходзiлiся СЮ буйных гарадах Беларусi, у iх вучылiся пераважна дзецi прадстаСЮнiкоСЮ прывiлеяваных саслоСЮяСЮ. У 1868 г. на тэрыторыi Беларусi працавалi 6 мужчынскiх i 4 жаночыя гiмназii, 2 прагiмназii, 4 духоСЮныя семiнарыi i Полацкi кадэцкi корпус. У iх налiчвалася 3265 навучэнцаСЮ. 3 усiх сярэднiх навучальных устаноСЮ толькi мужчынскiя класiчныя i рэальныя гiмназii давалi права паступлення СЮ вышэйшыя навучальныя СЮстановы. Астатнiя навучальныя СЮстановы такiх правоСЮ не давалi, iх выпускнiкi займалi службовыя пасады. Напрыклад, выпускнiцы жаночых гiмназiй звычайна атрымлiвалi пасады настаСЮнiц у народных вучылiшчах, а тыя, што найболып паспяхова скончылi гiмназiю, званне хатняй настаСЮнiцы.
У 70-я гады былi адкрыты рэальныя вучылiшчы СЮ Пiнску i Мiнску, у 1885 г. - у Магiлёве. У 1898 г. колькаiь сярэднiх навучальных устаноСЮ на Беларусi павялiчылася да 20, у iх навучалася каля 5000 чалавек.
Аднак, нягледзячы на пашырэнне сеткi навучальных устаноСЮ i рост кантынгенту навучэнцаСЮ, узровень адукацыi заставаСЮся яшчэ нiзкiм. Паводле перапiсу 1897 г., агульны лiк пiсьменных у Беларусi складаСЮ толькi 25, 7 %.
На пачатку XX ст. у сiстэме школ?/p>