Фармiраванне беларускай нацыi
Информация - История
Другие материалы по предмету История
была вiдавочнай, аднак яСЮрэйскiя дзецi амаль не мелi магчымаii займацца СЮ агульных прафесiйных школах, бо павiнны былi выконваць пэСЮныя рэлiгiйныя прадпiсаннi i часта нават не ведалi рускай мовы.
Пытаннямi прафесiйнай адукацыi сярод яСЮрэяСЮ Беларусi займалiся аддзяленнi агульнарасiйскiх яСЮрэйскiх арганiзацый: ЯСЮрэйскага каланiзацыйнага таварыства, Таварыства рамеснай працы i iнш. Пры iх актыСЮнай падтрымцы былi адкрыты яСЮрэйскiя вучылiшчы СЮ Магiлёве, Вiцебску i Мiнску, рамесныя аддзяленнi пры яСЮрэйскiх вучылiшчах у Бабруйску, Гродне, Пiнску, дзе навучалi слясарна-механiчным i сталярным спецыяльнаiям на працягу 34 гадоСЮ. Мэтай навучання была падрыхтоСЮка спецыялiстаСЮ для фабрычна-заводскай прамысловаii i буйной рамеснай вытворчаii. РЖснавалi жаночыя яСЮрэйскiя прафесiйныя школы.
Дынамiчна развiвалася на Беларусi сельскагаспадарчая адукацыя, што было звязана з паспяховым развiццём сельскай гаспадаркi i iснаваннем попыту на прафесiяналаСЮ у галiне земляробства, жывёлагадоСЮлi i па iншых сельскагаспадарчых спецыяльнаiях.
Працягвала сваю работу Горацкае земляробчае вучылiшча, сярэдняя сельскагаспадарчая навучальная СЮстанова, адчыненая яшчэ СЮ 1840 г. Навучанне тут уключала агульнаадукацыйныя i спецыяльныя прадметы, а таксама шматлiкiя практычныя заняткi па батанiцы, метэаралогii, геадэзii, заалогii, анатомii, раслiнаводству. Вучылiшча мела сваю бiблiятэку, вопытнае поле, батанiчны сад, пасеку, жывёлагадоСЮчую ферму. Пры вучылiшчы дзейнiчалi землямерна-таксатарскiя класы, пераСЮтвораныя СЮ 1909 г. у сярэдняе землямерна-агранамiчнае вучылiшча.
У 1878 г. была адчынена Марiнагорская казённая сельска-гаспадарчая школа. Яна адносiлася да агульных нiжэйшых сельска-гаспадарчых школ першага разраду. Пры школе мелася ферма СЮ памеры 150 дзесяцiн зямлi. У жывёлагадоСЮчай гаспадарцы разводзiлася племянная жывёла. Адной з мэт iснавання школы, разам з падрыхтоСЮкай спецыялiстаСЮ, было распаСЮсюджванне сярод сялян перадавых метадаСЮ вядзення сельскай гаспадаркi. За СЮдзел у сельска-гаспадарчай выставе, арганiзаванай Мiнскiм сельскагаспадарчым таварыствам, Марiнагорская школа была СЮзнагароджана залатым медалём.
На Беларусi iснаваСЮ шэраг спецыяльных сельскагаспадарчых школ: ЗiноСЮеСЮская школа садовых рабочых (МагiлёСЮскi павет), практычная школа скотнiкаСЮ у маёнтку ЛяСЮкi (Горацкi павет), Ждановiцкая жаночая школа малочнай гаспадаркi (Чавускi павет), Бабруйская школа садаводства, агароднiцтва i хмеляводства, Полацкая нiжэйшая лясная школа, Малалосвiдская практычная школа садаводства (Гарадоцкi павет) i iнш. Сельскагаспадарчая адукацыя ажыццяСЮлялася i шляхам арганiзацыi курсаСЮ, класаСЮ i лекцый для жадаючых набыць некаторыя звесткi па розных галiнах сельскай гаспадаркi.
У дарэвалюцыйным Мiнску працавалi наступныя камерцыйныя навучальныя СЮстановы: Мiнскае мужчынскае сямiкласнае камерцыйнае вучылiшча, прыватнае жаночае камерцыйнае вучылiшча, прыватная мужчынская гандлёвая школа. Камерцыйныя вучылiшчы дзейнiчалi таксама СЮ Слуцку, Брэст-ЛiтоСЮску, Вiцебску, Магiлёве, Гомелi.
На Беларусi былi распаСЮсюджаны жаночыя прафесiйныя навучальныя СЮстановы. Пераважалi школы кройкi i шыцця i рукадзельныя класы. Выпускнiцы атрымлiвалi атэстаты, што давалi права адчыняць прыватныя школы i курсы швейнага майстэрства.
ПадрыхтоСЮка сярэдняга медыцынскага персаналу ажыццяСЮлялася СЮ ветэрынарна-фельчарскiх i павiвальных школах. 3 70-х гадоСЮ XIX ст. iснавалi МагiлёСЮская, Вiцебская, Гродзенская павiвальныя школы, МагiлёСЮская цэнтральная фельчарская школа. У пачатку XX ст. узнiклi ветэрынарна-фельчарская школа Мiнскага губернскага земства, фельчарска-акушэрскiя школы СЮ Вiцебску i Мiнску, павiвальная школа СЮ Гомелi, прыватная зубаСЮрачэбная школа СЮ Мiнску.
У другой палове XIX ст. на Беларусi былi закладзены асновы педагагiчнай адукацыi. У вынiку правядзення школьных рэформ 60-х гадоСЮ павялiчылася сетка пачатковых народных вучылiшч, што выклiкала патрэбу СЮ педагагiчных кадрах. Для iх падрыхтоСЮкi створаны педагагiчныя навучальныя СЮстановы - настаСЮнiцкiя семiнарыi. Маладзечанская настаСЮнiцкая семiнарыя, першая на Беларусi i наогул у Расiйскай iмперыi, пачала сваю дзейнаiь восенню 1864 г.
У 1872 г. была адкрыта Полацкая настаСЮнiцкая семшарыя, у 1о4г. Нясвiжская, у 1876 г. - Свiслацкая семiнарыi. На пачатку XX ст. адкрыты таксама БарысаСЮская, Бабруйская, Гомельская, Аршанская, РагачоСЮская, Барунская, МiiслаСЮская i Гарадоцкая настаунiцкiя
Тйаблему падрыхтоСЮкi настаСЮнiкаСЮ павiнна было вырашыць i стварэнне настаСЮнiцкiх iнстытутаСЮ. Першы настаСЮнiцкi шстытут на тэрыторыi Беларусi адкрыты СЮ 1910 г. у Вiцебску. У 1913 г. пачалiся заняткi СЮ МагiлёСЮскiм, а СЮ 1914 г. - у Мiнскiм настаСЮнiцкiх шстытутах.
Агульнаадукацыйная падрыхтоСЮка выпускнiкоу настаунiцкiх iнстытутаСЮ была нiжэйшай, чым навучэнцаСЮ гiмназiй i рэальных вучылiшч. Таму настаСЮнiцкiя iнстытуты не толькi не з яулялiся вышэйшымi навучальнымi СЮстановамi, але i не карысталiся правамi сярэдняй школы: iх выпускнiкi не мелi права паступаць у вышэнгаыя навучальныя СЮстановы.
Для паскоранай падрыхтоСЮкi настаСЮнiкау Мiшстэрства народнан асветы стварала пры вышэйшых пачатковых вучылiшчах двухгадовгiя педагагiчныя курсы. НастаСЮнiкаСЮ для царкоСЮнапрыходскiх школ рыхтавалi царкоСЮнанастаСЮнiцкiя i другакласныя настаСЮшцкiя школы, духоСЮныя семiнарыi i жаночыя епархiяльныя вучылiшчы, вдто належалi духоСЮнаму ведамству.
Вышэйшых навучальных устаноСЮ на тэрыторыi Беларусi не было. Афiцыйныя СЮлады неадн