Geum.ru


Фармiраванне беларускай нацыi

Информация - История

Другие материалы по предмету История

ярховым жыллём.

Працэс паступовага заняпаду класiчнай архiтэктуры рэзка СЮзмацнiСЮся СЮ сярэдзiне XIX ст. Да канца XIX ст. у беларускiм дойлiдстве панавала эклектыка, якая вызначалася некрытычным выкарыстаннем рознастылявых форм: неаготыкi, неабарока, неаракако, неакласiцызму, неараманскага i псеСЮдавiзантыйскага стыляСЮ. Неастылi атрымалi назву "архiтэктуры гiстарызму". Звычайна банкi i навучальныя СЮстановы афармлялi пад рэнесаiiс, тэатры - пад барока, каiёлы - пад готыку, праваслаСЮныя цэрквы будавалi СЮ псеСЮдавiзантыйскiм цi псеСЮдарускiм стылi.

У другой палове XIX ст. назiраСЮся росквiт неагатычнага стылю, якi стаСЮ як бы афiцыйным стылем каталiцкай царквы на Веларусi. Неагатычныя пабудовы СЮзводзiлiся з чырвонай, добра абпаленай цэглы, фасады не атынкоСЮвалiся. Найболып багатыя храмы мелi вiтражы, падлогу з палiваных керамiчных плiтак, фрэскавы роспiс.

Пасля падаСЮлення паСЮстання 1863 - 1864 гг. распаСЮсюджанне набыСЮ псеСЮдарускi, або псеСЮдавiзантыйскi, стыль у праваслаСЮным культавым дойлiдстве. Рускiя архiтэктары распрацавалi тыпавыя варыянты праваслаСЮных цэркваСЮ, механiчна скапiраваныя з вiзантыйскiх храмаСЮ i рускiх бажнiц ХРЖУ i ХУРЖРЖ стст., каб паказаць пераемнаiь рускага дойлiдства ад вiзантыйскай архiтэктуры. РЖнiцыятарам будаСЮнiцтва падобных храмаСЮ быСЮ граф МураСЮёСЮ, таму СЮ народзе яны набылi назву "мураСЮёвак". Цэрквы, пабудаваныя СЮ псеСЮдарускiм стылi, можна сустрэць у шматлiкiх гарадах i пасёлках Беларусi. Найбольш значнымi пабудовамi гэтага напрамку можна лiчыць мемарыяльны комплекс у в.Лясная (1908 - 1912), створаны СЮ гонар двухсотгоддзя перамогi рускiх войск над шведамi, i каплiцу князёСЮ ПаскевiчаСЮ у Гомелi (1870 - 1889).

У культавым дойлiдстве Беларусi склаСЮся таксама i неараманскi стыль. Найбольш вядомы помнiк, якi спалучае матывы раманскай i гатычнай архiтэктуры, Чырвоны каiёл (каiёл Сымона i Алены) у Мiнску, пабудаваны СЮ 1908 г. Храм мае асiметрычную кампазiцыю з трыма вежамi: дзвюма меншымi i адной высокай, у яго дэкаратыСЮным афармленнi выкарыстаны элементы неаготыкi (вялiкае акноружа, арнаментальныя паясы i iнш.).

Побач з неастылямi СЮ канцы XIX ст. адбывалася станаСЮленне новага стылю мадэрна. Для архiтэктуры мадэрна характэрны пераплеценыя лiнii, асiметрычныя кампазiцыi, багаты ляпны дэкор. Мадэрн прымяняСЮся для новых тыпаСЮ пабудоСЮ (чыгуначныя вакзалы, масты, прамысловыя збудаваннi), выкарыстоСЮваСЮ новыя будаСЮнiчыя матэрыялы i канструкцыi (цэмент, металiчная арматура, фабрычная дахоСЮка). Шырока выкарыстоСЮвалася шкло, з якога рабiлi нават дахоСЮку. Прыкладам архiтэктуры мадэрна зяСЮляецца пазямельна-сялянскi банк у

Вiцебску, храм у Мiры, некаторыя жылыя дамы СЮ Мiнску, Гродне, Гомелi, Магiлёве. Мадэрн праiснаваСЮ на тэрыторыi Беларусi да першай сусветнай вайны, аднак шырокага прымянення не атрымаСЮ.

Такiя асноСЮныя накiрункi развiцця беларускай культуры СЮ другой палове XIX - пачатку XX ст.

СПРЖС ЛРЖТАРАТУРЫ

  1. 150 пытанняСЮ i адказаСЮ з гiсторыi Беларусi / Уклад. З. Санько, РЖ. Саверчанка - Вiльня: "Наша будучыня", 2002;
  2. АрлоСЮ У., Сагановiч Г. Дзесяць вякоСЮ беларускай гiсторыi. - Вiльня: "Наша будучыня", 1999;
  3. Запавет МураСЮёва, графа Вiленскага. Записка о некоторыхъ вопросахъ по устройству Северо-западнаго края // Новы Час №11(16), 2003;
  4. Гiсторыя Беларусi. У 2-х ч. Ч. 1. / Я. К. Новiк, Г. С. Марцуль, РЖ. Л. КачалаСЮ i iнш. - Мiнск: "Унiверсiтэцкае", 2000;
  5. РЖгнатоСЮскi У. М. Кароткi нарыс гiсторыi Беларусi. - Мiнск: "Беларусь", 1992;
  6. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. - Минск: "БелЭн", 1998;
  7. История Беларуси в документах и материалах / Авт.-сост. И. Н. Кузнецов, В.Г. Мазец - Минск: "Амалфея", 2000;
  8. Краiна Беларусь. РЖлюстраваная гiсторыя / У. АрлоСЮ, З. Герасiмовiч. - Martin: "Neografia", 2003;
  9. Нарысы гiсторыi Беларусi. У 2-х ч. Ч. 1. М. П. Каiюк, У. Ф. РЖсаенка, Г. В. ШтыхаСЮ i iнш. - Мiнск: "Беларусь", 1994;
  10. Таляронак С. Генерал Мiхаiл МураСЮёСЮ 7-"Вешальнiк" // Беларускi гiстарычны часопiс №3, 1997.