Повышение конкурентоспособности предприятия в условиях устойчивого роста (на примере мясоперерабатывающих предприятий рк) 08. 00. 05 Экономика и управление народным хозяйством (по отраслям и сферам деятельности)
| Вид материала | Автореферат |
- Механизмы формирования конкурентоспособности организаций малого и среднего бизнеса, 265.99kb.
- Регулирование устойчивого развития аграрного производства россии, 266.95kb.
- Повышение конкурентоспособности промышленных предприятий Республики Казахстан 08. 00., 475.14kb.
- Темы рефератов для поступающих в аспирантуру по специальности 08. 00. 05 Экономика, 27.07kb.
- Темы рефератов для поступающих в аспирантуру по специальности 08. 00. 05 Экономика, 222.46kb.
- Формирование инновационной системы управления устойчивым развитием строительного предприятия, 355.68kb.
- Стратегическое планирование развития предприятий в условиях рыночных отношений (на, 465.13kb.
- Структурная диверсификация приоритетных секторов экономики Республики Казахстан в целях, 482.33kb.
- Оптимизация методов экономической оценки эффективности нефтедобывающего производства, 615.47kb.
- Формирование инновационной среды в региональной энергетической системе, 420.73kb.
Жүсіпәлиева Аружан Казиханқызы
Тұрақты өсу жағдайында кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін арттыру
(ҚР ет өңдеу кәсіпорындар мысалы ретінде алынған)
08.00.05 – Экономика және халық шаруашылығын басқару
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Ет өнімдерін шығару және өңдеу – басымды салалардың бірі, оның жағдайынан, күш-қуатынан елдің азық-түлік қауіпсіздігі, соған байланысты кәсіпорындардың деңгейі, даму қарқыны тәуелді екені белгілі. Қазақстан экономикасы нарығының қайта бағдары ет өнеркәсібінде бәсекеге қабілетті ет өндеу қәсіпорындарын құруға әкеп соқты, сондықтан қазіргі таңда кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін арттыру - өте маңызды мәселе.
Ет өңдеу өндірісінде отандық өндірушілердің және Қазақстанға әкелінетін шетел ет тағамдарын сатудың бәсекеге қабілеттілігін арттыруды нығайту, ұлттық компаниялар мен фирмалардан отандық нарықта бәсекелестік ұстанымды сақтап қалуға талап етеді.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Теориялық және практикалық материалдарды кешенді талдау негізінде ҚР ет өңдеу кәсіпорындарда жоғары нәтижелі ет өңдеу өндірісін құрұға жағдай жасау үшін бәсекеге қабілеттілігін арттыру жолдарын анықтау.
Диссертациалық жұмыстағы мақсаттарға жету үшін келесі міндеттер анықталды:
- кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етудің теориялық және әдістемелік жағын оқып-үйрену;
- Қазақстандағы ет өнімдерін қайта өңдеу кәсіпорындардың қазіргі экономикалық жағдайын және бәсекелестік ортасын зерттеу;
- ет өңдеу кәсіпорынның өңдеу саласының бәсекеге қабілеттілік деңгейіне, оған әсер ететін факторларға кешенді баға беру;
- етті қайта өңдеу кәсіпорының бәсекелестік қабілетіне баға беру моделін (үлгісін) құрудың әдістемелік қағидаларын негіздеу;
- бәсекеге қабілеттілік деңгейінің көрсеткіштерге өзара тәуелділігі негізінде, кәсіпорынның нәтижелі қызметін көрсететін, содан соң осы көрсеткіштердің нормативті мәнін белгілейтін басқару үлгісін құру;
- қазіргі жағдайда ет өңдеу кәсіпорынның бәсекелес қабілетін арттыру жөнінде тәжірибелік ұсыныстар жасау.
Зерттеу объектісі - Қазақстан Республикасының етті қайта өңдеу кәсіпорындары.
Зерттеу тақырыбы - республиканың етті қайта өңдеу кәсіпорындардың бәсекелестік қабілетін арттыру барысындағы ұйымдастыру–экономикалық қатынастары.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы - ол теориялық және әдістемелік ойларды жете зерттеуге, бәсекеге қабілеттілігін арттыруға арналған тәжірибелік ұсыныстарға бағытталған экономикалық зерттеу. Зерттеу барысындағы негізгі нәтижелер мен оның ғылыми жаңалықтары:
- кәсіпорынның бәсекелес қабілетін арттыруды қамтамасыз етуде теориялық ойлар және әдістемелік тәсілдер тереңдетілді;
- өнімнің бәсекеге қабілеттілігі – кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігі – саланың бәсекеге қабілеттілігі – елдің бәсекеге қабілеттілігі категориялары жүйесіндегі өзара қарым-қатынас негізделді;
- республикадағы қазіргі етті қайта өндеу өнеркәсібінің экономикалық жағдайының және даму тенденцияларының жүйелік талдауы өткізілді;
- зерттелінетін шаруашылық ұйымның бәсекелес қабілеті деңгейінің, кешенді сандық бағасы негізінде оның бәсекеге қабілеттілігін арттыруға тәжірибелік ұсыныстар берілді;
- зерттелінетін шаруашылық ұйымның бәсекелес қабілеттілік деңгейін бағалаудың есебін жасаудың авторлық үлгісі, ойлары ұсынылды;
- өзара қатынасты таңдау негізінде кәсіпорынның бәсекеге қабілетін арттыруға әсер ететін факторлар көрсеткіштерін есептейтін әдіс және жүйе жасалынды.
Жұмыстың тәжірибелік маңызы - негізгі ғылыми дәлелденген нәтижелер мен ұсыныстар Қазақстан Республикасындағы ет өңдеу кәсіпорындардың бәсекелестік қабілетін арттыруға арналған нақты ұсыныстар жасалынды. Диссертациялық жұмыстың нәтижелері республикадағы ет өңдеу кәсіпорындарын одан әрі дамыту концепциясында пайдалана алады. Сонымен қатар, диссертациялық жұмысты оқу материал ретінде қолдануға болады және кейбір ұсыныстарды кәсіпкерлік құрылымдарда курсты еңгізуде негізі ретінде пайдалануға әбден болады.
Зерттеу нәтижелерін қолдану. Диссертацияның маңызды нәтижелері «Бремен» ЖШС және «КазАгроИнновация» АҚ қызметінде қолданылады. Сонымен қатар, диссертация нәтижелері Астана қаласындағы С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінде «Экономиканы мемлекеттік реттеу», «Экономикалық теория» пәндерін оқытуда дәріс беруде, практикалық сабақтарда пайдаланылады. Зерттеудің тәжірибелік маңызы және нәтижелері жоғарыдағы айтылған ұйымдар мен оқу орындарында іске асырылуы актілермен расталған.
SUMMARY
Dzhusibaliyeva Aruzhan Kazikhanovna
Increasing competitiveness of enterprises in conditions of stable growth
(on the example of meat processing enterprises of Kazakhstan Republic)
08.00.05 - Economy and management of national economy
The importance of the research. Production and processing meat products is one of priority branches, its condition and potential affects food security of the country and also the level and pace of industry development. Market reorientation of economy of Kazakhstan has led meat industry to creation of competitive meat processing enterprises and that is why in modern conditions it is important to increase competitiveness of enterprises and their products.
Stepping up competition in meat processing industry and realization of meat products between domestic producers and imported products to Kazakhstan by foreign suppliers demands from national companies and firms mobilization of efforts for restraining competitive positions on domestic market.
The aim and tasks of the research. On the base of complex analysis of theoretic and practical material to define the ways of increasing competitiveness of meat processing enterprises for creation conditions for highly efficient meat processing production in Republic of Kazakhstan.
For reaching of set up goals the following tasks are defined:
- to learn theoretic and methodological aspects of providing competitiveness of enterprises;
- to research modern economic situation and competitive environment of enterprises of meat processing production of Kazakhstan;
- to conduct complex estimation of competitiveness level of products and enterprises of meat processing sector and factors affecting its level;
- to substantiate methodological principles of constructing the model of estimation competitiveness of meat processing enterprises;
- to elaborate the model of managing competitiveness on the base of correlation dependence of its level from indications characterizing the efficiency of enterprise activity with consequent establishing normative meanings of these indicators;
- to elaborate practical recommendations on increasing competitiveness of meat processing enterprises in modern conditions.
The object of the research are meat processing enterprises of Kazakhstan Republic.
The subject of the research are organizational-economic relations, occurring in the process of increasing competitiveness of meat processing enterprises of the republic.
Scientific novelty of the dissertational research is that, it is an economic research directed on elaboration of theoretical-methodological regulations and also practical recommendations on increasing competitiveness of enterprises. The most essential results received in the process of research and their scientific novelty are as follows:
- theoretic regulations and methodological approaches on providing and increasing competitiveness of enterprises have been deepened;
- interrelation in the system of category competitiveness of products – competitiveness of enterprises – competitiveness of branch – competitiveness of country has been substantiated;
- on the base of complex quantitative estimation of competitiveness level of the researched trans actor unit practical recommendations on increasing its competitiveness have been given;
- original approach of the author has been suggested and the model of calculation criteria of estimation of competitiveness level of trans actor unit has been worked out;
- on the base of correlation analysis the system and methods of indicator calculation affecting impact of factors on increasing competitiveness of enterprises have been worked out.
Practical importance of the dissertation work is that main scientifically substantiated results and suggestions has been formulated in the form of concrete recommendations on increasing competitiveness of meat processing enterprises of Kazakhstan Republic. The results of the given work can be used in conception of further development of meat processing enterprises of the republic. The dissertation work can be used as teaching material, separate conclusions and suggestions may be used as basis for introduction courses for business structures.
Inculcation of dissertation results. Most important regulations and results of the dissertation are inculcated in practical activity of LTD «Bremen» and JSC «KazAgroInnovation». Besides, results of the dissertation are used in educational process in delivering lectures and classes on disciplines «State regulation of economy», «Economic theory» at Kazakh agro technical university named after S.Seifullin, Astana city. Practical importance and realization results of the dissertation are confirmed by acts about introduction into activity of above mentioned educational establishments.