Geum.ru

Усістэме агульнай сярэдняй адукацыі музыцы належыць асаблівая роля

Вид материалаДокументы

Содержание


Першае паўгоддзе
Н. Сакалоўскага
А. Безенсон
П. Падкавырава
В. Войціка
П. Падкавыраў.
В. Карэтнікаў
М. Казімір Агінскі
У. Мулявіна.
А. Мдзівані
Э. Казачкоў.
3-я чвэрць
Г. Струвэ
В. Віктарава.
Я. Дубравіна
Дж. Гершвін
А. Хачатуран.
4-я чвэрць
В. Будніка
А. Паплянавай
...
Полное содержание
Подобный материал:
1   2   3   4

Першае паўгоддзе


Музычная культура Беларусі (16 г)


Фарміраванне панарамных уяўленняў аб жанравай разнастайнасці беларускай музыкі, аб сувязі народнай і кампазітарскай музыкі, аб адлюстраванні ў музыцы гісторыі і розных бакоў жыцця беларускага народа.

Фарміраванне панарамных уяўленняў аб творчасці беларускіх кампазітараў і аб выканальніцкім мастацтве Беларусі.


Прыкладнае планаванне тэмы

  1. Музыка — люстэрка жыцця і душы народа. (1 г)
  2. Нараджэнне і жыццё народнай песні. (2 г)
  3. Восеньскія песні. (1 г)
  4. Музычныя казкі беларускага народа. (1 г)
  5. Музычныя гульні беларускага народа. (1 г)
  6. Беларускія музычныя інструменты. (2 г)
  7. Танцавальная культура майго народа. (2 г)
  8. Музыка расказвае пра мінулае нашай Радзімы. (2 г)
  9. Музыка ў царкве і касцёле. (2 г)
  10. Музыка ў народных абрадах і святах (Каляды). (1 г)
  11. Сённяшні дзень беларускай музыкі. (1 г)


Прыкладны музычны матэрыял


«Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь». Музыка Н. Сакалоўскага, словы М. Клімковіча і У. Карызны.

«Ішла каляда, калядуючы», «Ой, рана, рана куры запелі», «На новае лета хай жыта радзіцца». Беларускія песні-шчадроўкі.

«Сабірайся ў госці, мой дзядок», «Чаму ж мне не пець?». Беларускія жартоўныя песні.

«Лявоніха», «Мікіта», «Мяцеліца», «Юрачка», «Бульба»,

«Янка-полька». Беларускія народныя танцы.

«Ох і сеяла Ульяніца лянок», «Сіўка-варонка», «Ярная», «Дубровушка ды зялёная», «Бачыць маё вочка, што край недалёчка». Беларускія народныя песні.

«Наша Радзіма». Музыка А. Безенсон, словы Л. Глінскай.

«Завешся ты ласкава Белай Руссю». Музыка Л. Захлеўнага, словы

В. Лучанок.

«А зязюлька кукавала». Музыка П. Падкавырава, словы народныя.

«Пра добрую мышку і мудрую кошку». Музыка Л. Захлеўнага, словы

Л. Дранько-Майсюка.

«Песенька сяброў», «Лічылка». Музыка В. Войціка, словы С. Клімковіча.

«Цымбалы». Музыка В. Воінскай, словы І. Цітаўца.

«Мірскі замак». Музыка В. Кісценя, словы І. Цітаўца.

«Падарунак». Музыка У. Прохарава, словы А. Лягчылава.

«Зубрик». Музыка Л. Захлеўнага, словы М. Ясеня.

«Што прыносіць Новы год». Музыка А. Безенсон, словы Л. Дайнекі.

«Жураўлі на Палессе ляцяць». Музыка І. Лучанка, словы А. Ставера.

«Ой, Нёман». Музыка Н. Сакалоўскага, словы А. Астрэйкі.

«Радзіма мая дарагая». Музыка У. Алоўнікава, словы А. Бачылы.

«Зялёны дубочак». Беларуская лірычная песня.

П. Падкавыраў. Паэма для фартэпіяна «А зязюля кукавала». Канцэрт для скрыпкі з аркестрам, ч. І.

Я. Глебаў. Варыяцыі на тэму беларускай народнай песні «Ой, рана на Йвана» (з Першай сімфоніі). Квартэт дудароў (з «Палескай сюіты»). «Буль­ба» (танец з балета «Мара»).

В. Карэтнікаў. «Адлятаюць птушкі» (з сюіты «Поры года»).

«Песнапенні пра Еўфрасінню Полацкую», расшыфроўка Н. Сярогінай (фрагмент па выбары настаўніка).

«Полацкі сшытак» (XVI—XVII стст.).

М. Казімір Агінскі. «Кадрыля на тэму рускай песні».

М. Ельскі. Мазуркі A-dur і h-moll.

М. Клеафас Агінскі. Паланез f-moll.

Н. Орда. «Старая песенька», «Паланез памяці Шапэна», «Накцюрн» G-dur.

«Калядная меса» (фрагмент па выбары настаўніка).

«Ой, рана на Йвана», «А ў полі вярба», «Касіў Ясь канюшыну». Беларускія народныя песні ў апрацоўцы У. Мулявіна.

Я. Дзегцярык. «Два фантастычныя танцы» (для цымбалаў і аркестра народных інструментаў).

Л. Шлег. «Ave Maria».

В. Помазаў. Сюіта-жарт «Вясковыя музыкі».

«Лубок» (харавая сюіта). Музыка Л. Шлег, словы народныя.

«Купалінка», «Гуселькі». Музыка А. Мдзівані, словы народныя.

У. Кур’ян. «Капыльскія дудары» (для фальклорнага аркестра).

Л. Абеліёвіч. Арыя для скрыпкі і сімфанічнага аркестра. Сімфонія № 3, фінал.

Э. Казачкоў. Уверцюра «Народнае свята».

Дз. Лыбін. «Неўрачысты выхад праз негалоўную браму» (з цыкла «Му­зыка для горада Нясвіжа»).

«Мікіта». Джазавая імправізацыя на тэму беларускай народнай песні (выконвае «Диксиленд Ренессанс»).


3-я чвэрць

Музычныя падарожжы (11 г)


Фарміраванне ўяўленняў аб разнастайнасці музычных моў народаў свету.

Вызначэнне інтэрнацыянальных сувязей у творчасці кампазітараў і выканаўцаў.

Фарміраванне камунікатыўных музычных уменняў.


Прыкладнае планаванне тэмы

  1. Музыка — мова сяброўства і ўзаемаразумення паміж народамі. (1 г)
  2. Музыка рускага і ўкраінскага народаў. (1 г)
  3. Музыка польскага і прыбалтыйскіх народаў. (1 г)
  4. Музычнае падарожжа па Еўропе. (1 г)
  5. Узоры афрыканскіх рытмаў. (1 г)
  6. Музычны сувенір з Амерыкі. (1 г)
  7. Дзівосныя інтанацыі ўсходняй музыкі. (1 г)
  8. Цуд калыханкі. (1 г)
  9. Музыка ў народных абрадах і святах («Гуканне вясны», «Саракі»). (1 г)
  10. Пра што і як расказвае музыка розных народаў. (2 г)


Прыкладны музычны матэрыял


«Люлі, люлі, паляцелі куры». Беларуская песня-калыханка.

«Мы ідзём гукаць вясну». Музыка В. Сярых, словы І. Цітаўца.

«Лезгінка». Грузінскі народны танец.

«Светлячок», «Сулико». Грузінскія народныя песні.

«Хор нашего Яна». Эстонская народная песня.

«Холил конька я». Літоўская народная песня.

«Малдавеняска». Малдаўскі народны танец.

«Бьют тамтамы». Музыка Г. Струвэ, словы А. Барто.

«Дружба». Музыка І. Лучанка, словы Ю. Рыбчынскага.

«Рамонак». Музыка І. Лучанка, словы А. Вольскага.

«Ослик мой, быстрей шагай». Музыка У. Дамарацкага, словы народныя, пераклад з франц. Н. Гернэт і С. Гіпіус.

«Мальчик и сверчок». Музыка Р. Паулса, словы Аспазіі.

«Цыплята». Музыка Г. Гусейнлі, словы Т. Муталібава.

«Заход солнца». Музыка Э. Грыга, словы А. Мунка, пераклад С. Сві­рыдзенкі.

«Словацкая полька». Народная песня-танец, рускі тэкст В. Віктарава.

«Жаваранак». Польская народная песня.

«Волшебная песенка» (у стылі французскіх песень). Музыка Р. Бойкі, словы В. Віктарава.

«Фермером Мак Дональд был». Амерыканская народная песня.

«Что думает птица?» (у стылі англійскіх старадаўніх песень). Музыка Р. Бойкі, словы В. Віктарава.

«Джаз». Музыка Я. Дубравіна, словы В. Суслава.

П. Чайкоўскі. «Бакарола» (з фартэпіяннага цыкла «Поры года»), «Мазурка» (з балета «Лебядзінае возера»), «Італьянскае капрычыо» (фрагмент па выбары настаўніка).

Дж. Гершвін. «Калыханка» (з оперы «Поргі і Бесс»).

Дз. Лыбін. «Заблукаўшы джаз».

С. Бельцюкоў. «Вечар» (з сюіты «Кітайскія акварэлі для ўдарных інструментаў»).

І. Брамс. «Венгерскія танцы» (па выбары настаўніка).

В. А. Моцарт. Саната А-dur № 11, ч. ІІІ. Варыацыі на тэму французскай песні.

А. Хачатуран. «Калыханка», «Танец з шаблямі» (з балета «Гаянэ»).

Дж. Энэску. «Жаваранак» (пьеса для скрыпкі з аркестрам).

А. Дворжак. «Славянскія танцы» (па выбары настаўніка).

Я. Глебаў. «Сарабанда» (з балета «Ціль Уленшпігель»), «Тарантэла» (з балета «Альпійская балада»).


4-я чвэрць

Кампазітар—выканаўца—слухач (8 г)


Фарміраванне ўяўленняў аб музыцы як мове чалавечых зносін.

Фарміраванне ўяўленняў аб творчасці кампазітара, мастацтве выканаўцы і таленце слухача.

Удасканаленне кампазітарскіх, выканальніцкіх і слухацкіх уменняў. Асэнсаванне паняцця “музыкальны чалавек”.

Прыкладнае планаванне тэмы

  1. Што трэба ведаць пра кампазітараў, выканаўцаў і слухачоў, каб разумець музыку. (1 г)
  2. Як працуе кампазітар. (2 г)
  3. Майстэрства выканаўцы. (2 г)
  4. Як навучыцца слухаць музыку. (1 г)
  5. Музыка ў народных абрадах і святах (Купалле). (1 г)
  6. Музыкальны чалавек. (1 г)


Прыкладны музычны матэрыял


«Зялёны дубочак, шырокі лісточак», «Рада перапёлка», «Сёння Купала, заўтра Ян». Беларускія народныя песні.

«Песня сонейка». Музыка В. Будніка, словы І. Бурсава, пераклад І. Скурко.

«Буслік». Музыка А. Мдзівані, словы М. Клімковіча.

«Мы з табой ішлі?». Музыка В. Войціка, словы Л. Пранчака.

«Канікулы». Музыка Л. Захлеўнага, словы А. Вольскага.

«Пчолка-працаўніца». Музыка В. Кузняцова, словы А. Вольскага.

«Пусть попляшет язычок» (канон). Музыка А. Паплянавай, словы Н. Пі­кулевай.

«Рэха». Музыка І. Лучанка, словы У. Лукшы.

«Друзья-товарищи». Музыка В. Мільмана, словы С. Маршака.

«Тридцать три коровы». Музыка М. Дунаеўскага, словы М. Олева (з к\ф «Мэри Поппинс, до свидания»).

«Ручаёк». Музыка В. Сярых, словы И. Муравейкі.

І. Гайдн. Канцэрт для фартэпіяна з аркестрам D-dur, ч. І ці фінал (па выбары настаўніка).

В. А. Моцарт. Сімфонія № 40, ч. І, экспазіцыя. Саната A-dur № 11, ч. І.

Н. Паганіні. «Кампанэла», «Капрысы» (па выбары настаўніка).

Н. Паганіні—Ф. Ліст. «Кампанэла».

Ф. Ліст. «Венгерскія рапсодыі» (па выбары настаўніка).

Ф. Шапэн. Мазурка № 47. Накцюрны E-dur, cis-moll.

Фантазія-экспромт (фрагмент). Песня «Желание».

П. Чайкоўскі. Канцэрт для скрыпкі з аркестрам, ч. ІІІ.

«Роздум». «Вальс-скерца» для скрыпкі з аркестрам. «Песня касца» (з фартэпіяннага цыкла «Поры года»).

С. Рахманінаў. Канцэрт для фартэпіяна з аркестрам № 3, ч. І, тэма галоўнай партыі. Прэлюдыя cis-moll.

Я. Глебаў. «Мушкецёры», «Сувеніры» (харэаграфічныя навелы).

Прыкладныя патрабаванні


да ўзроўню музычнага развіцця вучняў IV класа


Музычная культура вучняў канкрэтызуецца ў наступных у я ў л е н н я х:

аб жанравай і зместавай разнастайнасці старадаўняй і сучаснай бела­рускай музыкі, глыбокай сувязі народнай і кампазітарскай творчасці;

аб падобных рысах беларускай музыкі з музыкай славянскіх народаў;

аб характэрных рысах народнага музіцыравання;

аб сучасным музычным жыцці Беларусі;

аб музыцы ў народных абрадах і святах на Беларусі;

аб разнастайнасці музычных моў, аб агульных і спецыфічных рысах у музыцы розных народаў;

аб інтэрнацыянальных сувязях у творчасці кампазітараў і выканаўцаў;

аб сэнсе дзейнасці музыканта (кампазітара, выканаўцы, слухача);

аб культавай і свецкай музыцы (у храме, тэатры, канцэртнай зале);

аб сутнасць паняцця “музыкальны чалавек”;

аб разнастайнасці сувязей музыкі і жыцця.


Музычная культура выпускнікоў пачатковай школы выяўляецца ў наступных у м е н н я х:

арыентавацца ў айчыннай музычнай культуры з пазіцый вопыту, назапашанага пры вывучэнні музыкі ў пачатковай школе;

усвядомлена карыстацца элементамі музычнай мовы ў розных відах музычнай дзейнасці;

прасочваць музычнае развіццё, адрозніваць і мадэліраваць будову музычных твораў;

параўноўваць па падабенстве і кантрасце змест, жанры, формы музыч­ных твораў у музыцы розных народаў;

адрозніваць па характэрных прыметах народную і кампазітарскую музыку;

выказваць свае адносіны да музыкі.


Літаратура


Абдуллин, Э. Б. Теория и практика музыкального обучения в общеобразовательной школе: пособие для учителя. – М.: Просвещение, 1983.

Апраксина, О. А. Методика развития детского голоса: учебное пособие – М.: МГПИ, 1983.

Беларускія народныя абрады / склад. Л. П. Касцюкавец. – Мінск: Беларусь, 1994.

Беларускія народныя гульні. – Мінск: Юнацтва, 1993.

Вендрова, Т. Е. Пусть музыка звучит: Из опыта работы: кн. для учителя. – М.: Просвещение, 1990.

Вількін, Я. Р. Беларускія народныя гульні. – Мінск: Беларусь, 1996.

Восеньскія святы: дапам. для настаўнікаў і выхавальнікаў / уклад. А. Ю. Лозка. – Мінск: Беларусь, 1995.

Горюнова, Л. В. Урок музыки – урок искусства: кн. для учителя / Л. В. Горюнова, Л. П. Маслова. – М.: Прометей, 1989.

Гришанович, Н. Н. Новые технологии преподавания искусства // Асновы мастацт- ва. – 2001. – № 1.

Гришанович, Н. Н. Музыкально-конструктивная деятельность учителя музыки // Асновы мастацтва. – 2002. – № 2.

Гришанович, Н. Н. Планы-сценарии уроков музыки в 1 классе / Н. Н. Гришанович, А. В. Козлова // Музычнае і тэатральнае мастацтва: праблемы выкладання. – 2003. – № 4; 2004. – № 1.

Гришанович, Н. Н. Музыка в школе: методич. пособие для учителей учреждений, обеспечивающих получение общего среднего образования, с 12-летним сроком обуче- ния. – Минск: Юнипресс, 2006.

Дмитриева, Л. Г. Методика музыкального воспитания в школе / Л. Г. Дмитриева, Н. М. Черноиваненко. – М.: Академия, 2000.

Кабалевский, Д. Б. Как рассказывать детям о музыке? – М.: Просвещение, 1989.

Кабалевский, Д. Б. Про трех «китов» и про многое другое: Книжка о музыке. – М.: Детская литература, 1972.

Кабалевский, Д. Б. Сила искусства. – М.: Молодая гвардия, 1984.

Королева, Т. П. Методическая подготовка учителя музыки: педагогическое модели­рование. – Минск: Технопринт, 2003.

Летнія святы: дапам. для настаўнікаў і выхавальнікаў / уклад. А. Ю. Лозка. – Мн.: Беларусь, 2001.

Ліцвінка, В. Д. Святы і абрады беларусаў. – Мінск: Беларусь, 1998.

Медушевский, В. В. Интонационная форма музыки. – М.: Композитор, 1993.

Михеева Л. В. Музыкальный словарь в рассказах. – М.: Советский композитор, 1984.

Музыка в начальных классах: методич. пособие для учителя. – М.: Просвещение, 1985.

Музыкальное образование в школе / под ред. Л. В. Школяр. – М.: АСАDЕМІА, 2001.

Музыкальные способности: хрестоматия / сост. Т. П. Королева, Н. И. Щербакова. – Минск: Изд-во БГПУ, 1999.

Рева, В. П. Восприятие музыки школьниками: пособие для учителей: в 2 ч. – Минск: Беларусь, 2000. – Ч. 1.

Элементарное музыкальное воспитание по системе Карла Орфа / сост. Л. А. Ба­ренбойм. – М.: Советский композитор, 1978.

Энциклопедический словарь юного музыканта / сост. В. В. Медушевский, О. О. Очаковская. – М.: Педагогика, 1985.

Юдина, Е. И. Мой первый учебник по музыке и творчеству. Азбука музыкально-творческого саморазвития. – М.: Аквариум, 1997.

Юркевіч, В. Д. Дыдактычныя музычныя гульні і практыкаванні: метадыч. дапам. – Мінск: Элджэрнон, 1995.