Адрасаты любоўнай лірыкі С. Ясеніна
Дипломная работа - Литература
Другие дипломы по предмету Литература
?анне прысвечана верш За гарамі за жоўтымі далями. Іншыя не захаваліся.). І прадчуванне будучага, і салодкая цяжар паклікання, і якая мацнее кліч лёсу - усё, усё злілося, сканцэнтравалася ў гэтыя два словы Ганна Сардановская.
Ахмістрыня Смірновым Марфуша, пастаянна казала: Ох кума! У нашай Анюты з Сярожам раман. Ужо яна такая абхапіў, хаваць нічога не любіць. Пайду, - кажа, - замуж за Завушніцу, і ўсё гэта ў яе так добра выходзіць
Але праходзіць зусім трохі часу, і адносіны Сардановской і Ясеніна рэзка змяняюцца. Як лічыў сам Сяргей - прычынай паслужыла яго сяброўства з лепшай сяброўкай Ганны Марыяй Бальзамовой. Але ўсё аказалася даволі проста - прычынай змяненняў у адносінах Сардановской і Ясеніна паслужыла яе знаёмства з Олоновским. Усе думкі Ганны занятыя толькі Уладзімірам Аляксеевічам.
У пачатку ліпень 1916 года Ясенін пісаў Ганне Сардановской: Я яшчэ не адарваўся ад усяго таго, што было, таму не пераламаў ў сабе канчатковай яснасці. Жыта, сцежка такая чорная і шафа твой, як чадры Тамары.
У табе, мабыць, дурны асадак застаўся ад мяне, але я, здаецца, добра змыў з сябе дур гарадскую.
Добра быць дрэнным, калі ёсць каму шкадаваць і любіць цябе, што ты дрэнны. Я пра гэта вельмі сумую. Гэта, здаецца, для ўсіх, але не для мяне.
Прабач, калі грубы быў з табой, гэта фальшывае, бо галоўнае-то стрыжань, аб якім ты хоць маленькае, але маеш уяўленне.
Сяджу гультайнiчаў, а вярбы пад акном яшчэ як бы дыхаюць знаёмым дурманам. Увечары буду піць піва і ўспамінаць цябе.
Сяргей.
Царскае сяло. Канцылярыя па пабудове
Федароўскага сабора.S. Калі захочаш перакінуцца ў прастору, то напішы. Капіталіна Іванаўне і Клаўдзію з Марфуша пакланіся. [55, С. 73]
Ясенін чакае лістоў ад Ганны. Ён відавочна засмучаны і засмучаны тым, што яна не піша яму, для яго гэта цяпер асабліва важна і неабходна. Настрой яго задушана, усё мацней ён адчувае пачуццё безабароннасці і адзіноты. Усё гэта знаходзіць сваё адлюстраванне і праламленне ў шматлікіх вершах паэта.
Ён піша За гарамі, за жоўтымі долами... прысвечанае А. Сардановской:
За гарамі, за жоўтымі долами...
За гарамі, за жоўтымі долами
Працягнулася сцежка вёсак.
Бачу лес і вячэрні полымя,
І абвіты крапівой плот.
Там з раніцы над царкоўнымі кіраўнікамі
Голубеет нябесны пясок,
І звініць прыдарожнымі травой
Ад азёр вадзяной ветрык.
Не за песні вясны над раўнінаю
Дарога мне зялёная абсяг -
Палюбіў я тугой жураўліным
На высокай гары манастыр.
Кожны вечар, як сінь затуманіўся,
Як павісне зара на мосце,
Ты ідзеш, мая бедная багамолкі,
Пакланіцца любові і крыжа.
Лагодны дух манастырскага жыхара,
Прагна слухаеш ты екценню,
Памаліся перад абліччам выратавальніка
За загінулую душу маю.
["За гарамі, за жоўтымі долами... 1916 С. 31]
Гэта верш на наш погляд ўвабрала ў сябе і Ясенінскай паэтычнае светаўспрыманне (гучаць характэрныя Ясенінская напевы):
Працягнулася сцежка вёсак,
Голубеет нябесны пясок,
Дарога мне зялёная абсяг,
Памаліся перад абліччам выратавальніка За загінулую душу маю
Хрысціянская сімволіка, умацаваўся ў паэтычнай і маральным свядомасці Ясеніна пад уражаннем гутарак Клюева, яго узорыстага мовы, яго зачаравальных апавяданняў аб Аланецкай непраходных лясах і стараверскіх скітах, аб рэлігійнай культуры поўначы:
На высокай гары манастыр...
Ты ідзеш мая бедная багамолкі,
Пакланіцца любові і крыжа ,
Царкоўныя кіраўніка";
ўвесь апошні чатырохрадкоўе будуецца на чаргаванні і пераходзе аднаго ў іншы вобразаў хрысціянскага зместу і сэнсу: манастыр, екцінья, аблічча Выратавальніка і больш ёмісты вобраз - малітва за загінулую душу паэта. І майстэрскае валоданне вершамі, поўнае растварэнне ў струмені іх высокага і чыстага лірызму. Разумовым поглядам паэт у які раз акідвае знаёмыя і родныя далі, вёскі, царкоўныя кіраўніка, узнаўляе па прыкметах расійскай правінцыі паэтычную карціну Радзімы.
Пейзаж Ясеніна - не пералік кампазіцыйных элементаў, не абыякава нанясенне каляровых мазкоў і плям, - гэта заўсёды маральны вынік: споведзь, захапленне да апянення ад паўнаты жыцця, пакаянне да самабічаванне, настаўленьне (ўрок) і завяшчанне.
У гэтым вершы гучыць матыў пакаяння, без папярэднічае і суправаджальніка яго раскаяння:
Лагодны дух манастырскага жыхара,
Прагна слухаеш ты екценню,
Памаліся перад абліччам выратавальніка
За загінулую душу маю.
За гэтым вершам па сумнай сумнай танальнасці, матывах адзіноты, пакоры лёсу, невясёлым думкам пра родны край, пра зямным і вечным шмат у чым сугучны шэраг іншых вершаў, створаных паэтам ў 1916 годзе. Я зноў тут, у сямі роднай.... Але, мабыць, найбольш характэрным у гэтых адносінах зяўляецца верш Слухай, паганага сэрца.... У ім лёгка ранімая душа паэта аголена да мяжы. Ён стогне і крычыць ад болю духоўнага адзіноты... Перш за ўсё, паэт бязлітасны да сябе. Ён адчувае што пакуль нямоглы нешта змяніць у гэтым свеце. Гэтыя 12 трагічных радкоў Ясеніна стаяць многіх шматслоўныя паэм. [55, С. 75]
Сяргей Ясенін цяжка перажываў смерць Ганны Сардановской. Вось што ўспамінае пра гэта пісьменнік Іван грузінаў: Ясенін засмучаны, стомлены, пажоўклы, растрапаны. Ходзіць па пакоі ўзад і наперад. Пераходзіць з аднаго пакоя ў іншую. Нарэшце садзіцца за стол у куце пако