Перамога Кастрычніцкай рэвалюцыі і шляхі фарміравання беларускай дзяржаўнасці

Информация - История

Другие материалы по предмету История

насць корпуса ўзгаднялася з германскім камандаваннем.

Такім чынам, М. Крыленка, А. Мяснікоў і інш. не здолелі вырашыць канфлікт на беларускіх землях, які перарос у ачаг грамадзянскай вайны з людскімі ахвярамі і велізарнымі матэрыяльнымі стратамі.

Распачашы ваенныя дзеяннi супраць Польскага корпуса, кiранiкi Стакi i Заходняга фронту не баялiся страцiць у яго асобе стратэгiчнага саюзнiка барацьбе супраць Германii, паколькi спадзявалiся на заканчэнне вайны, на сусветную рэвалюцыю і г.д. Гэтая палітыка мела яшчэ больш катастрафічныя наступствы і не толькі для Беларусі, а для ўсёй Расійскай рэспублікі. Як вядома, адным з першых крока новай улады асобе II зезда Савета стала прыняцце дэкрэта аб міры. У адпаведнасцi з ім, ленінскі СНК прапанова усiм ваявашым краiнам, i у першую чаргу Англii, Францыi i Германii, пачаць перагаворы аб заключэннi дэмакратычнага мiру. 7 лістапада СНК запатрабаваў ад ваеннага камандавання расійскіх узброеных сіл прыступiцца да мiрных перагавора з працiнiкам. Але выконваўшы абавязкi вярхонага галонакамандуючага генерал М. Духонiн адмовiся выканаць гэтае патрабаванне і таму быў адхілены ад пасады. Новым вярхоўным галоўнакамандуючым быў прызначаны прапаршчык М. Крыленка. Але Стаўка па-ранейшаму выказвала непадпарадкаванне ленінскаму СНК. Невыпадкова таму 13 лістапада М. Крыленка сваiм загадзе па армii i флоту абвясці М. Духонiна ворагам народа і 19 лістапада з атрадамі рэвалюцыйных салдат і матросаў заняў Магілёў. 20 лістапада ў Брэст-Лiтоску пачалiся мiрныя перагаворы, але падпісанае 2 снежня перамiре памiж Расiяй i краiнамi астра-германскага блоку было стрымана сустрэта рэвалюцыйнай дэмакратыяй. На думку эсэраўскага лідэра В. Чарнова, не шкурны сепаратны, а сапраўдны дэмакратычны мір мог прынесці толькі Ўстаноўчы сход.

Між тым на ўсіх франтах праз увядзеннe прынцыпу абрання камандзiра была канчаткова разбурана старая сiстэма кiравання войскамi. Наўмысны развал арміі тлумачыся не толькi адсутнасцю патрэбы ва ўзброеных сiлах у сувязi з мешым адбыцца заключэнем мiру, але i iх небяспекай для бальшавiцкага кiрацтва выпадку, калi б яно не выканала абяцання скончыць вайну. У той самы час перамога Cавецкай улады cтала магчымай, калi частка бальшавiзаваных вайскоца, пакiнушых фронт, зрабiлася яе зброенай апорай у тыле Зараз наша задача, казаў М. Крыленка пасля падпісання пераміря, справiцца з ворагам мiру нутры сваёй краiны. З гэтай нагоды, адначасова з роспускам старой армii бальшавіцкае кіраўніцтва iмкнулася захаваць асобныя яе часцi або зводныя каманды.

На пачатку студзеня 1918 г. Мiнскi Савет пастанавi сфармiраваць уласную Чырвоную гвардыю выключна з бальшавiко i левых эсэра. Магчымасць стаць чырвонагвардзейцам набывалі тыя рабочыя, хто ме рэкамендацыю ад сацыялiстычных партый i прафсаюза, якiя прызнавалi уладу Савета. У Віцебску фармiраваннем Чырвонай гвардыi займася ВРК. У яе шэрагi запрашалiся партыйныя рабочыя i сяляне. Беспартыйныя маглi запiсацца па рэкамендацыi 2 бальшавікоў. На такіх жа ўмовах адбывалася фарміраванне атрадаў у Полацку, Бабруйску і інш. гарадах. 15 студзеня СНК РСФСР абвясцi аб стварэннi дабраахвотнай Рабоча-Сялянскай Чырвонай Армiі. Крытэрыямi адбору ў яе зялялiся сацыяльнае паходжанне (працоныя класы), адданасць Савецкай уладзе і iдэалам сацыялiзму, а таксама гатонасць iх абараняць. Патрэба Савецкай улады новай армii зрабiлася асаблiва вострай у сувязi з пашырэннем i павелiчэннем ачаго узброенага супраціўлення на Ўкраiне, Урале i г. д. На Беларусi пэную небяспеку ёй уяля І Польскi корпус. На гэтым фоне пагроза з боку германскіх войск здавалася неістотнай. Бальшавiкi Беларусi падзялялi пазiцыю Л. Троцкага вайны не весці, міру не падпісваць, армію распусціць, занятую iм на перагаворах у Брэст-Літоўску.

Вынiкам недальнабачнай палiтыкi ленінскага ўрада стала адналенне астра-германскiмi войскамi маштабнага наступлення ад Балтыйскага мора да вусця Дуная. 22 лютага бы распасюджаны зварот Л. Троцкага Сацыялiстычная Айчына небяспецы, якi ме на мэце зняць патрыятычны рух расiйскiх вайскоца i усiх грамадзян супраць захопнiка. Гэты дакумент застаў Аблвыкамзах і iншыя становы Беларусі жо Смаленску. Iх кiранiцтва нават не здзейснiла спробы арганiзаваць абарону Мiнска або эвакуiраваць усе каштонасцi.

У iншых губернскiх i павятовых цэнтрах Беларусi для арганізацыі абароны спатрэбiлася ўтвараць надзвычайныя органы, накшталт Рэвалюцыйнага штаба ў Віцебску. 20 лютага Магiлёве бы створаны Вярхоны ваенны Савет, праз 2 дні рэарганізаваны ў губернскі ВРК. Успрымаючы ладу Савета як уладу бальшавiко, рабочы клас у сваёй большасцi не выказа жадання дзельнiчаць нi у грамадзянскай вайне, нi у абароне сацыялiстычнай Айчыны. Па сутнасцi, нiдзе на Беларусi (акрамя, бадай, паночнай Вiцебшчыны) працiнiк не сустрэ сурёзнага супрацiлення, паколькi у бальшавiцкага кiраніцтва не знайшлося для гэтага нi сiл, нi сродка.

Такім чынам, iмкненне бальшавікоў распалiць сусветную рэвалюцыю справакавалі кайзераўскую Германiю да адналення ваенных дзеяння cупраць Расii. Германскае наступленне завяршыла канчатковае разлажэнне рэгулярнай Расiйскай армii на Заходнiм фронце. Брэсцкi мiр, падпiсаны 3 сакавiка, выратава бальшавiцкую ладу ад понага краху. Цаной таму былi страты Расiяй велiзарнай колькасцi матэрыяльных каштонасця, зброi, прадукта, жорсткі акупацыйны рэжым для беларусаў.

 

6. Спроба фарміравання беларускай дзяржаўнасці на нацыянальна-дэмакратычнай аснове. Абвяшчэнне БНР

 

Атрыманыя ў Мінску звесткі аб распачатым германскімі войскам