Этнополитические процессы у тюркоязычных народов: история и ее мифологизация 07. 00. 03 Всеобщая история (восточные страны)

Вид материала

Автореферат

Содержание Список опубликованных работ по теме диссертации Зерттеудің жалпы, мақсаты Зерттеу жұмысының нысаны Зерттеу жұмысының жаңалығы Диссертацияның қорғауға ұсынылатын тұжырымдар Зерттеу жұмысының теориялық және практикалық маңызы Диссертацияның құрылымы Ethno-political processes of turkic-speaking The purpose of the thesis is Chronological frameworks of research cover Methodological and theoretical research The scientific novelty of the thesis The main issues submitted for the defense of the thesis are the follows Theoretical and practical significance of research

Подобный материал:

• История военного дела кочевников Золотой Орды XIII-XV вв. 07. 00. 03 Всеобщая история, 776.43kb.
• История индийско-китайских отношений во второй половине ХХ начале ХХI вв. 07. 00., 487.29kb.
• -, 268.16kb.
• История взаимоотношений власти и ислама в Центральной Азии (конец XX начало XXI вв.), 1235.55kb.
• Ислам в условиях трансформации общественно-политической жизни стран Востока и Казахстана, 841.96kb.
• Программа курса для студентов заочного отделения исторического факультета (специальности, 478.32kb.
• С. Н. Всеобщая история: История нового времени. 7 класс. Учебник, 105.12kb.
• Планирование 10 класс Преподаватель Гуржий Ю. А. Всеобщая история и история россии, 444.08kb.
• На заседании конференции планируется обсудить следующие вопросы: этнополитические, 25.85kb.
• О. А. Омельченко всеобщая история государства и права учебник, 8039.66kb.

СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ


1 Традиционное мировоззрение казахов. – Алматы: Фонд Евразии, 1997. – 167 с.

2 Социальные отношения казахов и их отражение в мифе и ритуале // Востоковедение в Башкортостане. Межд. науч. конф. по проблеме «История и культура народов Евразии: древность, средневековье и современность» («Первые Валидовские чтения»). – Уфа: Башкирский государственный университет. – 1992. – Ч. IV. – С. 38-40.

3 Обряды посвящения у тюрков // Известия НАН РК. Серия общественных наук. – 1993. – № 6. – С. 60-63.

4 Тюркская модель социума // Известия о корееведении в Средней Азии и Казахстане. – 1993. – № 2. – С. 31-35.

5 Модели мира тюркской культуры // Проблемы этнической истории и культуры тюрко-монгольских народов Южной Сибири и сопредельных территорий. – М.: Институт этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая Российской Академии наук, 1994. – С. 27-31.

6 Казахи и казаки // Россия и Восток. Проблемы взаимодействия. Тезисы докладов 3-ей межд. науч. конф. – Челябинск: Челябинский государственный университет, 1995. – Ч. III. – С. 147-149.

7 Каргатуй // Россия и Восток. Проблемы взаимодействия. Тезисы докладов 3-ей межд. научной конференции. – Челябинск: Челябинский государственный университет, 1995. – Ч. III. – С. 109-111 (в соавторстве с М.А. Ауганбаевым).

8 Жузы казахов. Прошлое, настоящее, будущее // Культура кочевников на рубеже веков (XIX-XX, ХХ-ХХI вв.): Проблемы генезиса и трансформации. Тезисы докладов межд. конф. Алматы, 5-7 июня 1995. – Алматы: Государственный музей искусств им. А. Кастеева, 1995. – С. 32-34.

9 Дары-символы и Алаш-хан // Известия НАН РК. Серия общественных наук. – 1995. – № 6. – С. 16-20.

10 К вопросу о государственности казахов // Казахстан и мировое сообщество. – 1996. – № 4. – С. 47-53.

11 Archetypical Ideas of Society Division among the Central Asian Nomads // Annual Central Eurasian Studies Conference. – Bloomington: Indiana University, 1997. – Р. 24-25.

12 Структура казахского этноса: традиция и современность // Проблемы этнической истории и культуры тюрко-монгольских народов Южной Сибири и сопредельных территорий. – М.: Институт этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая РАН. – 1996. – Вып. 2. – С. 29-38.

13 Традиционная и современная культура казахского этноса // Известия НАН РК. Серия общественных наук. – 1997. – № 2. – С. 34-37.

14 Traditional Institutions in Modern Kazakhstan //Quest for Models of Coexistence. – Sapporo: Slavic Research Center, Hokkaido University, 1998. – P. 233-246.

15 Рецензия на книгу «Введение в историю кыргызской государственности» // Казахстан и мировое сообщество. – 1996. – № 4. – С. 155-156 (в соавторстве с М. Лаумулиным).

16 Современный Казахстан и традиционные системы // Известия НАН РК. Серия общественных наук. – 1998. – № 2. – С. 21-25.

17 К вопросу о роли традиционных институтов в истории Евразии // История и археология Семиречья. – Алматы: Фонд «XXI век», 1999. – С. 91-95.

18 Рецензия на книгу «Siberian II». Paris. 1998 // Казахстан-спектр. – 1999. – № 3. – С. 109-111.

19 История, миф и политика // Казахстан-спектр. – 1999. – № 4. – С. 97-106.

20 История и мифологизация истории тюрков // Материалы юбилейной научно-теоретической конференции. – Алматы: КазГЮА, 2000. – С. 375-380.

21 Зарубежная тюркология на пороге III тысячелетия // XXI век: время понимания великих традиций. – Алматы: Казахский Национальный университет им. аль-Фараби, 2001. – С. 16-23.

22 Mythologization of the History of the Turkic Peoples at the Beginning of the Third Millennium // Acta Ethnographica Нungarica. – 2002. – 47 (3-4). – Р. 383-395.

23 Miras-i Irani-yi Farhang-i Kazak // Jahan-i Irani va Turan (majmu‘a-yi maqalat. Be-ehtiman-i Marsiya Saqyan. – Tehran: Markaz-i isti‘dad-i tarikhi-yi diplomasi, 2001. – S. 39-44.

24 Вода в мифе, традиции, ритуале // Простор. – 2003. – № 5. – С. 74-77.

25 60-летний юбилей казахстанского востоковеда // Отан тарихы. – 2000. – № 1. – С. 153-154 (в соавторстве с Б.К. Рахимбековой).

26 Знаковый аспект ритуалов хунну // Культурные ценности. 2000-2001. – СПб.: Санкт-Петербургский университет. – 2002. – С. 203-205.

27 Глобализация и мифологизация истории // Казахстан в эпоху глобализации: экономика, образование, право. Мат. междунар. конф. – Алматы: КазАТиСО. – 2004. – Т. 1. – С. 56-60.

28 Модель социокосмоса туркмен // Священная Рухнама и взаимное влияние культур и цивилизаций в третьем тысячелетии. Мат. междунар. конф. – Ашхабад, 2005. – С. 452-453.

29 Kazakh // The Greenwood Encyclopedia of World Folklore and Folklife. – Westport, Connecticut – London: Greenwood Press, 2006. – Vol. 2. – Р. 306-314.

30 Символы и знаки Великой степи (История культуры номадов Евразии). – Алматы: КазГос ИНТИ, 2006. – 197 с. (в соавторстве с В.С. Уарзиати).

31 К вопросу о предназначении мифологизированной истории народов Центральной Азии // Исторический опыт модернизации тюрко-мусульманских народов СССР. КСРО аймағындағы түрік-мұсылман халықтарын заман талабына бейімдеудің тарихи тәжірибелері. Халықаралық ғылыми-теориялық конференциясының материалдары. – Актобе: «ПринтА», 2008. – С. 162-166.

32 Revived and Invented Traditions in the Political Systems of Central Asian States // Democratic Processes in Central Asia. Indo-Kazakh Perspectives. – New Delhi, 2009. – P. 50-61.

33 История народов Центральной Азии и ее мифологизация // Научные чтения памяти Н.Э. Масанова. – Алматы, 2008. – С. 175-182.

34 Миф и письменность в культуре Центральной Азии // Культурные ценности. – СПб.: Санкт-Петербургский государственный университет, 2008. – С. 192-194.

35 Мифологизация истории народов Центральной Азии и международные отношения // Вестник Казахского Национального университета им. аль-Фараби. Серия Международные отношения и международное право. – 2009. – № 1-2 (39-40). – С. 114-119.

36 Возрожденные и изобретенные традиции в тюркоязычных государствах Центральной Азии // Сибирь, Центральная Азия и Дальний Восток: актуальные вопросы истории и международных отношений. Четвертые научные чтения памяти Е.М. Залкинда. Мат. междунар. научной конф. 22 мая 2009 г. – Барнаул: Азбука, 2009. – С. 58-63.

37 Переосмысление и мифологизация истории в посткоммунистических государствах Европы, Центральной Азии и Кавказа: общее и особенное (постановка проблемы) // Казахстан в фокусе Европы. – Алматы, 2008. – C. 164-172.

38 Construction of Nations, Mythologizations of History and Present Day International Relations in Central Asia // Вестник КазУМОиМЯ им. Абылай хана. – 2010. – № 1 (8). – С. 26-44.

39 Туркменистан: мифологизация истории и политика // Вестник Казахского Национального университета им. аль-Фараби. Серия востоковедения. – 2010. – № 1 (50). – С. 34-39.

40 Номадный способ производства: реальность, миф и стереотип // Вестник Казахского Национального университета им. аль-Фараби. Серия историческая. – 2010. – № 1 (56). – С. 58-63.

41 Мифологизация истории тюрков в Центральной Азии и Российской Федерации // Вестник КазНПУ им. Абая. Серия исторические и социально-политические науки. – 2010. – № 1 (24). – С. 50-53.

42 Переименования: архетипический ритуал и изобретенная традиция // Известия МОН НАН РК. Серия общественных наук. – 2010. – № 2 (275). – с. 76-79

43 Восприятие государства и государственности на постсоветском пространстве // Вестник Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына. Серия 1. Гуманитарные науки. – 2009. – Вып. VIII: История, Археология, этнография. – С. 26-32.

44 Скотоводство: мифы и стереотипы // Stereotypes in Literatures and Cultures. – Frankfurt am Main: Peter Lang GmbH, 2010. – C. 255-264.

ТҰЙІН


Түркітілдес халықтардың этносаяси үрдісі:тарихы және оның мифтендірілуі.


Ғалиев Ануар Абитай ұлы


07.00.03 – Жалпы тарих (Шығыс елдері) мамандағы бойынша

Тарих ғылымдарының докторы дәрежесін алу үшін жазылған

диссертация


Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Зерттеу жұмысының өзектілігі, қоғам өмірінде мифтендірілген тарих үлкен орын алатындығымен байланысты. Оның қолданыс аясы: бір ұлтты, мемлекетті, билік етіп отырған жүйенің заңдастырылуы сондай ақ жер бөлінісінің қандай да бір басып алу әрекеттері мен ұлтаралық қақтығыстарды тежеу. Мифтендірілген тарих, түркі тілдес халықтардың этносымен этносаяси үрдістерінде де маңызды орынға ие. Сонымен қатар аталмыш құбылыс осы күнге дейін толыққанды зерттелмеген. Оны кешенді түрде өз түсінігімізден өткізбестен түркітілдес халықтардың негізгі-түпкілікті тарихын қайтадан жаңғырта алмаймыз.

Зерттеудің жалпы, мақсаты. Түркітілдес халықтардың этносаяси үрдістерінің мифтендірілген тарихының неге арналғандығын анықтау болып табылады.

Зерттеу жұмысының мақсаты келесі міндеттерді анықтайды:

- Мифтендірілген тарихтың табиғатына мінездеме бере отырып оны зерттеу.

- Мифтендірілген тарих пен тарих ғылымының арақатынасын көрсету;

- Қоғам өмірінде мифтендірілген тарихтың орнын анықтау;

- Мифтендірілген тарихтың түркі халықтарының этноконфессионалды бірегейлігін қалыптастырудағы рөлін анықтау;

- Түркітілдес халықтар мысалында мифтендірілген тарихтың саяси үрдістеріне әсерін айшықтау (билік, шекара жер бөлінісінің заңдастырылуы)

- Көшпенді халықтар турасында сюжеттер мен дүниетанымдық мақсатын анықтау;

- Қазіргі кездегі түркітілдес мемлекеттердің этносаяси үрдістеріндегі мифтендірілген тарихтың орны мен қызметін анықтап көрсету;

- Жаңа тәуелсіз мемлекеттерде тұратын түркілердің мифтедірілген тарихының ролін айшықтау .

Зерттеу жұмысының нысаны. Түркітілдес халықтардың этносаяси үрдістерінің мифтендірілген тарихы болып табылады.

Зерттеу жұмысының хронологиясы түркі тілдес халықтарының тарихы бізге түрлі дерек көздерінен белгілі.

Зерттеу жұмысының жаңалығы. Зерттеу мәселесінің қойылымы және зерттеу міндеттерін анықтауда, сонымен қатар ұсынылған шешім жолдары болып табылады.

Тұңғыш рет тарихнамада түркітілдес халықтардың тарихи өмір жолында оларды мысалға ала отырып, этносаяси үрдістердегі мифтендірілген тарихтың орны сияқты феномені кешенді түрде зерттелді.

Диссертацияның қорғауға ұсынылатын тұжырымдар:

- Мифтендірілген тарих-ғылыми білімнің формасыболып табылмайды және оның тұжырымдамалары тарих ғылымына теріс болып табылады.

- Мифтендірілген тарих адамзаттың пайда болуынан бастап онымен бірге қатарласа келе жатыр, оның белсенділігі қоғамның қиын кезеңдеріне тұспа тұс келді. Бұл кезең жаңа мемлекеттердің, ұлттардың, шекаралардың құрыла бастаған кезеңі және де сол уақытта болып жатқан өзгерістерді заңдастыру қажеттіліктері туындайды

Қатардағы огузизм, чингизизммен қатар тұрандық, иудеилік және исламдық мифтендірілген тарихты атап кету қажет.Түркілердің мифтендірілген тарихы салттар легі түрінде де болған.

- Ресей империясында, түркілердің ғылыми тарихынан бөлек мифтендірілген тарихихтың әр түрлі нұсқалары пайда болды.

- Мемлекеттілікпен және номадизммен байланысты стереотиптер отырықшы жер шаруашылығымен айналысатын ортада пайда болған және жалпы алғанда шындыққа жанаспайды.

- Түркияда мифтендірілген тарихтың әр түрлі үлгілері қолданылған, олар: исламдық, оттомандық және кемалистік.

- Кеңестік дәуірде мифтендірілген тарих ресмилік дәрежесіне дейін жетті. Жаңа тарихи бірегейлену нұсқаларын қалыптастыру құрылымы пайда болды.

- Қазіргі кезеңде бұрынғы КСРО халықтарының ішіндегі түркітілдес халықтардың мифтендірілген тарихы аймақтық және билікті заңдастыруға бағытталып отыр.

- Өз мемлекеттері жоқ халықтардың мифтендірілген тарихы өздерінің жер аумағын сақтап, тәуелсіздікке жету мақсатына көзделген.

Зерттеу жұмысының теориялық және практикалық маңызы: мифтендірілген этносаяси үрдістердің әлі толыққанды зерттелмегендігінде. Мифтендірілген тарихтың қоғамдық-саяси үрдістерде, халықаралық қатынастарда, мемлекеттің ішкі және сыртқы істерінде алатын орны үлкен. Мифтендірілген тарихи деректер әр түрлі мемлекетаралық, аймақаралық келіспеушіліктерде кеңінен қолданылады. Сондықтан, ұлттық қауіпсіздітің тарихи негіздемелері мен ойдан шығарылғанының ара жігін ажырата білуі қажет.

Аталған арнайы деректер кітап құрастыруда қолданылуы мүмкін, соңғылары мифтендірілген тарихқа қажеттілік танытып отыр.

Ғылыми зерттеу жұмысының нәтижелері шығыс халықтарының тарихын соның ішінде түркі тілдес халықтарының тарихын жалпы жұмыс жазуда қолданылуы мүмкін.

Диссертацияның құрылымы: Диссертация кіріспеден, бес тараудан, қорытындыдан және әдебиеттер тізімінен тұрады.

SUMMARY


Galiev Anuar Abitaevich


ETHNO-POLITICAL PROCESSES OF TURKIC-SPEAKING

РЕОРLES: HISTORY AND ITS MYTHOLOGIZATION


07.00.03 — World History (Oriental Countries)

Thesis for the Post-Doctor' s Academic Degree of History


The timely question of research is related to the fact that mythologized history plays an enormous role in the life of society. It is used in establishing the nation and the country, legitimizing the ruling regime, for the justification of territorial conquests and ethnic conflicts. Mythologized history played а significant role in the ethno-political processes of Turkic Peoples. At the same time, this phenomenon has not been researched yet. Not realizing it, we can not restore the authentic history of Turkic Peoples.

The purpose of the thesis is systematic and complex studying, retrospective and comparative analysis of mythologized history of Turkic-speaking nations and ethno-political processes in their states.

The object of the thesis is the reflection of ethno-political processes of Turkic nations in the mythologized history.

Chronological frameworks of research cover the whole historical period of the history of Turkic peoples, known to us by various sources.

The tasks of research are as follows:

— to explore and describe the nature от mythologized history;

— to show the correlation of historicа1 science and mythologized history;

— to identify the importance от mythologized history in society;

— to show the role of mythologized history in the forming process of ethnic and religious identicalness of Turkic Peoples;

— to elicit the mythologized history's functions in the political processes (legitimation of power, borders and territory) on the example of Turkic-speaking peoples;

— to define the aim of creation and purpose of stereotypes and plots about the nomadic peoples;

— to explore and demonstrate the role and functions of mythologized history in modern ethno-political processes of Turkic-speaking countries;

— to identify the role of Turks' mythologized history, who live in new sovereign countries;

Methodological and theoretical research foundation is connected with some works of constructivists such B. Anderson, E. Gellner, E. Hobsbawm etc. They supposed the idea that any community were imagined. So imagined or mythologized history and traditions are used for the forming.

The scientific novelty of the thesis is based on formulation of the topic and research tasks, as well as in the proposed solution of them. For the first time in the Kazakhstan's historiography, on the example of throughout the entire existence of Turkic-speaking peoples, а comprehensive study was conducted of such phenomenon as the role of mythologized history in the ethno-political processes.

The main issues submitted for the defense of the thesis are the follows:

— Mythologized history - not а form of scientific knowledge and its conclusions contradict the historical science.

— Mythologized history accompanies humanity at all stages of its existence, but its surge in activity appears during the crucial moments in society lifе: while forming new countries, ethnic groups, borders, and there is а need to legitimize changes.

— Along with oguzizm and chingizizm should be allocated Turan, the Jewish and Islamic mythologization. Mythologized history of the Turks existed also in the form of rituals.

— In the Russian Empire, along with the history of the Turks, as а scientific discipline, there were created different versions of mythologized history.

— Stereotypes related to nomadism and statehood, appeared in а settled agricultural environment and in general do not correspond to reality.

— in Turkey various models of mythologized history: Islamic, Ottoman and Kemalist were tested.

— During the Soviet period mythologized history became official. There were formed the new types of identicalness and were generated historical versions to justify them.

— Modern mythologized history of Turkic peoples оf the former USSR is aimed at the legitimation оf роwer and territory.

— The process of revival of traditional institutions, taking place in the post-Soviet Turkic-speaking republics, is an invention of tradition in order to legitimize the existing country.

— Mythologized history of peoples without statehood is aimed at preserving their territory and achieving independence.

Theoretical and practical significance of research is that the mythologization of ethno-political processes has been investigated insufficiently. The mythologized history's role is considerable in the socio-political processes, international relations, and the internal and external lifeе оf thе Republic.

Mythologized history is used by various groups and nations for the territorial claims. Therefore, the national security interests require knowledge of history and its correlation with the fictional version.

Conclusions and guidelines can be used in the creation of textbooks and their correction, since the latter are dramatically influenced by mythologization. Scientific research results can also be used for writing the summary work on the history of the East generally and in particular the Turkic.

The structure of the thesis consists of the list of definitions, reductions and abbreviations, the introduction, five chapters, the conclusion, the list of used sources and literature, and appendixes.