Педагогическое управление межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе 13. 00. 01 Общая педагогика, история педагогики и образования, этнопедагогика

Вид материала

Автореферат

Содержание Зерттеу нысаны Зерттеу әдістері Зерттеу нәтижелері Енгізу дәрежесі 13.00.01 – the general pedagogics, history of pedagogics and education, ethnopedagogics. The object of the research The methods of the research The introduction of the scientific research

Подобный материал:

• Комплексное формирование социокультурного феномена «здоровье» у подростков в общеобразовательной, 779.69kb.
• Психолого-педагогическое сопровождение саморазвития старшеклассника в профильном обучении, 385.96kb.
• Педагогические условия формирования нравственных ценностей подростков общеобразовательной, 391.46kb.
• Педагогические взгляды А. А. Диваева 13. 00. 01 Общая педагогика, история педагогики, 421.16kb.
• Теоретико-методологические основы полиязычного образования 13. 00. 01 Общая педагогика,, 721.48kb.
• Преподавание в высшей школе рефлексия и самоопределение преподавателей вуза в ситуации, 731.23kb.
• Развитие методической компетентности учителя как средство повышения эффективности учебного, 369.03kb.
• Педагогическое обеспечение процесса обучения в церковно-приходской школе Тверской губернии, 1453.22kb.
• Становление гражданской позиции старших подростков 13. 00. 01 Общая педагогика, история, 500.36kb.
• Предупреждение неуспеваемости младших подростков в процессе преподавания иностранного, 307.06kb.

Заключение


Теоретический анализ обозначенной проблемы и результаты опытно экспериментальной работы позволили нам сделать ряд выводов:

- в силу объективных физиологических и психологических причин подростки обладают богатым набором конфликтогенных черт характера и психологических особенностей, вследствие чего наблюдается частое возникновение конфликтов;

- изменить содержание и интенсивность конфликтного взаимодействия подростков, его масштабов можно лишь при условии его контролируемого, управляемого развития;

- под педагогическим управлением межличностными конфликтами подростков мы понимаем последовательно проводимые учителем воспитательные воздействия на всех этапах возникновения, развития и завершения межличностных конфликтов подростков с целью структурирования и развития межличностного взаимодействия подростков;

- ступенями к практической реализации педагогического управления межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе стали:

1) спроектированная нами модель педагогического управления межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе;

2) выделенные критерии и показатели, позволяющие выявить уровень педагогического управления межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе;

3) повышение уровня деятельности учителя по управлению межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе через спецкурс «Педагогическое управление межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе».

- основой педагогической деятельности учителя по управлению межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе послужили разработанные нами содержательно-методические основы;

- содержательно-методические основы педагогического управления межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе предусматривают целенаправленную, комплексную и систематическую деятельность учителя по управлению межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе;

- опытно- экспериментальная работа показала, что целенаправленное педагогическое управление межличностными конфликтами подростков приводит к достаточно высоким результатам.

Научно-обоснованные выводы исследования позволяют выработать следующие рекомендации для учителей общеобразовательных школ:

- необходимо осуществлять целенаправленное, комплексное и систематическое педагогическое управление межличностными конфликтами подростков в общеобразовательных школах;

- разрешать конфликтные ситуации конструктивными способами, в которых проявляются нормы педагогической этики и требования общественной морали;

- расширять и углублять виды деятельности по профилактике конфликтов и по формированию культуры межличностных отношений;

- педагогическое управление межличностными конфликтами осуществлять с учетом возрастных и индивидуальных особенностей личности;

- использовать в общеобразовательных школах разработанные содержательно-методические основы педагогического управления межличностными конфликтами подростков;

- использовать спецкурс «Педагогическое управление межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе» для учителей школ в целях повышения уровня педагогического управления межличностными конфликтами подростков.

Безусловно, исследование не претендует на полную завершенность и нуждается в дальнейшей разработке и изучении таких проблем как мониторинговые социально-педагогические исследования конфликтогенности школьных социумов, обучение школьников основам конфликтологических знаний и умений в результате осуществления специализированных образовательных программ.


Список опубликованных работ по теме диссертации


1 Педагогические аспекты управления межличностными конфликтами школьников // Вестник Актюбинского государственного университета.- 2004. -№ 3. – С.58-60.

2 Использование педагогической рефлексии в разрешении конфликтных ситуаций // Инновационные педагогические технологии: перспективы применения и развития: Материалы международной научно-практической конференции / АГПИ. - Актобе, 2005. - т.2. – С. 210-213.

3 Социально-педагогическая сущность межличностных конфликтов подростка // Социальная психология ХХI столетия: Материалы Международной конференции. - Ярославль, 2005. – С.57-61.

4 Конфликт как одна из сторон взаимодействия подростков с окружающими людьми // Вестник интегративной психологии. - Ярославль, Москва, 2005. – Выпуск 1 (3). - С. 150-152.

5 Сущность управления конфликтом // Вестник Каз.НПУ им.Абая. - 2005. - № 2 (10) – С. 21-24.

6 Диагностика и методика изучения межличностных конфликтов подростков // Вестник Актюбинского государственного университета. - 2005. - № 4. – С. 90-92.

7 Изучение педагогической деятельности учителей по управлению межличностными конфликтами подростков // Вестник Каз. НПУ им.Абая. - 2006. – № 1 (11). - С. 77-80.

8 Основные критерии качества профессиональной готовности учителя к управлению межличностными конфликтами школьников // Психолого-педагогическое образование на современном этапе: реалии и перспективы: Материалы Международной научно-практической конференции - Актобе, 2006. – часть 2. - С. 94-96.

9 Основные этапы развития конфликтологии и особенности изучения конфликтов в педагогике // «Поиск» 2006. –№ 4 (2).- С.302-305.

10 Динамика готовности будущих учителей к управлению межличностными конфликтами подростков. // Современная образовательная парадигма: проблемы и решения: Материалы Международной научно-практической конференции. - Актюбинский областной институт повышения квалификации и переподготовки кадров. - 2006. - ч.2, – С.139-142.

11 Стили конфликтного поведения. // «Достояние нации». Научное приложение международного научно-педагогического журнала «Высшая школа Казахстана» Министерства образования и науки РК. - 2007. - №1. – С.271-274.

12 Управление конфликтами – необходимое условие эффективного взаимодействия всех субъектов школьного социума // Международный форум – Меняющаяся молодежь в меняющемся мире: новая парадигма социализации.- Астана: ИПК ПКСО,2007. – С.118-120.

13 Профилактика межличностных конфликтов подростков в целостном педагогическом процессе//Материалы Международной научно-практической конференции. - Котлас-2007. - Том 2.– С.137-140.

14 Эффективность педагогического управления межличностными конфликтами подростков в целостном педагогическом процессе // Вестник Актюбинского государственного педагогического института - 2007. - № 2– С. 66-99.

15 Посредничество в разрешении конфликта // Международный научный альманах. - Таганрог – Актюбинск, 2007. - Выпуск 1. – С.230-235.

16 Структура и содержательно-методические основы педагогического управления межличностными конфликтами подростков в общеобразовательной школе // Международный научный альманах. - Галле – Москва – Минск – Бишкек –Актобе, 2008. - Выпуск 1. – 234-238.

17 Диагностика взаимоотношений и межличностных конфликтов с помощью модульного социотеста Анцупова //Международный научный альманах. - Таганрог – Актобе, 2009. – Выпуск 4. - С. 69-72. (в соавторстве с Калюжным А.А.).

Түйін

Мерхайдарова Нурия Нурулловна

Жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын педагогикалық басқару


13.00.01 – Жалпы педагогика, педагогика және білім беру тарихы, этнопедагогика


Қазақстан Республикасындағы демократиялық қайта құрылулар қоғамдық өмірдің барлық салаларына, оның ішінде өскелең ұрпақтың тәрбие процестеріне де өз ықпалын тигізді. Қазіргі мемлекеттік саясаттың негізін тәрбиенің нақты мақсаты мен міндеттерін айқындау, жеке тұлғаның өзін-өзі анықтауын қамтамасыз ету мақсатында тәрбие кеңістігін модельдеу, балалардың рухани-адамгершілігін қалыптастырып, оларды дербес өмір сүруге даярлау құрайды. Негізгі мектептердің функционалды әрекеттерінің басым бағыттарының бірі оқушылардың тұлғааралық қатынасының жоғары мәдениетін қалыптастыру болып табылады.

2015 жылға дейінгі Қазақстан Республикасының білім беруді дамыту тұжырымдамасында тұлғааралық қатынас мәдениетіне ерекше көңіл аударылады: «Негізгі мектептердің функционалды әрекеттерінің басым бағыты ғылым жүйесінің базистік негіздерін оқушылардың меңгеруі, олардың тұлғаралық және этникааралық қатынастарының жоғары мәдениетін қалыптастыру, өзін-өзі анықтау және кәсіби бағдар беру болып табылады»

Жанжал – тұлғааралық қатынас аймағы. Балалар жанжал текті әлеуметтік жағдайды ерекше тіксініп, ауыр қабылдайды. Бұл жағдайда оларға айырықша әлеуметтік, педагогикалық және психологиялық демеу керек. Бұл жалпы білім беретін мектептерде жанжалды тиімді педагогикалық басқарудың мәселелерін туындатады.

Зерттеу нысаны: Жалпы білім беретін мектептердегі тұтас педагогикалық үдеріс.

Зерттеу мақсаты: Жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын педагогикалық басқаруды теориялық негіздеу және әдістемелік қамтамасыз ету.

Зерттеу әдістері: қойылған мәселелерді шешіп, жұмыс гипотезасын тексеру үшін педагогикалық зерттеу әдістерінің кешені қолданылды: зерттеу тақырыбы бойынша философиялық және психология-педагогикалық әдебиетті теориялық талдау, моделдеу, бақылау, сауалнама алу, тестілеу, әңгімелесу, сынақтан өтетіндердің әрекет өнімділігін талдау, тәжірибелік-педагогикалық жұмыс, эксперимент, мәліметтерді статистикалық өңдеу әдістері.

Зерттеу нәтижелері:

• жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын педагогикалық басқарудың мәні ашылды;
  
• жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын педагогикалық басқару моделінің жобасы жасалды;
  
• әдістемелік сүйемел ретінде жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын педагогикалық басқарудың мазмұндық-әдістемелік негізі жасалды және енгізілді;
  
• жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын басқару деңгейін көтеру үшін «Жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын басқару» атты мұғалімдерге арналған арнаулы курс әзірленді;
  
• жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын басқару бойынша нұсқаулар құрастырылды.
  

Енгізу дәрежесі: тәжірибелік-эксперименттік жұмыстар Ақтөбе қаласындағы жалпы білім беретін №1, 9, 11, 17, 23, 27 мектептерде өткізілді.

Ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерін енгізу туралы ұсыныстар:

• жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын мақсатты түрде, кешенді және жүйелі педагогикалық басқаруды жүзеге асыру;
  
• жанжалды жағдайларды педагогикалық этика нормалары мен қоғамдық мораль талаптарында көрінетін конструктивті тәсілдермен шешу;
  
• жанжалдың алдын алу және тұлғааралық қатынас мәдениетін қалыптастыру бойынша әрекет түрлерін кеңейту және тереңдету;
  
• тұлғааралық жанжалды педагогикалық басқаруды жеке тұлғалардың жас ерекшеліктері мен индивидуалды ерекшеліктерін есепке ала отырып жүзеге асыру;
  
• дайындалған жасөспірімдердің тұлғааралық қатынастырын педагогикалық басқарудың мазмұндық-әдістемелік негіздерін жалпы білім беретін мектептерде қолдану;
  
• жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын басқару деңгейін көтеру мақсатында мұғалімдерге арналған «Жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын басқару» атты арнаулы курсты қолдану.
  

Қолдану саласы: зерттеу нәтижелері жалпы білім беретін мектептердегі жасөспірімдердің тұлғааралық жанжалын педагогикалық басқарудың әлеуметтік-педагогикалық механизмдері туралы білімдерін кеңейтуге және тереңдетуге мүмкіндік беретіндіктен мектеп мұғалімдерінің тәжірибелік әрекетінде қолдануға мүмкіндік бар.


Merhaidarova Nuriya Nurullovna


The pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers

in a comprehensive school


13.00.01 – the general pedagogics, history of pedagogics and education, ethnopedagogics.


The democratic transformations in Republic of Kazakhstan had an influence on all spheres of the public life, including on education processes of rising generation. The definition of specific goals and problems of education, modelling of the educational space with a view of a maintenance of the person self-determination, of the children spiritual - moral becoming, their preparation for independent life make a basis of a modern state policy. One of the priority directions of functional activity of the basic school is a formation of high culture of the interpersonal dialogue of pupils.

In the concept of the education development of Republic Kazakhstan’s till 2015 the big attention is paid to culture of the interpersonal dialogue: “The priority direction of functional activity of the basic school is the mastering by pupils of basic fundamentals of the sciences system, the formation at them high culture of interpersonal and interethnic dialogue, the self-determination and a professional alignment.

The conflicts are an area of the interpersonal relations. The children especially sharply and painfully react to the conflict-genetic social conditions. In this situation they need a special social, psychological and pedagogical support. It generates a problem of an effective pedagogical management of conflicts in a comprehensive school.

The object of the research: is a complete pedagogical process of a comprehensive school.

The aim of the research: is the theoretical substantiation and methodical maintenance of the pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers in a comprehensive school.

The methods of the research: with a view of check of a hypothesis and the decision of tasks the complex of the methods of research was used: the theoretical analysis of the philosophical and psychological-pedagogical literature on a theme of research, modelling, observation, questioning, testing, conversation, the analysis of the products of probationers activity, the experimental - pedagogical work, experiment, the methods of statistical data processing.

The results of the research:

• the essence of the pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers is opened;
  
• the model of the pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers in a comprehensive school is designed;
  
• the substantial - methodical bases of the pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers in a comprehensive school are developed and introduced as a methodical support;
  
• the special course for teachers “The pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers in a comprehensive school” is developed for increase of a level of the pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers in a comprehensive school;
  
• the recommendations for the pedagogical management of interpersonal conflicts of teenagers in a comprehensive school are developed.
  

The introduction of the scientific research: the skilled - experimental work was carried on the basis of comprehensive schools № 1, 9, 11, 17, 23, 27 of Aktobe city.

The recommendations on introducing the research work:

• it is necessary to carry out a purposeful, complex and systematic pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers in comprehensive schools;
  
• to resolve the disputed situations with the constructive ways in which norms of the pedagogical ethics and the requirement of public morals are shown;
  
• to expand and extend the kinds of activity on the preventive maintenance of conflicts and on the formation of interpersonal relations culture;
  
• to carry out the pedagogical management of interpersonal conflicts in view of age and specific features of the person;
  
• it is necessary to use in comprehensive schools the developed substantial - methodical bases of the pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers;
  
• to use a special course for school teachers “The pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers in a comprehensive school” with a view of increase of a level of the pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers.
  

Application: the results of the research allow to expand and extend the knowledge about social - pedagogical mechanisms of the pedagogical management by interpersonal conflicts of teenagers in a comprehensive school and can be used in practical activities of school teachers.


П


одписано в печать 20.02.2009 г.

Бумага офсетная. Формат бумаги 60×84 1/16.

Объем 1,5 уч.-изд. л. Тираж 120 экз. Заказ № 158.


Отпечатано в типографии Издательства КарГУ им. Е.А.Букетова

100012, г. Караганда, ул. Гоголя, 38