Geum.ru

Аддзел адукацыі Дзяржынскага райвыканкама Дзяржаўная установа адукаціі

Вид материалаДокументы

Содержание


Змітрок Марозаў
Возможный вариант
3-я страница журнала –
4-я страница журнала –
Подобный материал:
1   2   3

Змітрок Марозаў


Сэрца вёскі маёй –

Студня з чыстай вадой,

Ты дазволь мне з дарогі

Табе пакланіцца,

Каб з крыніцы жывой

Жураўлінай рукой

Зачарпнуць мёд зямны

І са смакам напіцца.

Мне спасцігнуць дазволь

Твой нязведаны боль,

Ты дазволь мне трывогай

Тваёй прычасціцца.

Сэрца вёскі маёй –

Студня з чыстай вадой.

Хай ніколі твая

Не знямее крыніца.


Анатоль Вярцінскі. “Статак вяртаецца з поля”

Статак вяртаецца з поля.

У цішыні вечаровай

бягуць авечкі і козы,

спаважна ідуць каровы.

Статак вяртаецца з поля.

Што трэба вёсцы болей?

Вёска святкуе надзею.

Выйшла ўся насустрач –

ад гаспадынь руплівых

да дзетвары шустрай.

Бляюць авечкі і козы,

ціха мычаць каровы.

Людзі ўздоўж пасталі–

як каравул ганаровы.

Людзі рады жывёле.

Ціха каровы рыкаюць.

Знаюць, што іх чакаюць,

рады, што іх сустракаюць.

Статак вяртаецца з поля

доўгаю чарадою.

Над вёскаю пах духмяны,

пах густы сырадою.

Статак вяртаецца з поля...

За полем тым, за лесам,

недзе горад вялікі

ляскае жалезам.

Недзе спяшаць на дыспут.

Недзе спяшаць на прэм’еру.

Недзе прэм’ер-міністр

дае абед ці вячэру.

Нехта робіць адкрыццё,

нехта рыхтуе прамову,

нехта гаворыць тайна

па проваду прамому.

А ў вёсцы свая надзея.

А ў вёсцы шуміць таполя.

А ў вёсцы свая падзея –

статак вяртаецца з поля.

ВЕДУЩИЙ: А теперь я предлагаю представителям каждого отдела посовещаться и заполнить нашу технологическую карту со словом “Деревня” или “Вёска”.

Возможный вариант:

Д – дорогая, древняя, далёкая;

Е – естественная;

Р – русская, родная;

Е – единственная;

В – величественная;

Н – надёжная, ненаглядная;

Я – ясноглазая.


В – вечна жывая, вольная;

Ё – ёлачная;

С – свабодная, свяшчэнная, сонечная, спакойная;

К – квітнеючая;

А – адвечная, агняцветная, адноўленая, азёрная.


ВЕДУЩИЙ: А какая же деревня без просторных полей? Тугие золотистые колосья пшеницы склоняются к земле. Здесь рождается хлеб. А хлеб – всему голова. А что мы знаем о слове хлеб?

- Хлеб – это слово, родственное для всех славянских языков: русского, украинского, белорусского, болгарского, польского. Считается, что оно пришло к нам из германских языков и обозначало продукт питания из зерна, перемолотого в муку. Однако есть и другое мнение, что это слово только общеславянское. Хлеб – основа жизни. И этот смысл заложен во многих русских и белорусских пословицах. А кто знает такие пословицы?

(Учащиеся называют известные им пословицы о хлебе, ведущие помогают, дополняют):
  • Хлеб в пути не в тягость.
  • Хлеб дорогой, но не дороже нас с тобой.
  • Хлеб наш насущный, хоть чёрный, а вкусный.
  • Хлеб-соль ешь, а правду режь.
  • Хлебу – мера, деньгам – счёт.
  • Галоднаму чорны хлеб здаецца белым.
  • Хлеб і на ногі паставіць, і з ног зваліць.
  • Людзі ядуць хлеб траякі: чорны, белы і ніякі.
  • Без хлеба няма абеда.
  • Калі хлеб у возе, то няма бяды ў дарозе.

ВЕДУЩИЙ: А теперь я предлагаю каждому отделу заполнить технологическую карту со словом “Хлеб”. Затем обменяемся своими мнениями.

Возможный вариант:

Х – хороший;

Л – любимый, лакомый;

Е – еда;

Б – богатство.

ВЯДУЧЫ: Хутка лета – цудоўная пара, калі ўсё навокал красуе і радуе вока сваёй пышнай зелянінай і яркімі фарбамі. Давайце ў думках прагуляемся па летнім лузе і назбіраем цудоўны букет летніх красак (паказвае на букеты жывых або штучных кветак, на кампазіцыі з кветак, вырабленыя дзяўчынкамі з бісеру на ўроках працоўнага навучання).

– Адкуль з’явілася ў нашай мове слова букет?

– Слова букет прыйшло ў нашу мову з французскай . У французскай мове яно азначае “гай”, літаральна – “група дрэў” або “лес”. Уявіце сабе, калі б я назбірала і прынесла ў клас 15 асінак або 21 елачку. Побач з формай “букет” першапачаткова ўжывалася і форма “пукет”, што абазначала “пук” або “пучок”.


ВЯДУЧЫ: Мы – даўно ўжо школьнікі, мы – сямікласнікі. Час праляціць хутка. Не за гарамі той дзень, калі мы скончым школу. Жадаю вам усім пасля яе заканчэння атрымаць вось такія ўзнагароды – залатыя медалі. Гэты медаль атрымаў мой старшы брат Максім за выдатную вучобу. Такой узнагародай ганарыцца не толькі ён сам, але і ўся наша сям’я. А гэты медаль атрымала пасля заканчэння школы наша настаўніца Алена Пятроўна.

– А што ж такое медаль? Адкуль гэта слова ўзнікла? Перагорнем некалькі старонак этымалагічнага слоўніка.

– Слова медаль паходзіць з французскай мовы, ужываецца ў італьянскай і англійскай. Медалі ўзніклі ў XVIII ст. у часы Напалеона. Літаральна слова азначае “металічная манета на вяровачцы”. Медалямі ўзнагароджвалі воінаў, якія вызначаліся падчас бітваў і паядынкаў. Значна пазней медалі сталі атрымліваць спартсмены і вучні-выдатнікі.

Папросім нашу настаўніцу расказаць, ці лёгка было стаць “медалісткай”. Пры якіх абставінах вам уручалі ўзнагароду?

(Настаўніца паказвае дзецям свой медаль, атрыманы пасля заканчэння школы ў 1986 г., вучні параўноўваюць абедзве медалі, знаходзяць адрозненні. Вучань класа паказвае медаль свайго бацькі “За асабістую мужнасць”, атрыманы падчас службы ў атрадзе МНС, расказвае пра яго гісторыю.)


3-я страница журнала –

“Сакрэты паэзіі” (аддзел лірыкі)

ВЯДУЧЫ: Сёння на нашым пасяджэнні мы прапануем вам адно цікавае знаёмства. Давайце зазірнем у свет Старажытнай Грэцыі, адкуль у літаратуру народаў свету прыйшла новая для нас форма паэзіі – акраверш (расказ суправаджаецца слайдамі, усе прапанаваныя вершы таксама выводзяцца на экран для зрокавага ўспрыняцця).

ВЯДУЧЫ: Акраверш – незвычайны від паэзіі, бо ён разлічаны на зрокавае ўспрыманне. Пачатковыя літары такіх вершаў, прачытаныя зверху ўніз, утвараюць словы ці словазлучэнні. Паглядзіце, як цікава:

Васіль Жуковіч. “Дар”

Пятрарка, Пушкін, Багдановіч…

Ад Бога – несмяротны дар.

Эмоцый, думак рух у Слове,

Заўсёдная прысутнасць чар.

І вечная загадка-таямніца :

Як можа ў вершы цэлы свет змясціцца?

ВЯДУЧЫ: Я думаю, што вы адгадалі загадку гэтага акраверша – гэта слова “паэзія”.

ВЯДУЧЫ: А я раней, аказваецца, сустракалася з акравершамі. Праўда, не ведала, як такія вершы называюцца. Не вельмі даўно ў мой дзённік трапіла нейкім фантастычным чынам запіска. Паслухайце, што ў ёй было напісана, толькі не ўспрыміце, калі ласка, усур’ёз.

Ты хочешь знать, кого люблю я?

Его нетрудно отгадать!

Будь повнимательней немного –

Яснее не могу сказаць…

ВЯДУЧЫ: Гэта ж прызнанне ў каханні! Я рады за цябе, Аксана!

ВЯДУЧЫ: Не трэба іроніі! Есць вялікая колькасць вершаў, прысвечаных каханню, у выглядзе завуаліраваных прызнанняў. Яны, як правіла, раскрываць сакрэт таго, хто з’яўляецца выбранніцай паэта. Паслухайце верш Максіма Багдановіча на рускай мове.

Ах, как умеете Вы, Анна,

Не замечать, что я влюблён,

Но всё же шлю я вам не стон,

А возглас радостный: осанна!

ВЯДУЧЫ: Безумоўна, паэт прызнаўся ў каханні, прычым двойчы, бо імя Анна чытаецца ў ім два разы – па пачатковых і па апошніх літарах верша.

ВЯДУЧЫ: Акраверш можа раскрыць не толькі імя каханай, але і падказаць мянушку хатняга любімца, як у вершы Сержа Мінскевіча “Мой кот”.

Я чую подых твайго сэрца

Шырокай хваляй кончыка хваста,

Калі душа мая імкнецца

Адчуць на смак рыбінкі хараства!

ВЯДУЧЫ: Як вы здагадаліся, хатняга любімца завуць Яшка.


ГАЛОЎНЫ РЭДАКТАР: Думаю, на гэтым можна спыніць размову пра акравершы, але развітвацца з імі не будзем спяшацца. Да наступнага пасяджэння рэдкалегіі прапаную ўсім жадаючым паспрабаваць сілы ў напісанні акравершаў на рускай або беларускай мове і падрыхтаваць нам сваё бачанне тэмы “Мама”, “Зямля” або ўзяць за аснову ўласнае імя. Жадаю поспехаў у вашых паэтычных спробах!


4-я страница журнала –

віктарына «Падумай і адкажы!» (аддзел эрудытаў)

ВЯДУЧЫ: Я ўпэўнена ў тым, што сярод нас ёсць нямала кемлівых і эрудыраваных вучняў. А пераканацца ў гэтым дапаможа наступная старонка нашага вуснага часопіса. Вам будуць прапанаваны самыя розныя пытанні – і жартоўныя, і сур’ёзныя. За правільны адказ вы атрымаеце наш умоўны значок-сімвал. Той, хто набярэ найбольшую колькасць, і стане пераможцам нашай віктарыны.

А цяпер – увага! – загадкі-жарты :

1. Пад імі блытаюцца, калі замінаюць, іх бяруць у рукі, калі хутка уцякаюць; іх не чуюць пад сабою тыя, хто бяжыць.(ногі)

2. У няўмелага, нязграбнага чалавека яны дзіравыя; у таго, хто схільны да крадзяжу, – доўгія; у майстра – залатыя; імі нават можна заграбаць жар, калі яны чужыя. (рукі)

3. Ён гладка ходзіць у таго, хто ўмее лёгка і прыгожа гаварыць, і заплятаецца ў чалавека, які невыразна гаворыць.(язык)

4. За яго можна вадзіць, з ім можна застацца, ім можна кляваць.(нос)
5.Ёю можна біцца аб сцяну, яна можа ісці кругам, без яе можна застацца. (галава)
6.Іх можна не паказваць, іх можна замазваць, імі можна акінуць, з іх могуць сыпацца іскры.(вочы)

7.Яе можна малоць у ступе, па ёй можна пісаць віламі, з яе можна выйсці сухім. (вада)

8. Іх можна аб’есці, яны могуць завянуць, за імі можа трашчаць, міма іх можна ўсё прапускаць. ( вушы)


А зараз – больш сур’ёзныя пытанні:

1. Что за животное выводит детёнышей из яиц, а кормит их молоком? (ехидна, утконос)

2.Выберете правильное определение к слову «библиотека »:

а) собрание печатных и рукописных материалов;

б) учреждение, в котором осуществляется общественное использование печатных и рукописных материалов;

в) книгохранение;

(а,б,в)

3.Почему профессия « библиотекарь» пишется и произносится в мужском роде:

а) с древнейших времён профессия считалась мужской;

б) в женском роде звучит некрасиво;

в) можно произносить и писать как хочешь.

(а)

4. Что означает «фуршет» по-французски? («на вилку»)

5. Что означает по-гречески «храм муз»? (музей)

6. Что означает по-русски «хризантема»? (золотой цветок)

7.Что означает велосипед по-русски? (длинная нога)

8.Что означает слово «кенгуру»? ( Я вас не понимаю)

9. Скажите по-латински « звезда»? (астра)

10. Почему «Красная книга» имеет такой цвет? (кровь животных)

11.Кто из животных « вылазит из кожи вон»? (змея при линьке)

12Какое насекомое называют « зубами ветра»? (пустынную саранчу)

13.Что означает по-русски слово « ковбой»? (конный пастух)

14. Скажите по-японски – «гигантские волны на поверхности океана». (цунами)

15.Что означает слово «смокинг»? (пиджак, в котором курят)

16. Что означает слово «саквояж»? (мешок для путешествия)

17. Что такое кумыс? (напиток из кобыльего молока)

18. Что такое айсберг? (плавающая в море огромная ледяная глыба)

19. Что такое оазис? (участок пустыни, имеющий водоёмы)

20.Что такое изюм? (высушенный виноград)

21. Что такое летописи? (Старинные рукописные книги, рассказывающие о жизни наших предков)

22.Что такое каравелла? (Быстроходный лёгкий парусный корабль)

23.Назовите одну из древнейших профессий человечества. (журналистика)

24. Что обозначает по-японски « яма»? (гора)

25. Что означает термин «справочная литература»:

а) справочники; б) словари; в) энциклопедии?

(а, б, в)

26.Адкуль дайшлі да нас звесткі пра жыццё і асветніцкую дзейнасць Ефрасінні Полацкай:

а) з Полацкага летапісу; б) з “Жыція Еўфрасінні Полацкай; в) з “Аповесці мінулых гадоў?

(б)

27.Назавіце свецкае імя Ефрасінні Полацкай? (Прадслава)

28.Кім была Ефрасіння Полацкая?

а) дачкой князя Усяслава Чарадзея ; б) унучкай Усяслава Чарадзея;

в) дачкой Рагвалода?

(б)

29.Назавіце аўтара копіі крыжа Ефрасінні Полацкай. (М.Кузьміч)

30.Калі святкуюць дзень памяці святой Ефрасінні Полацкай:

а) 5 чэрвеня; б) 19 чэрвеня; в) 28 красавіка?

(а)

31.У якім горадзе нарадзіўся Францыск Скарына? (у Полацку)

32.Як з грэчаскай мовы перакладаецца на беларускую слова Біблія? (кнігі)

33.Колькі кніг Бібліі выдаў Ф.Скарына:

а) 20 б) 23 в) 27?

(б)

34.Дзе правёў апошнія гады жыцця Ф. Скарына:

а) у Вільні б) у Празе в) у Полацку?

(б)

35.Скажите по-русски Европа и Азия. (запад, восток)

36.Когда мы видим «2», а говорим «10»? (в часах – десять минут)

37.У греков – гидра, а у русских? (Змей Горыныч)


А сейчас давайте подсчитаем ваши баллы-кружочки и определим победителя нашей викторины. (Вручается приз)


ВЕДУЩИЙ: Да, велик и могуч русский язык.

ВЕДУЩИЙ: А беларуская мова – наша родная.

ВЕДУЩИЙ: И каждый язык – это великая кладовая слов.

ВЕДУЩИЙ: Займальны гэта занятак – вывучаць паходжанне слоў, знаёміцца з таямніцамі мовы, спасцігаць сакрэты паэзіі! Сябры, цікаўцеся гісторыяй слоў, сябруйце са слоўнікамі, любіце сваю мову!

ГАЛОЎНЫ РЭДАКТАР: А як жа яе не любіць!? Вось што напісаў знакаміты беларускі пісьменнік Уладзімір Караткевіч: “ Наша мова вечная, бо яна, як наш характар. Здаецца, кволая ад пяшчотнай мяккасці, яна раптам кідае наверх схаваную ад усіх жалезную мужнасць і сілу. І, як быццам дамогшыся свайго, б’е, як перапёлка ў жыце – мякка, а за тры вярсты чуваць!”

Я ўдзячна калектыву часопіса за добрую падрыхтоўку да пасяджэння. Падводзячы вынікі, хачу адзначыць работу … аддзела за….

Запрашаю ўсіх у круг і прашу памяняцца месцамі тых, хто
  • задаволены сваёй работай;
  • не задаволены работай;
  • хто даведаўся аб нечым новым;
  • хто высока ацэньвае змест мерапрыемства;
  • хто задаволены зносінамі;
  • хто працаваў творча, а не па шаблоне;
  • хто стаміўся;
  • хто хоча і найдалей працягваць сумесную працу.