Усталяванне савецкай грамадска-палiтычнай сiстэмы СЮ СССР i БССР
Информация - История
Другие материалы по предмету История
?аласаваннi за новы склад ЦК партыi выказалi недавер генсаку i прапанавалi сакратару Ленiнградскага абкама партыi С. Кiраву заняць вышэйшую партыйную пасаду. 1 снежня 1934г. КiраСЮ быСЮ застрэлены прама СЮ будынку Смольнага, а разам з арганiзатарамi забойства Л.Каменевым i Р. ЗiноСЮевым было арыштавана 1 108 з 1 966 дэлегатаСЮ таго самага зезда, у тым лiку 98 членаСЮ ЦК са 139.
Апагеем дзейнаii рэпрэсiСЮнай машыны Сталiна зрабiлiся так званыя маскоСЮскiя судовыя працэсы над прадстаСЮнiкамi колiшняй партыйнай i дзяржаСЮнай элiты СССР. У лiку першых такi працэс адбыСЮся СЮ 1936г. па справе аб Антысавецкiм абяднаным трацкiiка-зiноСЮеСЮскiм цэнтры, якi скончыСЮся смяротнымi прысудамi абвiнавачаным. У студзенi 1937г. суд разглядзеСЮ справу аб так званым Паралельным антысавецкiм трацкiiкiм цэнтры. Асуджаныя былi расстраляны (Г. ПятакоСЮ) або (К.Радэк i Г. СакольнiкаСЮ) загiнулi СЮ турме.
Генеральны пракурор СССР А. Вышынскi СЮкаранiСЮ у судовую практыку правiла, паводле якога, асноСЮным доказам вiны падсуднага зяСЮлялася прызнанне СЮ злачынстве. Невыпадкова таму следчыя выкарыстоСЮвалi СЮсе магчымыя спосабы, у тым лiку пыткi, каб выбiць з арыштаванага неабходныя паказаннi.
Сфальсiфiкаваныя ад пачатку да канца працэсы служылi часткай кампанii, скiраванай супраць былых ленiнскiх саратнiкаСЮ, бальшавiкоСЮ з дарэвалюцыйным стажам, каб паказаць, як тонка маскiруецца контр-рэвалюцыя i як заглыблены яе каранi. 1937г. на лютаСЮска-сакавiцкiм Пленуме ЦК УКП(б) РЖ. Сталiн у сваiм дакладзе Аб асаблiваiях партыйнай работы i мерах лiквiдацыi трацкiiкiх i iншых двурушнiкаСЮ даСЮ шырокае тэарэтычнае абгрунтаванне рэпрэсiСЮнай палiтыкi.
Пасля Пленума пачалiся масавыя арышты служачых устаноСЮ, вайскоСЮцаСЮ, дзеячаСЮ культуры i г.д., галоСЮным чынам тых, чыя творчая або службовая бiяграфiя сфармiравалася СЮжо пры савецкай уладзе. Асаблiвы грамадскi рэзананс меСЮ чэрвеньскi (1937) працэс па справе СЮдзельнiкаСЮ ваенна-фашыiкай змовы СЮ Рабоча-Сялянскай Чырвонай Армii М. ТухачэСЮскага, РЖ. Якiра, РЖ. Убарэвiча i iншых вядомых камандзiраСЮ.
Выключную актыСЮнаiь i iнiцыятыву СЮ барацьбе з ворагамi народа выявiСЮ назначаны СЮ вераснi 1936г. наркам унутраных спраСЮ СССР М. ЯжоСЮ. У вынiку СЮ 1937г. колькаiь арыштаваныхузрасла амаль удзесяць разоСЮ. Усяго СЮ 19371938 гадах было арыштавана звыш 1, 5 млн чал.
Масавыя арышты людзей запатрабавалi тэрмiновага вырашэння iх лёсу. Невыпадкова таму шырокае распаСЮсюджанне набылi пазасудовыя органы тройкi, двойкi, асобыя нарады НКУС i iншыя. У сакавiку 1938г. расстрэльныя прыгаворы напаткалi М.Бухарына, А.Рыкава, Г.Ягоду, Н. Крэiiнскага i многiх iншых членаСЮ Антысавецкага праватрацкiiкага блока. РЖм iнкрымiнавалi здраднiцкую, шпiёнскую, дыверсiйна-шкоднiцкую, тэрарыстычную i iншую варожую дзейнаiь.
Пачатак рэпрэсiй у БССР быСЮ падрыхтаваны вынiкамi дзейнаii парткамiсii, накiраванай у маi 1929г. Палiтбюро РОКП (б) у БССР. У поле яе зроку трапiлi тыя дзеячы культуры, навукi, а таксама служачыя савецкiх устаноСЮ, якiя да таго часу актыСЮна праводзiлi палiтыку беларусiзацыi. Да распачатай кiраСЮнiцтвам КП(б) Б кампанii асуджэння так званага нацыянал-дэмакратызма як кулацкай iдэалогii далучылiся работнiкi спецслужбаСЮ. У вынiку 23 кастрычнiка 1930г. старшыня ДПУ БССР Р.Рапапорт паведамiСЮ аб раскрыццi падпольнай арганiзацыi нацдэмаСЮ Саюз вызвалення Беларусi (СВБ). Да гэтага часу было арыштавана 86 чал., у тым лiку акадэмiкi В. ЛастоСЮскi, Я. Лёсiк, С. Некрашэвiч, прафессар А. Смолiч, пiсьменнiкi М. Гарэцкi, У. ДубоСЮка, Я.Пушча, былыя наркамы Дз. ПрышчэпаСЮ, А. Балiцкi, намеснiк наркама А. Адамовiч i iнш. 4 лютага 1931г. выключаны з партыi РО. РЖгнатоСЮскi пакончыСЮ жыццё самагубствам.
У лютым 1933г. работнiкi ДПУ паведамiлi аб раскрыццi контр-рэвалюцыйнай эсэра-прышчэпаСЮскай арганiзацыi у Наркамземе БССР i Белтрактарацэнтры. У вынiку было абясшкоджана 1, 5 тыс. груповак, якiя абядноСЮвалi да 30 тыс. бандыцкiх элементаСЮ.
Чарговым поспехам работнiкаСЮ ДПУ стала выкрыццё контррэвалюцыйнай арганiзацыi Беларускi нацыянальны цэнтр, нiбыта створанай польскiмi спецслужбамi. У вынiку па справе БНЦ было асуджана 97 чал.
У лiку iншых контррэвалюцыйных арганiзацый, выкрытых работнiкамi ДПУ СЮ 1933г., былi Польская арганiзацыя вайскова, Беларуская народная Грамада i iншыя. Усяго з канца 1920-х да сярэдзiны 1930-х гадоСЮ у БССР было рэпрэсiравана звыш 46 тысяч чалавек, з якiх 13 тысяч расстраляны.
Аб глыбокай канспiрацыi ворагаСЮ народа мусiла сведчыць выкрыццё СЮ 1937г. народнага камiсара СЮнутраных спраСЮ БССР Г.Малчанава, затым старшынi СНК М.Галадзеда, камандуючага Беларускай ваеннай акругi РЖ. Убарэвiча, старшынi ЦВК БССР А.Чарвякова, РЖ сакратара ЦК КП(б) Б В. Шаранговiча i многiх iншых.
На Беларусi у 19351940гг. за так званыя контррэвалюцыйныя злачынствы было прыцягнута каля 385 тыс. чалавек, з якiх больш чым 50 тыс. было расстраляна. У iх лiку члены падпольных антысавецкiх арганiзацый: трацкiстаСЮ, правых, нацыянал-фашыстаСЮ, эсэраСЮ, бундаСЮцасiянiстаСЮ, царкоСЮнасектантаСЮ i iнш.
У вераснi 1938г. масавыя рэпрэсii былi арганiзавана спынены, а пазасудовыя органы (за выключэннем Асобай нарады НКУС СССР) распушчаны. РЖ. Сталiну спатрэбiСЮся час, каб падвеii вынiкi кампанii i здзейснiць кадравыя перастаноСЮкi. У прыватнаii, замест М.Яжова, пасаду народнага камiсара СЮнутраных спраСЮ заняСЮ Л.Берыя. Значную частку свайго часу новы наркам надаваСЮ барацьбе з выпадкамi парушэння сацыялi