Праблема рацыянальнага выкарыстання рэсурсаў
Дипломная работа - Экономика
Другие дипломы по предмету Экономика
я) энергія, якая адпавядае перагрэву паверхневых вод акіяна ў параўнанні з дновымі, скажам, на 20 градусаў, мае велічыню парадку 10 Дж. Кінэтычная энергія акіянскіх плыняў ацэньваецца велічынёй парадку 10 Дж. Аднак пакуль што людзі ўмеюць утилизовать толькі мізэрныя долі гэтай энергіі, ды і тое цаной вялікіх і павольна акупляюцца капіталаўкладанняў, так што такая энергетыка да гэтага часу здавалася малоперспективной.
Аднак тое, што адбываецца вельмі хуткае знясіленне запасаў выкапняў паліваў, выкарыстанне якіх да таго ж звязана з істотным забруджваннем навакольнага асяроддзя, рэзкая абмежаванасць запасаў урану (энергетычнае выкарыстанне якіх да таго ж спараджае небяспечныя радыеактыўныя адходы) і нявызначанасць як тэрмінаў, так і экалагічных наступстваў прамысловага выкарыстання тэрмаядзернай энергіі прымушае навукоўцаў і інжынераў надаваць усё большую ўвагу пошукаў магчымасцяў рэнтабельнай ўтылізацыі шырокіх і бясшкодных крыніц энергіі ў Сусветным акіяне. Шырокая грамадскасць, ды і шматлікія адмыслоўцы яшчэ не ведаюць, што пошукавыя працы па выманні энергіі з мораў і акіянаў набылі ў апошнія гады ў шэрагу краін ужо даволі вялікія маштабы і што іх перспектывы становяцца ўсё больш абяцалі.
Найбольш відавочным спосабам выкарыстання акіянскай энергіі уяўляецца пабудова прыліўных электрастанцый (ПЭС). З 1967 г. у вусце ракі Ранс ў Францыі на прылівах вышынёй да 13 метраў працуе ПЭС магутнасцю 240 тыс. кВт з гадавой аддачай 540 тыс. кВтч. Савецкі інжынер Бернштэйн распрацаваў зручны спосаб пабудовы блокаў ПЭС, буксаваных на плаву ў патрэбныя месцы, і разлічыў рэнтабельную працэдуру ўключэння ПЭС ў энергасеткі у гадзіны іх максімальнай нагрузкі спажыўцамі. Яго ідэі правераны на ПЭС, пабудаванай ў 1968 годзе ў кіслай губе каля Мурманска; сваёй чаргі чакае ПЭС на 6 млн. кВт у Мезенском заліве на Баранцавым моры.
Нечаканай магчымасцю акіянскай энергетыкі апынулася вырошчванне з плытоў ў акіяне хуткарослых гіганцкіх багавіння, лёгка перерабатываемых ў метан для энергетычнай замены прыроднага газу. Па наяўных ацэнак, для поўнага забеспячэння энергіяй кожнага чалавека - спажыўца досыць аднаго гектара плантацый багавіння.
Вялікая ўвага набыла океанотермическая энергоконверсия (ОТЭК), г.зн. атрыманне электраэнергіі за кошт рознасці тэмператур паміж павярхоўнымі і засмоктвае помпай глыбіннымі акіянскімі водамі, напрыклад пры выкарыстанні ў замкнёным цыкле турбіны такіх легкоиспаряющихся вадкасцяў як прапан, фрэон або амоній. У нейкай меры аналагічнымі, але як пакуль здаецца, верагодна, больш далёкімі прадстаўляюцца перспектывы атрымання электраэнергіі за кошт адрозненні паміж салёнай і прэснай, напрыклад марскі і рачны вадой.
Ужо нямала інжынернага мастацтва ўкладзена ў макеты генератараў электраэнергіі, якія працуюць за кошт марскога хвалявання, прычым абмяркоўваюцца перспектывы электрастанцый з магутнасцямі на многія тысячы кілават. Яшчэ больш абяцаюць гіганцкія турбіны на такіх інтэнсіўных і стабільных акіянскіх плынях, як Гальфстрым.
Уяўляецца, што некаторыя з прапаноўваліся акіянскіх энергетычных установак могуць быць рэалізаваны, і стаць рэнтабельнымі ўжо ў цяперашні час. Разам з тым варта чакаць, што творчы энтузіязм, мастацтва і вынаходлівасць навукова-інжынерных работнікаў палепшыць існуючыя і створаць новыя перспектывы для прамысловага выкарыстання энергетычных рэсурсаў Сусветнага акіяна. Думаецца, што пры сучасных тэмпах навукова-тэхнічнага прагрэсу істотныя зрухі ў акіянскай энергетыцы павінны адбыцца ў бліжэйшыя дзесяцігоддзі. Акіян напоўнены пазаземнай энергіяй, якая паступае ў яго з космасу. Яна даступная і бяспечная, і не забруджвае навакольнае асяроддзе, невычэрпная і вольная.
З космасу паступае энергія Сонца. Яна награвае паветра і ўтварае вятры, якія выклікаюць хвалі. Яна награвае акіян, які назапашвае цеплавую энергію. Яна прыводзіць у рух плыні, якія ў той жа час мяняюць свой кірунак пад уздзеяннем кручэння Зямлі.
З космасу жа паступае энергія сонечнага і месяцовага прыцягнення. Яна зяўляецца рухаючай сілай сістэмы Зямля - ??Месяц і выклікае прылівы і адлівы.
Акіян - гэта не плоскае, знежывелае воднае прастору, а велізарная камора неспакойнай энергіі. Тут плёскаюцца хвалі, нараджаюцца прылівы і адлівы, перасякаюцца плыні, і ўсё гэта напоўнена энергіяй.
Бакены і маякі, якія выкарыстоўваюць энергію хваль, ужо была спрэс пакрыта цяпер прыбярэжныя вады Японіі. На працягу многіх гадоў бакены - свісткі берагавой аховы ЗША дзейнічаюць дзякуючы хвалевым ваганняў. Сёння наўрад ці існуе прыбярэжны раён, дзе не было б свайго ўласнага вынаходніка, які працуе над стварэннем прылады, які выкарыстоўвае энергію хваль.
Пачынаючы з 1966 года два французскіх горада цалкам задавальняюць свае патрэбнасці ў электраэнергіі за рахунак энергіі прыліваў і адліваў. Энергаўстаноўка на рацэ Ранс (Брэтань), якая складаецца з дваццаці чатырох рэверсіўных турбагенератараў, выкарыстоўвае гэтую энергію. Выходная магутнасць устаноўкі 240 мегават - адна з найбольш магутных гідраэлектрастанцый ў Францыі.
У 70-х гадах сітуацыя ў энергетыцы змянілася. Кожны раз, калі пастаўшчыкі на Блізкім Усходзе, у Афрыцы і Паўднёвай Амерыцы паднімалі цэны на нафту, энергія прыліваў станавілася ўсё больш прывабнай, так як яна паспяхова канкуравала ў кошце з выкапнямі відамі паліва. Неўзабаве за гэтым у Савецкім Саюзе, Паўднёвай Карэі і Англіі ўзрос цікавасць да абрысах берагавых ліній і магчымасцям стварэння на іх энергаўстано