Праблема рацыянальнага выкарыстання рэсурсаў
Дипломная работа - Экономика
Другие дипломы по предмету Экономика
?, а гэта цалкам паспяхова магла рабіць вада, тым больш што шматвяковай вопыт у яе ўжо меўся. Можна лічыць, што сучасная гідраэнергетыка нарадзілася ў 1891 годзе.
Перавагі гідраэлектрастанцый відавочныя - пастаянна аднаўляльны самой прыродай запас энергіі, прастата эксплуатацыі, адсутнасць забруджвання навакольнага асяроддзя. Ды і вопыт пабудовы і эксплуатацыі вадзяных колаў мог бы аказаць немалую дапамогу гідраэнергетыкі. Аднак пабудова плаціны буйной гідраэлектрастанцыі апынулася задачай куды больш складанай, чым пабудова невялікі запруды для кручэння млынавага кола. Каб прывесці ў кручэнне магутныя гідратурбіны, трэба назапасіць за плацінай велізарны запас вады. Для пабудовы плаціны патрабуецца абкласці такая колькасць матэрыялаў, што абём гіганцкіх егіпецкіх пірамід у параўнанні з ім здасца нікчэмным. Таму ў пачатку XX стагоддзя было пабудавана ўсяго некалькі гідраэлектрастанцый.
Але пакуль людзям служыць толькі невялікая частка гідраэнергетычнага патэнцыялу зямлі. Штогод велізарныя патокі вады, якія ўтварыліся ад дажджоў і раставання снягоў, сцякаюць ў мора нявыкарыстанымі. Калі б атрымалася затрымаць іх з дапамогай плацін, чалавецтва атрымала б дадаткова каласальнае кол-у энергіі.
Адкрыццё выпраменьвання ўрану пасля стала ключом да энергетычных кладовак прыроды.
Галоўным, адразу ж зацікавіў даследчыкаў, было пытанне: адкуль бярэцца энергія прамянёў, выпусканых уранам, і чаму ўран заўсёды крышачку цяплей навакольнага асяроддзя? Пад сумнеў ставілася альбо закон захавання энергіі, альбо зацверджаны стагоддзямі прынцып нязменнасці атамаў? Велізарная навуковая смеласць патрабавалася ад навукоўцаў, якія перасягнулі межы звыклага, адмовіліся ад устояных уяўленняў.
Такімі смельчакамі апынуліся маладыя навукоўцы Эрнэст Радэрфорд і Фрэдэрык Содди.
Два гады ўпартай працы па вывучэнні радыеактыўнасці прывялі іх да рэвалюцыйнаму па тых часах высновы: атамы некаторых элементаў схільныя распаду, суправаджаецца выпраменьваннем энергіі ў колькасцях, велізарных ў параўнанні з энергіяй, якія вызваляюцца пры звычайных малекулярных перайначвання.
Нябачанымі тэмпамі развіваецца сёння атамная энергетыка. За 30 гадоў агульная магутнасць ядзерных энергаблокаў вырасла з 5 тысяч да 23 мільёнаў кілават! Некаторыя навукоўцы выказваюць меркаванне, што ў 21 стагоддзі каля паловы ўсёй электраэнергіі ў свеце будзе выпрацоўвацца на атамных электрастанцыях.
У прынцыпе энергетычны ядзерны рэактар уладкованы даволі проста - у ім, гэтак жа як і ў звычайным катле, вада ператвараецца ў пар. Для гэтага выкарыстоўваюць энергію, якая вылучаецца пры ланцуговай рэакцыі распаду атамаў ўрану або іншага ядзернага паліва. На атамнай электрастанцыі няма велічэзнага паравога катла, які складаецца з тысяч кіламетраў сталёвых трубак, па якіх пры велізарным ціску цыркулюе вада, ператвараючыся ў пар. Гэтую махіну замяніў адносна невялікі ядзерны рэактар.
Самы распаўсюджаны ў цяперашні час тып рэактара водографитовый.
Яшчэ адна распаўсюджаная канструкцыя рэактараў - так званыя вода-вадзяныя. У іх вада не толькі адбірае цяпло ад цеплавыдзяляючых элементаў, але і служыць запавольвацелем нейтронаў замест графіту. Канструктары давялі магутнасць такіх рэактараў да мільёна кілават. Магутныя энергетычныя агрэгаты ўстаноўлены на Запарожскай, Балакоўскай і іншых атамных электрастанцыях. Неўзабаве рэактары такой канструкцыі, мабыць, дагоняць па магутнасці і рэкардсмена - полуторамиллионик з Ігналінскай АЭС.
Але ўсё-такі будучыню ядзернай энергетыкі, відаць, застанецца за трэцім тыпам рэактараў, прынцып працы і канструкцыя якіх прапанаваны навукоўцамі, - рэактарамі на хуткіх нейтронах. Іх называюць яшчэ рэактарамі-размножителями. Звычайныя рэактары выкарыстоўваюць запаволеныя нейтроны, якія выклікаюць ланцуговую рэакцыю ў даволі рэдкім ізатопы-уране-235, якога ў прыродным уране усяго каля аднаго адсотка. Менавіта таму даводзіцца будаваць вялізныя заводы, на якіх літаральна прасейваюць атамы ўрану, выбіраючы з іх атамы толькі аднаго гатунку ўрану-235. Астатняй ўран у звычайных рэактарах выкарыстоўвацца не можа. Узнікае пытанне: а ці хопіць гэтага рэдкага ізатопа ўрану на колькі-небудзь працяглы час або жа чалавецтва зноў сутыкнецца з праблемай недахопу энергетычных рэсурсаў?
Больш за трыццаць гадоў таму гэтая праблема была пастаўлена перад калектывам лабараторыі Фізіка-энергетычнага інстытута. Яна была вырашана. Кіраўніком лабараторыі Аляксандр Ільіч Лейпунским была прапанавана канструкцыя рэактара на хуткіх нейтронах. В 1955 была пабудавана першая такая ўстаноўка.
Перавагі рэактараў на хуткіх нейтронах відавочныя. У іх для атрымання энергіі можна выкарыстоўваць усе запасы прыродных ўрану і торыя, а яны велізарныя - толькі ў Сусветным акіяне растворана больш за чатыры мільярдаў тон ўрану.
Але ўсё 450 атамных электрастанцыі, якія працуюць зараз на планеце, не могуць стварыць пагрозу, хоць бы параўнальную з пагрозай, якая зыходзіць ад 50 тысяч боегаловак.
Няма сумневу ў тым, што атамная энергетыка заняла трывалае месца ў энергетычным балансе чалавецтва. Яна, безумоўна, будзе развівацца і ў далейшым, без адмоўлена пастаўляючы гэтак неабходную людзям энергію. Аднак спатрэбяцца дадатковыя меры па забеспячэнні надзейнасці атамных электрастанцый, іх безаварыйнай працы, а навукоўцы і інжынеры здолеюць знайсці неабходныя рашэнні.
.3 Магчымае рашэнне праблемы абмежаванасці рэсурсаў і выгод
Зніжэнне