Пётр Першы і Расія
Курсовой проект - История
Другие курсовые по предмету История
?ягненне было далёка не ідэальным. Нягледзячы на напружаны высілак і некаторыя значныя поспехі, праломы і недахопы ў структуры, якую ён пакінуў сваім паслядоўнікам, неверагодныя. Рэгуляванне адміністрацыі ў адпаведнасці з законам было абцяжарана без пэўнай кадыфікацыі пераблытаны масы афіцыйных указаў і распараджэнняў, а гэта не было выканана.
На больш матэрыяльным узроўні намаганням Пятра бесперапынна перашкаджалі недахоп і грошай, і здольных і надзейных людзей. Недахоп грошай выклікала нерэгулярнасць і доўгія затрымкі ў выплаце афіцыйнага жалавання; нават у канцы праўлення меліся прапановы плаціць адміністратарам ў больш аддаленых і неразвітых частках Расіі, напрыклад, на Ўрале, прадастаўленнем зямлі. Маленькае і нерэгулярна выплачваецца жалаванне, злучанае з даўняй традыцыяй больш ці менш институционализирующегося хабарніцтва (ўказы супраць гэтага датаваныя ў Расіі канцом пятнаццатага стагоддзя) выраклі Пятра на доўгую і бескарысную барацьбу супраць афіцыйнай карупцыі.
Той факт, што магутныя адміністрацыйныя органы маглі быць лёгка падпарадкаваныя маладым афіцэрам ці нават сяржантам, паказвае, наколькі яны цалкам былі проста прыладамі волі Пятра, а не незалежнымі паўнамоцнымі абектамі. Цар стварыў іх, каб змяняць, прыстасоўваць ці нават ліквідаваць па сваім жаданні. Гэтак абсалютнай была іх залежнасць ад яго, што можна нават ўсумніцца, наколькі яны могуць быць названыя ўстановамі ў самым поўным сэнсе. Жаданне Пятра стварыць сістэму кіравання, якая была б безасабовы і рэгулявалася ў адпаведнасці з законам, было шчырым. Акрамя таго, у свае апошнія гадыён, здаецца, прадугледжвае ўцягванне расійскай шляхты ва ўпраўленне іншымі спосабамі, чым проста выкарыстанне яе як крыніца службовых асоб. Усведамленне агульных карпаратыўных інтарэсаў расійскім класам землеўладальнікаў было слабым, і на працягу доўгага часу пасля смерці Пятра ў гвардзейскіх паліцах засяродзілася яго значна больш, чым у любых адміністрацыйных механізмах. Усімі сваімі намаганнямі Пётр кіраваў хутчэй праз людзей, чым з дапамогай законаў або устаноў. Высокія службовыя асобы, і яшчэ большая колькасць людзей з персанальным уплывам на яго, тыпу Меншыкава і Пракаповіча, былі больш важнымі сіламі ва ўрадзе, чым любое з яго новых адміністрацыйных тварэнняў.
Заключэнне
Бясконцая энергія вымушала Пятра да неадкладнага дзеянню. І як заваёўнік, і яшчэ больш як заканадавец, ён стаіць нароўні з самымі вялікімі асобамі даўніны.
Прадстаўленне аб панаванне Пятра, як аб пераможным рэзкім пераходзе ад цемры да святла, ад варварства да цывілізацыі, стала агульным месцам, але ад гэтага не стала дакладным. Яно паўстала яшчэ ў XVIII стагоддзі дзякуючы схільнасці і густу кожнага нармальнага чалавека да драматызм. Да таго ж падобны міф мацаваў надзеі на хуткі прагрэс у дзяржавах Заходняй Еўропы пад кіраўніцтвам адукаваных, грамадска-духоўных і энергічных кіраўнікоў, "асвечаных дэспатаў". Па гэтых прычынах тэма Пятра прыцягнула многіх аўтараў. Аднак такое ўяўленне аб ім было, тым не менш, аднабаковым і неадэкватным. Даводзілася занадта падфарбоўваць цэнтральны вобраз. Прадстаўленне аб рускім народзе, як пра пагружаным да зяўлення нашага героя ў глыбіні невуцтва і забабоны, з якіх вырваць яго магла толькі дэманічная энергія і сіла волі Пятра, было несправядліва з прычыны прагрэсу, распачатага да яго ўзыходжання. Яшчэ больш няправільна і недапушчальна здагадку, што Расія толькі гібець у бездапаможным існаванні да таго моманту, калі ёй адкрылася і аказала на яе ўплыў Еўропа.
У велізарнай і слабонаселенной краіне з вельмі дрэннымі камунікацыямі кантакты большасці насельніцтва з урадам былі ў лепшым выпадку рэдкімі і няўстойлівымі. Славалюбівае наватарскае заканадаўства станавіліся больш жорсткімі, каб прымушаць насельніцтва да буйных дзеянням больш эфектыўна, чым калі-небудзь яшчэ ў Еўропе; той факт, што многія з указаў Пятра былі старанна прадуманы і жорстка сфармуляваны да дробязяў, проста паказвае на разрыў паміж тым, што манарх загадаў, і тым, што фактычна атрымалася (ці - што бывала часцей - не атрымалася) у якой-небудзь аддаленай правінцыі. Не менш важна, што прыхільнікі цара ігнаравалі тыя факты, калі вынікі якой-небудзь яго дзейнасці былі хутчэй разбуральным, чым стваральны. Ўсведамляць і тады, што ён наклаў на Маскоўскую Русь новую сістэму кіравання, новыя спосабы мыслення, новыя канцэпцыі розных галін веды і тэхнікі, але яны былі копіямі замежных або натхнёныя з-за мяжы. Аднак значэнне гэтага разумелася вельмі павольна. Настойлівасць Пятра, каб кіруючы клас прыняў заходняе сукенка, заходнія манеры і традыцыі, а галоўнае - наколькі магчыма, атрымаў адукацыю па заходняму тыпу, была звязана з вельмі сурёзнымі мэтамі. Бо меркавала яшчэ больш павялічыць разрыў паміж памешчыкам і селянінам, паміж кіраўнікамі і кіраванымі, паміж багатымі і беднымі, зрабіць яго больш відавочным, больш бачным і больш цяжкапераадольнай. Уся культурнае жыццё Расіі была пад магутным глыбокім уздзеяннем гэтага, "Выдатнае" мастацтва (імпарт з Еўропы, да таго часу практычна невядомае) было вельмі далёка ад мастацтва народа; рэлігійнае мастацтва, засяроджанае на пісанні абразоў, цяпер яшчэ больш адрознівалася ад свецкага мастацтва. Буйныя адміністрацыйныя рэформы праўлення на розных узроўнях прыводзілі часцяком да тых жа самым вынікаў. Павялічваючы лік чыноўнікаў у Расіі і робячы іх шэсцярнямі ва ўсё больш ўдасканальваюць механiзм, Пётр падрываў, сапраўды разб?/p>