Страховой рынок Республики Казахстан: теория, практика и императивы развития 08. 00. 10. Финансы, денежное обращение и кредит
| Вид материала | Автореферат |
- Рынок долговых обязательств Республики Казахстан: теоретические аспекты и перспективы, 456.58kb.
- Учебное пособие по дисциплине «Финансы, денежное обращение и кредит» для специальности, 4669.55kb.
- Лизинг: теория, практика, механизмы регулирования и стимулирования (на материалах Республики, 1160.21kb.
- Описание дисциплины «Финансы, денежное обращение и кредит», 1984.13kb.
- Модернизация институтов регулирования кредитных отношений в условиях посткризисного, 429.25kb.
- Рынок страховых услуг: состояние и направления развития (на примере Монголии) 08. 00., 463.25kb.
- Программа вступительного экзамена в аспирантуру по специальности 08. 00. 10. «Финансы,, 517.08kb.
- Взфэи фотография Фамилия Имя Отчество, 175.38kb.
- Литература Финансы. Денежное обращение. Кредит: Учебник для вузов / Л. А. Дробозина,, 1678.85kb.
- Литература Финансы. Денежное обращение. Кредит: Учебник для вузов / Л. А. Дробозина,, 1540.34kb.
МАЯНЛАЕВА ГУЛЬМИРА ИСМАИЛОВНА
Қазақстан Республикасының сақтандыру рыногы:
теория, практика және даму императивтері
08.00.10. – Қаржы, ақша айналысы және несие
ТҮЙІНДЕМЕ
Зерттеу объектісі – Қазақстанның сақтандыру рыногы болып табылады.
Зерттеудің мақсаты – сақтандыру рыногын басқаруды жетілдіру және тұрақты дамыту бойынша теориялық көзқарастарды және ғылыми-практикалық ұсыныстар мен тұжырымдарды әзірлеуден тұрады.
Зерттеудің теориялық-әдіснамалық негізі қазіргі кездегі қаржы ғылымы мен практикасының іргелі қағидаларынан құралған.
Диссертацияда сақтандыру ісі саласындағы әлемдік экономикалық еңбектердің жетістіктерін негіздейтін және сақтандыру ұйымдарының қаржылық қызметі үдерістерінің заңдылықтары мен үрдістерінің, сонымен бірге отандық және шетелдік ғалымдардың зерттеу нәтижелері пайдаланылды.
Зерттеудің нормативтік базасы ретінде сақтандыру қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамалық актілері, Қазақстан Республикасының статистика жөнінідегі Агентігінің, қаржы рыногы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау бойынша Қазақстан Республикасы агенттігінің ресми мәліметтері, анықтамалық және әдістемелік материалдары қолданылды.
Зерттеу барысында жүйелік әдіс, функционалды талдау әдісі, экономика-математикалық моделдеу әдісі, сондай-ақ жалпыдан жекеге және негізгіге ауысу, яғни танымның диалектикалық әдісі пайдаланылды.
Ғылыми жаңалығы. Қазақстанның сақтандыру рыногын дамытуға бағытталған кешенді теориялық және практикалық ұсыныстар мен тұжырымдарды әзірлеулерден тұрады.
Жұмыстың ғылыми жаңалығын анықтайтын негізгі нәтижелер келесілер:
- Сақтандыру қатынастарының іргелі негізі ретіндегі сақтандыру ісі туралы теориялық ұғым тереңдетілген және дамытылған:
- дамушы экономикадағы сақтандырудың атқаратын рөлі мен алатын орны, оның орнықты және тұрақты факторы ретінде теориялық негіздеме берілді;
- сақтық қорғауға алынған априорлық және апостериорлық тәуекелдердің ерекше белгілері айқындалды;
- қазіргі кезде сақтық қорғау критерийлеріне сәйкес сақтандырудың сыныптамалық сипаттары бір жүйеге келтірілді.
- Сақтандыру рыногының тиімділігі мен бәсекеге қабілеттілігіне әсер ететін ұйымдастырушылық факторлары анықталған:
- Қазақстандағы сақтық қорғауды қамтамасыз ететін құқықтық аспектілер және сақтандыру ұйымдарының қаржылық жағдайына олардың әсері жалпыланды;
- сақтандыру рыногының қазіргі үрдістегі қызмет етуі, оны кешенді талдау негізінде айқындалды;
- сақтандыру рыногының бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету әдісі ретіндегі қайта сақтандырудың қажеттілігі негізделді.
- Сақтандыру ұйымдарының қаржылық тұрақтылығы мен төлемқабілеттілігін қалыптастырудың заңдылықтары ашылды:
- сақтандыру ұйымдарының экономикалық дамуы мен қаржылық тұрақтылығының өзара әсері мен өзара байланысы зерттелді;
- сақтандырушының қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету құралы ретіндегі сақтандыру резервтерін қалыптастырудың негізгі қағидалары тұжырымдалды;
- сақтандырушының жай-күйіне қаржылық көрсеткіштердің әсері анықталды;
- Қазақстандағы сақтандыру ұйымдарының қаржылық тұрақтылығы мен төлемқабілеттілігін анықтаудың әдістемелік ұстаным жасалды;
- халықаралық практикада қолданылатын Solvency II тәуекелді бағалау жүйесіне көшу қажеттілігі негізделді.
- Сақтандыру ұйымдарының инвестициялық қызметіне әдістемелік көзқарастар негізделді:
- инвестициялық әлеуетке сәйкес сақтандыру компанияларының инвестициялық қызметінің шекарасы мен мүмкіндігі анықталды;
- сақтандыру ұйымдарының оңтайлы инвестициялық портфелін қалыптастыру стратегиясын әзірлеу бойынша практикалық ұсыныс берілді.
Қорғауға сақтандыру ісі туралы теориялық-әдістемелік көзқарастан, сақтанушылардың мүдделерін жүзеге асыру есебімен сақтандыру рыногын қалыптастыру мен пайдаланудан, Қазақстандағы сақтандыруды дамыту және жетілдіру бойынша практикалық ұсыныстардан тұратын ғылыми тұжырымдар ұсынылады.
Диссертациялық зерттеудің практикалық құндылығы сақтандыру ұйымдарының қаржылық тұрақтылығы мен төлемқабілеттілігін арттыру, оның оңтайлы инвестициялық қызметін анықтау бойынша нақты ұсыныстар мен тұжырымдарды әзірлеуден тұрады.
Диссертациялық жұмыстан алынған нәтижелер республика экономикасындағы сақтандыру секторының жай-күйін объективті бағалауға және ары қарай дамуына мүмкіндік береді.
Зерттеудің ғылыми жаңалығын құрайтын ғылыми идеялар, теориялық көзқарас пен қорытындылар – автордың қазіргі кездегі сақтандыру қатынастарын қалыптастыру мен дамыту бойынша нақты ұсыныстары мен тұжырымдарына енгізілген.
Зертеу нәтижелерінің сыналуы мен енгізілуі. Автордың ғылыми негізделген зерттеу нәтижелері мен ұсыныстары:
– «Инжиниринг және технологиялар трансферті Орталығы» АҚ-ның ғылыми тақырыбына сәйкес ғарыштық қызметтегі сақтандыру тәуекелдерін басқарудың нормативтік-құқықтық базасын әзірлеу барысындағы «2005-2007 жылдары Қазақстан Республикасындағы ғарыштық қызметті дамытудың» мемлекеттік бағдарлама шегінде;
– «Мұнай сақтандыру компаниясы» СК АҚ-ның және «Amanat Insurance СК» АҚ-ның қызметтеріндегі оңтайлы инвестициялық портфельді қалыптастыру бойынша ұсыныстар әзірлеу және қаржылық тұрақтылықты анықтау барысында;
– «Сақтандыру» курсы бойынша «Қаржы» бакалавриаты студенттеріне және Т.Рысқұлов атындағы ҚазЭУ-дің MBA бағдарламасы бойынша магистратурасының «Сақтандыру бизнесі» және «Актуарий» мамандықтарының магистранттарына оқу-әдістемелік кешен әзірлеуде, дәріс және практикалық сабақтарын жүргізу үшін оқу үдерісінде сыналды және енгізілді.
Диссертацияның негізгі тұжырымдары мен нәтижелері теориялық-әдістемелік, халықаралық және аймақтық ғылыми-практикалық конференцияларда баяндалған.
RESUME
Mayanlayeva Gulmira Ismailovna
Insurance market of Kazakhstan: theory, practice and imperatives of development
08.00.10 – Finance, money circulation and credit
Subject of the research is totality of financial –economic relations, which appear in the process of insurance market development and functioning.
Aim and objectives of the research: is workout of theoretical approaches and scientific – practical offers, recommendations on steady development and insurance market management improving.
Theoretical and methodological basis of the research is fundamental regulations of modern finance science and practice. In the dissertation they used works which generalize the achievement of world economic thoughts in the insurance sphere, laws and tendencies of the insurance organization’s financial activity, results of the domestic and foreign scientists’ researches.
As a standard basis of the research it is used the legislative norms of RK, which regulate insurance activity, official dates of Statistics Agency RK, financial market and financial organization’s regulation and control agency RK, methodical and enquiry materials.
In the research they were used also systematical method, functional analysis methods, methods of economic-mathematical modeling, and also dialectal method of knowledge – movement from generalization to particular and further to special.
The scientific novelty of the dissertation work includes elaborating of theoretical and practical regulations and recommendations directed towards the development of insurance market of Kazakhstan.
The main results, which determine the scientific novelty of the research, are as follows:
1. Theoretical conception on insurance, as fundamental base of insurance relations, have been deepened and developed:
- theoretical provement of the role of insurance in developing economy was given;
- specific characters of apriority (deductive) and a posteriori (inductive) risks, taking by insurance, have been revealed.
1. Classification characteristics of insurance have been systematized according to modern criteria of insurance protection.
2. Organizational factors, influencing effectiveness and competitiveness of insurance marks are defined:
- the legal aspects of providing insurance protection in KZ are generalized, scientifically grounded their influence on financial condition of insurance organizations;
- the modern tendency of functioning insurance market on the basic of its complex analysis has been revealed;
- necessity of over insurance as method of providing competitiveness insurance market is grounded;
3. Regularity of forming financial stability and credibility of insurance companies are discovered:
- interrelations and inter influence of financial stability and economic development of insurance organizations have been researched;
- main principles of making insurance reserves as an instrument of providing financial stability of insurer are formulated;
- influence of financial indicators on prosperity of insure are defined;
- the methodical approach for defining financial stability and solvency of insurance organizations in KZ has been developed;
- the necessity of transition to the system of risk evaluation Solvency II, which is used in international practice has been grounded;
4. The methodical approaches to investment activity of insurance companies are grounded:
- possibility and frames of investment activities of insurance companies according to investment potential are defined;
- practical recommendations on development of strategy of forming optimal investment portfolio of insurance companies are offered.
The scientific concept which contains theoretical methodological positions about insurance, formation and consumption of insurance market considering fulfilling of insurer interests, practical recommendations on development and improvement of insurance in KZ is presented.
Practical significance of dissertation research is in elaboration of exact recommendations and suggestions on improvement of financial stability and credibility of insurance organizations, defining their optimal investment activity. Results of dissertation work give possibility to objectively evaluate conditions and further development of insurance sector in Republic economy. Scientific ideas, theoretical positions and conclusions, which make scientific novelty of the research, have been embodied by the author in concrete recommendations and offers on the development of insurance relations.
Testing (approbation) and implementation of the results of research:
Results of the research and author’s recommendations were tested and implemented in the following:
- within the framework of the state program “Development of Space Activity in the Republic of Kazakhstan for 2005-2007 years”;
- during the development of the normative and legal basis on managing risks in insurance;
- in the activity of “Oil Insurance Company” and “Insurance Company Amanat” by defining financial stability and elaborating recommendations on investment portfolio forming;
- in the teaching process: by delivering lectures and practical lessons, working out of educational and methodical materials on “Insurance” course for undergraduate students of “Finance” faculty, as well as for graduate students on “Insurance business” and “Actuary” within MBA program in KazEU.
The main theoretical and methodological regulations and recommendations have been tested on international and regional scientific – practical conferences.
МАЯНЛАЕВА ГУЛЬМИРА ИСМАИЛОВНА
Страховой рынок Республики Казахстан:
теория, практика и императивы развития
08.00.10. – Финансы, денежное обращение и кредит
Автореферат
диссертации на соискание ученой степени
доктора экономических наук
Подписано в печать 24.11.2008 г. Формат бумаги 60х84 1/16.
Бумага “Multilaser”. Печать – RISO.
Гарнитура “Таймс”. Объем 2,5 п.л. Тираж 100 экз.
Заказ N 267. Обложка – Colorit.
Отпечатано в типографии “Әрекет-Print”
050036, Алматы, 12 мкр., д. 16, кв. 69
Т
ел. 221-84-55