Роль и значение банков второго уровня в развитии региональной экономики в условиях достижения конкурентоспособности страны (на примере Актюбинской области) 08. 00. 10 Финансы, денежное обращение и кредит

Вид материала

Автореферат

Содержание Список опубликованных работ по теме диссертации ТҮЙІНЗерттеу тақырыбының маңыздылығы. Диссертациялық зерттеудің мақсаты мен міндеті. Зерттеу объектісі Диссертациялық зерттеудің теориялық және практикалық маңызы Urgency of a theme of research. The objects of the research

Подобный материал:

• Учебное пособие по дисциплине «Финансы, денежное обращение и кредит» для специальности, 4669.55kb.
• Банковский риск-менеджмент: механизм функционирования и пути совершенствования (на, 394.96kb.
• Совершенствование механизма функционирования кредитного рынка (на материалах банков, 470.32kb.
• Развитие розничных услуг коммерческих банков как основа повышения их конкурентоспособности, 356.36kb.
• Описание дисциплины «Финансы, денежное обращение и кредит», 1984.13kb.
• Программа вступительного экзамена в аспирантуру по специальности 08. 00. 10. «Финансы,, 517.08kb.
• Взфэи фотография Фамилия Имя Отчество, 175.38kb.
• Усиление роли местных финансов в экономическом и социальном развитии (на примере Восточно-Казахстанской, 467.15kb.
• Литература Финансы. Денежное обращение. Кредит: Учебник для вузов / Л. А. Дробозина,, 1678.85kb.
• Литература Финансы. Денежное обращение. Кредит: Учебник для вузов / Л. А. Дробозина,, 1540.34kb.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ


Проведенное исследование позволяет сделать следующие выводы и рекомендации.

1. Анализ конкурентоспособности как экономической категории и финансовых аспектов оценки перспектив развития экономики, как территории, так и республики в их единстве показывает, что понятие конкурентоспособности с точки зрения ее финансового обеспечения связано с длительностью процесса, что свидетельствует о том, что банковская оценка экономических перспектив в своей потребности к достаточности такого периода является и основной характеристикой усиления экономического развития. Конкурентоспособность является экономически рыночной категорией, которая в целом базируется на конкурентном достижении ставящихся целей. Усиление конкурентоспособности позволяет не только выживать субъектам рынка, но и развиваться в перспективном с позиции фактора времени направлении. Это имеет исключительно важное значение, поскольку наличие перспектив означает и конкретные перспективы в развитии экономики в целом на макро-, территориальном, а также микроуровне. Исходя из этого наблюдаемое свойство, связанное с перспективой является важной отличительной особенностью конкурентоспособности, что необходимо использовать в практической экономике.

2. Основные характеристики конкурентоспособности с финансовой позиции во взаимосвязи с реальными показателями, оказывают свое влияние на экономические перспективы, что предполагает их взаимодействие на протяжении значительного периода. При этом следует учитывать фактор возможной смены приоритетов по степени воздействия выделяемых характеристик, что предопределяет их постоянный анализ. Конкурентоспособность характеризуется общеизвестными показателями развития экономики территории такими как объемы промышленного и сельскохозяйственного производства, инвестиции в основной капитал, розничный товарооборот, среднемесячная номинальная зарплата, внешнеторговый оборот, депозитными и кредитными показателями банков второго уровня в экономике. Конкурентоспособность может характеризоваться практически любыми экономическими показателями оценки территориального развития, что позволяет оценивать ее также и с соответствующих позиций. При этом объединенная или интегральная ее оценка будет соответствовать оценке с позиции как предложения, так и спроса при различных сочетаниях оценки по видам конкурентоспособности.

3. Анализ существующих взаимосвязей при оценке конкурентоспособности экономики в реальных условиях развития экономики показывает необходимость учета ее конкретных уровней для конкурентоспособного их финансового обеспечения. При этом открытость экономики основе позволяет осуществлять характеристику перспектив рынка, в результате чего возможно также и последующее ее количественное измерение, что имеет важное значение для понимания и оценки конкурентоспособности, связанной непосредственно с экономическими показателями развития. Поскольку конкурентоспособность, являясь экономической категорией, изменяется во времени, она не является застывшей формой, что и предопределяет оценочные характеристики, которые также могут изменяться. Такая способность к изменению означает и возможность измерения конкурентоспособности с позиции ее наибольшей адекватности реальной ситуации на рынке, что, в свою очередь, предполагает и возможность использования для этой цели в определенные моменты времени и наиболее подходящие оценочные показатели, реально отражающие экономические процессы с точки зрения перспективы, в частности, финансовое обеспечение. Поэтому конкурентоспособность необходимо измерять финансовыми показателями по причине необходимой оценки и последующего развития экономических перспектив.

Выделенные показатели, отражающие конкурентоспособность в качестве характеристики экономической перспективы территории Актюбинской области с позиции банковского финансирования, показывают, что основными направлениями поддержки в развитии становятся такие секторы экономики, которые позволяют формировать наиболее оптимальную стратегию развития данной территории. Территориальная экономика обладает как характеристиками необходимыми для макроэкономического развития, так и для микроэкономики, что позволяет, на наш взгляд, отметить, что наблюдение процессов во взаимосвязи территории с макроэкономикой, а также территории с микроэкономикой позволяет состыковке этих основных уровней рынка уже между собой. Исследование показывает, что территории республики, должны развиваться таким образом, чтобы в максимальной степени получать рыночные перспективы. И, тогда становится возможным мультипликационный эффект не только для экономики территорий, но и для ее микро- и макроуровней.

4. Проанализированные взаимосвязи банковского сектора с показателями территориальной экономики на основе экономико-математического моделирования деятельности филиалов банков второго уровня в Актюбинской области свидетельствуют, что на таком подходе возможна выработка наилучшей стратегии развития экономики территории. Анализ показывает свою надежность с макро- и территориальных позиций, что является основой для достижения достаточно объективных выводов, поскольку воздействие различных уровней может содействовать проводимому программному подходу в развитии территорий. При этом необходимо отметить, что макровоздействие не является обязательным гарантом результатов на территориальном уровне.

Макровоздействие в данном случае выступает только в виде обязательного условия для достижения необходимого результата в совокупности с территориальным. Таким образом, воздействия двух уровней должны быть совпадающими, что и предопределяет конечную результативность. На этой основе оценка развития экономики Актюбинской области может осуществляться также с двух позиций, что является важным моментом для определения ее перспектив, а, следовательно, и конкурентоспособности.

Анализ микровоздействия банков второго уровня на банковские процессы кредитования экономики Актюбинской области показал, что по модели участия, например, филиала АО «Народный Банк Казахстана» в экономике Актюбинской области видно, что обслуживание физических лиц осуществляется им действительно с рыночных позиций, в то время как кредитование юридических лиц имеет определенные проблемы, которые должны быть разрешены филиалом. Это означает, что необходимо четко представлять приоритеты АО «Народный Банк Казахстана» в экономике Актюбинской области, для сего необходимо более прозрачное направление кредитования по конкретным секторам, отраслям и отдельным субъектам экономики. Поэтому филиал АО «Народный Банк Казахстана» для своего развития принуждается к определению наиболее перспективных и конкурентоспособных секторов экономики Актюбинской области.

5. Разработанная методика по непрерывному обеспечению процесса повышения и развития конкурентоспособности экономики при возможном финансовом обеспечении позволяет сформировать важную основу для обеспечения его длительности. Предлагаемая методика для развития процесса постоянного повышения конкурентоспособности заключается в том, чтобы за счет банковского восприятия экономических результатов территориальной экономики обрисовать четкие перспективы по их дальнейшему развитию, т.е. перспективы должны восприниматься с точки зрения постоянства процесса, который также должен развиваться и улучшаться, усиливая тем самым конкурентоспособность с позиции постоянного результата. В конечном итоге повышение конкурентоспособности должно перерасти в мощный процесс экономики, который можно улучшать, совершенствовать, но который должен постоянно присутствовать в ней. Методика позволяет рассчитывать на повышение конкурентоспособности экономики территории в увязке с эффективностью ее банков второго уровня, которые в определенной степени в этом процессе становятся все ближе и ближе к субъектам рынка – своим заемщикам.

Таким образом, повышение конкурентоспособности должно стать постоянным процессом в экономике регионов. При этом, поскольку предполагается к рассмотрению важный процесс, то он должен нести в себе элемент развития или саморазвития, т.е. должен быть развивающимся. Банковская оценка становится фактически банковским индикатором оценки перспективы конкурентоспособности, поскольку позволяет осуществлять оценку процесса ее развития во времени, что является существенным для развития не только конкурентоспособности, но и экономики страны.

СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ

1. Организация банковских услуг пластиковыми карточками: учеб. пособие. – Актобе, 2003. – 3,2 п.л.
   
2. Финансы: учеб.-метод. пособие. – Актобе, 2005. – 7,6 п.л.
   
3. Развитие маркетинга пластиковых карточек в банках Казахстана // Материалы науч.-практ. конф. «Экономика города: проблемы и перспективы развития в современных условиях». – Актобе, 2000. – 0,2 п.л.
   
4. Преступность в области применения пластиковых карточек // Материалы Междунар. науч.-практ. конф. «10 лет суверенному Казахстану: ретроспективы, анализ и перспективы». – Актобе, 2001. – 0,2 п.л.
   
5. Маркетинг рынка банковских услуг: банковские пластиковые карточки // Материалы Междунар. науч. конф., посвящ. году Казахстана в России «Казахстанско-Российская интеграция в области социально-экономических и политических проблем: состояние и перспективы». – Актобе, 2003. – 0,2 п.л.
   
6. Необходимость законодательного регулирования рынка банковских пластиковых карточек // Материалы Междунар. науч. конф., посвящ. году Казахстана в России «Казахстанско-Российская интеграция в области социально-экономических и политических проблем: состояние и перспективы». – Актобе, 2003. – 0,1 п.л.
   
7. Правовые формы регулирования на рынке банковских пластиковых карточек // Материалы Республик. науч.-практ. конф. «Правовые проблемы становления суверенитета Республики Казахстан». – Актобе, 2004. – 0,2 п.л.
   
8. Роль банков второго уровня в развитии региональной экономики // Материалы Междунар. науч.-практ. конф. «Проблемы и перспективы конкурентоспособной национальной экономики». – Алматы, 2006. – 0,2 п.л.
   
9. Региональное экономическое развитие Казахстана: банковские оценки и перспективы // Банки Казахстана. – 2006. – № 12. – 0,2 п.л. (в соавт.).
   
10. Конкурентоспособность территориальной экономики на основе банковского восприятия развития перспектив // Банки Казахстана. – 2007. – № 1. – 0,3 п.л.
    
11. Повышение конкурентоспособности экономики по банковскому оценочному индикатору развития // Банки Казахстана. – 2007. – № 2. – 0,2 п.л.
    
12. Банковское влияние на экономику Актюбинской области // Банки Казахстана. – 2007. – № 4. – 0,2 п.л.
    
13. Моделирование банковского кредитования Народным Банком экономики Актюбинской области // Каржы-каражат – Финансы Казахстана. – 2007. –
    № 2. – 0,2 п.л.
    

Жұмагүл Жамансарықызы Мақашева


Елдің бәсекеге қабілеттілікке жету жағдайында аймақтық экономиканың дамуындағы екінші деңгейлі банктердің ролі мен маңызы

(Ақтөбе облысының мысалында)


08.00.10 – Қаржы, ақша айналымы және несие


ТҮЙІН


Зерттеу тақырыбының маңыздылығы. Қазіргі әлемде жекелеген аумақтардың бәсекеге қабілеттігінің күшеюі тұтастай алғанда экономиканың дамуына жағдай туғызады, бұл өз кезегінде макродеңгейлі көрсеткіштерде көрініс табатындықтан, елдің одан әрі дамуына міндетті талап болып табылады.

Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылдың 28 ақпанындағы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» Жолдауында ҚР Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев атап өткеніндей: «Біз бәсекеге қабілетті экономиканың тұрақты сипатын қамтамасыз ету үшін біртұтас стратегияны әзірлеуіміз және жүзеге асыруымыз керек... Біз либерализация жағдайында қаржы жүйесінің тұрақтылығы мен бәсекеге қабілеттігінің жаңа деңгейіне көтерілуге міндеттіміз... Екінші міндет – аймақтық экономикада жаңа сапалы жетістіктерге жету және ғаламдық экономикаға толыққанды қатысуды қамтамасыз етуіміз керек. Біз Қазақстанды экономикалық дамудың «аймақтық локомотивіне» айналдырып, әлемдік экономиканың «сәтті ойыншысы» қыла аламыз... біздің банктеріміз жергілікті және аймақтық нарықтарда, халықаралық жобаларда бәсекелестік күреске дайын болуы тиіс. Екіншіден, Қазақстанның банктік жүйесі тарапынан экономиканың болашағы бар салаларына нарықтық тұрғыдан негізделген қолдау көрсету үшін жағдай туғызу және банктердің аймақтық экономикалық жобаларда болуын күшейту қажет».

Банктік сала және оның қаржылық сәттілігі экономиканың түрлі бағыттарына байланысты. Қазақстан экономикасындағы коммерциялық банктердің дамуы уақыт өте келе түрлі бағамдар үшін тартымды әрі сенімді болып келеді. Осы тұрғыда айқындала түскендей, ел экономикасы болашағының банк саласымен байланыстырылуы оларды аймақтық бағамдауға негізделе отырып жүзеге асырылуы тиіс.

Диссертациялық зерттеудің мақсаты мен міндеті. Диссертациялық жұмыстың мақсаты – екінші деңгейлі банктердің қызметін белсенді ету негізінде аймақтық экономикалардың бәсекеге қабілеттігін арттыру бойынша нақты ұсыныстар даярлау болып табылады.

Зерттеуде қойылған мақсаттарды жүзеге асыру келесі міндеттерді шешуді көздейді:

• бәсекелестік ұғымын экономикалық дәреже ретінде аумақтық экономика тұғырнамасынан талдау;
  
• экономикалық ахуалға әсер ететін түрлі көрсеткіштерге байланысты бәсекеге қабілеттіктің негізгі сипаттамаларын анықтау;
  
• бәсекеге қабілеттік пен аумақтық экономиканың нақты дамуы арасындағы байланысты қос деңгейлік негізінде бәсекеге қабілеттіктің аумақтық экономикада нақты көрініс табуын анықтай отырып, негіздеу және орнату;
  
• банк саласының және Ақтөбе облысының екінші деңгейлі банктері филиалдарының қызметін экономика-математикалық үлгілеу негізінде экономиканың дамуының көрсеткіштерінің арасындағы өзара байланысты анықтау;
  
• экономиканың бәсекеге қабілеттігін арттыру және дамыту барысын қамтамасыз ету әдістемесін әзірлеу.
  

Зерттеу объектісі – Ақтөбе облысының екінші деңгейлі банктері болып табылады.

Экономиканың банк саласы және Ақтөбе облысы дамуының деңгейі көрсеткіштерінің арасындағы қатынастар мен өзара байланыс зерттеу тақырыбы болып табылады.

Диссертациялық жұмыстың ғылыми жаңашылдығына аумақтық экономиканың бәсекеге қабілеттігін банк саласының дамуымен өзара байланыста талдаудан тұратын ғылыми-қолданбалы әзірлемелерді зерттеу жатады. Бұл мынадан көрініс тапқан:

• бәсекелестікке қабілеттікке әдістемелік тұрғыдан келу жүйелендірілген, осы ұғымның теориялық аспектілері авторлық тұғырнамадан тереңдетілген;
  
• экономикалық болашаққа ықпал жасайтын нақты көрсеткіштерге байланысты бәсекеге қабілеттіктің негізгі сипаттамалары анықталған;
  
• бәсекеге қабілеттік пен экономиканың нақты дамуы арасындағы өзара байланысы оның нақты қос деңгейлілігі негізіне негізделген және белгіленген, сонымен қатар бәсекеге қабілеттіктің Ақтөбе облысы аумағының экономикалық болашағынан көрініс беретін нақты көрсеткіштері анықталған;
  
• Ақтөбе облысы дамуының көрсеткіштерін бағамдау үшін коммерциялық банктер қызметінің үлгісі әзірленген;
  
• экономиканың бәсекеге қабілеттігін арттыру және дамыту барысын тұрақты түрде үздіксіз қамтамасыз етудің әдістемесі ұсынылған.
  

Диссертациялық зерттеудің теориялық және практикалық маңызы аумақтық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мүмкіндігі туралы теориялық ережелер республиканың артта қалған аймақтарының нарықтық дамуында нақты міндеттерді шешу үшін пайдалану мүмкіндігінде. Бұл БСҰ-ға кіру жағдайында олардың қатаң бәсекелестіктің қиындықтарын жұмсартуға, өзіндік экономикалық ұстанымын нығайту үшін база құруға мүмкіндік береді.

Жұмыстың практикалық маңызы алынған ұсыныстарды елді артта қалған аймақтарын халықаралық ұйымдармен бәсекелестік ұғымын түсіну мәселелерін жоққа шығаратын нарықтық әдістермен қолдау үшін пайдалану мүмкіндігіне негізделген.

Жұмыстың жеке ережелерін банк ісі, маркетинг, мемлекеттік қадағалау бойынша курстарды оқытуда және мамандарды қайта даярлауда қолдануға болады.




SUMMARY


Zhumagul Zh. Makasheva


Role and value of banks of the second level in regional economy development in conditions of achievement country’s competitiveness

(on an example of the Aktyubinsk area)


08.00.10 – Finance, monetary circulation and the credit


Urgency of a theme of research. Nowadays strengthening of competitiveness of separate territories promotes the increasing of total economy development that reflects on macro level parameters and consequently is an obligatory condition for the further development of the country.

In the President’s of Republic Kazakhstan message «New Kazakhstan in a new world» from February, 28^th 2007, President RК Nazarbaev Nursultan Abishevich marked: «We will need the production and realization of complete strategy for maintenance of steady character of economy competitiveness...We are obliged to come out to a new level of stability and competitiveness of a financial system in conditions of liberalization...The second target is to reach qualitatively new successes in regional economy and to provide full participation in global economy. We can transform Kazakhstan into «the regional locomotive» of the economical development, and to make it as a successful «player» of world economy... our banks should be prepared for competitive struggle in the local market, both in regional, and in the international projects... Secondly, it is necessary to create conditions for rendering commercially justified support to perspective sectors of economy from Kazakhstan bank system and to strengthen bank presence at regional economical projects».

Bank sector and its financial well-being are closely connected with various directions in economy. Development of commercial banks in Kazakhstan’s economy is getting more and more attractive and reliable for various estimations.

In this aspect becomes clear that coordination of national economy prospects with bank sector should be carried out on the basis of their territorial estimation. Thus, bank activity at a regional level is based on the increasing of its competitiveness that in modern conditions has a big practical value which increases within the entrance of the Republic in to WTO. Thus it is necessary to consider pluses and minuses of the entry in WTO. In our opinion, it means, that globalization of economies becomes inevitability and those economy which ignore this factor, practically exhaust themselves in problem perspectives. And this, as we see it, is the acknowledgement of that competitiveness of regions greatly influences to the bank sector and this fact finds it’s practical confirmation on the basis of real development of Kazakhstan economy.

Thus, follows that achievement of a high competitive level by territorial economies is the basis of further Kazakhstan growth.

The purpose and problems of dissertational research. The purpose of dissertational work consists in the performance of practical recommendations on increasing the competitiveness of territorial economy on the basis of second-level banks’ activities.

Realization of targets in research assumes solving following problems:

• to investigate the analysis of concept of competitiveness as economic category from a position of territorial economy;
  
• to define the basic characteristics of competitiveness connected with the various activities, influencing on an economic condition;
  
• to prove and establish interrelations between competitiveness and real development of territorial economy on the basis of two-level system with revealing concrete data that performs the competitiveness on economy of territory;
  
• to reveal interrelations between bank sector and factors on developing economy on the basis of economic-mathematical activity modelling in the branches of banks of the second level in the Aktyubinsk area.
  
• to develop a technique of maintenance the process of increasing and developing economy competitiveness.
  

The objects of the research is banks of the second level in the Aktyubinsk area.

Subjects of the research are associations and interrelations between bank sector and indicators of a level development of the Aktyubinsk area.

Scientific novelty of dissertational work consists in research of the scientifically-applied designs representing themselves the analysis of territorial economy competitiveness in interrelation with development of bank sector. It has found a reflection in the following:

• methodological approaches to competitiveness are systematized, from author's positions theoretical aspects of the given concept are profound;
  
• the basic characteristics of competitiveness connected with real parameters influencing on economical perspectives are determined;
  
• interrelations of competitiveness with real development of economy on the basis of its concrete two-level system reflecting competitiveness on economic prospect of the Aktyubinsk area are proved and established;
  
• the model of activity of commercial banks for a development estimation of the Aktyubinsk area is formed;
  
• the technique of process continuous maintenance of increasing and developing the economy competitiveness on a constant basis is offered.
  

The theoretical and practical importance of dissertational research consists in theoretical regulations about the opportunities of rising the competitiveness of territorial economy and can be used for the decision of specific targets in market development of lagging behind republic’s regions that allows them in conditions of introduction into WTO to soften the difficulties of a rigid competition, and also to create base for strengthening own economic position.

The practical importance of work consists that the received recommendations and offers can be used for support of lagging behind regions of the country by the market methods excluding problems of the competition understanding with international organizations.

Separate positions of work can be used in teaching and studying of rates on banking, marketing, state regulation, and also at retraining experts.