«Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Францыска Скарыны»
| Вид материала | Документы |
- -, 280.61kb.
- «Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Францыска Скарыны», 370.47kb.
- Міністэрства адукацыі рэспублікі беларусь установа адукацыі “гродзенскі дзяржаўны універсітэт, 79.6kb.
- Уа “Віцебскі дзяржаўны універсітэт імя П. М. Машэрава” Факультэт беларускай філалогіі, 332.99kb.
- Ўступнага экзамену для другой ступені вышэйшай адукацыі (магістратуры) па спецыяльнасці, 454.37kb.
- Літаратурная Гомельшчына. Гомельскае абласное аддзяленне грамадскага аб’яднання «Саюз, 749.01kb.
- Беларускі дзяржаўны універсітэт, 317.83kb.
- Радзім Гаўрылавіч Гарэцкі, 197.18kb.
- Курс лекцый удк 398 (476) (042. 4) Рэкамендавана да друку вучоным саветам Інстытута, 2859.82kb.
- 1. Падзея! Узнагароды ў Дзень работнікаў культуры. Наведванне бібліятэк зша, 975.78kb.
Установа адукацыі
«Гомельскі дзяржаўны універсітэт
імя Францыска Скарыны»
| | Зацвярджаю Прарэктар па вучэбнай рабоце Гомельскага дзяржуніверсітэта iм. Ф.Скарыны, прафесар _________________I.В.Семчанка «_____»________ ____ 200____г., пратакол пасяджэння НМС №___. |
____________ ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ _____________
(назва курса)
Вучэбная праграма абавязковага кампаненту
для усіх спецыяльнасцей завочнага факультэту
Факультэт завочны
(назва факультэта)
Кафедра гісторыі Беларусі
(назва кафедры)
Курс (курсы) 1
Семестр (семестры) 1
| Лекцыі 12 гадз. (колькасць гадзiн) | Экзамен _____1____ (семестр) |
| Практические (семинарские занятия 8 гадз. (колькасць гадзiн) | Залік ______–____ (семестр) |
| Лабораторные занятия – гадз. (колькасць гадзiн) | Курсавы праект, работа _____–___ (семестр) |
| Усяго аудыторных гадзін па дысцыпліне 20 гадз. (колькасць гадзiн) | Форма атрымання вышэйшай адукацыі завочная |
| Усяго гадзiн па дысцыплiне 20 гадз. (колькасць гадзiн) | |
Гомель 2008
Вучэбная праграма па дысцыпліне абавязковага кампаненту складзена на а снове тыпавой вучэбнай програмы “Гісторыя Беларусі” для вышэйшых навучальных устаноў, зацверджанай Мiнiстэрствам адукацыi Рэспублікі Беларусь 15 красавiка 2008 г. Рэгiстрацыйны № ТД-СГ.009/тып.
Разгледжана i рэкамендавана да зацвярджэння на паседжаннi кафедры_________________________ гісторыi Беларусі _____________
(назва кафедры)
______9.09.2008 г. № __2__
(дата, нумар пратакола)
Загадчык кафедры
_________________А.Р.Яшчанка
(подпiс) (I.I. прозвiшча)
Адобрана i рэкамендавана да зацвярджэння метадычным саветам
_____________________завочнага факультэта________________________
(назва факультэта)
___10.09.2008 г. № __1____
(дата, нумар пратакола)
Старшыня
_____________М.Н.Мурашка____
(подпiс) (I.I. прозвiшча)
ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАПІСКА
Актуальнасць вывучэння дысцыпліны ў кантэксце ўсходне-славянскай і еўрапейскай гісторыі абумоўленая тым, што беларускі народ гістарычна сфарміраваўся ў працэсе ўзаемадзеяння розных сацыяльна-эканамічных і этнакультурных супольнасцей пад уплывам еўразійскіх цывілізацыйных і геапалітычных фактараў. Улік уплыву на працэс гістарычнага развіцця беларускага народа розных культурна-цывілізацыйных фактараў, перш заўсёўсходнеславянскага і ўсходнееўрапейскага, адлюстроўвае патрэбнасць сучаснага беларускага соцыума ў самасвядомасці і асэнсаванні свайго мінулага, сучаснасці і будучыні.
Мэтай дысцыпліны “Гісторыя Беларусі” з’яўляецца авалоданне асноўнымі заканамернасцямі і асаблівасцямі працэсаў дзяржаўна-палітычнага, сацыяльна-эканамічнага, канфесійнага, культурнага і духоўнага развіцця беларускага народа ў кантэксце ўсходнеславянскай і агульнаеўрапейскай гісторыі.
Задачамі дысцыпліны з’яўляюцца:
- усведамленне студэнтамі сістэмы матэрыяльных, культурных і духоўных каштоўнасцей беларускага народа, якія служаць рэтра-спектывай для аналізу сучаснасці і вызначэння перспектыў будучай жыццядзейнасці;
- фарміраванне гатоўнасці выпускніка вышэйшай школы як грамадзяніна Рэспублікі Беларусь спрыяць далейшаму развіццю сваёй краіны.
- сістэматызацыя ведаў студэнтаў аб гісторыі Беларусі;
- засваенне асноўных тэндэнцый і асаблівасцей фарміравання беларускай культуры;
- веданне палітычнай гісторыі дзяржаўных утварэнняў у склад якіх уваходзіла тэрыторыя Беларусі;
- фарміраванне ў студэнтаў патрыятычнага светапогляду;
У выніку вывучэння дыспыпліны:
Студэнт павінен ведаць:
- асноўныя тэорыі грамадскага развіцця, асаблівасці фармацыйнага і цывілізацыйнага падыходаў да вывучэння гісторыі Беларусі;
- этапы фарміравання беларускага народа ў розныя гістарычныя перыяды;
- гістарычныя мадэлі мадэрнізацыі грамадства і дзяржавы, савецкі вопыт мадэрнізацыі і цывілізацыйнага развіцця беларускага грамадства;
- дасягненні ў развіцці матэрьюльнай і духоўнай кулыуры і культурна-гістарычную спадчыну беларускага народа;
- этапы станаўлення форм дзяржаўнасці на тэрыторыі Беларусі, беларускай дзяржаўнасці і дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь;
- месца і ролю беларускіх зямель у геапалітычных працэсах у розныя гістарычныя перыяды, уклад беларускага народа ў Перамогу над фашызмам, значэнне і месца суверэннай Рэспублікі Беларусь у сучасным свеце;
Студэнт павінен умець:
- прымяняць фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вы-вучэння гісторыі пры характарыстыцы асаблівасцей гістарычнага развіцця беларускага народа;
- характарызаваць умовы і вынікі фарміравання беларускага на-рода ў розныя гістарычныя перыяды;
- ажыццяўляць параўнальны аналіз рэформ і рзвалюцый у працэсе мадэрнізацыі беларускага грамадства, ацэньваць вынікі дзейнасці савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў БССР, вызначаць сутнасныя характарыстыкі беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага развіцця;
- тлумачыць уплыў розных культурна-цывілізацыйных фактараў на развіццё Беларусі і ацэньваць асноўныя дасягненні ў развіцці матэрыяльнай і духоўнай культуры, выкарыстоўваць культурна-гістарычную спадчыну ў сваёй прафесійнай дзейнасці і ўзбагачаць яе;
- аналізаваць працэс станаўлення беларускай дзяржаўнасці, афармлення і ўмацавання суверэнітэту Рэспублікі Беларусь;
- характарызаваць геапалітычнае становішча беларускіх зямель у розныя гістарычныя перыяды, ацэньваць значэнне Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне, аналізаваць месца і ролю суверэннай Рэспублікі Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаў.
Дысцыпліна абавязковага кампаненту “Гісторыя Беларусі” вывучаецца на завочным факультэце студэнтамі 1 курса спецыяльнасць “Фізічная культура” у аб’ёме 55 гадзін.
ЗМЕСТ ВУЧЭБНАЙ ДЫСЦЫПЛІНЫ
Тэма 1 Уводзіны
Метадалагічныя асновы і прынцыпы вывучэння гісторыі, яе перыядызацыя. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Цывілізацыя як стадыя развіцця грамадства. Тыпы цывілізацый: традыцыйная (аграрна-рамесная), індустрыяльная, постіндустрыяльная (інфармацыйная). Прадмет вывучэння гісторыі Беларусі. Айчынныя гістарыяграфічныя школы. Крыніцы вывучэння гісторыі Беларусі.
Раздзел 1 Цывілізацыйная спадчына Старажытнага свету, сярэдніх вякоў і Беларусь
Тэма 1 Найстаражытнае насельніцтва на тэрыторыі Беларусі
Матэрыяльная і духоўная культура першабытнага грамадства. Першапачатковае засяленне тэрыторыі Беларусі. Каменны век на тэрыторыі Беларусі. Бронзавы век на тэрыторыі Беларусі. Ранні жалезны век на тэрыторыі Беларусі. Прысвойваючая і вытвараючая гаспадаркі. Пачатак рассялення славян па тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў. Усходнеславянская супольнасць.
Тэма 2 Фарміраванне раннекласавага грамадства на тэрыторыі Беларусі
Грамадскі лад усходніх славян у VIII—IX стст. Развіццё феадальных адносін у беларускіх землях у перыяд сярэднявечча. Феадальнае землеўладанне і гаспадарка. Станаўленне раннефеадальных д зяржаўных утварэнняў усходніх славян на тэрыторыі Беларусі. Кіеўская Русь. Полацкае і Тураўскае княствы. Іх узаемаадносіны з Кіевам і Ноўгарадам. Феадальная раздробленасць. Барацьба з крыжацкай агрэсіяй і набегамі ардынцаў.
Тэма 3 Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя перадумовы фарміравання ВКЛ
Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва ў ВКЛ. Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця беларускіх зямель у княстве. Цэнтралізатарская палітыка і ўмацаванне ўлады вялікіх князё'ў. Крэўская унія. Барацьба з Тэўтонскім ордэнам і суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай. Эвалюцыя ВКЛ ад адзінаўладдзя да саслоўна-прадстаўнічай манархіі.
Тэма 4 Духоўнае жыццё беларускіх земляў у эпоху сярэднявечча
Прыняцце хрысціянства і распаўсюджванне пісьменнасці. Асаблівасці развіцця духоўнай культуры беларускіх зямель у ВКЛ. Месца і роля беларускай культуры ў духоўным жыцці ўсходніх славян і ў агульнаеўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе. Этнічная сітуацыя на беларускіх землях у перыяд утварэння ВКЛ. Усходнеславянскі этнічны падмурак ВКЛ. Асноўныя канцэпцыі паходжання беларускага народа, яго саманазвы. Фарміраванне этнічнай тэрыторыі беларусаў у ХІV-ХV стст. Эканамічныя і палітычныя фактары кансалідацыі беларускага этнасу (народнасці).
Раздзел 2 Цывілізацыйная спадчына Новага часу і Беларусь
Тэма 1 Сацыяльна-палітычнае і эканамічнае жыццё беларускіх земляў ў ХVІ-ХУШ стст.
Уваходжання ВКЛ у склад Рэчы Паспалітай. Эвалюцыя форм дзяржаўнага і сацыяльна-палітычнага ладу на беларускіх землях пасля Люблінскай уніі. Змены ва ўнутранай палітыцы вярхоўнай улады. Статуты ВКЛ. Працэс сацыяльнай і палітычнай кансалідацыі прывілеяваных саслоўяў. Аграрная рэформа 1557 г. і яе асноўныя вынікі. Сацыяльна-палітычнае развіццё гарадоў. Магдэбургскае права. Рамяство і гандлёвыя сувязі. Мануфактурная вытворчасць. Фарміраванне саслоўяў. Юрыдычнае і эканамічнае становішча сялян. Войны ХVІ-ХVШ стст. і іх наступствы.
Тэма 2 Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага і палітычнага развіцця Беларусі пасля ўключэння ў склад Расійскай імперыі
Уключэнне беларускіх зямель у склад Расійскай імперыі ў выніку падзелаў Рэчы Паспалітай. Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі. Беларусь у вайне 1812 г. Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы. Адмена прыгоннага права. Шляхі развіцця капіталістычных адносін. Спецыфіка прамысловага перавароту ў Беларусі. Месца эканомікі Беларусі ва ўсерасійскім рынку. Сацыяльная палітыка расійскага самадзяржаўя. Фарміраванне пралетарыяту і буржуазіі. Узнікненне індустрыяльнага грамадства.
Тэма 3 Расійскі шлях палітычнай мадэрнізацыі
Буржуазныя рэформы 60-70-х гг. XIX ст.: асаблівасці іх правядзення ў Беларусі. Шляхецкія паўстанні і іх уплыў на палітыку самадзяржаўя ў беларускіх губернях. Ідэалогія лібералізму. Народніцкі і сацыял-дэмакратычны рух у Беларусі. Афармленне агульнарасійскіх палітычных партый. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. Пачатак парламентарызму. Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. у Беларусі. Беларускі нацыянальны рух і яго роля ў рэвалюцыйным працэсе пачатку XX ст. Праекты рашэння нацыянальнага пытання. Стратэгія і тактыка палітычньгх партый у пытанні аб адносінах да ўлады і выбары шляхоў грамадскага развіцця. Беларусь ва ўмовах Першай сусветнай вайны.
Тэма 4 Духоўнае жыццё беларускіх земляў у эпоху Новага часу
Этнічная структура насельніцтва Беларусі ў ХVІ-ХУШ стст. Фарміраванне самасвядомасці беларускага народа. Эканамічныя і палітычныя фактары фарміравання беларускай нацыі ў XIX - пачатку XX ст. Афармленне беларускай нацыянальнай ідэі і яе адлюстраванне ў ідэалогіі народнікаў. Брэсцкая царкоўна-рэлігійная ўнія. Рэфармацыя і Контррэфармацыя, фарміраванне уніяцкай царквы. Канфесійная сітуацыя на беларускіх землях у XIX - пачатку XX ст. Ліквідацыя царкоўнай уніі і яе наступствы. Роля і месца беларускай культуры ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе. Зараджэнне і развіццё беларусазнаўства. Складванне беларускай літаратурнай мовы. Першыя праявы беларускай нацыянальнай ідэі ў мастацкай літаратуры, гістарычных і этнаграфічных даследаваннях. Беларускае нацыянальна-культурнае адраджэнне ў пачатку XX ст.
Раздзел 3 Савецкая мадэль мадэрнізацыі ў гісторыі Беларусі
Тэма 1 Рэвалюцыйныя падзеі 1917 г. на Беларусі
Абвастрэнне сацыяльна-эканамічнага, палітычнага крызісу ў Расіі. Лютаўская рэвалюцыя на Беларусі. Карнілаўскі мяцеж. Расстаноўка палітычных сіл на Заходнім фронце і ў Беларусі восенню 1917 г. Барацьба агульнарасійскіх ліберальна-дэмакратычных і беларускіх нацыянальных партый і арганізацый за выбар шляхоў грамадскага развіцця Расіі і Беларусі. Роля Кастрычніцкай рэвалюцыі ў гістарычным лёсе беларускага народа. Устанаўленне Савецкай улады ў Беларусі. Першыя крокі новай ўлады.
Тэма 2 Шляхі фарміравання беларускай дзяржаўнасці
Пазіцыя бальшавікоў у нацыянальным пытанні. Вынікі Усебеларускага з'езда. Барацьба з германскімі інтэрвентамі. Брэсцкая мірная дамова ў гістарычным лёсе беларускага народа. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. Стварэнне беларускай савецкай дзяржаўнасці. Барацьба польскімі інтэрвентамі. Рыжская мірная дамова ў гістарычным лёсе беларускага народа. Роля і месца БССР у складзе СССР.
Тэма 3 Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў БССР і яе асноўныя характарыстыкі
Устанаўленне аднапартыйнасці. Канстытуцыйнае афармленне савецкай палітычнай сістэмы і кіруючай ролі камуністычнай партыі. Сканцэнтраванне функцый заканадаўчай, выканаўчай і судовай улады ў руках дзяржаўна-партыйнага апарата. Палітычныя рэпрэсіі 30-х гг. XX ст. Вызначэнне грамадска-палітычнага ладу ў СССР як «дзяржаўнага сацыялізму». Грамадска-палітычная сітуацыя ў БССР у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе. Асаблівасці працэсу дэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця ў другой палове 50-х - 60-я гг. XX ст. Грамадска-палітычнае жыццё БССР у 70-я - першай палове 80-х гг. XX ст. Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы. Прычыны крызісу і распаду СССР.
Тэма 4 Шляхі і метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства ў савецкай Беларусі
Асаблівасці ажыццяўлення нэпа ў БССР. Стварэнне матэрыяльна-тэхнічнай базы індустрыяльна-аграрнага грамадства. Індустрыялізацыя. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі. Экстэнсіўныя і інтэнсіўныя фактары развіцця эканомікі БССР у складзе адзінага гаспадарчага комплексу СССР. Курс на апераджальны рост у рэспубліцы цяжкай прамысловасці. Асноўныя тэндэнцыі індустрыяльнага развіцця БССР ва ўмовах разгортвання навукова-тэхнічнай рэвалюцыі. Нарастанне экалагічных праблем, у тым ліку звязаных з Чарнобыльскай тэхнагеннай аварыяй. Прычыны паступовага запаволення тэмпаў эканамічнага росту і ўзнікнення цяжкасцей у сацыяльнай сферы.
Тэма 5 Культурнае і духоўнае жыццё ў БССР
Станаўленне і развіццё савецкай беларускай культуры. Палітыка беларусізацыі. Узмацненне адміністрацыйна-партыйнага кантролю ў сферы культуры. Адносіны да рэлігіі і царквы. Дасягненні і супярэчнасці развіцця культуры і навукі ў 30-я гг. XX ст. Вынікі «культурнай рэвалюцыі» ў БССР. Асноўныя дасягненні беларускай мастацкай культуры, адукацыі, навукі ў 60-80-я гг. XX ст. Змены ў духоўным жыцці беларускага народа ў канцы 1980-х гг.
Тэма 6 Геапалітычнае становішча Беларусі ў сярэдзіне XX ст.
Уваходжанне Заходняй Беларусі ў склад БССР. Пачатак Другой сусветнай вайны. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Захоп Беларусі гітлераўскімі войскамі і ўстанаўленне фашысцкага акупацыйнага рэжыму. Дзейнасць калабарацыяністаў. Кіруючая роля камуністычнай партыі ў арганізацыі партызанскага руху і падпольнай барацьбы. Сталінградская і Курская бітвы як пераломныя падзеі ў ходзе Вялікай Айчыннай вайны. Аперацыя «Баграціён». Вынікі вайны для беларускага народа. Беларусь на міжнароднай арэне у пасляваенны час.
Раздзел 4 Суверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаў
Тэма 1 Станаўленне незалежнай Рэспублікі Беларусь
Нарастанне крызісу савецкай сістэмы. Распад СССР: прычыны і наступствы. Новыя суадносіны сіл на сусветнай арэне. Утварэнне Садружнасці Незалежных Дзяржаў. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Заканадаўча-прававое афармленне дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь. Умацавання дзяржаўнага суверэнітэту. Знешняя і ўнутраная палітыка Беларусі ў пачатку 1990-х гг.
Тэма 2 Асноўныя тэндэнцыі грамадска-палітычнага і сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь
Увядзенне прэзідэнцкай формы кіравання. Вынікі рэспубліканскіх рэферэндумаў 1995, 1996, 2004 гг. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994 г. (са зменамі і дапаўненнямі, прынятымі на рэспубліканскім рэферэндуме 24 лістапада 1996 г.). Шляхі і асаблівасці фарміравання прававой дзяржавы і грамадзянскай супольнасці ў Беларусі. Складванне шматпартыйнасці. Фарміраванне ідэалогіі беларускай дзяржавы. Геапалітычнае становішча Рэспублікі Беларусь. Працэс стварэння Саюза Беларусі і Расіі. Пошук шляхоў пераходу да рыначнай эканомікі. Распрацоўка нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага эканамічнага развіцця краіны. Станаўленне і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна арыентаванай эканомікі. Роля Усебеларускіх народных сходаў у прыняцці планаў сацыяльна-эканамічнага развіцця рэспублікі.
Тэма 3 Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа на мяжы ХХ-ХХІ стст
Нацыянальна-культурнае адраджэнне. Далейшае фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэі. Месца рэлігіі ў духоўным адраджэнні: узаемаадносіны дзяржавы і царквы. Роля навукі ў інфармацыйным грамадстве. Балонскі працэс і мадэрнізацыя нацыянальнай сістэмы адукацыі. Літаратура на сучасным этапе. Выяўленчае мастацтва на сучасным этапе. Асэнсаванне гістарычнага мінулага і сучаснасці ў творах сучасных мастакоў і пісьменнікаў.
ВУЧЭБНА-МЕТАДЫЧНАЯ КАРТА
| Нумар раздзела, тэмы, заняткаў | Назва раздзела, тэмы, заняткаў; пералiк вывучаемых пытанняў | Усяго гадзiн | Колькасць аудыторных гадзiн | Матэрыяльнае забеспячэнне заняткаў (наглядныя, метадычныя пасобiя i iнш.) | Лiтаратура | Формы кантроля ведаў | |||
| лекцыi | практычныя (семiнарскiе) занятия | лабараторные заняткi | СКРС | ||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 1 | Уводзіны 1 Метадалагічныя асновы і прынцыпы вывучэння гісторыі, яе перыядызацыя. 2 Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. 3 Прадмет вывучэння гісторыі. | 4 | 2 | 2 | - | - | | [2] [3] | |
| 2 | Раздзел 1 Цывілізацыйная спадчына Старажытнага свету, сярэдніх вякоў і Беларусь | 14 | | | | | | | |
| 2.1 | Найстаражытнае насельніцтва на тэрыторыі Беларусі 1 Матэрыяльная і духоўная культура першабытнага грамадства. 2 Пачатак рассялення славян па тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў. 3 Усходнеславянская супольнасць. | 4 | 2 | 2 | - | - | | [20] [3] | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 2.2 | Фарміраванне раннекласавага грамадства на тэрыторыі Беларусі 1 Грамадскі лад усходніх славян у VIII—IX стст. 2 Развіццё феадальных адносін у беларускіх зямлях у перыяд сярэднявечча. 3 Полацкае і Тураўскае княствы. 4 Барацьба з крыжацкай агрэсіяй і набегамі ардынцаў. | 4 | 2 | 2 | - | - | Альбом «Iканапiс Беларусi XV–XVIII ст.ст.» | [19] [20] [21] | Абарона рэфератаў |
| 2.3 | Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя перадумовы фарміравання ВКЛ 1 Цэнтралізатарская палітыка і ўмацаванне ўлады вялікіх князё'ў. 2 Барацьба з Тэўтонскім ордэнам і суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай. 3 Эвалюцыя ВКЛ ад адзінаўладдзя да саслоўна-прадстаўнічай манархіі. | 4 | 2 | 2 | - | - | | [21] [32] | |
| 2.4 | Духоўнае жыццё беларускіх земляў у эпоху сярэднявечча 1 Прыняцце хрысціянства і распаўсюджванне пісьменнасці. 2 Асаблівасці развіцця духоўнай культуры беларускіх зямель у ВКЛ. 3 Этнічная сітуацыя на беларускіх землях у перыяд утварэння ВКЛ. | 2 | 2 | - | - | - | | [21] [11] | |
| 3 | Раздзел 2 Цывілізацыйная спадчына Новага часу і Беларусь | 4 | | | | | | | |
| 3.1 1 | Сацыяльна-палітычнае і эканамічнае жыццё беларускіх земляў ў ХVІ-ХVШ стст. 1 Уваходжанне ВКЛ у склад Рэчы Паспалітай. 2 | 2 3 | 2 4 | - 5 | - 6 | - 7 | | [21] [12] 9 | 10 |
| | 2 Сацыяльна-палітычнае развіццё гарадоў. 3 Юрыдычнае і эканамічнае становішча сялян. 4 Войны ХVІ-ХVШ стст. і іх наступствы. | | | | | | | | |
| 3.2 | Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага і палітычнага развіцця Беларусі пасля ўключэння ў склад Расійскай імперыі 1 Уключэнне беларускіх зямель у склад Расійскай імперыі ў выніку падзелаў Рэчы Паспалітай. 2 Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі. 3 Беларусь у вайне 1812 г. 4 Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы. | 2 | 2 | - | - | - | Карта «Славянские народы в XVIII веке» | [21] [22] [23] | Праверачная кантрольная работа |
| 3.3 | Расійскі шлях палітычнай мадэрнізацыі 1 Буржуазныя рэформы 60-70-х гг. XIX ст.: асаблівасці іх правядзення ў Беларусі. 2 Шляхецкія паўстанні і іх уплыў на палітыку самадзяржаўя ў Беларускі. 3 Рэвалюцыя 1905-1907 гг. 4 Беларусь ва ўмовах Першай сусветнай вайны. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 3.4 | Духоўнае жыццё беларускіх земляў у эпоху Новага часу 1 Рэфармацыя і Контррэфармацыя, фарміраванне уніяцкай царквы. 2 Эканамічныя і палітычныя фактары фарміравання беларускай нацыі ў XIX - пачатку XX ст. 3 Першыя праявы беларускай нацыянальнай ідэі ў мастацкай літаратуры, гістарычных і этнаграфічных даследаваннях. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 1 | 2 | | |||||||
| 4 | Раздзел 3 Савецкая мадэль мадэрнізацыі ў гісторыі Беларусі | | |||||||
| 4.1 | Рэвалюцыйныя падзеі 1917 г. на Беларусі 1 Абвастрэнне сацыяльна-эканамічнага, палітычнага крызісу ў Расіі. 2 Роля Кастрычніцкай рэвалюцыі ў гістарычным лёсе беларускага народа. 3 Устанаўленне Савецкай улады ў Беларусі. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 4.2 | Шляхі фарміравання беларускай дзяржаўнасці 1 Вынікі Усебеларускага з'езда. 2 Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. 3 Стварэнне беларускай савецкай дзяржаўнасці. 4 Рыжская мірная дамова ў гістарычным лёсе беларускага народа. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 4.3 | Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў БССР і яе асноўныя характарыстыкі 1 Устанаўленне аднапартыйнасці. 2 Палітычныя рэпрэсіі 30-х гг. XX ст. 3 Асаблівасці працэсу дэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця ў другой палове 50-х - 60-я гг. XX ст. 4 Грамадска-палітычнае жыццё БССР у 70-я - першай палове 80-х гг. XX ст. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 4.4 | Шляхі і метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства ў савецкай Беларусі 1 Асаблівасці ажыццяўлення нэпа ў БССР. 2 Індустрыялізацыя. 2 | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| | 3 Калектывізацыя сельскай гаспадаркі. 4 Асноўныя тэндэнцыі індустрыяльнага развіцця БССР ва ўмовах разгортвання навукова-тэхнічнай рэвалюцыі. | | |||||||
| 4.5 | Культурнае і духоўнае жыццё ў БССР 1 Станаўленне і развіццё савецкай беларускай культуры. 2 Палітыка беларусізацыі. 3 Узмацненне адміністрацыйна-партыйнага кантролю ў сферы культуры. 4 Адносіны да рэлігіі і царквы. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 4.6 | Геапалітычнае становішча Беларусі ў сярэдзіне XX ст. 1 Пачатак Другой сусветнай вайны. 2 Захоп Беларусі гітлераўскімі войскамі і ўстанаўленне фашысцкага акупацыйнага рэжыму. 3 Аперацыя «Баграціён». 4 Беларусь на міжнароднай арэне у пасляваенны час. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 5 | Раздзел 4 Суверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаў | | |||||||
| 5.1 | Станаўленне незалежнай Рэспублікі Беларусь 1 Нарастанне крызісу савецкай сістэмы. 2 Распад СССР прычыны і наступствы. 3 Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 1 | 2 | | |||||||
| 5.2 | Асноўныя тэндэнцыі грамадска-палітычнага і сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь. 1 Увядзенне прэзідэнцкай формы кіравання 2 Працэс стварэння Саюза Беларусі і Расіі. 3 Пошук шляхоў пераходу да рыначнай эканомікі. 4 Станаўленне і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна арыентаванай эканомікі. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| 5.3 | Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа на мяжы ХХ-ХХІ стст. 1 Нацыянальна-культурнае адраджэнне. 2 Месца рэлігіі ў духоўным адраджэнні: узаемаадносіны дзяржавы і царквы. 3 Роля навукі ў інфармацыйным грамадстве. 4 Асэнсаванне гістарычнага мінулага і сучаснасці ў творах літаратуры і мастацтва. | Самастойнае вывучэнне | |||||||
| | Усяго гадзін | 20 | 12 | 8 | | | | | |
Ассістэнт А.Д.Лебедзеў
IнфАрмацЫЙнА - метАдЫчНАЯ часТКА
ЛIТАРАТУРА
АСНОЎНАЯ
1 Вішнеўскі, А.Ф. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі : вучэб. дапам. / А.Ф. Вішнеўскі. – Мн. : Экаперспектыва, 2000. – 300 с.
2 Гiсторыя Беларусi : вучэб. дапам.: У 2 ч. / Я. К. Новiк [і інш.]; пад рэд. Я.К. Новіка, Г.С. Марцуля. – Мн.: Універсітэцкае, 2000.
3 Гісторыя Беларус і: У 2 ч.: курс лекцый. Ч.1. Са старажытных часоў да канца ХVIII ст./ І.П. Крэнь [і інш.] – Мн. : РІВШ, 2000. – 655 с.
4 Гісторыя Беларус і: У 2 ч.: курс лекцый. Ч.2. XIX – XX стагоддзi / П.І. Брыгадзін, У.Ф. Ладысеў, П.І. Зялінскі і інш. – Мн. : РІВШ, 2002. – 656 с.
5 История Беларуси в документах и материалах / авт.-сост. И.Н. Кузнецов, В.Г. Мазец. – Мн. : Амалфея, 2000. – 672 с.
6 История Беларуси : учебное пособие / Е.Л. Абецедарская [и др.]; под ред. А.Г. Кохановского [и др.] – Мн. : Экоперспектива, 1997. – 319 с.
7 Ігнатоўскі, У.М. Кароткі нарыс гісторыі Беларусі / У.М. Ігнатоўскі. – Мн. : Беларусь, 1992. – 190 с.
8 Ковкель, И. История Беларуси с древнейших времен до нашего времени / И.Ковкель. – Мн. : Аверсэв, 2000. – 591 с.
9 Нарысы гісторыі Беларусі : У 2 ч. Ч.1./ М.П.Касцюк [і інш.]; – Мн. : Беларусь, 1994, – 527 с.
10 Нарысы гісторыі Беларусі : У 2 ч. Ч.2./ М.П.Касцюк [і інш.]; – Мн. : Беларусь, 1995, – 560 с.
11 Сагановіч, Г. Нарыс гісторыі Беларусі ад старажытнасці да канца ХVІІІ стагоддзя. / Г. Сагановіч. – Мн. : Энцыклапедыкс, 2001. – 412 с.
12 Эканамічная гісторыя Беларусі : вучэб. дапам. / пад рэд. В.І. Галубовіча. – Мн. : Экаперспектыва, 1999. – 446 с.
13 Экономическая история Беларуси : учебное пособие. / под ред. проф. В.И. Голубовича. – Мн. : Экоперспектива, 2001. – 400 с.
14 Юхо, Я. Гісторыя дзяржавы и права Беларусі : вучэб. дапам. / Я. Юхо – Мн. : РІВШ БДУ, 2000. – 352 с.
ДАДАТКОВАЯ
15 Беларусь и Россия. Организационно-правовые основы интеграции.1996-2001. – Мн. : 2001.
16 Беларусь на мяжы тысячагоддзяў. – Мн. : БелЭн, 2000. – 432 с.
17 Белы, А. Хроніка «Белай русі». Нарыс гісторыі адной геаграфічнай назвы / А. Белы – Мн. : Энцыклапедыкс, 2000. – 238.
18 Великая отечественная война советского народа (в контексте Второй мировой войны): учеб. пособ. / под. ред. А.А.Ковалени. – Мн. : БГУ, 2004. – 279 с.
19 Вялікага княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. т. 1-2. / рэдкал. : Г.П.Пашкоў [гал. рэд. ] [і інш.] – Мн. : БелЭн, 2007.
20 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / рэдкал: М.Касцюк [і інш.]; – Мн. : Экаперспектыва, 2000. – 351 с.
21 Гiстoрыя Беларусi: У 6 т. Т. 2. Беларусь у перыяд Вялiкага Княства Лiтоускага / рэдкал: М.Касцюк [і інш.] – Мн. : Экаперспектыва, 2008. – 688 с.
22 Гiстoрыя Беларусi: У 6 т. т. 3. Беларусь у часы Рэчы Паспалітай (XVII-XVIIIст.) / рэдкал: М.Касцюк [і інш.]. – Мн. : Экаперспектыва, 2004. – 344 с.
23 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 4. Беларусь у складзе Расійскай імперыі (канец ХVIII- пачатак ХХ ст.) / / рэдкал: М.Касцюк [і інш.]. – Мн. : Экаперспектыва, 2005. – 519 с.
24 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 5. Беларусь у 1917-1945 гг. / А. Вабішчэвіч [і інш.] – Мн. : Экаперспектыва, 2006. – 613 с.
25 Гудавичюс, Э. История Литвы с древнейших времен до 1569 года. Т. 1. – М. : Фонд Имени Сытина, 2005. – 679 с.
26 Государство для народа: доклад Президента А.Г.Лукашенко на третьем Всебелорусском народном собрании // Советская Белоруссия. 2006 г. 3 марта.
27 Еўфрасіння Полацкая / аўт.-уклад. У.А. Арлоў; маст. У.А. Фандулеў. – Мн. : Полымя, 2000. —272 с.
28 Загарульскі, Э.М. Заходняя Русь: ІХ-ХІІІ стст. : вучэб. дапам. / Э.М. Загарульскі. – Мн. : Універсітэцкае, 1998. – 240 с.
29 Касцюк, М. Бальшавіцкая сістэма ўлады на Беларусі / М. Касцюк. – Мн. : ВП Экаперспектыва, 2000. – 308 с.
30 Лысенко, П.Ф. Туровская земля ІХ-ХІІІ вв. / П.Ф. Лысенко. – Мн. : Белорусская наука, 2001. – 268 с.
31 Мельнікаў, А. А. Кірыл, епіскап Тураўскі: жыццё, спадчына, светапогляд / А.А. Мельнікаў. – Мн. : Беларуская навука, 2000. – 462 с.
32 Краўцэвіч, А.К. Стварэнне Вялікага Княства Літоўскага / А.К. Краўцэвіч. – Мн. : Беларуская навука, 1998. – 208 с.
33 Марозава, С.В. Уніяцкая царква у этнакультурным развіцці Беларусі (1596-1839 гады) / С.В. Марозава. – Гродна: Гродзен. дзярж. ун-т імя Я.Купалы, 2001. – 352 с.
34 Мельтюхов, М. Советско-польские войны. 1918-1939 гг. / М. Мельтюхов. – М. : Вече, 2001. – 185 с.
35 Падокшын, С.А. Беларуская думка ў кантэксце гісторыі і культуры / С.А.Падокшын. – Мн. : Бел. Навука, 2003. – 316 с.
36 Протько, Т.С. Становление советской тоталитарной системы в Беларуси (1917-1941 гг.). / Т.С. Протько – Мн. : Тесей, 2002. – 688 с.
37 Рудовіч, С.С. Час выбару: Праблема самавызначэння Беларусі ў 1917 годзе / С.С. Рудович. – Мн. : Тэхналогія, 2001. – 201 с.
38 Саверчанка, І. Aurea mediocritas. Кніжна-пісьмовая культура Беларусі: Адраджэнне і ранняе барока / І. Саверчанка. – Мн. : Тэхналогія, 1998. – 319.
39 Ткачоў, М. А. Замкі і людзі / М.А. Ткачоў. – Мн. : Навука і тэхніка,1991. – 184 с.
40 Турук, Ф. Белорусское движение. Очерк истории национального и революционного движения белорусов / Ф. Турук. – М. : Государственное издательство, 1921. – 143 с.
41 Франциск Скорина и его время: энцикл. справочник / редкол. И.П. Шамякин [и др.] – Мн. : БелСЭ, 1990. – 631 с.
42 Шалькевіч, В.Ф. Гісторыя палітычнай і прававой думкі Беларусі / В.Ф. Шалькевіч – Мн. : МНС, 2002. – 248с.
43 Шыбека, З. Нарыс гісторыі Беларусі (1795-2002) / З. Шыбека. – Мн. : Энцыклапедыкс, 2003. – 490 с.
44 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1-6. / рэдкал.: Г.П.Пашкоў [і інш.]; Мн. : Беларус. Энцыкл., 1993-2003.
ЗМЕСТ ВУЧЭБНАЙ ДЫСЦЫПЛІНЫ (полн вар-т 29 тем)
Уводзіны
Метадалагічныя асновы і прынцыпы вывучэння гісторыі, яе перыядызацыя. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Цывілізацыя як стадыя развіцця грамадства. Тыпы цывілізацый: традыцыйная (аграрна-рамесная), індустрыяльная, постіндустрыяльная (інфармацыйная). Прадмет вывучэння гісторыі Беларусі ў кантэксце цывілізацыйнага рэгіянальнага развіцця як складовай часткі ўсходнеславянскай і агульнаеўрапейскай гісторыі. Айчынныя гістарыяграфічныя школы. Крыніцы вывучэння гісторыі Беларусі.
Раздзел 1. Цывілізацыйная спадчына Старажытнага свету, сярэдніх вякоў і Беларусь
Тэма 1 Найстаражытнае насельніцтва на тэрыторыі Беларусі.
Матэрыяльная і духоўная культура першабытнага грамадства. Прысвойваючая і вытвараючая гаспадаркі. Пачатак рассялення славян па тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў. Усходнеславянская супольнасць.
Тэма 2 Фарміраванне раннекласавага грамадства на тэрыторыі Беларусі.
Грамадскі лад усходніх славян у VIII—IX стст. Развіццё феадальных адносін у Заходняй Еўропе і ўзровень сацыяльна-эканамічнага развіцця беларускіх зямель у перыяд сярэднявечча. Феадальнае землеўладанне і гаспадарка.
Тэма 3 Станаўленне раннефеадальных д зяржаўных утварэнняў усходніх славян на тэрыторыі Беларусі.
Кіеўская Русь. Полацкае і Тураўскае княствы. Іх узаемаадносіны з Кіевам і Ноўгарадам. Феадальная раздробленасць. Барацьба з крыжацкай агрэсіяй і набегамі ардынцаў.
Тэма 4 Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя перадумовы фарміра-вання ВКЛ.
Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва ў ВКЛ. Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця беларускіх зямель у княстве. Цэнтралізатарская палітыка і ўмацаванне ўлады вялікіх князё'ў. Крэўская унія. Барацьба з Тэўтонскім ордэнам і суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай. Эвалюцыя ВКЛ ад адзінаўладдзя да саслоўна-прадстаўнічай манархіі.
Тэма 5 Этнічная сітуацыя на беларускіх землях у перыяд утварэння ВКЛ.
Усходнеславянскі этнічны падмурак ВКЛ. Асноўныя канцэпцыі паходжання беларускага народа, яго саманазвы. Фарміраванне этнічнай тэрыторыі беларусаў у ХІV-ХV стст. Эканамічныя і палітычныя фактары кансалідацыі беларускага этнасу (народнасці).
Тэма 6 Духоўнае жыццё ўсходніх славян у эпоху ранняга сярэднявечча.
Прыняцце хрысціянства і распаўсюджванне пісьменнасці. Асаблівасці развіцця духоўнай культуры беларускіх зямель у ВКЛ. Месца і роля беларускай культуры ў духоўным жыцці ўсходніх славян і ў агульнаеўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе.
Раздзел 2. Цывілізацыйная спадчына Новага часу і Беларусь
Тэма 1 Эвалюцыя форм дзяржаўнага і сацыяльна-палітычнага ладу на беларускіх землях пасля Люблінскай уніі і ўваходжання ВКЛ у склад Рэчы Паспалітай. Змены ва ўнутранай палітыцы вярхоўнай улады. Статуты ВКЛ. Працэс сацыяльнай і палітычнай кансалідацыі прывілеяваных саслоўяў.
Тэма 2 Сацыяльна-эканамічнае жыццё. Аграрная рэформа 1557 г. і яе асноўныя вынікі.
Сацыяльна-палітычнае развіццё гарадоў. Магдэбургскае права. Рамяство і гандлёвыя сувязі. Мануфактурная вытворчасць. Фарміраванне саслоўяў. Юрыдычнае і эканамічнае становішча сялян.
Тэма 3 Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі пасля ўключэння ў склад Расійскай імперыі.
Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі. Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы. Адмена прыгоннага права. Шляхі развіцця капіталістычных адносін. Спецыфіка прамысловага перавароту ў Беларусі. Месца эканомікі Беларусі ва ўсерасійскім рынку. Сацыяльная палітыка расійскага самадзяржаўя. Фарміраванне пралетарыяту і буржуазіі. Узнікненне індустрыяльнага грамадства.
Тэма 4 Расійскі шлях палітычнай мадэрнізацыі.
Буржуазныя рэформы 60-70-х гг. XIX ст.: асаблівасці іх правядзення ў Беларусі. Шляхецкія паўстанні і іх уплыў на палітыку самадзяржаўя ў беларускіх губер-нях. Ідэалогія лібералізму. Народніцкі і сацыял-дэмакратычны рух у Беларусі. Афармленне агульнарасійскіх палітычных партый. Рэвалю-цыя 1905-1907 гг. Пачатак парламентарызму. Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. у Беларусі. Беларускі нацыянальны рух і яго роля ў рэвалюцыйным працэсе пачатку XX ст. Праекты рашэння нацыянальнага пытан-ня. Стратэгія і тактыка палітычньгх партый у пытанні аб адносінах да ўлады і выбары шляхоў грамадскага развіцця.
Тэма 5 Этнічная структура насельніцтва Беларусі ў ХVІ-ХУШ стст.
Фарміраванне самасвядомасці беларускага народа. Эканамічныя і палітычныя фактары фарміравання беларускай нацыі ў XIX - пачатку XX ст. Афармленне беларускай нацыянальнай ідэі і яе адлюстраванне ў ідэалогіі народнікаў.
Тэма 6 Асаблівасці складвання канфесійных адносін на тэрыторыі Беларусі ў ХVІ-ХVШ стст.
Брэсцкая царкоўна-рэлігійная ўнія. Рэфармацыя і Контррэфармацыя, фарміраванне уніяцкай царквы. Канфесійная сітуацыя на беларускіх землях у XIX - пачатку XX ст. Ліквідацыя царкоўнай уніі і яе наступствы.
Тэма 7 Асноўныя тэндэнцыі і дасягненні ў развіцці культуры Беларусі ў эпохі Адраджэння і Асветніцтва.
Роля і месца беларускай культуры ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе. Зараджэнне і развіццё беларусазнаўства. Складванне беларускай літаратурнай мовы. Першыя праявы беларускай нацыянальнай ідэі ў мастацкай літаратуры, гістарычных і этнаграфічных даследаваннях. Беларускае нацыянальна-культурнае адраджэнне ў пачатку XX ст.
Тэма 8 Месца беларускіх зямель ў геапалітычнай прасторы Еўропы ў эпоху Новага часу.
Войны ХVІ-ХVШ стст. і іх наступствы. Уключэнне беларускіх зямель у склад Расійскай імперыі ў выніку падзелаў Рэчы Паспалітай. Беларусь у вайце 1812 г. Геапалітычнае становішча і сацыяльна-эканамічная сітуацыя ў Беларусі ва ўмовах Першай сусветнай вайны.
Раздзел 3. Савецкая мадэль мадэрнізацыі ў гісторыі Беларусі
Тэма 1 Рэвалюцыйныя падзеі 1917 г. на Беларусі
Абвастрэнне сацыяльна-эканамічнага, палітычнага крызісу ў Расіі і расстаноўка палітычных сіл на Заходнім фронце і ў Беларусі восенню 1917 г. Барацьба агульнарасійскіх ліберальна-дэмакратычных і беларускіх нацыянальных партый і арганізацый за выбар шляхоў грамадскага развіцця Расіі і Беларусі. Роля Кастрычніцкай рэвалюцыі ў гістарычным лёсе беларускага народа. Устанаўленне Савецкай улады ў Беларусі.
Тэма 2 Шляхі фарміравання беларускай дзяржаўнасці.
Пазіцыя бальшавікоў у нацыянальным пытанні. Вынікі Усебеларускага з'езда. Барацьба з германскімі інтэрвентамі. Брэсцкая мірная дамова ў гістарычным лёсе беларускага народа. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. Стварэнне беларускай савецкай дзяржаўнасці. Барацьба польскімі інтэрвентамі. Рыжская мірная дамова ў гістарычным лёсе беларускага народа. Роля і месца БССР у складзе СССР.
Тэма 3 Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў БССР і яе асноўныя характарыстыкі.
Устанаўленне аднапартыйнасці. Канстытуцыйнае афармленне савецкай палітычнай сістэмы і кіруючай ролі камуністычнай партыі. Сканцэнтраванне функцый заканадаўчай, выканаўчай і судовай улады ў руках дзяржаўна-партыйнага апарата. Палітычныя рэпрэсіі 30-х гг. XX ст. Вызначэнне грамадска-палітычнага ладу ў СССР як «дзяржаўнага сацыялізму». Грамадска-палітычная сітуацыя ў БССР у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе. Асаблівасці працэсу дэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця ў другой палове 50-х - 60-я гг. XX ст. Грамадска-палітычнае жыццё БССР у 70-я - першай палове 80-х гг. XX ст. Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы. Прычыны крызісу і распаду СССР.
Тэма 4 Шляхі і метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства ў савецкай Беларусі.
Асаблівасці ажыццяўлення нэпа ў БССР. Стварэнне матэрыяльна-тэхнічнай базы індустрыяльна-аграрнага грамадства. Індустрыялізацыя. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі. Экстэнсіўныя і інтэнсіўныя фактары развіцця эканомікі БССР у складзе адзінага гаспадарчага комплексу СССР. Курс на апераджальны рост у рэспубліцы цяжкай прамысловасці. Асноўныя тэндэнцыі індустрыяльнага развіцця БССР ва ўмовах разгортвання навукова-тэхнічнай рэвалюцыі. Нарастанне экалагічных праблем, у тым ліку звязаных з Чарнобыльскай тэхнагеннай аварыяй. Прычыны паступовага запаволення тэмпаў эканамічнага росту і ўзнікнення цяжкасцей у сацыяльнай сферы.
Тэма 5 Культурнае і духоўнае жыццё ў БССР.
Станаўленне і развіццё савецкай беларускай культуры. Палітыка беларусізацыі. Узмацненне адміністрацыйна-партыйнага кантролю ў сферы культуры. Адносіны да рэлігіі і царквы. Дасягненні і супярэчнасці развіцця культуры і навукі ў 30-я гг. XX ст. Вынікі «культурнай рэвалюцыі» ў БССР. Асноўныя дасягненні беларускай мастацкай культуры, адукацыі, навукі ў 60-80-я гг. XX ст. Змены ў духоўным жыцці беларускага народа ў канцы 1980-х гг.
Раздзел 4. Геапалітычнае становішча Беларусі ў сярэдзіне XX ст.
Тэма 1 Уваходжанне Заходняй Беларусі ў склад БССР.
Грамадска-палітычнае, эканамічнае, нацыянальна-культурнае становішча Заходняй Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы. Абвастрэнне супярэчнасцей паміж еўрапейскімі дзяржавамі ў канцы 30-х гг. XX ст. Мюнхенская дамова. Правал палітыкі калектыўнай бяспекі. Савецка-германская дамова аб ненападзе 1939 г. Пачатак Другой сусветнай вайны. Вызваленне Чырвонай Арміяй Заходняй Беларусі. Аб'яднанне беларускага народа ў складзе БССР.
Тэма 2 Беларусь у Вялікай Айчынай вайне
Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Захоп Беларусі гітлераўскімі войскамі і ўстанаўленне фашысцкага акупацыйнага рэжыму. Дзейнасць калабарацыяністаў. Маскоўская бітва і яе роля ў разгортванні народнага супраціўлення акупантам. Кіруючая роля камуністычнай партыі ў арганізацыі партызанскага руху і падпольнай барацьбы. Сталінградская і Курская бітвы як пераломныя падзеі ў ходзе Вялікай Айчыннай вайны. Аперацыя «Баграціён». Вынікі вайны для беларускага народа і яго ўклад ў Перамогу над фашызмам.
Тэма 3 Беларусь на міжнароднай арэне
Удзел БССР у заснаванні і дзейнасці ААН. Статус БССР у садружнасці краін свету. Роля і месца БССР на міжнароднай арэне ў перыяд канфрантацыі дзвюх грамадска-палітычных сістэм у другой палове 40-х - першай палове 80-х гг. XX ст.
Раздзел 5. Суверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаў
Тэма 1 Станаўленне незалежнай Рэспублікі Беларусь
Нарастанне крызісу савецкай сістэмы. Распад СССР і новыя суадносіны сіл на сусветнай арэне. Утварэнне Садружнасці Незалежных Дзяржаў. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Заканадаўча-прававое афармленне дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь.
Тэма 2 Асноўныя тэндэнцыі грамадска-палітычнага развіцця Рэспублікі Беларусь.
Шляхі ўмацавання яе дзяржаўнага суверэнітэту. Увядзенне прэзідэнцкай формы кіравання. Вынікі рэспубліканскіх рэферэндумаў 1995, 1996, 2004 гг. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994 г. (са зменамі і дапаўненнямі, прынятымі на рэспубліканскім рэферэндуме 24 лістапада 1996 г.). Шляхі і асаблівасці фарміравання прававой дзяржавы і грамадзянскай супольнасці ў Беларусі. Складванне шматпартыйнасці. Фарміраванне ідэалогіі беларускай дзяржавы.
Тэма 3 Асноўныя тэндэнцыі сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь.
Пошук шляхоў пераходу да рыначнай эканомікі. Распрацоўка нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага эканамічнага развіцця краіны. Станаўленне і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна арыентаванай эканомікі. Роля Усебеларускіх народных сходаў у прыняцці планаў сацыяльна-эканамічнага развіцця рэспублікі.
Тэма 4 Геапалітычнае становішча Рэспублікі Беларусь.
Роля Беларусі ў стварэнні і станаўленні СНД. Міжнароднае прызнанне суверэннай Рэспублікі Беларусь. Працэс стварэння Саюза Беларусі і Расіі. Месца Рэспублікі Беларусь у інтэграцыйных працэсах на постсавецкай і еўразійскай прасторы ва ўмовах глабалізацыі і нарастання пагрозы міжнароднага тэрарызму. Рэспубліка Беларусь - раўнапраўны член сусветнай супольнасці.
Тэма 5 Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа на мяжы ХХ-ХХІ стст.
Нацыянальна-культурнае адраджэнне. Далейшае фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэі. Месца рэлігіі ў духоўным адраджэнні: узаемаадносіны дзяржавы і царквы. Роля навукі ў інфармацыйным грамадстве. Балонскі працэс і мадэрнізацыя нацыянальнай сістэмы адукацыі. Асэнсаванне гістарычнага мінулага і сучаснасці ў творах літаратуры і мастацтва.