Беларуская мова І літаратура

Вид материала

Содержание

Беларуская мова Падручнікі і вучэбныя дапаможнікі
Вучэбна-метадычныя дапаможнікі
Беларуская літаратура
Вучэбна-метадычныя дапаможнікі
Вучэбна-метадычныя дапаможнікі
10-бальнай шкалой і паказчыкамі ацэнкі вынікаў вучэбнай дзейнасці навучэнцаў устаноў, якія забяспечваюць атрыманне агульнай сярэ
Адзіны моўны рэжым установы, якая забяспечвае атрыманне агульнай сярэдняй адукацыі”
Ва ўстанове адукацыі “Акадэмія паслядыпломнай адукацыі”
– вучэбна-метадычнае суправаджэнне пераходу на 12-гадовы тэрмін навучання і абноўлены змест моўнай і літаратурнай адукацыі
– выкарыстанне асобасна арыентаванага, матывацыйна-мэтавага і камунікатыўна-дзейнаснага падыходу пры выкладанні беларускай мовы

Подобный материал:

1 2 3 4

Беларуская мова

Падручнікі і вучэбныя дапаможнікі

Аўтары	Назва	Выдавецтва	Год выдання
IX клас
Гардзей Н.М. і інш.	Беларуская мова (для школ з рускай мовай навучання)	НМЦэнтр	2000, 2002
Протчанка В.У.	Беларуская мова (для школ з беларускай мовай навучання)	Народная асвета	1999, 2002
X клас
Гваздовіч Г.А. і інш.	Беларуская мова для школ з беларускай мовай навучання.	Народная асвета	1999, 2002
Несцяровіч В.І. і інш.	Беларуская мова. 10–11 класы (для школ з рускай мовай навучання)	Народная асвета	1999
XI клас
Гваздовіч Г.А. і інш.	Беларуская мова для школ з беларускай мовай навучання	Народная асвета	1999, 2004
Несцяровіч В.І. і інш.	Беларуская мова. 10–11 класы (для школ з рускай мовай навучання)	Народная асвета	1999

Вучэбна-метадычныя дапаможнікі

Аўтары	Назва	Выдавецтва	Год выдання
IX клас
Валочка Г.М.	Навучанне перакладу ў школе	НМЦэнтр	1999
Валочка Г.М. і інш.	Зборнік тэматычных і выніковых кантрольных работ па беларускай мове. 4–9 класы	Аверсэв	2005
Лаўрэль Я.М.	Дыдактычны матэрыял па беларускай мове. 9 клас (для школ з рускай мовай навучання)	Народная асвета	2002
Малажай Г.М.	Зборнік тэкстаў для пераказаў. 9–11 класы	Аверсэв	2001
Малажай Г.М., Красней В.П.	Алімпіяды па беларускай мове	Аверсэв	2001, 2004
Пад рэд. Міхайлава П.А.	Беларуская мова. 9 клас. Дыктанты, пераказы, пераклады	Аверсэв	2004
Протчанка В.У.	Вывучэнне сінтаксісу складанага сказа ў 9 класе	Народная асвета	2003
Протчанка В.У.	Тэсты па беларускай мове. 9 клас	Сэр-Віт	2002
Сердзюкова С.Р.	Тэставы кантроль па беларускай мове. 7–9 класы	Аверсэв	2006
Сушко М.А., Саматыя І.М.	Зборнік дыктантаў па беларускай мове. 5–9 класы (з дадатковымі заданнямі і адказамі)	Аверсэв	2005
Цыбульская С.І.	Беларуская мова. 5–11 класы. Кантрольныя работы (для школ з рускай мовай навучання)	Сэр-Віт	2005
Цыбульская С.І.	Прыкладныя рознаўзроўневыя заданні па беларускай мове. 9 клас	ІВЦ Мінфіна	2004
Шахаб В.В.	Дыдактычны матэрыял па беларускай мове. 9 клас (для школ з беларускай мовай навучання)	НМЦэнтр	2002
X клас
Малажай Г.М.	Зборнік тэкстаў для пераказаў. 9–11 класы	Аверсэв	2001
Малажай Г.М.	Беларуская мова. Дапаможнік для падрыхтоўкі да цэнтралізаванага тэсціравання	Аверсэв	2004, 2005
Малажай Г.М., Красней В.П.	Алімпіяды па беларускай мове	Аверсэв	2001, 2004
Новікава Г.Д.	Беларуская мова. 10–11 класы. Рознаўзроўневыя заданні і тэсты	Лексіс	2004
Пад рэд. Міхайлава П.А.	Беларуская мова. 10–11 класы. Пераказы	Аверсэв	2004
Сіўковіч В.М.	Беларуская мова ў пытаннях і адказах	УніверсалПрэс	2005
Цыбульская С.І.	Беларуская мова. 5–11 класы. Кантрольныя работы (для школ з рускай мовай навучання)	Сэр-Віт	2005
XI клас
Малажай Г.М.	Зборнік тэкстаў для пераказаў. 9–11 класы.	Аверсэв	2001
Малажай Г.М.	Беларуская мова. Дапаможнік для падрыхтоўкі да цэнтралізаванага тэсціравання	Аверсэв	2004, 2005
Малажай Г.М., Красней В.П.	Алімпіяды па беларускай мове	Аверсэв	2001, 2004
Новікава Г.Д.	Беларуская мова. 10–11 класы. Рознаўзроўневыя заданні і тэсты	Лексіс	2004
Пад рэд. Міхайлава П.А.	Беларуская мова. 10–11 класы. Пераказы	Аверсэв	2004
Сіўковіч В.М.	Беларуская мова ў пытаннях і адказах	УніверсалПрэс	2005
Цыбульская С.І.	Беларуская мова. 5–11 класы. Кантрольныя работы (для школ з рускай мовай навучання).	Сэр-Віт	2005
Слоўнікі
Бардовіч А.М. і інш.	Школьны марфемны слоўнік беларускай мовы	Аверсэв	2005
Бардовіч А.М. і інш.	Словаўтваральны слоўнік беларускай мовы	Белнавука	2000
Бардовіч А.М. і інш.	Школьны словаўтваральны слоўнік беларускай мовы	Аверсэв	2006
Булыка А.М.	Руска-беларускі слоўнік для школьнікаў	Аверсэв	2001–2003, 2005
Булыка А.М.	Беларуска-рускі слоўнік для школьнікаў	Аверсэв	1999–2004
Булыка А.М.	Арфаграфічны слоўнік для школьнікаў	Аверсэв	2000

Беларуская літаратура

Для ўстаноў, якія забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй адукацыі, з 12-гадовым тэрмінам навучання

Падручнікі і вучэбныя дапаможнікі

Аўтары	Назва	Выдавецтва	Год выдання
V клас
Цітова Л.К.	Беларуская літаратура. 4 (5) клас	Народная асвета	2001, 2002
VI клас
Бельскі А.І., Цітова Л.К.	Беларуская літаратура. 5 (6) клас	Народная асвета	2002, 2003
VII клас
Лазарук М.А., Логінава Т.У.	Беларуская літаратура. 6 (7) клас	Мастацкая літаратура	2003, 2004
VIII клас
Слесарава І.М., Лазарук М.А., Русілка В.І.	Беларуская літаратура. 8 клас	Мастацкая літаратура	2006
IX клас
Пад рэд. Рагойшы В.П.	Беларуская літаратура. 9 клас (паглыблены ўзровень)	Мастацкая літаратура	2006
Рагуля А.У., Кушнярэвіч В.В., Гарадко Г.С.	Беларуская літаратура. 9 клас (базавы і павышаны ўзроўні). В 2 ч.	Мастацкая літаратура	2006
X клас
Пад рэд. Бугаёва Д.Я.	Беларуская літаратура. 9 клас.	Народная асвета	2001

Вучэбна-метадычныя дапаможнікі

Аўтары	Назва	Выдавецтва	Год выдання
V клас
Герцык А.В.	Літаратура народаў свету ў школе	ТАА "Новыя веды"	2006
Лявонава П.І.	Рознаўзроўневыя заданні па беларускай літаратуры. 5 клас	ТэтраСістэмс	2005
Руцкая А.В.	Пазакласная работа па беларускай літаратуры	Мастацкая літаратура	2000
Смыкоўская В.І.	Беларуская літаратура ў 4 (5) класе	Народная асвета	2003
Цітова Л.К.	Ветразі. Кніга для пазакласнага чытання	Полымя	2000
VI клас
Герцык А.В.	Літаратура народаў свету ў школе	ТАА "Новыя веды"	2006
Логінава Т.У., Лясун Л.І., Мароз Т.І.	Беларуская літаратура ў 5 (6) класе	Юніпрэс	2003
Лявонава П.І.	Рознаўзроўневыя заданні па беларускай літаратуры. 6 клас	ТэтраСістэмс	2005
Руцкая А.В.	Пазакласная работа па беларускай літаратуры	Мастацкая літаратура	2000
Смыкоўская В.І.	Рознаўзроўневыя заданні	Аверсэв	2005
VII клас
Герцык А.В.	Літаратура народаў свету ў школе	ТАА "Новыя веды"	2006
Лазарук М.А., Логінава Т.У., Сігаева А.Р.	Вытокі. Кніга для пазакласнага чытання	Народная асвета	2000
Логінава Т.У., Мароз Т.І.	Беларуская літаратура ў 7 класе	Сэр-Віт	2005
Лявонава П.І.	Беларуская літаратура. 7 клас. Тэставыя і тэматычныя заданні	ТэтраСістэмс	2005
Пашук В.П.	Беларуская літаратура. 7 клас. Заданні для тэматычнага кантролю	Лімарыус	2003
Руцкая А.В.	Пазакласная работа па беларускай літаратуры	Мастацкая літаратура	2000
VIII клас
Герцык А.В.	Літаратура народаў свету ў школе	ТАА "Новыя веды"	2006
Карухіна В.А., Лявонава П.І., Слесарава І.М.	Урокі беларускай літаратуры ў 8 класе	Мастацкая літаратура	2006
Лявонава П.І.	Беларуская літаратура. 8 клас. Тэставыя і тэматычныя заданні	ТэтраСистэмс	2005
Лявонава П.І., Слесарава І.М.	Ад роднае зямлі	Універсітэцкае	2000
Руцкая А.В.	Пазакласная работа па беларускай літаратуры	Мастацкая літаратура	2000
IX клас
Верціхоўская В.У., Верціхоўская М.І.	Вывучэнне творчасці Ф.Скарыны ў школе	Аверсэв	2006
Герцык А.В.	Літаратура народаў свету ў школе	ТАА "Новыя веды"	2006
Коўтун В.М.	Стала песняю ў народзе (вывучэнне творчасці Цёткі)	Народная асвета	2000
Кушнярэвіч В.В.	Дрэва вечнасці	Мастацкая літаратура	2005
Лявонава П.І., Цвірко Л.Я.	Беларуская літаратура ў пытаннях і адказах. 9 клас	УніверсалПрэс	2006
Ляшук В.Я.	Вывучэнне творчасці Адама Міцкевіча ў школе	Аверсэв	2003, 2006
Навуменка І.Я., Мароз Т.І.	Вывучэнне творчасці М.Багдановіча ў школе	Белнавука	2001
Рагуля А.У., Кушнярэвіч В.В.	Беларуская літаратура ў 9 класе	Мастацкая літаратура	2006
Руцкая А.В.	Пазакласная работа па беларускай літаратуры	Мастацкая літаратура	2000
X клас
Адамовіч Г.Я.	З крыніц сусветнай літаратуры		1998
Бельскі А.І.	Сучасная беларуская літаратура	Народная асвета	1997
Бельскі А.І.	Сучасная літаратура Беларусі	Аверсэв	2000
Бельскі А.І.	Краса і смутак	Мастацкая літаратура	2000
Васючэнка П.В.	Сучасная беларуская драматургія	Мастацкая літаратура	2000
Герцык А.В.	Літаратура народаў свету ў школе	ТАА "Новыя веды"	2006
Грамадчанка Т.К.	Школьныя творы. Кароткі змест і аналіз		2005, 2006
Дзіско У.А., Кушнярэвіч В.В.	Беларуская літаратура: хрэстаматыя. 9 клас	Народная асвета	2001
Ішчанка Г.М.	Вывучэнне творчасці У.Караткевіча ў школе	Аверсэв	2002, 2005, 2006
Крот М.С.	Жывыя старонкі мінулага	Народная асвета	1997
Лявонава Е.А.	Плыні і постаці	Крыніца	1998
Лявонава Е.А.	Агульнае і адметнае: Творы беларускіх пісьменнікаў ХХ стагоддзя ў кантэксце сусветнай літаратуры	Мастацкая літаратура	2003
Ляшук В.Я.	Вывучэнне творчасці А.Міцкевіча ў школе	Аверсэв	2003, 2006
Максімовіч В.А.	Шыпшынавы край: старонкі беларускай літаратуры 30-х гадоў ХХ стагоддзя	ІВЦ Мінфіна	2002
Мушынская Т.Ф.	Беларуская літаратура 20–40-х гадоў ХХ стагоддзя	Народная асвета	2000
Руцкая А.В.	Пазакласная работа па беларускай літаратуры	Мастацкая літаратура	2000

Для ўстаноў, якія забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй адукацыі, з 11-гадовым тэрмінам навучання

Падручнікі і вучэбныя дапаможнікі

Аўтары	Назва	Выдавецтва	Год выдання
IX клас
Бугаёў Д.Я. і інш.	Беларуская літаратура. 9 клас	Народная асвета	2001
Гарадко Г.С. і інш.	Беларуская літаратура. 9 клас	Асар	2000
X клас
Лазарук М.А., Івашын В.У.	Беларуская літаратура. 10 клас	Мастацкая літаратура	2001
Ляшук В.Я. і інш.	Беларуская літаратура. 10 клас	Мастацкая літаратура	2002
Рагойша В.П. і інш.	Беларуская літаратура. 10 клас	Народная асвета	2002
XI клас
Ляшук В.Я. і інш.	Беларуская літаратура. 11 клас	Мастацкая літаратура	1999
Мішчанчук М.І. і інш.	Беларуская літаратура. 11 клас	Універсітэцкае	1999,2001

Вучэбна-метадычныя дапаможнікі

Аўтары	Назва	Выдавецтва	Год выдання
IX касс
Адамовіч Г.Я.	З крыніц сусветнай літаратуры		1998
Асташонак Л.В. і інш.	Кніга для пазакласнага чытання ў 9 класе	Юнацтва	2001
Бельскі А.І.	Сучасная беларуская літаратура	Народная асвета	1997
Бельскі А.І.	Сучасная літаратура Беларусі	Аверсэв	2000
Бельскі А.І.	Краса і смутак	Мастацкая літаратура	2000
Васючэнка П.В.	Сучасная беларуская драматургія	Мастацкая літаратура	2000
Гарадко Г.С.	Родная літаратура ў 9 класе	Асар	2000
Герцык А.В.	Літаратура народаў свету ў школе	ТАА "Новыя веды"	2005
Дзіско У.А., Кушнярэвіч В.В.	Беларуская літаратура: Хрэстаматыя. 9 клас	Народная асвета	2001
Крот М.С.	Жывыя старонкі мінулага	Народная асвета	1997
Лявонава Е.А.	Плыні і постаці	Крыніца	1998
Максімовіч В.А.	Шыпшынавы край: старонкі беларускай літаратуры 30-х гадоў ХХ стагоддзя	ІВЦ Мінфіна	2002
Мушынская Т.Ф.	Беларуская літаратура 20–40-х гадоў ХХ стагоддзя	Народная асвета	2000
Руцкая А.В.	Пазакласная работа па беларускай літаратуры	Мастацкая літаратура	2000
X клас
Верціхоўская В.У., Верціхоўская М.І.	Вывучэнне творчасці Скарыны ў школе	Аверсэв	2006
Коўтун В.М.	Стала песняю ў народзе (вывучэнне творчасці Цёткі)	Народная асвета	2000
Лазарук М.А. і інш.	Беларуская літаратура: Хрэстаматыя. 10 клас	Мастацкая літаратура	2002
Ляшук В.Я.	Беларуская літаратура. Тэсты. 10 клас	Аверсэв	2001
Ляшук В.Я.	Вывучэнне творчасці Адама Міцкевіча ў школе	Аверсэв	2003, 2006
Ляшук В.Я. і інш.	Беларуская літаратура: Хрэстаматыя. 10 клас	Беллітфонд	2003
Ляшук В.Я. і інш.	Родная літаратура: Хрэстаматыя. 10 клас	Мастацкая літаратура	1997
XI клас
Адамовіч Г.Я.	З крыніц сусветнай літаратуры		1998
Бельскі А.І.	Сучасная беларуская літаратура	Народная асвета	1997
Бельскі А.І.	Сучасная літаратура Беларусі	Аверсэв	2000
Бельскі А.І.	Краса і смутак	Мастацкая літаратура	2000
Бельскі А.І. і інш.	Беларуская літаратура: ХI–ХХ стст. Дапаможнік для школ, ліцэяў, гімназій, ВНУ		2000, 2001
Васючэнка П.В.	Сучасная беларуская драматургія	Мастацкая літаратура	2000
Герцык А.В.	Літаратура народаў свету ў школе	ТАА "Новыя веды"	2006
Дзіско У.А. і інш.	Родная літаратура: Хрэстаматыя. 11 клас.	Універсітэцкае	1998
Крот М.С.	Жывыя старонкі мінулага	Народная асвета	1997
Лявонава Е.А і інш..	Літаратура народаў свету ХХ ст.: Хрэстаматыя. 11 клас	Крыніца	1999
Лявонава Е.А.	Плыні і постаці	Крыніца	1998
Лявонава Е.А.	Агульнае і адметнае: Творы беларускіх пісьменнікаў ХХ стагоддзя ў кантэксце сусветнай літаратуры	Мастацкая літаратура	2003
Ляшук В.Я.	Беларуская літаратура. Тэсты. 11 клас	Аверсэв	2001
Ляшук В.Я.	Вывучэнне трылогіі Я.Коласа "На ростанях" у школе	Полымя	2001
Ляшук В.Я.	Вывучэнне творчасці пісьменніка: Іван Мележ у школе	Аверсэв	2002, 2006
Ляшук В.Я.	Вывучэнне творчасці Янкі Брыля	Аверсэв	2004
Ляшук В.Я.	Вывучэнне творчасці І.Мележа ў школе	Аверсэв	2002, 2006
Ляшук В.Я. і інш.	Родная літаратура: Хрэстаматыя. 11 клас	Мастацкая літаратура	1999
Максімовіч В.А.	Шыпшынавы край: старонкі беларускай літаратуры 30-х гадоў ХХ стагоддзя	ІВЦ Мінфіна	2002
Мішчанчук М.І., Адамовіч Г.Я.	Беларуская літаратура ў 11 класе	Універсітэцкае	2001
Мушынская Т.Ф.	Беларуская літаратура 20–40-х гадоў ХХ ст.	Народная асвета	2000
Руцкая А.В.	Пазакласная работа па беларускай літаратуры	Мастацкая літаратура	2000

Настаўнікі беларускай мовы і літаратуры ў 2006/2007 навучальным годзе пры ацэньванні вучнёўскіх работ карыстаюцца зацверджанай 10-бальнай шкалой і паказчыкамі ацэнкі вынікаў вучэбнай дзейнасці навучэнцаў устаноў, якія забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй адукацыі (Зборнік нарматыўных дакументаў Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. – 2004. – № 8; Настаўніцкая газета. – 2004. – 22 красавіка), а таксама Нормамі ацэнкі вынікаў вучэбнай дзейнасці вучняў па беларускай мове і Нормамі ацэнкі вынікаў вучэбнай дзейнасці вучняў па беларускай літаратуры, надрукаванымі ў часопісе “Беларуская мова і літаратура” (№ 4, 2003 г.). Пры гэтым трэба памятаць, што пры ажыццяўленні ўсіх відаў кантролю (тэматычнага, прамежкавага, выніковага) вынікі вучэбнай дзейнасці вучняў ацэньваюцца ад 1 да 10 балаў уключна.

З 1 студзеня 2004 г. уведзены ў дзеянне ўдасканалены варыянт інструктыўнага пісьма Міністэрства адукацыі “ Адзіны моўны рэжым установы, якая забяспечвае атрыманне агульнай сярэдняй адукацыі” (надрукаваны ў Зборніку нарматыўных дакументаў № 2 за 2004 год). Маладым спецыялістам трэба ўважліва азнаёміцца са зменамі ў гэтым дакуменце, звярнуць асаблівую ўвагу на раздзелы “Колькасць абавязковых кантрольных работ па прадметах за год”, “Прыкладны аб’ём кантрольных пісьмовых работ па беларускай (рускай) мове”, “Парадак праверкі пісьмовых работ настаўнікам”, “Патрабаванні да афармлення класных журналаў”.

У 2006/2007 навучальным годзе пройдзе 23-яя Рэспубліканская алімпіяда па беларускай мове вучняў і навучэнцаў устаноў, якія забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй, прафесіянальна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі. З гэтага года ўносяцца значныя змены ў змест алімпіяды: яна будзе называцца алімпіядай па беларускай мове і літаратуры. Гэта значыць, што, акрамя заданняў па беларускай мове, будуць прадугледжаны заданні і па беларускай літаратуры.

Ва ўстанове адукацыі “Акадэмія паслядыпломнай адукацыі” ў 2006/2007 навучальным годзе запланавана правядзенне рэспубліканскіх семінараў для настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры “Выкладанне беларускай мовы і літаратуры на павышаным і паглыбленым узроўнях: тэорыя і практыка” (лістапад 2006 г.), “Каардынацыя дзейнасці структур СПК па праблемах выкладання беларускай мовы і літаратуры ва ўмовах мадэрнізацыі працэсу адукацыі”, які адбудуцца ў студзені 2007 года. Да ўдзелу ў рабоце семінара запрашаюцца метадысты абласных інстытутаў, спецыялісты ўпраўленняў адукацыі, арганізатары раённых (гарадскіх) аддзелаў адукацыі, кіраўнікі метадычных аб’яднанняў, настаўнікі беларускай мовы і літаратуры. Акрамя гэтага, запланаваны мэтавыя курсы кіраўнікоў метадычных аб’яднанняў “Навукова-метадычнае і ідэалагічнае суправаджэнне ўрокаў беларускай мовы і літаратуры” (лістапад 2006 г.), “Нарматыўна-прававое і вучэбна-метадычнае забеспячэнне прадметнай галіны «Беларуская мова і літаратура»” (студзень 2007 г.), а таксама мэтавыя курсы павышэння кваліфікацыі настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры, якія прынялі ў 2001/2002 навучальным годзе выпускнікоў пачатковай школы па III мадэлі навучання, X клас. Праблемна-тэматычнае поле рэспубліканскіх семінараў і курсаў павінна быць у полі зроку школьных, раённых (гарадскіх) метадычных аб’яднанняў настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры.

У 2006/2007 навучальным годзе кіраўнікам метадычных аб’яднанняў неабходна засяродзіць асаблівую ўвагу на аказанні метадычнай дапамогі настаўнікам у авалоданні абноўленым зместам адукацыі па беларускай мове і літаратуры, у аптымальным выбары шляхоў і сродкаў яго практычнай рэалізацыі, звярнуць увагу на выхаваўчы патэнцыял вучэбнага матэрыялу. Рэкамендуецца на працягу года практыкаваць на пасяджэннях апераджальныя разгляды праграмных тэм, мадэліраванне ўрокаў розных тыпаў, практычных заняткаў па выяўленні вучэбна-выяўленчых магчымасцей канкрэтнага матэрыялу асобных класаў і вызначэнні аптымальных шляхоў іх рэалізацыі на ўроках і ў пазакласнай і пазашкольнай рабоце, наведванне ўрокаў з наступным іх абмеркаваннем, правядзенне семінараў, практыкумаў “круглых сталоў” і г.д. Вельмі важна праз школьныя і раённыя метадычныя аб’яднанні накіраваць работу настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры на самаадукацыю, упраўленне якой ажыццяўляецца шляхам укаранення ў практыку работы метадычных аб’яднанняў актыўных формаў работы з педагогамі.

Прапануем прыкладны пералік пытанняў для разгляду і абмеркавання на жнівеньскіх секцыях 2006 года:

асаблівасці дзеючых праграм і вучэбна-метадычных комплексаў па беларускай мове і літаратуры і арганізацыя работы па іх у святле сучасных патрабаванняў да ўрока;

інавацыйныя падыходы да выкладання беларускай мовы і літаратуры ва ўмовах мадэрнізацыі працэсу адукацыі;

аналіз стану выкладання беларускай мовы і літаратуры, шляхі і меры паляпшэння якасці навучання, выхавання і развіцця вучняў;

ідэалагічнае выхаванне вучняў у працэсе навучання беларускай мове і літаратуры, магчымасці музейнай педагогікі, стварэнне культурнага асяродку на ўроках і ў пазаўрочнай дзейнасці.

Метадычная работа аб’яднанняў настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры ва ўстановах адукацыі павінна быць скіравана на павышэнне якасці навучання, выхавання і развіцця школьнікаў, забеспячэнне высокага навукова-метадычнага ўзроўню выкладання прадмета, авалоданне методыкай актыўнага спалучэння разнастайных формаў, прыёмаў і метадаў, якая будзе спрыяць самастойнай пазнавальнай дзейнасці вучняў, практычнаму выкарыстанню набытых ведаў, актуалізацыі ідэй педагогікі супрацоўніцтва, сатворчасці.

Рэалізуючы патрабаванні мадэрнізацыі працэсу адукацыі, настаўнікі павінны засяродзіць увагу на выпрацоўцы ў школьнікаў трывалых навыкаў пісьменнасці і выразнага чытання, уменняў асэнсоўваць звязны тэкст і ствараць новы, назіраць за фактамі мовы, параўноўваць, устанаўліваць істотныя прыметы таго ці іншага паняцця, аналізаваць, разважаць, супрацьпастаўляць, даказваць, даследаваць, рабіць высновы і абагульненні, лагічна і паслядоўна выкладаць думкі. Педагогам неабходна прадумаць сістэму па выкарыстанні ў асабістай працы новых псіхолага-педагагічных, метадычных сістэм, эфектыўных асобасна арыентаваных тэхналогій, распаўсюджванні вопыту настаўнікаў-наватараў. Адзін з галоўных напрамкаў у працы настаўніка беларускай мовы і літаратуры – выхаванне нацыянальна свядомай асобы, чытача, адукаванага суразмоўцы, высокакультурнага чалавека. Настаўнікам неабходна пашыраць і ўдасканальваць інструментарый вызначэння ўзроўню ўсведамлення паняццяў і сфарміраванасці навыкаў па тэмах і раздзелах (сістэма маніторынгу), зрабіць акцэнт на сістэматычнай рабоце па развіцці творчых і навукова-даследчых здольнасцей вучняў, умела арганізоўваць пазакласную дзейнасць вучняў як сродак паглыблення іх ведаў і ўдасканалення ўменняў, краязнаўчую работу, скіраваную на спасціжэнне культурна-гістарычнай спадчыны народа.

У 2006/2007 навучальным годзе пры арганізацыі метадычнай работы настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры ва ўстановах адукацыі прыярытэтнымі з’яўляюцца наступныя напрамкі:

– вучэбна-метадычнае суправаджэнне пераходу на 12-гадовы тэрмін навучання і абноўлены змест моўнай і літаратурнай адукацыі;

– шляхі ўдасканалення моўнай і маўленчай кампетэнцыі вучняў;

– выкарыстанне ў практыцы работы прынцыпаў інтэнсіфікацыі навучальнага працэсу;

– выкарыстанне асобасна арыентаванага, матывацыйна-мэтавага і камунікатыўна-дзейнаснага падыходу пры выкладанні беларускай мовы і літаратуры;

– удасканаленне ідэалагічнага выхавання вучняў сродкамі прадмета ва ўрочны і пазаўрочны час.

Неабходна паслядоўная каардынацыя работы настаўнікаў рускай і беларускай мовы і літаратуры, узгодненасць на ўсіх узроўнях. Гэта дазволіць пазбегнуць перагрузкі вучняў, непатрэбнага дубліравання матэрыялу, створыць неабходныя рэзервы для больш мэтанакіраванай і эфектыўнай работы настаўніка, больш рацыянальнага выкарыстання вучэбнага часу. Каб палепшыць засваенне і асэнсаванне пэўных паняццяў на ўроках беларускай мовы, настаўнік павінен абапірацца на веды вучняў па рускай мове. Пры гэтым засяроджваецца ўвага на засваенне імі граматычнай тэрміналогіі, фарміраванні арфаэпічных, арфаграфічных і пунктуацыйных навыкаў. Сістэматычная работа ў гэтым напрамку забяспечыць якасць працэсу навучання беларускай мове і літаратуры, прывучыць бачыць у мовах агульнае і адрознае, што будзе садзейнічаць удасканаленню навыкаў абагульнення і сістэматызацыі, пашырэнню лінгвістычнай кампетэнцыі вучняў.

У дапамогу настаўнікам беларускай мовы і літаратуры навукова-метадычны часопіс “Беларуская мова і літаратура” ў 2006/2007 навучальным годзе надрукуе артыкулы па найбольш актуальных пытаннях і праблемах навучання: адзінства асобасна арыентаванага і літаратуразнаўчага падыходаў, развіццё маўлення і творчых уменняў, марфемны аналіз і сінтаксічны разбор, праблемнае і інтэграванае навучанне, самастойная даследчая дзейнасць вучняў і інш. Шмат тэарэтычных і практычных матэрыялаў будзе прапанавана ў дапамогу маладому педагогу. У кожным нумары часопіса настаўнік знойдзе лепшыя метадычныя распрацоўкі ўрокаў і пазакласных мерапрыемстваў. Часопіс плануе надрукаваць праграмы курсаў на выбар, матэрыялы “круглых сталоў”, сумесных пасяджэнняў рэдкалегіі часопіса з метадыстамі, настаўнікамі, матэрыялы, прысвечаныя 125-годдзю з дня нараджэння Я.Купалы і Я.Коласа, падрыхтаваць тэматычныя нумары, прысвечаныя вывучэнню сучаснай літаратуры ў школе, прадоўжыць друкаванне каляровых партрэтаў і фотаздымкаў пісьменнікаў і інш. Напрыклад, у 11-ым нумары часопіса за 2007 год плануецца надрукаваць наступныя артыкулы: Руцкая А.В. Пазакласная работа па беларускай літаратуры; Навумчык М.І. Тэставы кантроль па тэме “Стылістыка” ў 11 класе; у 12-ым нумары – Ляшук В.Я. Фальклорная творчасць і яе ўплыў на літаратуру; Смірнова Н.В. і Івашкевіч Я.А. Сцэнарый свята і сцэнарый радыёгазеты, прысвечаныя 125-годдзю з дня нараджэння Я.Купалы і Я.Коласа; у 8-ым нумары – праграма курса на выбар “Беларуская літаратура ХХ стагоддзя і замежны вопыт” і інш.

Навукова-метадычнай установай “Нацыянальны інстытут адукацыі” ў 2006 годзе плануецца да выдання зборнік курсаў на выбар для вучняў старшых класаў, у які ўвойдуць: “Пераклад – праца творчая”, “Тэст: тэорыя і практыка”, “Агульныя пытанні мовазнаўства”, “Асновы культуры маўлення”, “Літаратура – музыка – жывапіс”, “Навука вершавання”, “Міфалогія і літаратура”, “Этнаграфія і літаратура”, “Мастацкая літаратура і гісторыя” і інш.

Blog