Geum.ru

История индийско-китайских отношений во второй половине ХХ начале ХХI вв. 07. 00. 03 Всеобщая история (восточные страны)

Вид материалаАвтореферат

Содержание


Писок использованных источников
Хх ғ. екінші жартысы мен – ххi ғ. басындағы
ТҮЙІНЗерттеу тақырыбының өзектілігі.
Зерттеу жұмысының мақсаты
Зерттеу жұмысының нысаны
Диссертациялық жұмыстың әдістемелік және теориялық негізі.
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы
Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы
History of indian-сhinese relations in the second half of the 20
The purpose of the thesis
Chronological frameworks of research
The scientific novelty of the thesis
The practical importance of research
The main issues submitted for the defense of the thesis are the follows
Подобный материал:
1   2   3

С


ПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННЫХ ИСТОЧНИКОВ



  1. Назарбаев Н.А. Стратегия трансформации общества и возрождения евразийской цивилизации. – М.: Экономика, 2000. – 544 с.
  2. Назарбаев Н.А. На пороге ХХI века.– Алматы: Өнер, 1996. – 288 с.
  3. Нихамин, В.П. Очерки внешней политики Индии в 1947-1957 гг. – М.: Гос. изд-во полит. литер., 1959. – 228 с.
  4. Насенко Ю.П. Дж. Неру и внешняя политика Индии. – М.: Наука, 1975. – 384 с.
  5. Горошко Г.Б. Борьба Индии по вопросам внешней политики (1957-1964). – М.: Международные отношения, 1966. – 144 c.
  6. Капица М.С. КНР: три десятилетия – три политики. – М.: Политиздат, 1979. – 576 с.
  7. Тихвинский С.Л. История Китая и современность. – М.: Наука, 1976. – 359 с.
  8. Menon Krishna. India and Chinese Invasion. – Bombay: Asia Pub. House, 1963. – 162 p.
  9. Panikkar K.M. India and China. A study of Cultural Relations. – Bombay: Asia Pub. House, 1957. – 107 p.
  10. Sanghvi Ramesh. India's Northern Frontiers and China. – Bombay: Contemporary Publishers, 1962. – 158 p.
  11. Наванг Рабгиал. Индийско-китайские отношения (1949-1962) / Дисс. на соиск. учен. степ. канд. ист. наук: 07.00.15. – Киев: КГУ, 1986. – 196 с.
  12. Deepak B.R. India-China 1904-2004. – New Delhi: Manak Publications, 2005. – 508 p.
  13. Shandilya C. India-China Relations. – Ghaziabad: Supriya Art Press, 1999. – 208 p.
  14. Chakravartty S. President of India in China: A Productive Visit // Mainstream. – New Delhi. – June 10, 2000. – Vol. 38. – № 25. – P. 5-8.
  15. Bhola P.L. Pakistan-China Relations. – Jaipur: S.M.S. Highway, 1986. – 241 p.
  16. Wang H. The Himalayas Sentiment: A Study of Sino-Indian Relations. – Beijing: Zhongguo zangxue chubanshe, 1998. – 245 p.
  17. Zhao W. Records of Turbulences in Sino-Indian Relations. – Beijing: Current Affairs (Shishi) Publishers, 2000. – 318 p.
  18. Yang Gongsu. History of Chinas Struggle and Resistance to the Foreign Invasion and Interference in Tibet. – Beijing: China’s Tibetology Publications, 1992. – 258 p.
  19. Shi Bo 1962: Records of Sino-Indian War. – Beijing: Chinese Earth Publishers, 1993. – 312 p.
  20. Кожахметов К.К. Движение солидарности народов Азии и Африки в борьбе с колониализмом и империализмом (1955-1960). – Алматы: Казахстан, 1983. – 142 с.
  21. Қожахметұлы К. Қазақстан және Үндістан Республикасы ынтымақтасу жолында // Дж. Неру и сотрудничество в Азии. – Алматы, 2006. – С. 15-19.
  22. Мендикулова Г.М. Казахская диаспора: история и современность. – Алматы: Всемирная Ассоциация казахов, 2006. – 343 с.
  23. Ерекешева Л.Г. Религия и политика в Южной Азии: Индийский Национальный. Конгресс и индусско-мусульманская проблема в Британской Индии. – Алматы: Дайк-Пресс, 2005. – 182 с.
  24. Касымова Д.Б. Международные отношения в Азиатско-Тихоокеанском регионе (1991-2001) / Дисс. на соиск. уч. ст. канд. ист. н.: 07.00.15. Алматы, 2002. – 182 с.
  25. Хафизова К.Ш. Китайская дипломатия в Центральной Азии XIV–XIX вв. – Алматы: Гылым, 1995. – 286 с.
  26. Шаумян Т.Л. Тибетский вопрос в китайско-индийских отношениях // Очерки международных отношений в Южной, Юго-Восточной Азии и на Дальнем Востоке после второй мировой войны (1945-1955). – М.: Наука, 1975. – С. 165-172.
  27. Кузнецов В.С. Китай-Индия: новые акценты и реалии // Китай в мировой и региональной политике (история и современность) – М.: ИДВ РАН, 2003. – С. 102-108.
  28. Иванько А.И. Политика Китая в отношении Индии (конец 80-х гг. XX в. – начало XXI в.) / дис. ... канд. ист. наук: 07.00.15. – М.: РУДН, 2007. – 200 с.
  29. Garver J. The Protracted Contest: Sino-Indian Rivalry in the Twentieth Century. – Seattle: University of Washington Press, 2001. – 450 p.
  30. Fisher M., Rose W., Leo E., Huttenback R.A. Himalayan Battleground: Sino-Indian Rivalry in Ladakh. – New-York: Pall Mall Press, 1963. – 205 p.
  31. Van Eekelen W.F. Indian Foreign Policy and the Border Dispute with China. 2nd revised edition. – The Hague: Martinus Nihoff, 1967. – 324 p.
  32. Military Alliances, 1947-1957: Texts of Documents. – New Delhi: Lok Sabha Secretariat, 1957. – 279 p.
  33. Select Documents on India’s Foreign Policy & Relations, 1942-1972 / Ed. by A. Appadorai. Vol. I. – New Delhi: OUP, 1982. – 427 p.
  34. Speeches & Documents on the Indian Constitution, 1921-1947. Vol. I-II. – London: HMSO, 1957. – 386 p.; Конституция Индии (с изменениями на 1 мая 1955 г.). – М.: Изд-во иностр. лит., 1956. – 467 с.
  35. Материалы VIII Всекитайского съезда КПК (15-27 сентября 1956 г.). – М.: Госполитиздат. 1956. – 536 с.
  36. Конституции Китайской Народной Республики 1954, 1975, 1978, 1982 гг. М.: Право и жизнь, 1983. – 637 с.
  37. Ministry of External Affairs [MEA], Government of India. Prime Minister on Sino-Indian Relations. – New Delhi: Government of India Press. Vol. 1, 1962. – 523 p. Vol. 2, 1963. – 487 p.; Ministry of External Affairs [MEA], Government of India. Notes, memoranda and letters exchanged and agreement signed between the Governments of India and China, Report of Officials of the Governments of India and the People’s Republic of China on the Boundary Question. Government of India. – Delhi, 1961. – 475 p.; White Papers, Notes, Memoranda & Letters exchanged & agreements signed between the Governments of India & China, 1954-1959. – Delhi: Ministry of External Affairs, 1959 – 634 p..; Cоглашение между Китайской Народной Республикой и Республикой Индия о торговле и связях между Тибетским районом Китая и Индией. – М.: Международная жизнь. – 1954. – № 1. – 243 с.
  38. Nehru. Indian Foreign Policy. Selected Speeches. – Delhi: Government of India Press, 1961. – 362 p.; Дж. Неру. Внешняя политика Индии. Избранные речи и выступления 1946-1964. – М.: Изд-во иностр. лит., 1965. – 253 с.
  39. Ганди И. Внешняя политика Индии. – М.: Изд-во иностр. лит., 1982. – 264 с.
  40. Gandhi Rajiv. Selected Speeches and Writings. Vols. 1-5. – New Delhi: Government of India Press, 1987-1991.
  41. Ваджпаи А.Б. Индия на пути в будущее (Сборник речей и выступлений. Март 1998 – сентябрь 2001). – М.: Изд-во иностр. лит., 2001. – 231 с.
  42. Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China (MFA) Mao Zedong on Diplomacy. – Beijing: Foreign Language Press, 1994. – 263 p.
  43. Чжоу Эньлай. Речь на 5-ой сессии Всекитайского собрания народных представителей первого созыва. – М.: Изд-во иностр. лит., 1958. – 37 с.
  44. Selected Works of Deng Xiaoping, Vol. III. – Beijing: Foreign Language Press, 1994. – 283 p.
  45. Цзян Цзэминь. Высоко держать знамя теории Дэн Сяопина, всесторонне продвигать дело строительства социализма с китайской спецификой в ХХI век. Доклад на ХV Всекитайском съезде КПК (12 сентября). – М.: Изд. иностр. лит., 1998. – 241 с.
  46. Home Minister Patel’s Note of 7 November 1950 // Shandilya C. India-China Relations. – Ghaziabad: Supriya Art Press, 1999. – P. 190; Prime Minister Note of 18 November 1950 // Shandilya C. India-China Relations. – Ghaziabad: Supriya Art Press, 1999. – P. 194.
  47. Dalai Lama. My Land and My People. – New York: Potala Corporation, 1985. – 237 p.
  48. White Paper on Jammu and Kashmir. – New Delhi: Ministry of External Affairs, 1948. – 384 p.; White Paper on Kashmir: Meeting & Correspondence between the Prime Ministers of India & Pakistan, July 1953 – October 1954. – New Delhi: Ministry of External Affairs, 1954. – 405 p.
  49. Foundation of Pakistan. All-India Muslim League Documents: 1906-1947 / Ed. by S.S. Pirzada. Vol. 2. – New Delhi: Metropolitan Book, 1982. – 254 p.
  50. Jinnah, Quaid-i-Azam Mohammad Ali: Speeches as Governor-General of Pakistan, 1947-1948. – Karachi: Ferozsons LTD, 1963. – 248 p.
  51. Kahin, George McT. The Asian-African Conference: Bandung Indonesia, April 1955. – Ithaca: Cornell University Press, 1956. – 248 p.
  52. Движение неприсоединения в документах и материалах. – М.: Политиздат, 1989. – 263 с.
  53. Токаев К.К. Внешняя политика Казахстана в условиях глобализации. – Алматы: АО "САК", 2000. – 584 с.


Список опубликованных трудов по теме диссертации

  1. Аспекты внешнеполитической деятельности Индии и устойчивое развитие в Азиатском регионе // Посольство мира: Устойчивое развитие: значение института семьи, религии, образования и гражданского общества: Сб. материалов конференции. – Алматы, 2007. – С. 44-49.
  2. Буддизм как одна из духовных нитей, связывающих Индию и Китай // Посольство мира: Духовность и толерантность как основа стабильности общества. Сб. материалов конференции. – Алматы, 2007. – С. 213-219.
  3. Статус Тибета и его влияние на индийско-китайские отношения // Вестник КазНУ. Серия Востоковедения. – 2008. – № 3. – С. 44-49.
  4. 2. Факторы сближения России, Китая и Индии // Вестник КазНУ. Серия востоковедения. – 2008. – № 4. – С. 53-59.
  5. Экономическое развитие и сотрудничество Индии и Китая на современном этапе // Вестник КазНУ. Серия Международные отношения и международное право. – 2008. – № 5-6. – С. 24-27.
  6. Миротворческий потенциал Казахстана на евразийском пространстве: практика и перспективы // ОБСЕ: вызовы региональной безопасности. Сб. материалов конференции. – Алматы, 2008. – С. 85-92 (в соавторстве с К.К. Кожахметовым).
  7. Индийско-китайские отношения в начальный период становления двух государств // Вестник КазНУ. Серия востоковедения. – 2009. – № 3. – С. 50-54.
  8. Пакистано-китайское сближение (середина 50-х – начало 60-х гг. ХХ века) // Вестник КазНУ. Серия Международные отношения и международное право. – 2009. – № 4-5. – С. 51-55.
  9. О разделе Индии по религиозному признаку // Казахстанская модель межэтнических отношений и межконфессионального согласия: реалии и перспективы. Сб. материалов конференции. – Алматы, 2009. – С. 224-227.
  10. О «торгово-энергетическом коридоре» из Казахстана в Индию через Китай // Analytic. – 2009. – № 2. – С. 29-33 (в соавторстве с Кожахметовым К.К.).
  11. Шелковый Путь Азиатского столетия // Мысль. – 2009. – № 2. – С. 7-11.

Таубалдиева Дәметкен Сағатуллақызы


ХХ Ғ. ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫ МЕН – ХХI Ғ. БАСЫНДАҒЫ
ҮНДІ-ҚЫТАЙ ҚАТЫНАСТАРЫНЫҢ ТАРИХЫ


07.00.03 – Жалпы тарих (Шығыс елдері)


Тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация авторефератына


ТҮЙІН


Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қытай мен Үндістан дүниежүзіндегі ең көп халқы бар және ХХІ-ғасырда экономикасы өте тез қарқынмен дамып келе жатқан мемлекеттер болып табылып, аталмыш елдердің Азия мемлекеттеріне саяси ықпалы күшейіп келе жатыр. Жерінің кеңдігі мен күшейіп келе жатқан әскери күштерінің, сонымен қатар Азияда озаттыққа ұмтылу арқасында екі мемлекет тек аймақтың ғана емес, бүкіл континенттің қоғамдық-саяси өмірінде маңызды орынға ие болып отыр, екі мемлекеттің қарым-қатынасынан тек Азиядағы ғана емес бүкіл әлемдегі жағдай тәуелді.

Зерттеу жұмысының мақсаты: Үндістан мен ҚХР қарым-қатынастарының тарихын жүйелі және кешенді зерттеу, компаративтік талдау жасау және екі мемлекеттің қарым-қатынасын анықтайтын және әсер ететін негізгі факторларды анықтау.

Зерттеу жұмысының нысаны ХХ ғ. екінші жартысы мен - ХХI ғ. басындағы Үндістан Республикасы мен ҚХР қатынастарының тарихы болып табылады.

Диссертациялық зерттеудің хронологиялық шеңбері ХХ ғ. екінші жартысынан, яғни Үндістанның тәуелсіздік алған және Қытай Халық Республикасының құрылған кезеңінен бастап – ХХI ғ. басындағы уақыт аралығын қамтиды.

Диссертациялық жұмыстың әдістемелік және теориялық негізі.

Үндістан-Қытай қарым-қатынасының пайда болу және даму тарихын жан-жақты кешенді зерттеу мақсатында автор нақты-тарихи әдісті, екі мемлекеттің ішкі саяси жағдайын салыстырмалы талдау, ресми құжаттарды және сыртқы саяси шешімдерді қабылдау процесіне талдау жасалды. Деңгейлік және секторлық әдістер шекара мәселелері бойынша қалыптасқан жағдайды зерттеуге септігін тигізді.

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы. Жаңа деректердің, талдаулар мен соңғы ғылыми зерттеулердің негізінде Қазақстандық тарих ғылымда алғаш рет «ХХ ғ. екінші жартысы мен ХХI ғ. басындағы үнді-қытай қатынастарының тарихы» арнайы қарастырылды. Сонымен қатар ҚР ОММ және Үндістан кітапханаларында ізденушімен анықталған құжаттар ғылыми айналымға енгізілді.

Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы. Диссертациялық жұмыс үнді-қытай екі жақты ынтымақтастығының маңызды мәселелерін қамтиды. Аталмыш зерттеу жұмысының материалдары ортаазиялық аймақта қауіпсіздік концепцияларын жете зерттеуде, Үндістан мен Қытайға қатысты сыртқы саясатты қалыптастыруда және зерттеу тақырыбымен байланысты мәселелермен шұғылданатын ғылыми орталықтар, жаңа тарих, халықаралық қатынастар және сыртқы саясат, саясаттану курстарын оқуда және арнайы курстар мен семинарлар жазуда қолдануға болады.

Қорғауға ұсынылатын негізгі тұжырымдар:

1. Үндістан Республикасы мен ҚХР арасында дипломатиялық қарым-қатынас құрылғаннан кейін екі жақты ара қатынас даму механизмі қалыптасқан болатын, екі жақтың қарым-қатынасын тереңдету үшін Панчашила принциптері жарияланды.

2. Шекара мәселесі және оның 1962 ж. әскери қақтығысқа ұласуы оның қиындығы мен көпжақтылығы және ХХ ғ. жаңа жағдайлардың жылдамдануы нәтижесінде іс-жүзінде алдын ала анықталған болатын.

3. ҚХР бұрыннан барынша қауіпсіз жолмен ұлы мемлекет болуға ұмтылды, осы мәселеге байланысты «пайдасыз» тарихи жағдайды отаршылық нәтижесі ретінде қарап, оны негізделмеген деп санады. Үндістан Республикасы дипломатиялық орнын басушылық принципін ұстанады .

4. Шекара мәселесінде екі елдің көзқарасы қайшы болғандықтан аталмыш мәселе шешілмей үнемі кейінге қарлдырылып келеді, бұл жағдай кезекті соғыстың басталуына қауіп-қатер туғызып тұр. Ұлы ханьдық шовинистік бағытты ұстанған Қытай Үндістанмен қарым-қатынасын нашарлату үшін кез келген сылтауды қолданды.

5. 1980 ж. аяғында Үндістан мен Қытай арасында өзара сенім дағдарысы жетілді: шекараға байланысты мәселелерді шешуде идеялық-теориялық әдістердің сәйкес келмеуі, екі жақтың әрекеттері ресми мәлімделген мақсаттарға қайшы келді.

6. Дүниежүзілік аренадағы өзгерістер аясында Үндістанның премьер-министрі Раджив Гандидің 1988 ж. желтоқсан айында Қытайға ресми сапармен бару шешімі екі жақтың қарым-қатынасының нашарлау мүмкіндігін төмендетті. Тяньаньмэньдағы оқиғаға байланысты батысттың қысымына қарамастан Үндістан жалпы адамдық құндылықтарды емес жалпы азиялық мүддені қолдады, бұл әрекетін Қытай жоғары бағалады. Дегенмен сенім болмады: 1993 ж. және 1996 ж. жасалған келісімдер екі жақтың қақтығысын болдырмауға және сенім шараларын қабылдау мен әскер саласындағы ашықтыққа бағытталған болатын.

7. Ғасырлар тоғысында екі мемлекеттің қарым-қатынасында тұрақсыздық күшейді: 1998 жылы Үндістанның ядролық қару сынақтары келіссөздерді тоқтатты, бірақ 2003 ж. Декларация екі жақтың қатынастарын алға итермеледі, дипломаттардың әртүрлі форматтағы жұмыстарының жалғасуын ескеріп, Үндістан Тибет ҚХР-ның бөлігі деп мойындап, сонымен қатар Үндістан жерінде қытайға қарсы тибеттіктердің әрекеттеріне жол бермеуін растады.

8. ХХІ ғ. басынан екі ел терроризмге қарсы күреске байланысты, саяхат және ҒТП саласындағы сенім шаралары арқылы екі мемлекеттің арасындағы қарым-қатынастағы тұрақсыздықты шешуге тырысуда, бұл өз кезегінде екі мемлекеттің экономикаларын өзара толықтырып, жан-жақты дамуына септігін тигізеді.


SUMMARY


Taubaldiyeva Dametken Sagatullayevna


HISTORY OF INDIAN-СHINESE RELATIONS IN THE SECOND HALF OF THE 20th – BEGINNING OF THE 21st CENTURIES


07.00.03 – World History (Oriental Countries)


Thesis for the Candidate’s Academic Degree of History


The timely questions of research. India and China are countries with the greatest population and the fastest growing economies of the 21st century, exercising growing political influence on Asian states. Due to extensive territory and their military force’s growing stronger, as well as aspiration to leadership in Asia, these two states are a backbone of the political life not only of the region, but of whole continent, too, on relations between which the situation depends in many aspects not only in Asia, but also all over the world.

The purpose of the thesis is the systematic and complex study, retrospective and comparative analysis of the history of mutual relations between the Republic of India and the People’s Republic of China, as well as to reveal the major factors determining and influencing them.

The object of the thesis is the history of relations between the Republic of India and the China in the second half of the 20th – beginning of the 21st century.

Chronological frameworks of research cover the second half of the 20th – the beginning of the 21st centuries, since obtaining independence by India and formation of the People’s Republic of China.

The methodological and theoretical background of the thesis. With a view of the all-round complex approach to studying of history of formation and development of the Sino-Indian relations, the author used a concrete historical method, a comparative analysis of the internal political situation in two states, the analysis of official documents and process of foreign policy decision making. Level and sector approaches allowed to explore the development of the situation around the boundary problems.

The scientific novelty of the thesis is in that for the first time in the Kazakstani historical science: the history of mutual relations of the Republic of India and the People’s Republic of China in the second half of 20th – beginning of 21st centuries is purposely considered on the basis of new sources, analyses and recent research results, and also the documents revealed by the degree-seeker in the Central State Archive of the RK and Indian libraries, are introduced for scientific use.

The practical importance of research. The thesis work covers the most important problems of the Sino-Indian bilateral relations. Materials of the thesis can be used: by formulation of the security concept in the Central-Asian region and foreign policy development related to China and India, scientific centres engaged in policy design and problem studies, connected with the topic of research, in reading courses on the contemporary history, history of international relations, political science, as well as by development of special courses and seminars.

The main issues submitted for the defense of the thesis are the follows:

1. After establishment of diplomatic relations between the Republic of India and the People’s Republic of China, a mechanism of development of mutual relations for the sake of deepening which, they proclaimed principles of Panchashila – the model of relations between the countries with different political systems has been developed.

2. The Border dispute and its development into the military conflict have been actually predetermined in view of its both complexity and many-sidedness and catalization by the new conditions of the 21st century.

3. The People’s Republic of China initially aspired to become great power the safest way possible for itself, rejecting all "gainless" background in this sense as “a result of colonialism” and consequently as illegitimate. The Republic of India adheres to the principle of succession of diplomatic relations.

4. Approaches of two countries to the boundary problem are inconsistent, therefore it is never solved, and is postponed and represents a real danger of a next war. China which adopted the Great Han chauvinistic course, utilised any occasion to strain relations with India.

5. By the end of 1980s the crisis of mutual trust had ripened between India and China: apart from discrepancy in ideologically-theoretical approaches to the border issue, actions of the parties also contradicted their correspondingly declared purposes.

6. The decision of the Indian Prime – Minister Rajiv Gandhi to pay a visit to China in December, 1988 at the time of changes on the world stage had lowered the risk of strain of relations. Despite the Western pressure due to Tiananmen events, India preferred pan-Asian interests to universal values, what China had appreciated. But there was no trust: Agreements of 1993 and 1996 had been directed to conflict restraint between the parties and taking measures of confidence-building and transparency in military sphere.

7. At the turn of the centuries, fluctuations in relations had amplified: the 1998 Indian nuclear tests had hindered negotiations, then the Declaration of 2003 had pushed them forward, having provided continuation of diplomats work in various formats, having fixed the Indian recognition that Tibet was a part of the People’s Republic of China, as well as its acknowledgement of inadmissibility of the Anti-Chinese activity by Tibetans on the territory of India.

8. From the beginning of the 21st century both countries try to supersede fluctuations in their relations by confidence-building in struggle against terrorism, in tourism and scientific and technological revolution, what, too, promotes an all-around development of both states, realising mutual compellability of the economies.