Педагогические взгляды А. А. Диваева 13. 00. 01 Общая педагогика, история педагогики и образования, этнопедагогика

Вид материала

Автореферат

Содержание Список опубликованных работ по теме диссертации Зерттеу нысаны Зерттеудің әдіснамалық негіздерін Зерттеудің нәтижелері Зерттеу нәтижелерін сынақтан өткізу Issabaeva Aiman Sagintayevna The aim of the research Methodological basis of the research

Подобный материал:

• Теоретико-методологические основы полиязычного образования 13. 00. 01 Общая педагогика,, 721.48kb.
• Психолого-педагогическое сопровождение саморазвития старшеклассника в профильном обучении, 385.96kb.
• Педагогические условия формирования конкурентоспособной личности учащихся из неполных, 503.18kb.
• Педагогические условия формирования нравственных ценностей подростков общеобразовательной, 391.46kb.
• Современные педагогические концепции и условия гарантированного качества обучения студентов, 318kb.
• Педагогические условия подготовки студентов к межкультурной коммуникации (на примере, 306.64kb.
• Педагогические условия приобщения младших школьников к эстетическим нормам этикета, 382.66kb.
• Педагогические идеи и концептуальные основы нравственного воспитания школьников в творческом, 308.01kb.
• Педагогические условия формирования социальных умений дошкольника средствами этикета, 370.77kb.
• Педагогические условия формирования познавательных интересов учащихся при изучении, 731.21kb.

Список опубликованных работ по теме диссертации:

1. Казахские семейные обычаи и традиции в трудах А.А.Диваева // Сборник статей Y Международных Байконуровских чтений. – Джезказган, 2005. – С.259-263.
   
2. А.А.Диваев о воспитательной роли казахских народных традиций и обычаев // Республиканский научный журнал «Наука и образование Южного Казахстана». Серия «Педагогические науки». – Шымкент, 2005, №1(41).- С.81-83.
   
3. Систематизация обрядов и традиций казахского народа а трудах А.А.Диваева // Научный журнал Министерства образования и науки «Поиск». – Алматы, 2005, №4(2). – С.222-226.
   
4. Воспитательная роль педагогического наследия А.А.Диваева //Материалы международной научно-практической конференции «Валихановские чтения – 11», Кокшетау, 2006. – Т. II. – С.114-115.
   
5. Педагогическая направленность обычаев и традиций в наследии А.А.Диваева // Вестник Карагандинского университета. Серия «Педагогика». – Караганда, 2006, №1(41).- С.187-192.
   
6. Казахские обычаи и традиции в педагогическом наследии А.А.Диваева //Материалы Международной научно-практической конференции «Мировая образовательная политика в контексте трансформации системы образования».- Алматы-Москва, 2006.- С.41-44.
   
7. Этнопедагогические воззрения в трудах А.А.Диваева // Республиканский научный журнал «Наука и образование Южного Казахстана». – Шымкент, 2006, №4(53). – С.23-25.
   
8. Вопросы формирования нравственной культуры личности в произведениях А.А.Диваева // Научно-педагогический журнал «Білім». – Алматы, 2006, №6(30). – С.122-124.
   
9. А.А.Диваев шығармаларындағы қазақ халық ауыз әдебиетінің бейнесі //Ғылыми-педагогикалық журнал «Қазақстан мектебі». - Алматы, 2006, №11. – Б.21-23.
   
10. Педагогическая деятельность А.А.Диваева в Туркестанском народном университете //Материалы Международной научно-практической конференции, посвященной Году Пушкина в Казахстане и Году Абая в России «Казахстан и Россия: путь дружбы, диалог культур, интеграция образования и науки». – Кокшетау, 2006. – С.146-148.
    
11. Роль А.А.Диваева в объединении национальных культурных сил с целью создания учебной литературы на родном языке // Материалы Международной научно-практической конференции молодых ученых «Инновационные идеи молодых ученых в сфере гуманитарных наук». – Астана, 2006. – С.106-108.
    
12. Педагогические идеи сказок в творчестве А.А.Диваева // Материалы республиканской научно-практической конференции «Роль и задачи образовательных учреждений в формировании основ «Умной экономики». – Шымкент, 2007. – С.78-80.
    
13. Наследие А.А.Диваева в аспекте формирования культуры межнациональных отношений // Материалы научно-практической конференции «Опыт, проблемы. Перспективы формирования культуры межнационального общения». – Шымкент, 2008. – С.120-122.
    
14. А.А.Диваев как собиратель казахских пословиц и поговорок //Труды международной научно-практической конференции «Казахстан в новом мире и проблемы Национального образования», посвященной 10-летию университета «Сырдария». – Шымкент, 2008. – С.334-336.
    
15. Воспитательные возможности колыбельных игр и колыбельных песен в трудах А.А.Диваева //Материалы YII международной научной конференции «Наука и образование». - Белово, 2008. – С.310-314.
    
16. Поучительный характер казахских пословиц и поговорок в творчестве А.А.Диваева //Материалы международной научно-практической конференции «Валихановские чтения-14». - Кокшетау, 2009. – С.127-130.
    
17. Воспитательные возможности казахских обычаев и традиций в трудах А.А.Диваева // Материалы международной научно-практической конференции «Проблемы формирования конкурентоспособной личности через развитие творческой деятельности». – Шымкент-Москва, 2009. – С.311-314.
    

Исабаева Айман Сагинтаевна


А.А.Диваевтың педагогикалық көзқарастары


13.00.01 – Жалпы педагогика, педагогика және білім тарихы, этнопедагогика


Әлемдік қауымдастықта лайықты экономикалық және әлеуметтік – саяси позицияларға орнығуға ұмтылатын тәуелсіз Қазақстанның қазіргі жағдайында өскелең ұрпаққа білім мен тәрбие беру ісін жетілдіру мәселелері ерекше назар аударуды талап етеді. Қазіргі кезеңдегі дамудың инновациялық сипатын ескере отырып, отандық білім беру жүйесін жетілдіру үшін өткеннің тарихи-педагогикалық мұрасын зерделеп, оны объективті бағалау және шығармашылықпен пайдалану ісін жүзеге асыру қажеттілігі туындайды.

Осыған байланысты қазақ ауызекі шығармашылығының аса көрнекті зерттеушісі Ә.А.Диваевтың ағартушылық қызметі мен педагогикалық көзқарастарына назар аударудың маңызы ерекше, өйткені Орта Азия мен Қазақстан өлкесінің аса үлкен білгірі, көрнекті фольклортанушы, этнограф және археолог-өлкетанушы осы аймақтағы халықтардың ғылыми ойы мен ағарту ісін дамытуға қомақты үлесін қосты. Сонымен қатар Ә.А.Диваев қазақ халқының ауқымды фольклорлық мұрасын жариялауға және аударуға ат салысып, көптеген еңбектерін халық тұрмысы мен салт-дәстүрлерін, наным - сенімдерін, аңыз-әңгімелерін, шығармашылық істерін, балалар ойындарын зерттеуге арнаған. Сондықтан Ә.А.Диваевтың шығармашылық мұрасының педагогикалық маңызы мен ағартушылық рөлі туралы тұжырымдардың негізділігі де сөзсіз.

Зерттеу нысаны: Ә.А.Диваевтың өмірі мен қызметі

Зерттеу мақсаты: Ә.А.Диваевтың шығармашылық мұрасындағы педагогикалық көзқарастардың мәнін ашу және теориялық негіздеу.

Зерттеудің әдіснамалық негіздерін қоғамдық – тарихи дамудың заңдылықтарын ашып көрсететін философиялық қағидалар; құбылыстарды зерделеуге объективті ғылыми-тарихи тұрғыдан келу; тарихи-педагогикалық зерттеудің әдіснамалық принциптері (тарихилық, ғылымилық, объективтілік, саяси, әлеуметтік, экономикалық, мәдениеттанушылық, педагогикалық құбылыстардың өзара байланысы мен шартталуы идеялары); Қазақстанның педагогика ғылымы мен ағарту ісінің дамуы тарихының әдінамасы бойынша зерттеулер; қазақ этнопедагогикасының әдіснамалық және тұжырымдамалық қағидалары.

З


ерттеу көздері: Ә.А.Диваевтың өмірі мен ғылыми іс-әрекеті туралы мұрағат материалдары (Өзбекстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағаты, ТашМУ тарихы мұражайының мұрағаты, Санкт-Петербургтың РҒА бөлімінің мұрағаты, ҚР ҰҒА Орталық ғылыми кітапханасының қолжазбалар қоры); Ә.А.Диваевтың фольклорлық мұрасы, оның қазақ ауызекі шығармашылығы туралы еңбектері; Ә.А.Диваевтың шығармашылығы туралы қазіргі ғалымдардың ғылыми еңбектері және мерзімді басылымдардың материалдары; ҚР «Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасы; ҚР «Білім туралы» Заңы; ҚР этномәдени білім беру туралы Тұжырымдамасы; ҚР этнопедагогикалық білім беру туралы Тұжырымдамасы.

Зерттеудің нәтижелері:

- Ә.А.Диваевтың педагогикалық көзқарастарының қалыптасуына ықпалын тигізген әлеуметтік – тарихи шарттар мен факторлар анықталған;

- Ә.А.Диваевтың шығармашылық қызметінің кезеңдемесі дайындалған;

- Ә.А.Диваевтың шығармашылық мұрасының педагогикалық маңызы негізделген;

- Ә.А.Диваевтың ғылыми-педагогикалық және ағартушылық қызметін сипаттайтын материалдар ғылыми айналымға енгізілген;

- Ә.А.Диваевтың шығармашылық мұрасы алғаш рет тарихи-педагогикалық зерттеу пәні болып табылды. Ғалымның шығармашылығындағы педагогикалық идеялардың мәні ашылған;

- Ә.А.Диваевтың педагогикалық көзқарастарының өзіне тән ерекшеліктері анықталған;

- қазіргі білім беру жүйесінде Ә.А.Диваевтың шығармашылық мұрасын пайдалану бойынша ғылыми негізделген ұсыныстар дайындалған.

Ә.А.Диваевтың ағартушылық қызметі мен педагогикалық көзқарастарын зерттеу бойынша жалпы және фактілік материалдар мен нәтижелер Қазақстандағы педагогикалық ойдың дамуын анағұрлым тереңірек зерделеуге мүмкіндік береді; жоғары оқу орнындағы бірқатар педагогикалық пәндердің негізгі мазмұнын толықтырады, сонымен қатар Ә.А.Диваевтың шығармашылығын педагогикалық тұрғыдан онан әрі зерттеу үшін бағдар болып табылады. Зерттеудің ғылыми-теориялық нәтижелері педагогикалық мамандықтардың студенттеріне арналған «Ә.А.Диваевтың этнопедагогикалық мұрасы» атты арнайы курстың негізін құрайды.

Зерттеу нәтижелерін сынақтан өткізу тәжірибелік-эксперименттік жұмыстар барысында және Жезқазған /2005/, Көкшетау /2006/ 2009/, Алматы /2006/, Астана /2006/, Шымкент /2007, 2008, 2009/, Белово /Ресей, 2008/ қалаларында өткізілген Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияларда ғылыми баяндамалар түрінде, сонымен қатар зерттеу нәтижелерінің Қазақстан Республикасының ғылыми-педагогикалық басылымдарында - «Оңтүстік Қазақстанның ғылымы мен білімі» /Шымкент, 2005, 2006/, «Ізденіс» /Алматы, 2005/, «Қарағанды мемлекеттік университетінің жаршысы» /Қарағанды, 2006/, «Білім» /Алматы, 2006/, «Қазақстан мектебі» /Алматы, 2006/ жариялануы арқылы жүзеге асырылды.

Жүргізілген зерттеу жұмысы төмендегідей ұсыныстар жасауға мүмкіндік береді: қазіргі ЖОО-да мамандар даярлау мазмұнын түбірлі жаңалау кезінде Ә.А. Диваевтың шығармашылық мұрасын жан-жақты әрі терең зерттеу проблемасын көкейкестілендіру керек; ЖОО оқу процесіне «Ә.А. Диваевтың этнопедагогикалық мұрасы» арнайы курсын енгізу;осы зерттеу жұмысын жүргізу барысында жинақталған материалдарды «Педагогика тарихы», «Этнопедагогика» пәндерінің мазмұнына енгізу.

Зерттеу перспективасы: зерттеудің болашақтағы теориялық және практикалық тұрғыда қолданылуын мамандарды кәсіби даярлау жүйесі, жалпы білім беретін мектептер, мектепке дейінгі мекемелер оқу бағдарламаларында Ә.А. Диваевтың педагогикалық мұраларын жан-жақты қарастыру арқылы қамтамасыз етуге болады.

Issabaeva Aiman Sagintayevna


Pedagogical views of A.A. Divayev


Specialty 13.00.01 – General pedagogics, history of pedagogics

and education, ethnopedagogics


Actuality of the research. Modern realias of the sovereign Kazakhstan which is having a claim on the proper economical and social-political positions in the world community, require the attention to the problems of the perfect education and bringing up of the growing generation. Modernization of Kazakhstan education taking into account the innovational character of the development is practically impossible without the study, objective evaluation and creative usage of the historic-pedagogical heritage of the past.

In this aspect the application to an elucidative work and pedagogical views of the prominent researcher of Kazakh folklore A.A. Divayev seems to be especially important. Having good knowledge of Middle Asia and Kazakhstan, a prominent folklore researcher, ethnographer and archaeologist, A.A. Divayev made a valuable contribution in the development of the public education and scientific activity of the people in this region. It should be noted that A.A. Divayev wrote a lot of articles and made translations of Kazakh people folklore heritage, his multiple works are devoted to the study of the Kazakh people mode of life and rites, peoples’ beliefs, housekeeping, children’s games, Kazakh legends and stories. That is why the assertions about the elucidative role and pedagogical significance of A.A. Divayev creative heritage are indisputable.

The aim of the research: to reveal the main points of pedagogical views in A.A. Divayev creative heritage based on theoretical grounds.

The object of the research: life and creative work of A.A. Divayev.

The subject of the research: pedagogical views in A.A. Divayev creative heritage.

Methodological basis of the research comprises philosophy statements which show the regularities of the social-historic development; objective scientific-historical approach to the phenomena study; methodological principles of historic-pedagogical research (historical method, scientific character, objectivity, ideas of interrelation and interconditionality of political, social, economical, cultural, pedagogical phenomena); scientific works devoted to the discovery of Kazakhstan history of culture; researches in methodology of the history of Kazakhstan public education and pedagogical science development; methodological and conceptual conditions of Kazakhstan ethnopedagogics.


Sources of the research: archive materials about A.A. Divayev life and scientific work (Central State Archive of Republic of Uzbekistan, archive of museum of History in Tashkent State University, archive of St. Petersburg department of Russian Academy of Sciences, manuscript stock of Central scientific library of National Academy of Sciences in Republic of Kazakhstan); A.A. Divayev folklore heritage; his works about Kazakh amateur and folk arts; scientific works of modern researchers and mass media materials about A.A. Divayev works; State program of Republic of Kazakhstan “Cultural heritage”; the Law of Republic of Kazakhstan “About education”; the Conception of ethnocultural education in Republic of Kazakhstan; the Conception of ethnopedagogical education in Republic of Kazakhstan.

Basis of the research: South-Kazakhstan State University named after M. Auyezov, Shymkent Institute of International Kazakh-Turkish University named after A. Yassavi, Shymkent Socail-pedagogical University.

The novelty of scientific research and theoretical importance:

1. There were determined social-historic conditions and factors of A.A. Divayev pedagogical views formation.
   
2. There was given the periods of A.A. Divayev creative work.
   
3. There was given the basis of pedagogical importance of A.A. Divayev creative heritage.
   
4. The materials reflecting A.A. Divayev scientific-pedagogical and elucidative work were introduced into scientific use.
   
5. For the first time A.A. Divayev creative work has become the object of historic-pedagogical research. There were revealed pedagogical ideas in his work.
   
6. There was defined the specific nature of A.A. Divayev pedagogical views.
   
7. Scientifically-based recommendations in the use of A.A. Divayev creative work in modern education system were worked out.
   

Practical importance of the research is that brought out, generalized and systematized factual material and the research results of A.A. Divayev elucidative work and pedagogical views make the more deep study of pedagogical idea in Kazakhstan possible, become the supplementary material for some basic pedagogical disciplines in higher education, they can also serve as a sample for further pedagogical researches of A.A. Divayev work. In this work were given some recommendations for university teachers and students in the study of A.A. Divayev pedagogical views and the use of his ideas for practical purposes. Scientific-theoretical results of the research are in the basis of the worked out by the author special course for students of pedagogical specialties “Ethnopedagogical heritage of A.A. Divayev”.

Approbation and application of the results of the research were made in the form of reports at international, republican scientific-theoretical, scientific-practical conferences of different levels: (Zhezkazgan, 2005), (Kokshetau, 2006, 2009), (Almaty-Moscow, 2006), (Astana, 2006), (Shymkent, 2007, 2008, 2009), (Belovo, Russia, 2008), also in publishing in scientific journals of Republic of Kazakhstan: “Science and education of South Kazakhstan” (2005, 2006), “Poisk” (2005), “Vestnik” of Karaganda University” (2006), “Bilim” (2006), “Kazakhstan school” (2006).