Гiсторыя этнаграфii Беларусi
Информация - Культура и искусство
Другие материалы по предмету Культура и искусство
на этнаграфiчная карта беларускага племенi, дзе ён вызначае асноСЮны масiСЮ беларускiх гаворак i iх дыялектныя асаблiваii. Працу Я.Ф. Карскага i яго СЮплыСЮ на далейшае развiцце этнаграфiчнай i беларусазнаСЮчай навукi цяжка пераацанiць. Яна падводзiла вынiкi дасягненням у галiне беларускага мовазнаСЮства, славiстыкi i этнаграфii СЮ пачатку ХХ ст. Глыбокай распрацоСЮкай гiстарычнай тэматыкi i праблем развiцця беларускай традыцыйнай культуры вызначаюцца i працы вядомага беларускага даследчыка канца ХРЖХ - першых дзесяцiгоддзяСЮ ХХ ст. М.В. ДоСЮнар-Запольскага. РЖм сабраны i абагульнены арыгiнальныя матэрыялы па песенным фальклоры, сямейных звычаях i абрадах, народнаму звычаеваму праву, беларускаму вяселлю, што выкладзены СЮ яго працах Беларускае вяселле i вясельныя песнi (1888), Песнi пiнчукоСЮ (1895), Звычаевае сямейнае права сялян Мiнскай губернi (1897) i iнш.У плеядзе выдатных даследчыкаСЮ народнай культуры Палесся адно з самых ганаровых меiаСЮ належыць А.К. СержпутоСЮскаму. Сабраныя iм у вынiку шматгадовай экспедыцыйна-пошукавай работы i апублiкаваныя затым матэрыялы вызначаюцца арыгiнальнаiю, iнфарматыйнай насычанаiю, свежаiю i сведчаць аб глыбокiм веданнi народнага жыцця. Асаблiвую СЮвагу ён удзяляСЮ матэрыяльнай культуры - жыллю, сельскагаспадарчым прыладам, бортнiцтву, рыбалоСЮству, грамадскiм звычаям i абрадам, чаму былi прысвечаны спецыяльныя работы Земляробчыя прылады працы беларускага Палесся (1910), Бортнiцтва СЮ Беларусi (1914), Нарысы Беларусi (1907), Прымхi i забабоны беларусаСЮ-палешукоСЮ (1930) i iнш. Значную цiкаваiь уяСЮляюць для нас i этнаграфiчныя матэрыялы, сабраныя i апрацаваныя РЖ.А. Сербавым. Даследчык спалучаСЮ у сваёй асобе веды прафесiйнага этнографа з працавiтаiю нястомнага вандроСЮнiка i дапытлiвага назiральнiка. Пачатак ХХ стагоддзя быСЮ адзначаны СЮздымам грамадска-палiтычнага руху, ростам нацыянальнай самасвядомаii, шырокай хваляй нацыянальна-культурнага адраджэння. Прыкметную ролю СЮ мабiлiзацыi мяiовых краязнаСЮчых сiл, у выхаваннi новай генерацыi даследчыкаСЮ народнай культуры i быту адыграла газета Наша нiва (1906-1915). Яна была заснавана СЮ Вiльнi братамi РЖ. Луцкевiчам i А. Луцкевiчам, В.РЖваноСЮскiм i iншымi дзеячамi Беларускай Сацыялiстычнай Грамады. Браты Луцкевiчы былi i заснавальнiкамi Беларускага музея СЮ Вiльнi (Вiленскi беларускi гiсторыка-этнаграфiчны музей), якi дзейнiчаСЮ у 1921-1945 гг. Яго асновай паслужыла прыватная калекцыя старасвецкiх рэчаСЮ, сабраная РЖ. Луцкевiчам. Справу беларускага культурнага адраджэння СЮ 20-ыя гады прадоСЮжыСЮ гiсторыка-краязнаСЮчы часопiс Наш край (1925-1930), дзе друкавалася шмат матэрыялаСЮ i карэспандэнцый з меiаСЮ, аб стане мяiовай эканомiкi, развiццi рамёстваСЮ i промыслаСЮ, быце розных слаёСЮ насельнiцтва. Асобныя бакi матэрыяльнай культуры i вытворчай дзейнаii былi разгледжаны СЮ працах РЖ.М. Браiма (рыбалоСЮства), М.Я. Грынблата (адзенне, промыслы), В.С. Гуркова (жылле, пчалярства), Г.М. Курыловiч (ткацтва), А.РЖ. Лакоткi (жылле), Л.А. Малчанавай (матэрыяльная культура), С.А.Мiлючэнкава (ганчарства), РЖ.Д. Назiнай (музычныя iнструменты), М.Ф. Раманюка (адзенне), Я.М. Сахуты (мастацкiя промыслы), В.Я. Фадзеевай (вышыСЮка), В.С.Цiтова (матэрыяльная культура, промыслы), С.Ф. Цярохiна (пчалярства, паляванне). Прыкметнай зявай у гiсторыi беларускай этнаграфii зявiлася выданне энцыклапедыi Этнаграфiя Беларусi (1989), у стварэннi якой прымала СЮдзел шырокая навуковая грамадскаiь. Разам з тым распачалася работа над шматтомным выданнем Беларусы у шаii тамах, кожны з каторых прысвечаны асобнаму раздзелу этнаграфiчных ведаСЮ аб Беларусi, этнагенезу i этнiчнай гiсторыi яе народаСЮ, традыцыйнай гаспадарчай, матэрыяльнай i духоСЮнай культуры. ЗяСЮленне падобных выданняСЮ сведчыць аб тым, што этнаграфiчная навука СЮ Беларусi мае бясспрэчныя фундаментальныя дасягненнi абагульняючага характара.
Першые людзi на тэрыторыi Беларусi. Рассяленне iндаеСЮрапейцаСЮ i славянская каланiзацыя на тэрыторыi Беларусi.
Беларусь не з'яСЮляецца прарадзiмай чалавецтва. Чалавек вылучыСЮся з жывёльнага свету прыкладна 2,6 млн гадоСЮ таму. Гэта адбылося СЮ Афрыцы. Мог iснаваць i азiяцкi цэнтр паходжання найстаражытных людзей. Прыкладна мiльён гадоСЮ назад людзi засялiлi Мiжземнамор'е, а затым КаСЮказ i поСЮдзень Украiны. Найбольш працяглы этап станаСЮлення i развiцця чалавека палеалiт (старажытны каменны век) працягваСЮся звыш 2 млн гадоСЮ. У нiжнiм i сярэднiм палеалiце жылi архантрапы (пiцекантрапы) i палеаантрапы (неандэртальцы). Да пачатку верхняга палеалiту (прыкладна 40 35 тыс. гг. назад) сфармiраваСЮся чалавек сучаснага фiзiчнага тыпу. Людзей гэтага часу называюць неаантрапамi цi краманьёнцамi (па назве пячоры КроМаньён у Францыi).
Этнiчную гiсторыю Беларусi СЮмоСЮна можна падзялiць на два перыяды. Першы - даiндаеСЮрапейскi перыяд. Яго храналагiчныя рамкi: 40 тыс. гадоСЮ да н.э. 32 тыс. гадоСЮ да н.э. ДаiндаеСЮралейскi перыяд характарызуецца панаваннем такiх форм гаспадаркi, як паляванне, рыбалоСЮства, збiральнiцтва. Ён супадае з каменным векам, калi адбылося засяленне чалавекам тэрыторыi сучаснай Беларусi.
У навуковай лiтаратуры маецца некалькi пунктаСЮ гледжання наконт часу з'яСЮлення на сучаснай беларускай тэрыторыi першых людзей. Адны даследчыкi лiчаць, што гэта адбылося 100 тыс. гадо^таму (сярэднi палеалiт\ калi на беларускiя землi прыйшоСЮ неаядэрталец, творца муiьерскай стадыi палеалiту, i тут працягваСЮся працэс антрапагенезу, фармiравання самога чалавека. Прыкладна СЮ канцы сярэдняга палеалiту СЮ асн?/p>