Вялікія геаграфічныя адкрыцця
Курсовой проект - География
Другие курсовые по предмету География
орана вялікая партугальская каланіяльная імперыя. Партугальцы перахапілі ў свае рукі гандаль рэзкімі затаўкамі і нанеслі ўдар італьянскай гандлёвай манаполіі. Месца Александрыі, а часткова і Венецыі, заняло горад Лісабон, сталіца Партугаліі. [11: 327].
Акрамя асноўных калоній у Індыі, часткова ў Індакітаі (Малакка) і на выспах Інданэзіі, партугальцы захапілі ў пачатку XVI ст. таксама амерыканскую Бразілію, якая доўгі час была прамежкавай прыпынкам на шляху ў Індыю.
2.2 Адкрыццё Калумбам Амерыкі і яе каланізацыя
Тады як партугальцы прасоўваліся ўздоўж заходніх берагоў Афрыкі ў Індыю, у суседняй Іспаніі паўстаў іншы варыянт маршруту да той жа Індыі. Генуеець Хрыстафор Калумб (1451-1506) прапанаваў ў 1492 г. іспанскай ўрадавыя Фердынанда і Ізабелы праект падарожжа ў Індыю ў заходнім кірунку. Калумб зыходзіў з вучэнні аб шарападобнасці Зямлі, якое ў канцы XV ст. зноў заваявала прызнанне ў еўрапейскай навуцы. Ён звяртаўся ўжо раней з аналагічным праектам у партугальскага ўрада, але яму было адмоўлена. У партугальцаў быў свой план адкрыцця марскога шляху ў Індыю ўздоўж Афрыкі, які пасля адкрыцця Дыяса быў ужо блізкі да поўнага завяршэння. Іспанскае ўрад, які ў той час як раз скончыў заваёва Гранадского каралеўства, паставіўся, наадварот, добразычліва да праекту Калумба. Частка сродкаў на арганізацыю паездкі унёс сам Калумб, большую частку даваў ўрад. Калумб выгаварыў сабе і сваім нашчадкам права на занятак пасады віцэ-караля і адмірала ў новаадкрытых краінах.3 жнівень 1492 года невялікая эскадра ў складзе трох караблёў выйшла з гавані Палос ў Атлантычны акіян. [15; 223].
Кастрычніка 1492 г. Калумб адкрыў адзін з Багамскіх выспаў у Карыбскім моры каля Цэнтральнай Амерыкі. Неўзабаве ён адкрыў суседнія буйныя выспы Гаіці і Кубу. У адной з наступных падарожжаў Калумб выявіў берага Паўднёвай Амерыкі (каля вусця ракі Арынока). Яшчэ пры жыцця Калумба пачалася каланізацыя іспанцамі Амерыкі. Першую каланізацыі была арганізавана на востраве Гаіці, пераназваным на Эспаньола. Аднак новая частка святла, адкрытая Калумбам, не атрымала назвы па яго імя. Калумб настойваў на тым, што ён адкрыў Індыю, Кітай і Японію. Самі зямлі ў Амерыцы, адкрытыя ім, выклікалі неўзабаве ў Іспаніі расчараванне. У параўнанні з сапраўднай, "Усходняй Індыяй" новая, "Заходняя Індыя" Калумба апынулася беднай, без гарадоў і цывілізацыі. У тубыльцаў здаралася золата і срэбра, але далёка не ў такой колькасці, як спадзяваліся іспанцы.
Калумб хутка запаў у няласку двара. У 1506 г. ён памёр у правінцыйным горадзе Вальядалід у галечы, усімі забыты. Смерць Калумба засталася цалкам незаўважанай для сучаснікаў.
Адкрыты Калумбам мацярык атрымаў назву - "Амерыка", па імя іншага італьянца, флорентийца Америго Веспучы (1452-1512). Америго здзейсніў некалькі падарожжаў у "Новай Зямлі", даследаваўшы дэталёва паўночна-ўсходнія берага Паўднёвай Амерыкі. Выдадзеная ім у 1507 зборнік апавяданняў аб яго марскія вандраванні набыла вялікую папулярнасць. Картографы ўжо З 1507 г. пачалі адзначаць на сваіх картах зямлі, адкрытыя Калумбам, агульнай назвай "Земляў Америго". Пазней назву "Америго" было зменена на "Амерыка" - па аналогіі з формай роду і заканчэння назваў старых мацерыкоў - Азія, Еўропа, Афрыка. [7: 135].
Адкрыцця Калумба выклікала суперніцтва паміж Партугаліяй і Іспаніяй за новыя зямлі. Каб прадухіліць сутыкненні, абедзве дзяржавы заключылі паміж сабой ў 1494 г. дагавор у Тордесильясе, згодна з якім была праведзена рыса ад полюса да полюса ў 2053 кіламетры на захад ад астравоў Зялёнага Мыса. Усе новаадкрытых зямлі і вады на захад ад гэтай мяжы павінны былі належаць іспанцам, на ўсход - партугальцам. Але паколькі размежаванне было праведзена не па ўсім зямным шары, а толькі ў заходнім паўшарі, сутыкненне адбылося, як толькі іспанцы і партугальцы сустрэліся на Молуккских астравах. Тады ў 1529 г. у г. Сарагоса быў заключаны новы дагавор, па якому была праведзена новая размежавальнай лінія ва ўсходнім паўшарі ў 17 на ўсход ад Молуккских выспаў. Так адбылося першае падзел каланіяльнага свету.
Каланізацыя Амерыкі пачалася адразу ж пасля яе адкрыцця. Ужо Калумб высадцы на Антыльскіх астравах усталёўваў на беразе крыж і абвяшчаў гэтыя землі ўласнасцю караля Іспаніі. Пасля адплыцця Калумб пакінуў частка Кіркоравым "Санта-Марыі" на выспе Эспаньола (Гаіці) пабудаваўшы там форт Навидад (Каляды). Калумб думаў, што гэта Японія і даў каланістам задачы выменьваць золата. Па прыбыцці ў Іспанію ён напісаў каралям ліст, у якім казаў наступнае: "Іх Высокасьці могуць быць упэўнены, што я падам ім гэтулькі золата, колькі трэба, калі іх вышыні спрыяць мне сваёй міласьцю, і зусім нязначнай дапамогай. Акрамя золата яны будуць вострыя прыправы, бавоўна - і столькі, колькі захочуць. Я таксама падам ім альясу і рабоў, колькі трэба і колькі мне загадаюць адправіць " [6: 45]. У гэтым лісце названы ўсе планы іспанцаў аб новых зямель. Калі ў Навидад прыплыла 2. Экспедыцыя Калумба, то знайшла спалены форт трупы каланістаў. Каланісты паводзілі сябе адсутнасці Калумба як зграя злачынцаў. Рабавалі навакольныя плямёны, выкрадалі жанчын і дзяўчынак, пакуль не натрапілі на ваяўнічага касики Каонабо. Яго воіны напалі на Навидад, лёгка ўзялі форт, так як іспанцы пастаянна ладзілі оргіі. Адразу ж Калумб арганізаваў крывавую карную экспедыцыю. Пачалася каланізацыя астравоў Карыбскага мора. Каланізацыя вялася агнём і мячом, і яна прывяла да поўнай гібелі карэннага насельніцтва. Ідальга якія прыбываюць з Іспаніі не