Вялікія геаграфічныя адкрыцця
Курсовой проект - География
Другие курсовые по предмету География
ікіх геаграфічных адкрыццяў, іх перадумовы, прычыны і наступствы вывучалі і расійскія гісторыкі: Сямёнаў В.Ф., Грацианський М.П., Сказкина С.Д. і ўкраінскія навукоўцы Крипьякевич І.П., Крыжаноўскі О. П.
Эпоха вялікіх геаграфічных адкрыццяў пачалася 12 кастрычніка 1492 з адкрыцця Калумбам Амерыкі. Ён і яго спадарожнікі нават не мелі да якіх зменам прывядзе яго адкрыццё. Вялікія геаграфічныя адкрыцці - тэрмін дастатковай умовай. І да гэтага еўрапейцы часта выходзілі ў мора і здзяйснялі далёкія экспедыцыі. Напрыклад, падарожжа Марка Пола ў Кітай, плаванне вікінгаў у Амерыку, плаванне партугальцаў на поўдзень Афрыкі. Дык чаму ж эпоха вялікіх геаграфічных адкрыццяў вядзе свой адлік ад плавання Калумба?
адкрыццё геаграфічны марская экспедыцыя
Кіраўнік 1. Перадумовы прычыны Вялікіх геаграфічных адкрыццяў
Перадумовы. Канец XV і пачатак XVI стст. - Гэта час вялікіх геаграфічных адкрыццяў, калі людзі новай эпохі шукаюць новых шляхоў для досведаў над светам і прыродай. "Прачынаецца жаданне даведацца бліжэй таямніцы прыроды, невядомыя краіны, усю зямлю з яе невядомымі прасторамі і таямнічымі акіянамі" [3: 163]. Наогул "вялікія геаграфічныя адкрыцці - гэта комплекс самых адкрыццяў на сушы і на моры, зробленых на працягу амаль усёй пісьмовай гісторыі чалавецтва" [1: 407]. У папярэдніх гістарычных эпохах чалавек няспынна распаўсюджвала сваё веданне Зямлі. Финикиян, грэкі і рымляне ў старадаўніх стагоддзях ведалі ўжо значныя прасторы старога свету; ў сярэднія распаўсюдзілі геаграфічны кругагляд арабы, нарманы і ўдзельнікі крыжовых паходаў. Але ўсё старажытныя адкрыцця ішлі павольным шляхам і зацікаўліваць толькі асобныя народы. "Новая эпоха адрозніваецца ад старажытных тым, што адкрыццё становяцца на першым месцы спаборніцтваў Еўропы, вядуцца незвычайна энергічна і паслядоўна і даводзяць да такіх высноваў, якімі 1. Ніхто не мог пахваліцца: адкрыты новыя, нікому не вядомыя кантыненты" [3: 163].
Яшчэ адной перадумовай Вялікіх геаграфічных адкрыццяў было развіццё тэхнікі, у XV-XVI стст. дасягнуў вялікіх поспехаў. Сяляне і рамеснікі працягвалі назапашваць працоўнай вопыт і паляпшаць прылады працы. У горным і рамястве сталі ўжываць вадзяны рухавік. Гэта давала магчымасць капаць глыбей шахты і здабываць больш руды. Істотныя паляпшэння адбыліся ў выплаўленні і апрацоўцы металаў. З XIV ст. сталі будаваць домны - вялікія плавільныя печы. З здабытага такiм чынам чыгуну выплаўлялі жалеза і сталь. Металу цяпер выплаўлялі значна больш, чым раней. Яго апрацоўвалі на спецыяльных станках: такарных, шліфавальных, винторезных. Многія чыгуну і жалеза трэба было для вытворчасці зброі. Была ўдасканалена ручную агнястрэльную зброю, зявіліся пісталеты, цяжкія стрэльбы - мушкеты.
Доўгі час еўрапейцы не вырашаліся на далёкія плавання ў адкрытым моры. Не маючы дасканалых карт і марскіх прыбораў, вандроўцы звычайна плавалі ў морах, абмывалі Еўропу. Месцазнаходжанне карабля вызначалі толькі ў яснае надворе за размяшчэннем зорак.
Выходзіць у мора стала бяспечней пасля таго, як у маракоў зявіўся компас. "Першыя ўжывалі яго, мабыць, кітайцы; ў XIII-XIV стст. ён быў удасканалены і распаўсюдзіўся па ўсёй Еўропе. Прыняцце компасе забяспечвала вяртанне караблёў дадому, перад бязмэтнай блуканиною па бязмежных морах, што раней часта здаралася. Палепшаная таксама геаграфічныя карты, так, што марак мог выкарыстаць вопыт старажытных пакаленняў " [3: 164]. Было вынайдзена таксама прыбор - Астралябіі для вызначэння месцазнаходжання карабля.
"У часы сярэдніх стагоддзяў будынак караблёў перайшла ўсе старонні развіццё. Галеры, галоны, каравэлы і іншыя суда італьянцаў, турак, іспанцаў прынялі палепшаныя формы і падаваліся далёкіх падарожжаў " [3: 164]. У XV ст. быў створаны быстраходны лёгкі паруснік - каравэлы. Гэта былі рухомыя і ёмістыя суда. Яны мелі тры мачты з прамымі і касымі ветразямі і маглі рухацца ў трайным напрамку не толькі пры хадавым, а пры бакавым і нават сустрэчным ветры. На каравэла можна было адправіцца ў далёкія марскія падарожжа.
Прычыны. У далёкіх падарожжаў прыцягвалі некаторых ідэалістычныя матывы - адкрываць далёкія невядомыя народы і звяртаць іх на хрысціянскую веру. "Рэлігійныя манахі і гарачыя прапаведнікі нямала прыкідваліся да таго, каб заахвоціць маракоў у небяспечных экспедыцый" [3: 164]. Але яшчэ вялікую ролю згулялі матэрыяльныя прычыны. Заходняя Еўропа была ўжо даволі густа заселеная, і "ў некаторых краінах быў лішак насельніцтва, не мог знайсці сабе патрэбнага пражытка. Гэтыя людзі шукалі сабе новых сродкаў да жыцця і спрабавалі знайсці іх на моры. Марское разбой развівалася на працягу цэлых сярэдніх стагоддзяў, і паміж тымі піратамі было шмат смелых маракоў адважыліся на найбольш рызыкоўныя экспедыцыі і многае прыкідваліся да новых адкрыццяў " [3: 164].
Яшчэ адной прычынай геаграфічных адкрыццяў была гандаль, якая развілася ў час крыжовых паходаў і атрымала на канец сярэднявечча характару пастаянных гандлёвых сувязяў. Разнастайныя ўсходнія тавары - вострыя прыправы (перац, карыца, гваздзік, імбір, мушкатовы арэх і інш), цукар, ювелірныя вырабы, парфумерныя тавары, усякія ўсходнія тканіны ды інш. - Усё больш ўваходзілі ва ўжытак вышэйшых і сярэдніх класаў Заходняй Еўропы. Купецтва паўднёва-італьянскіх, паўднёва-французскіх і усходне-іспанскіх (каталонскіх) гарадоў назапашвалі на гандлі з Усходам велізарныя багацця. Але ў другой палове XV ст. міжземнаморская гандаль падвергнулася вострай крызісу. Шэраг прычын ранейшаму та