Фармiраванне беларускага этнасу i яго культуры СЮ перыяд сярэднявечча
Информация - История
Другие материалы по предмету История
жыццi СЮсходнiх славян i СЮ агульнаеСЮрапейскiм культурна-цывiлiзацыйным працэсе
Беларуская культура складвалася на працягу стагоддзяСЮ на аснове культуры СЮсходнеславянскай. Яе СЮзаемадзеянне, у асноСЮным, адбывалася на трох узроСЮнях этнiчным (памiж рознымi этнасамi ад-ной дзяржавы), мiжнацыянальным (памiж этнасамi суседнiх дзяржаСЮ) i цывiлiзацыйным (заснаваным на прынцыпова розных тыпах сацы-яльнаii i каштоСЮнасных сiстэм).
СтанаСЮленне вызначальных жыццёвых iдэалаСЮ i каштоСЮнаiяСЮ бе-ларускага народа адбылося СЮ эпоху КiеСЮскай Русi, у вынiку сiнтэзу хрыiiянскiх каштоСЮнаiяСЮ вiзантыйскага кшталту з мяiова-языч-нiцкiмi СЮяСЮленнямi i традыцыямi. Хрыiiянiзацыя Русi замацавала славянскую мову i азбуку, распрацаваную балгарскiмi манахамi Кiры-лам i Мяфодзiем, i тым вызначыла форму развiцця сярэднявяковай пiсьменнаii i культуры. У галiне мастацкай культуры хрыiiянства прынесла на Беларусь мураваную манументальную архiтэктуру, перш за СЮсё культавую. Яно ж спрыяла зяСЮленню i развiццю мазаiкi, фрэс-кi, iканапiсу. Манументальны жывапiс увабраСЮ у сябе народныя тра-дыцыi i лепшыя вiзантыйскiя СЮзоры.
За час сумеснага iснавання СЮ складзе КiеСЮскай Русi (IX пачатак XIII стст.), у асноСЮным сфармiравалася даволi блiзкая СЮ этнiчным пла-не для СЮсяго яе насельнiцтва матэрыяльная i духоСЮная культура. Але пры СЮсей супольнаii культуры КiеСЮскай Русi на тэррыторыi сучаснай Беларусi яна мела свае характэрныя асаблiваii. Найбольш выразна яны выявiлiся СЮ мастацтве Полацкай зямлi, дзе СЮжо СЮ пачатку XII ст. склалася самабытная школа дойлiдства, жывапiсу, дэкаратыСЮна-пры-кладнога мастацтва.
У часы ВКЛ асновой далейшага развiцця iх культуры зявiлiся яе формы, атрыманыя СЮ спадчыну ад папярэдняй эпохi i пакаленняСЮ. Надзвычай фажным фактарам гэтага працэсу зявiлася тое, што бела-руская мова стала дзяржаСЮнай. На фармiраваннi iдэалаСЮ i каштоСЮнас-цей беларусаСЮ плённа паспрыяСЮ агульны духоСЮны СЮздым, якi ахапiСЮ еСЮрапейскiя краiны СЮ эпоху Адраджэння. Айчынная культура, якая СЮ той час вырастала са славяна-рускага кораню, творча асэнсоСЮвала заходнееСЮрапейскiя культурныя каштоСЮнаii i СЮбiрала СЮ сябе тыя з iх, якiя адпавядалi, найперш, каштоСЮнаiям хрыiiянскiм, агульнача-лавечым, агульнадзяржаСЮным. Мала таго, беларуская духоСЮная культура вылучыла са свайго асяроддзя такiх дзеячаСЮ еСЮрапейскага тыпу, маштабу i значнаii як Ф. Скарына, М. ГусоСЮскi, С. Будны i iнш.
Пастаянны цесны кантакт беларускага насельнiцтва з праваслаСЮ-на-вiзантыйскiм i рымска-каталiцкiм культурнымi рэгiёнамi, асобае становiшча беларускiх зямель, якiя знаходзiлiся на перакрыжаваннi гандлёвых шляхоСЮ, у геаграфiчным цэнтры ЕСЮропы абумовiлi пагра-нiчны характар яго культуры. Беларускi народ успрыняСЮ лепшыя ма-тэрыяльныя i духоСЮныя дасягненнi Усходняй i Заходняй ЕСЮропы i стварыСЮ уласную самабытную культуру. Яна здаСЮна займае прыстой-нае меiа i адыгрывае значную ролю СЮ духоСЮным жыццi як усходняга славянства, так i еСЮрапейскай цывiлiзацыi.
СПРЖС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНРЖЦ
1. Марцуль Г. С., Сташкевiч М. С. Гiсторыя Беларусi: насельнiцтва, фармiраванне i вызначэнне этнiчных i дзяржаСЮна-адмiнiстрацыйных межаСЮ, беларускае замежжа. Мн., 1997.
2. Храналогiя гiсторыi Беларусi / Склад. В. В. Гетад, M. I. Калiнскi. 3 - е выд. Мн., 1992.
3. Гiсторыя Беларусi: Вуч. дапаможнiк. / Пад рэд. А. П. РЖгнаценка. Мн., 1994.
4. Сяменчык М.Я. Гiсторыя Беларусi: курс лекцый / М.Я. Сяменчык Мн., 2009 г.