Устарэлыя словы ў творах Людмілы Рублеўскай
Дипломная работа - Иностранные языки
Другие дипломы по предмету Иностранные языки
°дной прафесіі ў сярэдневяковай Еўропе, у т. л. і на Беларусі.
У сучаснай польскай мове - цэх.
Цэхі гандляроў і рамеснікаў выходзілі кожны пад сваім штандарам.
2) Словы з сацыяльна-палітычнай сферы
Назвы асоб паводле іх прафесіі і сацыяльнага становішча ўтвараюць самую шматлікую групу гістарызмаў даследаваных твораў, і гэта - не выпадковасць. Сістэма грамадскіх адносін на Беларусі перажыла за два апошнія стагоддзі некалькі глабальных зменаў. Назвы дзяржаўных пасадаў, якія стагоддзямі існавалі ў Вялікім княстве Літоўскім былі замененыя на расійскія, калі не зніклі ўвогуле. Расійскія найменні былі сцёртыя з памяці народа падчас пабудовы ідэальнага савецкага грамадства, у якім не было месца для падзелу людзей на саслоўі. Усё гэта зрабіла раней агульнавядомыя словы незразумелымі для звычайнага чытача.Паміж іншым, сацыяльна-палітычная лексіка мае вялікае значэнне для аднаўлення гістарычных рэалій у мастацкім творы. Сярод герояў твораў Людмілы Рублеўскай пераважаюць прадстаўнікі шляхецкага саслоўя і чынавенства, шмат герояў-вайскоўцаў, неаднаразова сустракаюцца рамеснікі.
Сярод гістарызмаў гэтай групы пераважаюць спрадвечнабеларускія найменні (ваявода, лоўчы, староста) і германізмы [запазычаныя праз пасярэдніцтва старапольскай мовы(часта праз пасярэдніцтва старачэшскай)] (войт, гетман, маршалак, рымар).
Ахмістрыня (ад ст.-бел. охмистръ< ст.-польск.ochmistrz, ад ст.-в.-ням.hovemeister) - (уст.) жанчына, якая вяла гаспадарку ў багатым доме; аканомка.
Як усё лёгка было ў дзяцінстве, калі яны разам гулялі ў хованкі і слухалі ў Весніцах страшныя казкі ахмістрыні Казіміры.
Ваявода (прасл. *vojevoda, ад *voj - воін + *vod - вадзіць) - (уст.) у Старажытнай Русі: начальнік войска, кіраўнік горада ці акругі.
У 1656 годзе маскоўскі ваявода пісаў свайму цару, што мінская ратуша добре велика, каменная.
Войт (ст.-бел. войтъ< ст.-польск. wojt, ад с.-в.-ням voget [дазорац, правіцель]) - (гіст.) асоба, якая ўзначальвала мясцовае (гарадское або сельскае) кіраванне ці самакіраванне на тэрыторыі Германіі, Польшчы, Вялікага княства Літоўскага ў 15-18 ст.
Калісьці былі ў Мінску войты, старосты, губернатары.
Гарадавы(руск. городовой) - ніжні чын гарадской паліцыі ў царскай Расіі.
Няхай адукаваная большасць смяялася, а гарадавыя цягнулі ў кутузку.
У сучаснай рускай мове - (уст.) гарадавы.
Гетман (ст.-бел. гетманъ, гетьманъ, гэтманъ, гэтъманъ, ад польск. hetman< чэш. hejtman, ад с.-в.-ням. houbetman) - (гіст.) камандуючы войскамі ў Вялікім княстве Літоўскім і Польшчы (16-18 ст.).
У сучаснай польскай мове - 1 (гіст.) гетман; 2 (шахм.) каралева, ферзь.
У будынку калегіума падчас Паўночнай вайны спыняліся Пётр 1, украінскі гетман Мазепа, у 1812 годзе - маршал Даву.
Гёзы (гал. geuzen, ад франц. guex=жабракі) - члены саюза дваран, якія ў гады Нідэрландскай рэвалюцыі 16 ст. змагаліся супраць іспанскай тыраніі, пазней, народныя паўстанцы, якія выступалі супраць іспанскіх каланізатараў.
Гусіты (ад чэш. J. Hus=прозвішча чэш. рэлігійнага рэфарматара) - паслядоўнікі Яна Гуса, ідэолагі нацыянальна-вызвалечага і антыкаталіцкага руху ў Чэхіі ў 15 ст.
А хіба фламандскія гёзы ці чэшскія гусіты апраналіся больш самавіта і былі меншымі рамантыкамі.
Лоўчы - (гіст.) у Маскоўскай Русі да 17 ст.: службовая асоба, якая ведала дварцовым паляваннем і рыбнай лоўляй.
Крыж падарыла аднаму з маіх продкаў, лоўчаму з-пад Наўя Грыню Вяржбіцкаму, сама каралева Бона.
Маршалак (ст.-бел. маршалокъ, маршалко (15 ст.), ад ст.-польск. marszalek< чэш. marsalek, ад с.-в.-ням marschalc=стайнік, канюшы) - 1 (гіст.) вышэйшая службовая асоба ў Вялікім княстве Літоўскім і ў феадальнай Польшчы. 2 (уст.) павятовы кіраўнік дваранства.
У сучаснай польскай мове - (вайск.) маршал.
Удава каралеўскага маршалка Багдана Сцяткевіча падаравала брацтву ўчастак зямлі каля Свіслачы.
Мечнік - (гіст.) рамеснік, які вырабляў мячы.
Цэхі шаўцоў, залатароў, мечнікаў, рымароў выходзілі кожны пад сваім штандартам.
Падкаморы - (гіст.) у Вялікім княстве Літоўскім службовая асоба, якая разглядала спрэчкі ў падкаморскім судзе.
Старэйшы сын падкаморага Юрася Дарбута нарадзіўся праз сем месяцаў пасля ягонага вяселля з прыўкраснай паненкай Агнай Чагноўскай.
Паручнік (польск. porucznik) - у царскай арміі афіцэрскі чын, рангам вышэйшы за падпаручніка і ніжэйшы за штабс-капітана, а таксама асоба, якая мае гэтае званне.
У Слоўніку беларускай мовы Насовіча - 1поручникъ. 2 поручитель.
У сучаснай польскай мове - паручнік, лейтэнант.
Пан паручнік аглядаецца і назірае свой панылы атрад.
Ротмістр (польск. rotmistrz, ад с.-в.-ням. rotemeister) - (уст.) старшы афіцэр у конніцы.
У сучаснай польскай мове - (уст., вайск.) ротмістр.
Нават пан ротмістр, які працягнуў да чужога агменю азяблыя падчас доўгай пагоні рукі, ні на хвіліну нічога не западозрыў.
Рымар (польск. rymarz, ад ням. riemer) - (уст.) майстар, які займаецца вырабам раменнай вупражы.
У сучаснай польскай мове - рымар.
Цэхі шаўцоў, залатароў, мечнікаў, рымароў выходзілі кожны пад сваім штандартам.
Староста - (гіст.) у Вялікім княстве Літоўскім і феадальнай Польшчы - прыдворная асоба, якая ўзачальвала адміністрацыю павета або ваяводства.
Узяў у яе маленькую бутэлечку з бясколе?/p>