Тэма згубленых ілюзій у творах Анарэ дэ Бальзака
Курсовой проект - Литература
Другие курсовые по предмету Литература
±ер) адмысловыя, уласцівыя раманскай літаратуры наогул (у дадзеным выпадку варта прымаць французскую літаратуру). Гэта, як мы бачым, дае магчымасць і дапамагае вылучыць своеасаблівасць пэўных твораў сярод раўназначных дасягненняў сусветнай літаратуры. Вось, як прыклад, мы можам прывесці агульнасць поглядаў дадзеных мастакоў на пэўныя тэмы, якія датычацца Францыі і народа ў цэлым. Гэта вядома ж, лёгка растлумачыць тым, што пісьменнікі жылі амаль у адзін час і адчулі на сабе ўсё "любаты" жыцця ў постреволюционной Францыі (1789-1794), перажылі ломку грамадскага прылады. Гэта ж ломка была следствам таго, што буржуазія, зацвердзіўшыся як пануючы клас, "не пакінула ніякі іншы сувязі паміж людзьмі, акрамя голага цікавасці, акрамя бессардэчнага" гатоўкі "[7, 5]. Але ўсё ж, той факт, што кожны з пісьменнікаў зяўляецца выдатнай асобай і мастаком адбіўся як на манеры, так і на некаторых ідэях апісаных у іх творах.
Такім чынам, можна зрабіць выснову, што тыпалагічнае параўнанне "спрацоўвае" пры параўнанні творчасці пісьменнікаў з адной нацыянальнай літаратуры, так і з розных літаратур ў цэлым. Аднак, на нашу думку, тыпалагічнае параўнанне прадстаўнікоў адной літаратуры, ды і амаль з аднаго часу, надае нашаму даследаванню пэўнай пікантнасці і неардынарнасці. Бо вельмі лёгка параўнаць пісьменнікаў з розных краін, якія зяўляюцца буйнымі знаўцамі сваіх народаў - бо ў кожнага з іх ёсць свая 1, вышэй, выразная мэта. І зусім іншая справа ўзнікае пры параўнанні мона-нацыянальных пісьменнікаў - мэта і мэта можа быць адна, але спосабы дасягнення яе, гэта значыць, самарэалізацыя пісьменніка ў творы, розныя. Таму разыначкай дадзенага даследавання стане пошук, выбарка тых індывідуальнасцяў, якія ў цэлым ствараюць шэдэўр творчага мастацтва.
Так, мэтазгодна браць творчасць невялікай колькасці аўтараў, якіх добра параўноўваць па сіле іх мастацкага таленту, а калі дакладней - то пісьменнікаў, якія адыгралі ў нацыянальных літаратурах падобную і важкую ролю заснавальнікаў кірункаў, плыняў, жанраў і г.д. Напрыклад, у дадзенай працы супастаўленне творчасці Анарэ дэ Бальзака (1799-1850) і Гюстава Флобера (1821-1880) зяўляецца напивсинхронним. Гэты прыклад зяўляецца мэтазгодным, паколькі абодва мастакі згулялі ў развіцці сваёй нацыянальнай літаратуры падобную ролю. Іх дасягненні не абмяжоўваюцца толькі выразамі "Бальзакаўскі раман" ці "Боваризм", бясспрэчна сталі асновамі ў іх творчасці, але і распасціраюцца далей і даюць штуршок такім актуальным на той час тэмах, як тэма згубленых ілюзій або рэвалюцыі адпаведна. І менавіта дзякуючы тонкаму ўспрыняццю праблем свайго часу гэтыя геніі ўвасобілі ў сваіх творах нацыянальны характар свайго народа, яго погляды, перажыванні і ўласна яго ж існавання. Таму гэтыя мастакі і сталі заснавальнікамі новых тэм у нацыянальнай літаратуры і паказалі людзям на надзённыя праблемы і заганы, якія існуюць у грамадстве.
ГЛАВА 2. Тэма втраченних ілюзій у раманаў Анарэ дэ Бальзака "Страчаныя Ілюзія" і Гюстава Флобера "Выхаванне пачуццяў"
.1 Тэорыя ілюзій. Тэма ілюзій як вядучы канцэпт вышэйзгаданых раманаў
Агульнавядомым фактам застаецца тое, што тэма згубленых ілюзій займала ганаровае месца ў творчасці Анарэ дэ Бальзака [13, 18]. Не менш вядомым зяўляецца і тое, што ён даволі часта звяртаўся да яе. Але калі паглядзець на гэтую тэму крыху маштабней мы ўбачым, што не толькі ён выкарыстаў яе. Гюстаў Флобер гэтак жа любіў пісаць пра страчаныя ілюзіі.
Тэму згубленых ілюзій няўзброеным вокам можна прачытаць нават у назвах раманаў. Хоць тут аўтары пайшлі рознымі шляхамі. Адзін, адкрыта вынес гэтую тэму на разгляд чытача. Другі ж, зрабіў гэта завуалявана, спадзеючыся на ўспрыманне апошняга. Бо, на першы погляд, назва "Выхаванне пачуццяў" мала можа сказаць пра страты ілюзій. Але гэта пра тых людзей, "якія маюць вочы і не бачаць" ці проста не хочуць бачыць. Так, нават цудоўная дзяўчына, якая прыйшла на баль накідвае на свой твар вэлюм, каб ніхто не ўбачыў, але пэўныя рысы яе твару ўсё ж праступаюць. І назіральны юнак нарэшце заўважыць яе прыгажосць, хоць і старанна схаваную.
Так паступіў Флобер са сваім раманам: ён накінуў на яго притемнену вэлюм, і калі прыадчыніць яе, то можна ўбачыць усю яго схаваную сутнасць.
Але тады ўзнікае цалкам лагічнае пытанне: чаму гэтая тэма набыла такі размах?
Гэта зява, напэўна, можна растлумачыць тым, што страта ілюзіяў у той час, была ўласцівая не толькі пісьменнікам, але і звычайным людзям з народу. А мы з вамі ведаем, што душа пісьменніка ні за што так моцна баліць, як за пакуты народа. Таму тэму згубленых ілюзій не варта разглядаць толькі як праблему некалькіх асобных людзей. Гэта тэма, якая таксама высвятляе расчараванне ўсёй тагачаснай Францыі [3; 381]:
- падзенне ілюзій беднаты - смерць Дюссардье з крыкам "Vive la Rйpublique - Няхай жыве рэспубліка!"Адклікаецца ў галаве як перадсмяротны хрып цэлага народа, у якога вырвалі з рук меч - яго надзею;
- пэўныя, хоць і не такія значныя расчаравання багатай часткі насельніцтва і вяльможаў - смерць Дамбреза "Car il avait acclamй Napolйon, les Cosaques, Louis 18, 1830, les ouvriers, tous les rйgimes, chйrissant le Pouvoir dun tel amour, quil aurait payй pour se vendre - Ён вітаў любую ўладу, так пяшчотна кахаючы яе, што сам гатовы быў плаціць, толькі каб яго купілі ".
Аднак, разумеючы, што малюнкам крушэння ілюзій шмат не дабешся, Бальзак вырашыў капнуць глыбей і пашукаць той корань зла, згубна дзейнічаў на духоўную культуры ўсіх людзей без выключэння.