Беларускае мастацтва. Жывапic

Информация - Культура и искусство

Другие материалы по предмету Культура и искусство



працэс iшоСЮ павольна.

Прыкметы моцнага СЮздзеяння рэнесансных традыцый вiдавочны СЮ абразах "Лука i Сымон", "Павел i РЖаан","РЖакаСЮ i РЖуда", якiя складалi апостальскi чын iканастаса СымонаСЮская царквы СЮ Кажан-Гарадку. Яны адлюстроСЮваюць найбольш прагрэсiСЮную лiнiю СЮразвiццi тагачаснага эканапiсу. Архаiчнае плынь знайшла таксама шырокае распаСЮсюджанне СЮ 16 ст., вiдавочна у такiх творах, як "Нараджэнне Багародзiцы" з в. ЛяхаСЮцы Малырацкага раёна, "Параскева-Пятнiца" са Случчыны.

Для беларускага жывапiсу 16 ст. адметнай рысай было уздзеянне для эканапiсу прёмаСЮ на алтарныя абразы. Адбывалася спалучэнне заходнееСЮрапейскiх уплываСЮ з вiзантыйскастаражытнакiеСЮскай асновай.

Зараджэнне партрэтнага жанру у 14 - 15 стст. было прадыктавана усiм ходам развiцця беларускай культуры, фармiраваннем у царкоСЮнай iдэалогii iдэй свецкага мастацтва. Ужо СЮ фрэсках Спаса-Праабражэнскай царквы СЮ Полацку бачна партрэтныя рысы.

Сваеасаблiвай зявай партрэтнага жанру 16 - пач. 18 ст. зяСЮляецца сармацкi партрэт. Чалавек у такiх твроах паказваСЮся па вызначанай схеме - у парадлным аддзеннi, у акружэннi прадметаСЮ, што адлюстроСЮвалi не толькi мадэль, яе унутраны свет, характар, але i перадавала прынадлежнаiь да той цi iншай саслоСЮнай групы насельнiцтва, дазваляла даведацца аб палажэннi асобы СЮ грамадстве.

Да лiку найбольш выдатных помнiкаСЮ адносiцца партрэт Юрыя Радзiвiла. Мадэль у iм паказана СЮ поСЮны рост у акружэннi шматлiкiх дэталяСЮ. Дзякуючы iм, а таксама надпiсу, можна даведацца аб партрэтуемым, аб меiы паказанац асобы СЮ тагачасным грамадстве.

Акрамя Вiльнi, Нясвiжа, Супрасля, буйным цэнтрам партрэтнага жывапiсу 16 ст. зяСЮляСЮся Слуцк. Тут пры двары князёСЮ АлелькавiчаСЮ працавала некалькi майстроСЮ. Магчыма аднаму з iх належыць партрэт Кацярыны Слуцкай. Разам з тыповымi рысамi, улаiiвымi сармацкiм выявам, у рабоце прысутнiчаюць пэСЮныя элементы рэнесансу i маньярызму.

У гэты час на Беларусi працуе шмат iншаземных майстроСЮ, сюды прывозяцца творы з розных еСЮрапейскiх краiн. Разам гэта стварае спрыяльную глебу для росквiту партрэтнага жанру, для фармiравання яго нацыянальных рыс.

БЕЛАРУСКАЯ ГРАФРЖКА 14 - 16 СТАГОДДЗЯРО

Шляхi развiцця графiкi СЮ 14 - 16 стст. адкрэслены багатымi традыцыямi папярэднiх гадоСЮ, зменамi СЮ грамадска-палiтычным жыццi дзяржавы, суiснаваннем двух рэлiгiй - каталiцызму i праваслаСЮя. Эвалюцыя гэтага вiду мастацтва звязана з гiсторыяй рукапiснай i друкаванай кнiгi. У мiнiяцюрах, гравюрах старадрукаСЮ знайшлi адлюстраванне новыя стылiстычныя плынi, якiя не толькi iшлi за межу краiны, але i фармiравалiся на мяiовай глебе. У разглядаемый перыяд найбольш пашыранай была кнiжная мiнiяцюра.

Мiнiяцюры 14-16 стст. маюць шмат агульнага з мастацтвам рукапiснай кнiгi старажытнабеларускiх княстваСЮ. Адхiныя першаСЮзоры, кананiчныя патрабаваннi царквы прымуiалi аСЮтараСЮ iii СЮслед за вiзантыйскiмi i балканскiмi традыцыямi.

Рукапiсы 14-16 стст. упрыгожвалiся выявамi людзей, жывёл, фантастычных iстот. Найбольш выдатным узорам можа быць Мiiшскае евангелле. На думку мастацтвазнаСЮцаСЮ i гiсторыкаСЮ, яно было створана СЮ Мiнску СЮ 14 ст., адкуль трапiла СЮ Мiiж.

Развiццё мiнiяцюры СЮ 14 - 16 стст. было iмклiвым. Стылiстычная накiраванаiь выяСЮ мянялася адносна хутка. Так даследчыкi рукапiсаСЮ адзначаюць, што СЮжо з 14 ст. пачынаецца адыход ад пануючых вiзантыйскiх традыцый, значнае СЮзмацненне рэалiстычных рыс. Асаблiва паказальнымi СЮ гэтым плане зяСЮляюцца "ЛаСЮрышаСЮская евангелле" i "РадзiвiлаСЮскi летапiс", "Служэбнiк".

Зявай, якая мела для беларускай культуры выключныя па значнаii вынiкi, можна лiчыць пачатак кнiгадрукавання. Рукапiсная кнiга не магла задаволiць патрэб тагачаснага грамадства. Яе магчымаii былi абмежаваны i даволi вялiкiм часам выканання, няздольнаiю хутка адрэагаваць на пэСЮныя падзеi, iснаваннем твора толькi адзiным экземпляры. Кнiгадрукаванне адкрыла шырокi шлях для кнiжнай iлюстрацыi, станкавой гравюры.

Развiццё беларускай графiкi з другой паловы 16 ст. было вельмi iмклiвым. У дракарнi МамонiчаСЮ выдаюцца "Трыбунал", "Статут ВКЛ" - юрыдычна заканадаСЮчыя кнiгi з адпаведным стрыманым мастацкiм вырашэннем, распачынаецца стварэнне станковых твораСЮ - партрэтаСЮ, карт, гарадскiх вiдарысаСЮ. Канец 16 ст. адзнаменаваны першымi медзярытамi, што было не толькi прыкметай часу адзнакай сувязей з заходнееСЮрапейскiмi графiчнымi школамi, але i значным крокам наперад у засваеннi распаСЮсюджаннi новых вiдаСЮ i тэхнiк гравюры.

НАЙБОЛЬШ ЗНАКАМРЖТЫЯ ПРАДСТАРОНРЖКРЖ СУЧАСНАГА МАСТАЦТВА БЕЛАРУСРЖ

Алейнiк Дзмiтрый РЖванавiч.Нар. 11.05.1929, г. Беразiно.СкончыСЮ Мiнскае мастацкае вучылiшча (1954), Беларускi дзяржаСЮны тэатральна-мастацкi iнстытут (1960). ВучыСЮся СЮ Волкава, У. Сухаверхава, В. Цвiркi.Удзельнiчае СЮ выставах з 1961.Творы экспанавалiся СЮ Беларусi, Расii, Казахстане, Фiнляндыi, Польшчы, Малдове, Германii, Лiтве, на Украiне, у Чэхаславакii, Алжыры, Тунiсе.Зберагаюцца СЮ Нацыянальным мастацкiм музеi Рэспублiкi Беларусь, грамадскiх i прыватных зборах Беларусi.Працуе СЮ галiне станковага i манументальнага жывапiсу.Заслужаны дзеяч мастацтваСЮ БССР (1981).АльшэСЮскСЮ Дзмiтрый Уладзiмiравiч.Нар. 21.09.1953, в. Угольшчына Бялынiцкага раёна. СкончыСЮ Беларускi дзяржаСЮны тэатральна-мастацкi iнстытут (1980), творчыя майстэрнi Акадэмii мастацтваСЮ СССР (1984).Удзельнiчае СЮ выставах з 1980.Творы экспанавалiся СЮ Беларусi, Расii, Югаслав