Беларускае мастацтва. Жывапic
Информация - Культура и искусство
Другие материалы по предмету Культура и искусство
Вµрскiя, Валынскiя, ПераяслаСЮскiя землi, Смаленскае княства, а таксама тэрыторыi СЮ басейнах Днястра, ПаСЮднёвага Буга, ПаСЮднёправага ПадняпроСЮя. У вынiку ваенных дзеянняСЮ з МаскоСЮскiм княствам у 1368 - 1372 гадах да княства былi далучаны значныя раёны на ПаСЮночным РОсходзе да Мжайска i Каломны.
У 1377 годзе на княжацкi прастол узыходзiць сын Альгерда Ягайла. З гэтага часу пачынаецца складаны перыяд барацьбы за СЮладу СЮ княстве памiж братам Адьгерда Кейстутам, яго сынам ВiтаСЮтам i Ягайлам. Але яна вымушана была спынiцца СЮ сувязi з узмацненнем агрэсii ТэСЮтонскага ордэна. Такая ж небяспека пагрыжала i Польскаму каралеСЮству. Таму СЮ 1385 годзе СЮ замку Крэва быСЮ заключаны саюз (унiя), па якому Ягайла абвяшчаСЮся польскiм каралём i атрымлiваСЮ новае iмя РОладыслаСЮ 1. Ён быСЮ павiне пасля шлюбу з польскай каралевай Ядвiгай далучыць да Польшчы Вялiкае княства ЛiтоСЮскае i СЮвеii СЮ iм каталiцкую рэлiгiю. Гэта паслужыла пачаткам вострай унутрыдзяржаСЮнай барацьбы, якую СЮзначалiСЮ гродзенскi князь ВiтаСЮт (брат Ягайлы). Ягайла i польскiя магнаты вымушаны былi змянiць умовы КрэСЮскай унii. Па заключанаму у Востраве 5 жнiСЮня 1392 года пагадненне, за Вялiкiм княствам ЛiтоСЮскiм захоСЮвалася самастойнаiь, а вялiкiм князем быСЮ абвешчаны ВiтаСЮт.
З гэтага часу правы карэннага насельнiцтва праваслаСЮнага веравызнання пачынаюць паступова абмяжоСЮвацца, а роля беларускай культуры, раней афiцыйнай у дзяржаве, памяншацца.Разам з тым узнiкненне Рэчы Паспалiтай садзейнiчала пашырэнню разнастайных сувязей з краiнамi Заходняй ЕСЮропы.
Беларускае мастацтва 14 - 16 стагоддзяСЮ нясе на сабе адбiтак праблем i супярэчнаiей грамадска-палiтычнага жыцця дзяржавы. Яго развiццё было бурным i iмклiвым. У гэты час назiраецца актыСЮнае засваенне традыцый рэнесанснай культуры, якая СЮзбагачаецца нацыянальнымi рысамi. Не малую ролю адыграла таксама i багатая мастацкая спадчына старажытнабеларускiх княстваСЮ, уздзеянне якой было вельмi значным. Пашырэнне СЮзаiмасувязей з заходнееСЮрапейскiмi краiнамi, перш за СЮсё СЮ релiгiйных межах, спрыяла распаСЮсюджванню раманскага, гатычнагу стыляСЮ. РЖх актыСЮнае СЮваходжанне СЮ мастацкаю практыку абумовiлi i асабiстыя, унутрыдзяржаСЮныя прычыны. Засваенне новых мастацкiх стыляСЮ адбывалася СЮ розных вiдах культуры няроСЮна.
Культурнае жыццё на Беларусi СЮ 14 -- 16 стагоддзях было акрэслена гуманiстычнай асветнiцкай дзейнаiю выдатных прадстаСЮнiкоСЮ лiтаратуры - Ф. Скарыны, М. ГусоСЮскага.
ЖЫВАПРЖС БЕЛАРУСРЖ 1416 СТАГОДДЗЯРО
У 1416 стагоддзяСЮ адбываецца iмклiвае развiццё выяСЮленчага мастацтва жывапiсу, графiкi, скульптуры. РЖх вызначае шэраг СЮзаемазвязаных стыляСЮ - готыка, рэнесанс, маньерызм. На характар выяСЮленчага мастацтва аказалi таксама значнае СЮздзеянне багатыя традыцыi вiзантыйскай i старажытнарускай культуры.
Мастацву Беларусi 14 - 16 стагоддзяСЮ улаiiва цiкаваiь да паказу багатага унутранага свету асобы, яе маральнага аблiчча. У жывапiсе 14 - 16 стагоддзяСЮ назiраецца iмкненне да экспрэсii, дынамiкi, паказу драматычных сiтуацый. Менавiта СЮ 14 - 16 стагоддзях пачынаецца фармiраванне свецкiх форм мастацтва, якiя да гэтуль не набылi адпаведных жанравых адрозневанняСЮ. Асаблiва iнтэнсiСЮна СЮ адзначаный перыяд развiваецца партрэт. Акрамя яго мастакi звярталiся да манументальных выяСЮ, пiсалi абразы.
Аб манументальным жывапiсе 14 - 16 стагоддзяСЮ больш вядома з лiтаратурных i архiСЮных крынiц. РЖх данныя сведчаць , што фрэскавымi роспiсамi былi СЮпрыгожаны княжацкiя палацы СЮ Вiцебску, Троках, Крэве, Гродне, Вiцебску, Полацку, цэрквы,каiёлы. Гэты жывапiс не захаваСЮся да нашага часу.
Самым значным помнiкам манументальнага жывапiсу 15 стагоддзя, удзел у стварэннi якога прымалi беларускiя мастакi, зяСЮляюцца роспiсы каплiцы св. Тройцы СЮ Люблiнскiм замку. Плоскаii iен асноСЮнага абёму храма, яго апсiда, скляпеннi пакрываюць сюжэтныя кампазiцыi, арнаментальныя выявы. Па сваiх мастацкiх, стылiстычных якаiях, зменах у размяшчэннi асобных iен яны нагадваюць больш раннi жывапiс, напрыклад, храмаСЮ Бельчыцкага Барысаглебскагаманастыра СЮ Полацку, фрэскавыя цыклы наСЮгародскай царквы Фёдара Страцiлата. Гэта асаблiваiь, а таксама надпiс у самой каплiцы даюць падставы iвярджаць, што яе фрэскаве СЮбранне было выкана беларускiмi жывапiiамi, якiмi кiраваСЮ майстр Андрэй.У 14 - 16 стагоддзях разам зманументальным iнтэнсiСЮна развiваецца станковы жывпiс. Аб найбольш раннiх творах вядома з лiтаратурных крынiц, у якiх згадваюцца асобныя абоазы i партрэтныя выявы, даецца iх апiсанне. Беларускi iканапiс разглядаемага перыяду вызначаецца моцным уздзеяннем вiзантыйскiх i старажытна рускiх традыцый. Але яны не столькi захоСЮваюцца, колькi развiваюцца i удасканальваюцца мяiовв\ымi майстрамi, якiя выпрацоСЮваюць самастойныя правiлы i схемы выяСЮлення святых, евангельскiх сюжэтаСЮ, вышукваюць найбольш дасканалыя тэхнiчныя прыёмы.
Для беларускiх абразоСЮ 14 - 16 стагоддзяСЮ адметным зяСЮляецца шырокае выкарыстанне дэкаратыСЮна-пластычных сродкаСЮ - разьбы i лепкi па ляСЮкасу, расфарбоСЮкi фону, разнастайных накладных элементаСЮ, пакрыцця жывапiснай паверхнi ахоСЮным лакам з яечнага бялку або смалы.
З 16 ст. у беларускiм iканапiсе назiраюцца пэСЮныя зрухi, звязаныя з удзеяннем Адраджэння i маньерызму. На змену вытанчаннаii i СЮмоСЮнаii вобразаСЮ прыходзiць канкрэтнаiь, вызначаная жыццёвая пераканаСЮчаiь. МастакоСЮ пачынаюць хваляваць магчымаiь увасаблення разнастайных чалавечых пачуццяСЮ, каларытных дэталяСЮ рэальнага жыцця. Гэты