Роля беларускага народа ў перамозе над фашызмам
Информация - История
Другие материалы по предмету История
РЕФЕРАТ
на тэму:
Роля беларускага народа ў перамозе над фашызмам
Уводзіны
Разгром фашысцкай Германіі, а затым мілітарысцкай Японіі ў вайне 1939-1945 гг. мае сусветна-гістарычнае значэнне. Вялікая перамога над дзяржавамі агрэсіўнага блока была атрымана ў імя міру і жыцця на Зямлі. Яна аказала велізарнае ўздзеянне на ўвесь ход сусветнага развіцця ўжо тым, што абектыўна зявілася гістарычным прысудам фашызму і мілітарызму, пераканаўчым пацвярджэннем важнасці абяднання самых розных палітычных, сацыяльных, ідэалагічных сіл супраць ваеннай пагрозы, усякага роду рэваншызму, фашызму і неафашызму.
Другая сусветная вайна, якая працягвалася шэсць гадоў, скончылася. Гэта было самае вялікае ваеннае сутыкненне за ўсю гісторыю чалавецтва. У вайну была ўцягнута 61 дзяржава з насельніцтвам 1,6 млрд чалавек. У радах узброеных сіл знаходзілася 110 млн чалавек. Ваенныя падзеі разгарнуліся на тэрыторыі 40 краін Еўропы, Азіі, Афрыкі, на марскіх прасторах Атлантычнага, Ціхага, Індыйскага і Паўночнага Ледавітага акіянаў. У гэтай крывавай бойні загінула больш за 50 млн чалавек. Найбольшы ўрон панёс Савецкі Саюз, які страціў звыш 27 млн чалавек. [4, с. 194].
На ратных палях Еўропы палягло звыш 1 млн савецкіх воінаў. Пры вызваленні Польшчы загінула 600 тыс. салдат і афіцэраў Чырвонай Арміі, Чэхаславакіі - 140 тыс., Венгрыі - 140 тыс., Румыніі - 69 тыс., Аўстрыі - 26 тыс., Югаславіі - 8 тыс., Нарвегіі - больш за 2 тыс., Фінляндыі - каля 2 тыс., Кітая - 8 тыс., Карэі - 1,5 тыс. Больш за 100 тыс. савецкіх воінаў загінула на зямлі Германіі. [4, с. 194].
Савецкі Саюз вынес на сабе асноўны цяжар вайны і адыграў рашаючую ролю ў разгроме германскага нацызму і японскага мілітарызму. Галоўным фронтам Другой сусветнай вайны быў савецка-германскі, у складзе якога дзейнічала ад 190 да 270 дывізій краін гітлераўскага блока. Англа-амерыканскімі войскам процістаялі ў Паўночнай Афрыцы 8-20, у Італіі - 9-26, у Заходняй Еўропе - 56-75 дывізій. Савецкія войскі разграмілі і ўзялі ў палон 607 дывізій краін гітлераўскага блока, саюзнікі - 176. [4, с. 194].
Пераадольваючы вялікія цяжкасці, прамысловасць Савецкага Саюза значна перавысіла германскую як па колькасці, так і па якасці выпускаемай ваеннай тэхнікі. З 1 ліпеня 1941 г. па 1 верасня 1945 г. у СССР было выпушчана 112,1 тыс. баявых самалётаў, каля 102,6 тыс. танкаў і самаходных установак, 834 тыс. гармат і мінамётаў. [4, с. 195].
На савецка-германскім фронце былі разгромлены галоўныя сілы Германіі. Яе страты склалі забітымі, параненымі і палоннымі 10 млн чалавек, ці 73% ад агульнай колькасці загінуўшых германскай арміі. Савецкімі войскамі было вызвалена 11 еўрапейскіх краін, плошчай больш за 1 млн кв. км з насельніцтвам 113 млн чалавек. [4, с. 195].
Велізарнымі былі матэрыяльныя страты, якія перавысілі 316 млрд долараў. З іх на долю СССР прыйшлося каля 41%. Вялікую цану заплаціў савецкі народ за перамогу: за 1941-1945 гг. былі поўнасцю ці часткова разрабаваны амаль 32 000 прамысловых прадпрыемстваў, 98 000 калгасаў, 1876 саўгасаў, 2898 МТС, прадпрыемстваў сувязі, 39 000 бальніц, паліклінік і амбулаторый, 82 000 школ, 1520 сярэдніх навучальных устаноў, 334 ВНУ. Германскія захопнікі знішчылі 1710 гарадоў і пасёлкаў, звыш 70 000 вёсак, пазбавілі жылля 25 млн чалавек Савецкага Саюза. [4, с. 195].
Разам з усімі народамі Савецкага Саюза з гонарам выканаў свой абавязак перад Радзімай і чалавецтвам беларускі народ. Вогненны смерч вайны адгукнуўся на лёсах мільёнаў яе жыхароў, якіх ваенная віхура сарвала з родных месц і раскідала па пажарышчах вайны. Звыш мільёна чалавек было мабілізавана ў дзеючую армію, сотні тысяч людзей працавалі ў савецкім тыле. І дзе б выхадцы з Беларусі ні знаходзіліся - у франтавым акопе, за штурвалам самалёта ці рыгачамі танка або каля станка, - усюды яны праяўлялі вытрымку, адвагу, працавітасць. На алтар Вялікай Перамогі Беларусь прынесла мільёны жыццяў сваіх грамадзян. Ні адной сямі не абышла вайна, таму нашы людзі добра ведаюць цану заваяванага міру.
1. Героі Вялікай Айчыннай вайны
На фронт нярэдка накіроўваліся цэлымі семямі. З сямі Сцяпана Пляца, жыхара вёскі Азярцы Талачынскага раёна, супраць захопнікаў змагаліся чатыры сыны - Дзмітрый, Леанід, Міхаіл і Іван і дзве нявесткі - Раіса і Руфіма. Усе яны служылі ў авіяцыі. За перыяд вайны зрабілі 2640 баявых вылетаў, былі ўзнагароджаны 50 ордэнамі і медалямі, а Руфіма і Раіса сталі Героямі Савецкага Саюза. [2, с. 315]. Астатнія члены гэтай сямі прымалі ўдзел у партызанскім руху.
Жыхарка гарпасёлка Бялынічы Тадора Храбрая адправіла на фронт шасцярых сваіх сыноў. Столькі ж сыноў паслаў у Чырвоную Армію і быхаўскі калгаснік Акім Красоўскі. Двое з іх загінулі смерцю мужных пад Масквой, а старэйшы Сцяпан, які лятаў на штурмавіку, стаў маршалам авіяцыі. Анастасія Фамінічна Купрыянава з горада Жодзіна на фронт паслала пяць сваіх сыноў, адзін з іх - малодшы Пётр праславіўся, пры ліквідацыі акружанай групоўкі ворага на тэрыторыі Латвіі, паўтарыўшы подзвіг А. Матросава. У Жодзіна ўстаноўлены помнік маці-патрыётцы і 5 яе загінуўшым сынам, у хаце, дзе яна жыла, створаны музей.
У бітве пад Масквой праславіўся конны корпус, якім камандаваў ураджэнец Бешанковіцкага раёна Л.М. Даватар. Мужныя коннікі пад яго кіраўніцтвам пранікалі ў глыбокі тыл і нечакана зяўляліся там, дзе іх вораг не чакаў. Яны грамілі штабы і гарнізоны праціўніка, падрывалі масты, разбуралі лініі сувязі, спрыялі вызваленню многіх населеных пунктаў Падмаскоўя. Адваж