Объяснение сокращений

Вид материалаДокументы
Подобный материал:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   70

Devotio, 1) преданность, честь, devotio, quae romano debetur imperio (1. 6 C. Th. 12, 13), Principibus offerre devotionem (l. un. C. 12, 49); (1. un. C. 9, 36); (1. 4 C. Th. 15, 5); dies feriati et devotionum (1. 38 § 1 C. Th. 13, 5); publicam devot. vindicare (rubr. C. 3, 27).- 2) уплата податей, также самая подать (1. 7. 9 С. 10, 16. 1. 19 С. Th. 13,1).- 3) признание обязательства (1. 5 С. 8, 40). - 4) dev. tua, титул высших сановников (1. 1 С, Th. 7, 20.1. 2 pr. C. Th. 7, 22).

Devotus (adi.); devote (adv.). преданный, gentes devotae (l. 8 C. 4, 61); devotissimi milites (1. 6 C. 12, 38. l. 7 C. 12, 41); devote ac strenue militari (1. 10 C. Th. 6, 24).

Devovere, посвящать, обещаться, se devov. secundis nuptiis (1. 10 C. 5, 9), sacramentis (1. 14 pr. C. Th. 6, 35).

Dextans, десять унций (1. 47 § 2. 1. 50 § 2 D. 28, 5).

Dextra, правая рука, imbecillitate dextrae validius sinistra uti (1. 12 § 3 D. 21, 1); dextra et sinistra - adire (1. 11 § 1 D. 8, 4).

Diacatochia (diacatnci) - possessio fundi patrimonialis perpetuo ac privato iure (1. 1 C. 11, 58); diacotochus = possessor fundi patrim. perpetuo ac privato iure (1. 1 C. Th. 10, 16).

Diaconicum, ризница (1. 3 C. 1, 5).

Diaconissa, см.

Diaconus, диакон; diaconissa, диаконица (1. 9. 20. 54 C. 1, 3).

Diacopus, брешь, пролом в плотине, для впущения воды (1. 10 D. 47, 11).

Diadota, раздатчик (1. 28 pr. С. Th. 7, 4).

Diaeta, 1) комната (1. 1 § 27 D. 29, 5. 1. 32 D. 39, 5).- 2) дом в саду (1. 13 § 8 D. 7, 1. 1. 43 § 1 D. 30).

Diaetarius, 1) смотритель за комнатами (1. 12 § 42 D. 33, 7).- 2) каютный служитель (1. 1 § 3 D. 4, 9).

Dialecticus, диалектик (1. 88 pr. D. 35, 2).

Dialis, Юпитеров, flamines Diales (см. flamen).

Diametrum = detrimentum (1. 38 pr. C. Th. 13, 5. 1. 5. C. Th. 13, 9).

Diaria, дневная порция пищи (1. 21 D. 34, 1).

Diastolea, контролер (1. 4 C. 10, 69).

Diatretarius, токарь (1. 1 C. 10, 64).

Diatretus, прорезной, токарный, calix diatr. (1. 27 § 29 D. 9, 2).

Dicare, посвящать, rem religioni dic. (1. 5 § 8 D. 24, 1); dicatus = devotus: domestici dicatissimi (1. 6 § 3 C. 2, 8).

Dicatio, 1) хваление = praedicatio (1. 2 C. Th. 9, 34).- 2) почетный титул (1. 1.21 C. Th. 11, 30).

Dicеrе, говорить, вообще а) высказывать, in Senatu sententiam dicere (1. 12 § 1 D. 1, 9. 1, 1 § 3 D. 1, 13. 1. 2 § 1 D. 50, 2); convicium dic. (1. 15 § 11 D. 47, 10); convicti dictio (1. 11 § 7 eod.); dic. testimonium, засвидетельствовать (1. 1 § 1. 1. 3 § 5. 1. 4. 5. 8. 16. 18. 21. § 1.1. 25 D. 22, 5); dictum, слово, приказ, dicto audiens (1. 19 pr. D. 21, 1. 1. 20 D. 44, 7); b) утверждать, tractari potest - et recle dicetur (1. 3 D. 14, 5); quaerebatur - dixi, dicendum est (1. 19 pr. D. 2, 1.1. 2 D. 36, 1); quaeris - dico (1. 28 D. 23, 4); vulgo dicitur (1. 4 D. 14, 6); solemus dicere; dici solet (1. 7 § 5.1. 10 § 2 D. 2, 14. 1. 32 D. 8, 3); potest dici (1. 9 D. 2, 1.1. 6 § 1. 1. 22 D. 3, 5); (1. 2 D. 2, 7. 1. 14 D. 2, 11. 1. 2 § 23 D. 47, 8); c) утверждать перед судом, жаловаться (1. 1 § 2. 5. 10 D. 1, 12. 1. 3 § 6 D. 4, 4. 1. 7 pr. D. 5, 3. 1. 41 D. 10, 2); dicere et probare (1. 25 D. 3, 3. 1. 67 D. 5, 1); se liberum dicere; se ex libertinitate ingenuum dic. = asserere s. 1 (1. 7 § 2 D. 5, 3. 1. 14 D. 22, 3); inoff ciosum, falsum, irritum, ruptum dicere testamentum; falsos codicillos esse dic. (1. 3. 6 pr. 1. 8 § 12. 14 D. 5, 2. 1. 5 § 1. 6 - 9. 1. 7. 15. D. 34, 9. 1. 6 § 1. 1. 19 pr. D. 38, 2); dic. de inofficioso, falso testamento (1. 9 § 2 D. 4, 3. 1. 10 § 5 D. 37, 4. 1, 18 D. 48, 2); d) приводить, dic. certam саusат appellandi (1. 3 § 3 D. 49, 1), causam possessionis (1. 13 pr. D. 5, 3); e) xoдатайствовать вместо кого, защищать = defendere s. c. напр. in foro causas dicere (1. 1. D. 1, 2); ех vinculis causam dic. (1. 25 § 1 D. 29, 5); dictio causae, защита дела (1. 1. C. 8, 5); f) судить, постановлять, ius dicere (1. 2 § 23. 28 D. 1, 2. 1. 1. 10. 14. 18. 20 D. 2, 1.1. 1 § 2 D. 2, 2. tit. D. 2, 3); sententiam dic. (1. 1 § 1 D. 2. 12. 1. 32 § 1. 4. 7. seq. D. 4, 8.1. 55. 57 D. 42, 1. 1. 9 § 11 D. 48, 19. 1. 1 § 7 D. 49, 4); vindicias dic. secundum aliquem, sec. libertatem (1. 2 § 24 D. 1, 2): mulctam dic. (1. 6 § 9 D. 1, 18. 1. 32 § 12 D. 4, 8.1. 2 D. 49, 3. 1. 131 § 1 D. 50, 16); mulctae dicendae ius (1. 2 § 8 D. 5, 1); poenam dic. sententia (1. 15 C. 9, 47); g) в договоре или в завещании что-нб. постановлять, lеgem dic. (1. 5 D. 18, 3. 1. 126 D. 50, 16); testamento legem dic. (1. 14 D. 28, 1. 1. 114 § 14 D. 30); (1. 22 pr. D. 32); n lege dicere (1. 6 § 1.1. 40 pr. § 1 D. 18, D; (1. 6 § 3 D. 8, 4); (1. 27 D. 19, 1. cf. 1. 40 § 5 D. 18, 1); dic. conditionem (1. 6 § 2 eod.), modum (1. 2 pr. D. 19, 1); (1. 13 § 2 D. 8, 3. cf. 1. 22 D. 12, 1); h) обещать, сказать, особ. а) при продаже - известные качества проданной вещи (1. 1 § 1 D. 21, 1.1. 19 § 2 eod. cf. 1. 14 § 9. 1. 18 § 1. 2.1. 19. 38 § 10. 1. 47 pr. 1. 52 eod. 1. 37 D. 4, 3); b) при приданом, dos aut datur aut dicitur, aut promittitur (Ulp. VI, 1.1. 4 C. Th 3, 13); i) определять, называть: ех eo, inde dici (1. 31. 49. 59 D. 50, 16); dici abusive, proprie, improprie (l. 15. 67 pr. 71 pr. 106. 130. 191 eod.); k) понимать, употреблять, duobus, tribus, modis dici (1. 18. 188. pr. eod.).

Dichoneutum aes, медь, дважды литая, перелитая с примесью (1. 1 С. Th. 11. 21).

Dicis gratia s. causa, для формы, для виду: pretium dicis causa = pretium fictum; saepe ad hoc commodantur pecuniae, ut dicis gratia numerationis loco intercedant (1. 4 D. 13, 6.1. 1 § 34 D. 29, 5); (Gai. I. 141. II. 103. 104. 252).

Dictare, 1) диктовать: sive ipse scripsit, sive scribendum dictaverit (1. 9 § 1 D. 28, 5), (1. 1 § 8. 1. 15 § 1. 3 D. 48, 10); (1. 15 pr. eod.); dictatio, диктование (1. 40 pr. D 29, 1); dictator libelli, составитель искового прошения (1. 39 § 1 С. 7, 62). - 2) постановлять, определять: aequitas, iuris disciplina dictat (1. 32 pr. D. 15, 1. 1. 8 C. 4, 6); ipsis rebus dictantibus (1. 2 § 11 D. 1, 2); ius dict. contra aliq., приговорить кого (1. 5 C. 7, 6); dict. (alicui) аctioпem s. iudicium, предъявлять иск против кого (1. 3 § 1 D. 4. 4. 1. 33 § 9 D. 4, 8. 1. 22 § 4 D. 9, 4.1. 7 D. 42, 6. 1. 1 § 4 D. 43, 3. 1. 13 § 1 D. 46, 7.1. 1 § 1. D. 2, 13).

Dictatio см. dictare s. 1.

Dictator, 1) диктатор, в Риме, избирающийся на время в чрезвычайных случаях (1. 2 § 18. 19 D. 1, 2. 1. 1. pr. D. 1, 11). - 2) в городах высшее должностное лицо (1. 1 С. Th. 12, 12). - 3) dictator libelli (см. dictare s. 1).

Dictio см. dicere s. a и s. e., dotis dictio см: s. h.

Diensis, житель города Dion или Dium (Дий) в Македонии (1. 8 § 8 D. 50, 15).

Dies, 1) день, а) 12 часов дня, от восхода солнца до его заката (1. 2 § 1 1). 50, 16): hora sexta diei, полдень противоп. hora sexta noctis, полночь (1. 7 D. 41, 3), или mane, albescente caelo (1. 25 § 1 D. 28, 2. 1. 2 D. 33, 1); b) сутки, 24 часа, а) от полуночи до полуночи (1. 8 D. 2, 12); b) когда часы и начало времени не брались во внимание, annus qui ex continuis diebus CCCLXV constat (1. 4 § 5 D. 40, 7. cf. 1. 51 § 2 D. 9, 2); dies utiles (1. 2 pr. § 1 D. 38. 15. cf. utilis); prior. posterior dies (bissexti); extremus dies mensis (1. 98 D. 50, 16); tertio quoque die (1. 1 pr. D. 43, 28); alternis diebus (см. alternus); (1, 8 § 3 D. 2, 15); et diem et horam denunciatione complecti (1. 5 § 1 D. 43, 24); adiecto die et consule (см consul); (Gai IV. 15. 29. III. 790.- 2) момент а) cpoк, как ограничение действия юридического акта. Такое ограничение может касаться или начала (ех die), или конца действия акта (ad diem) (l. 44 § 1 D. 44, 7); dies certus s. certa, dies incertus s. incerta (1. 16 § 1 D. 12, 6. 1. 30 § 4 D. 30. 1. 1 D. 35, 1.1. 21 pr. D. 36, 2.1. 13 § 3 D. 38, 4. 1. 70 D. 46, 3); (1.77 D. 50, 17); (1. 41 § 1 D. 45, 1); (1. 10 D. 12, 6); ex die, in diem accipere, dare (1. 9 § 17 seq. D. 28, 5); (1. 14 eod.); posse usumfr. ex die legari, et in diem constat (1. 1 § 3 D. 7, 3); dies cedit, venit, pendet (см.); b) срок для совершения известного действия: dies (sc. bon. poss. agnoscendae) alicui non procedit (1. 9 D. 37, 1); diem (compromissi) proferre; si dies exitura est (1. 16 § 1. 1. 27 pr. 1. 33 D. 4, 8); dies actionis exit (1. 4 pr. D. 2, 7. 1. 3 D. 2, 12. 1. 1 § 1. 1. 21 pr. D. 4, 6. 1. 49 pr. D. 36. 1): dies iudicii, судебный срок (1. 2§ 3 D. 2, 11); in s. ad diem addicere (см addicere s. 2); c) cpoк уплаты, dies solvendae pecuniae, usurarum, operarum (см. cedere s. 7. b); (1. 8 § 3 D. 13,7); nisi sua quaque die usarae exsolverentur (1. 12 D. 22, 1); (1.1 § 2 D. 2, 13); d) день смерти, diem suum s. ultimum obire; diem fungi, умереть (см. obire s. 2 и fungi s. 5).

Diffamare, обесславливать (1. 5 C. 7, 14).

Differentia, различие (1. 2 § 1 D. 9, 4. 1. 8 D. 13, 4. 1. 58 pr. D. 50, 16. Gai. II. 284).

Differre, 1) различаться, nihilum diff. ab aliquo (1. 55 D. 9, 2). - 2) откладывать, отсрочить, diff. controversiam, iudicium, quaestionem, causam in tempus pubertatis (1. 7 § 1 D. 37, 9. 1. 1 pr. § 10. 11. 1. 3 § 1. 2. D. 37. 10); ditatio, a) отсрочка, ditationem pati (1. 24 § 2 D. 24, 3), capere (1. 73 pr. D. 45, 1); quod dilationem nec modicam exspectare possit (1. 7 pr. D. 26, 7); b) откладывание срока (1. 7 10. D. 2.12. 1. 45 pr. D. 5, 1. 1. 28 § 1 D. 49, 1); dilatorius, oтлагательный. exceptiones dilat., возражения, которые останавливают действие иска на известное время, противоп. except peremtoriae (1. 9 J. 4, 13. 1.3 D. 44, 1).- 3) хранить, беречь (1.12 D. 48, 1).

Difficilis (adi.), difficile, difficiliter, difjiculter (adv.), трудный, difficiliorem facere navigationem, stationem (1. 1 § 15 D. 43, 12); esse in difficili (1. 29 § 15 D. 28, 2.1. 4 § 1 D. 28, 5); difficile esse, ut etc. (1. 9 pr. D. 2, 14. 1. 38 § 4 D. 21, 1); difficilius dari actionem (1. 1 pr. D. 20, 1); (1. 24 D. 29, 1); (Gai. III. 219).

Difficultas, трудность, difficultatem habere, facere (1. 63 § 7 D. 36, 1. 1. 6 D. 44, 2).

Diffidentia, недоверие (1. 2 J. 1, 1. 1. 1 C. 7, 49).

Diffindere diem, oтложить решение дела (1. 2 § 3 D. 2, 11).

Diffiteri, отрицать (1. 1 С. 5, 73).

Diffluere, разливаться (1.1 § 9 D. 43, 22).

Diffugere, 1) убегать (1. 15 С. Th. 8, 4).- 2) удаляться от, избегать, diffug. curiam (1. 108 С. Th. 12, 1).

Diffundere, разливать, diff. vinum (1. 60 § 2 D. 32.1. 6. .15. 16 pr. D. 33, 6); diffundi, разливаться, распространяться - aqua diffusa (1.1 § 15 D. 43, 12); servitus ita diffusa, ut omnes glebae serviant (1. 13 § 1 D. 8, 3); (1. 31 § 4 D. 27. 1); negotia diffusa (1. 24 pr. D. 26, 7); (1. 11 C. 5, 62).

Digerere, 1) распределять, приводить в порядок, libri digesti (1. 2 § 44 D. 1, 2); Digerta s. Pandectae - это сборник извлечений, сделанных из сочинений 39 юристов (рrоеm. J. § 4. 1. 2 § 1 seq. С. 1, 17). - 2) приводить: superius digestae dignitates (1. 12 С. 10, 47); изложить, определить (1. 4 C. Th. 11, 22. 1. 14 C. Th. 12, 6).

Digeries, пищеварение (1. 4 § 2 С. Th. 14, 4).

Digitus, палец (1. 10 D. 21, 1. 1. 6 С. 12, 1. Gai. III. 98).

Digma, показ (1. 9 С. Т. 14, 4).

Dignari, удостаивать, благоволить (Coll. XV, 3 § 2. Vat. § 166).

Dignatio, 1) почтение (1. 2 § 35 D. 4, 2).- 2) милость (1. 15 С. Th 6, 35). - 3) dignatio tua, титул (1. 2 С. 11, 65).

Dignitas, достоинство а) уважение, dignitatis illaesae status (1. 5 § 1. 2 D. 50, 13); homines integrae dignit., прот. infames (1. un. C. 10, 57.1. 3 C. 12, 36); (1. 14 § 1 D. 11, 3); (1. 1 § 13 D. 25, 4); (1. 2. 3 § 1 D. 22, 5); b) почтение, также самая должность (tit. C. 12. 1), qui dignitate excellit, противоп. humilis; qui sunt in aliqua dignitate positi, противоп. humiliores (1. 11 D. 4, 3. 1. 3 § 16 D. 26,10); (1. 6 § 1.1. 8. 12. D. 1, 9. 1. 23 pr. D. 4, 2); municipalis (1. 22 § 5 D. 50, 1); (1. 1 § 3 D. 14, 6); (1. 16 § 1.1. 50 pr. D. 38,1); (1. 1 § 16 D. 37, 6); patria dignitas quaesita per adoptionem (1. 13 D. 1, 7); во время Империи dignitas обозн. должность высших чиновников государства (прот. militia): dignitate vel militia quadam decorari (1. 8 C. 1, 11); (1. 13 C. 1, 40. 1. 7 C. 3, 13); c) качество, ценность, secundum dignitatem mancipiorum alere et vestire (1. 15 § 2 D. 7, 1).

Dignoscere, различать (1. 3 § 2 D. 39, 4. 1. 16 pr. D. 46, 8. 1. 99 § 2 D. 50, 16).

Dignus, 1) достойный: а) о лицах, dignus notari infamia; venia dignus (1. 11 § 4 D. 3, 2.1. 11 § 10 D. 11, 1); b) o вещах; ценный (также цена деньгам), servus quindecim dignus: mancipia sivgula quinis digna (1. 28 § 3. 1. 31 § 3 D. 24, 1); (1. 19. 65. 88 pr. D. 35, 2).- 2) приличный, neminus percipiat, quam dignum erit eum consequi (1. 17 § 3 D. 1, 7); (1. 4 § 2 D. 48, 13.1. 18 § 9 D. 49, 14); digne (adv.), достойно (1. 31 pr. D. 43, 19).

Digredi, удаляться, digr. de possessione (l. 44 §2 D. 41, 2).

Diiudicare, 1) рассуждать (1. 4 § 4 D. 26. 6. 1. 91 § 1 D. 45, 1). - 2) решать спор (1. 9 § 3 D. 4, 3); diiudicatio, суждение, решение, episcopalis diiud. (1. 5 C. Th. 9, 45).

Dilabi, 1) разрушаться, aedificium dilapsum (1. 6 pr. D. 1, 8).- 2) разливаться (1. 1 § 9 D. 43, 22).

Dilacerare, терзать; в пер. см. промотать (1. 1 D. 27, 10).

Dilaniare, растерзывать (1. 1 С. 9, 14).

Dilapidare, растрачивать, tueri bona, ne dilapidarentur (1. 1 pr. D. 26, 4); dilapidatio, трата, dilap. bonorum, patrimonii (1. 1 C. Th. 4, 20. 1. 28 C. Th. 11, 1).

Dilatare, расширять, dilat. aquam, rivum, iter et actum (1. 1 § 15 D. 43, 12. 1. 3 § 15 D. 43, 19. 1. 1 § 11 D. 43, 21); (§ 3 J. 3, 9); dilat. tempora (1. 4 C. Th. 2, 4).

Dilatio см. differre s. 2

Dilatorius см. differre s. 2

Dilectus, 1) любовь (Paul. II. 20 § 1).- 2) набор рекрут, сбор войска= delectus s. 2 (Paul. V, 29 § 1).

Diligens (adi.); diligenter (adv.), 1) стаpaтельный, заботливый; diligenlia, старание, заботливость, особ. при исполнении обязательств в пользу третьих лиц требуется осторожносгь, свойственная хорошему хозяину: diligentiam praestare debere i. e. non solum, ut a te dolus malus absit, sed etiam ut culpa (1. 68 pr. D. 18, 1); (1. 6 D. 50, 8); (1. 47 § 5 D. 30); (1. 5 § 15 D. 13, 6); (1. 18. pr. eod.). (1. 5 § 5 eod.); (1. 1 § 4 D. 44, 7); (1. 25 § 16 D. 10, 2. 1. 72 D. 17, 2.1. 17 pr. D. 23, 3. 1. 24. § 5 D. 24, 3. 1.1 pr. D. 27, 2), (l. 32 D. 16, 3), (1. 32 D. 16, 3), (1. 25 § 7 D. 19, 2), prudens et diligens paterfam.; homo diligens et studiosus paterfam. (1. 54 pr. D. 19, 1.1. 25 pr. D. 22, 3); diligenter negotia gerere (1. 3 § 7 D. 27, 4); rationes tractare (1. 8 D. 40, 4).- 2) = studiosus iuris civilis anxie diligens (1. 17 D. 37, 14).

Diligere, любить, почитать, dil. aliquem fraterna caritate (1. 58 § 1 D. 28, 5); impuberem ita dilexit (1. 4. D. 26, 3); ingenuam dil. honore pleno (1. 16 § 1 D. 34, 9).

Dilucidus (adi.), dilucide (adv.), ясный, понятный, certum et diluc. ius (1. 19 C. 1, 2); diluc. intervalla. светлые промежутки умалишенного (1. 9 C. 6, 22); dilucide definire, protestari (1. 12 pr. C. 1, 14.1. 13 C. 4, 30).

Diluere, прекратить, погашать debitum solutione dil. (1. 1 pr. C. Th. 4, 19).

Dimensio, измерение, промежуток времени (1. 6 С. 2, 53. 1. 16 С. Тh. 11, 28).

Dimicare, сражаться, бороться: de patria, de liberis, de fortunis, de vita denique dimic. (1. 5 C. Th. 9, 1).

Dimidiatus, разделенный надвое, пoполам , duae dimid. noctes (1. 8 D. 2, 12).

Dimidius, половинный: pars s. portio dimidia, половина: ex parte dim. heredem esse; pars dim. hereditatis (1. 25 § 15 D. 5, 3.1. 3. 9 D. 5, 4.1. 142 D. 50, 16); dim. portio legati (1. 89 § D. 31).

Dimissoriae litterae s. dimissorii libelli = apostoli s. 2. (tit. D. 49, 6. 1. 106 D. 50, 16). Dimittere, 1) отсылать, отпускать, выгонять, dimitt. uxоrem in adulterio dedeprehensam, mulier repudio dimissa (1. 37 § 1 D. 4, 4. 1. 14 § 2 D. 40, 9); legatum dimit. de provincia (1. 10 § 1 D. 1, 16), ab exercitu dimitti (1. 2 D. 3, 2).- 2) увольнять, отсылать, dimitt. custodiam (1. 10. 12 pr. 1. 14 § 2 D. 48, 3), damnatos (1. 31 pr. D. 48, 19); maritus, qui - adulterum dimisit (1. 29 pr. D. 48, 5), filium potestute dimitt. (1. 28 D. 1, 7); filium a semet dimitt., противоп. habere secum (1. 8 D. 35, 1); incertum dimitt. interrogatorem (1. 11 § 7 D. 11,1); оставлять, отказываться от, dimitt. possessionem (1. 18 § 1. 1. 38 pr. D. 41, 2), pignus, ius pignoris (1. 15 § 4. 5 D. 42, 1. 1. 158 D. 50, 17), освобождать должника от обязательства (напр. от уплаты денег), dimitt. debitorem (l. 4 pr. D 50, 9. cf. 1. 19 D. 4, 3); libertus, qui operarum obligatione dimissus est (1. 41 D. 38, 1); удовлетворять верителя (1. 16 D. 20, 4. cf. 1. 1 D 20, 5.1. 10 § 1. 1. 15. 16 D. 42, 8); dimitt. creditorem ex pecunia (1. 72 D. 31), nummis (1. 38 pr. D. 32), pretio accepto (1. 7 § 1 D. 27, 10), ex fructibus (1. 28 D. 23, 4).- 3) покончить (1. 3 C. 7,51); legatis dimissis = solutis (1, 6 pr. D. 29, 4).

Dinumerare, исчислять (1.1 D. 2, 11); dinumeratio, исчисление, din. itineris (1. 1 cit. 1. 3 pr. D. 50, 16), temporis (1. 38 D. 4, 6); computari, salva dinumeratione (Paul V. 33. § 1).

Dinummium vectigal, пошлина с товаров, которую взыскивал город Александрия (1. un. C. 11, 28).

Diocaesarienses = Caesarienses (1. 10 С. 11, 47).

Diocietianus, римский император, 284- 305 после Р. X (1. 2 С. 11, 28).

Dioecesis (dioichtaix), округ, обнимающий несколько провинций; со времен Диоклетиана и Константина Римское государство разделялось на 4 praefecturae, под ведомством так называемых praefecti praetorio; каждая префектура была разделена на известные округи (dioecesis), во главе которых стояли vicarii; каждый округ состоял из нескольких провинций, которыми управляли т. н. rectores provinсiaе; источники упоминают о dioecesis Orientalis, Aegyptiaca, Africana, Asiana, Pontica, Thraciana (восточная praefectura) (1. 1 § 7. C. 1, 27. 1. 5 pr C. 7, 63. 1. 1 C. 11, 53. 1. 6. C. 11, 61. 1. 1. C. 12, 11. 1. 2, C. 12, 40. 1. 10. C. 12, 50).

Dioecetes (dioichthx), начальник, заведующий запасом хлеба (1. 5 С. 1, 4).

Dioscurus, приверженец Аполлинариса (1. 8 pr. C.1, 5. Jul. epit. nov. c. 102. § 364).

Diploma, грамота, паспорт (1.137 § 2 D 45, 1. 1. 27 § 2 D. 48, 10).

Diptycha, дощечка для писания (1. 1 pr. C. Th. 15, 9).

Dirae, проклятия (1. 6 С. Th. 9, 38).

Directarius, вор (1. 7 D. 47, 11. 1. 1 § 2 D. 47,18. Paul. V. A. § 8).

Direciorium, маршрут (1. 3 § 1 C. Th. 14, 15).

Directus (adi.), directo (adv.), прямой, linea in directum traducta (1. 29. D. 41, 1); (1. 2 § 21 D. 43, 8); непосредственно, non directo, sed per successionem hereditas pervenit ad aliquem (1. 103 pr D. 32); verba directa, противоп. inflexa, precaria (1. 15 C. 6, 23); directis verbis stipulationem compositae (1. 10 C. 8, 38), cp. § 1 J. 3, 15; verbis dir. adimere hereditatem (1. 4 C 6, 35); verbis dir. S. iure directo dare libertatem (1. 9. 10. C. 7, 2); directo dare libertatem, противоп. per fideiconmissum; ex directo (противоп. ех fideicomm.) ad libertatem pervenire (1. 56 D. 40, 4. 1. 12 § 2.1. 16. 55 § 1 D. 40, 5. § 2 J. 2, 24); libertas directa, противоп. fideicommissaria (1. 12 pr. 1. 28 D. 29, 4. 1. 11 § 2.1. 16 § 13.1. 22 § 1 D. 36, 1.1.14 C. 7, 2); institutio, substitutio directa противоп. precaria, fideicommiss. (l. 19 pr. D. 29, 1. 1. 26 C. 3, 28. 1. 5 C. 2, 26); directo substituere (1. 15 D. 28, 6); donatio directa противои. mortis causa instituta sive conditione suspensa (1. 25 C. 8, 54); actio directa, iudicinm directum: a) первоначальный иск противоп. а. utilis, аналогическому иску, который может быть предъявлен propter paritatem rationis и в других случаях, подобных тем, для которых он первоначально был предназначен (§ 16 J. 4, 3. 1. 27 § 1 D. 3, 3. 1. 47 § l D. 3, 5.1. 13 pr. D. 9, 2. 1. 26 § 3 D. 23, 4. 1. 37 pr. D. 44, 7); actio directo competit (1. 45 D. 24, 3); directa in rem actio, первоначальный гражданский иск, вытекающий из права собственности, rei vndicatio, противоп. Publiciana, который претор предоставлял бонитарному собственнику (§ 4 J. 4, 6. 1. 6 С. 7, 35); directo vindicare противоп. utilis in rem actio (1. 55 D. 24, 1); electio erit actori utrum directo agere velit - an praetoria (1. 26 § 2 D. 9, 4); b) противоп. actio contraria (см. contrarius s. 1. a) - иск об исполнении главного обязательства (§ 2 J. 4, 16. 1. 20 D. 3, 5); с) противоп. приготовительному иску, actio ad exhibendum обозн. - главный иск, который может быть предъявлен после изъяснения известных второстепенных обстоятельствь (напр., rеi vindicatio, actio in rem) (1. 3 § 13. 1. 17 D. 10, 4); d) противоп. a. restitutoria s. rescissoria обознач.- иск, вытекающий из гражданского права, а не в силу реституции in integrum (1. 8 § 12. 13 D. 16, 1. 1. 24 С. 3, 32); e) противон. а. noxalis - иск, который предъявляется прямо против виновника (§ 5 J. 4, 8. 1. 26 § 4 D. 9, 4); f) обознач. иск, который вчинается прямо (directo agere) против сына, как должника, в противоположность иску, который можеть быть предъявлен против отца, по поручению коего сын вступил в обязательное отношение, напр. act. quod iussu, de peculio (1.3 § 4 D. 13, 6); выражения: directo agere s. condicere относятся также к искам, вытекающим из обязательств filii-familias, servi, institoris, magistri navis, - которые вчинались против отца, господина, собственника промышленных заведений, хозяина корабля, противопол. act. adiecticiae qualitatis (§ 8 J. 4, 7. 1. 84 D. 17, 2).

Direptio, разграбление (1. 2 C. Th. 15, 7.1. 57 § 2 C. Th. 16, 5).

Direptor, гpaбитель (1. 20 C. Th. 11, 7).

Dirigere, 1) определять, направлять, dirig. fines per aliam regionem (1. 2 § 1 D. 10, 1); dirig. viam (1. 9 D. 8, 1), sulcos (1. 1 § 5 D. 39, 3), iudex offiсшum suum ita diriget (1. 7 § 10 D. 10, 3); (1. 20 § 8 D. 10, 2. 1. 2 C. 9, 12); (1. 77 § 10. 26 D. 31), captionem in aliq. (см. captio s. 2); относиться, persona, ad quam verba stipulationis dirigi possint (1. 5 pr. D. 36, 3); pignus ad partem directum (1. 3 § 2 D. 20, 4); (1. 80 D. 50, 17). -2) отсылать, сдавать, передавать, defensores civitatum oblatos sibi reos - ad indicium dirigant (1. 7. 9 pr. C. 1, 55); iudex acta - ad nos dirigat (1. 19 C. 7, 62); (1. un. § 1 C. 1, 32); (1.5 C. 11.64); отправлять, посылать, quoties pedanei iudices dati - ad aliud iudicium necessario diriguntur (1. 4 C. 3, 3); определять кого на службу, аrchirontes - non nisi christiani dirigantur (1. 5 C. 1, 4).