Теоретико-методологические основы полиязычного образования 13. 00. 01 Общая педагогика, история педагогики и образования, этнопедагогика

Вид материала

Автореферат

Содержание Сведения об опубликованных научно-методических работах Зерттеудің нысаны Зерттеу әдістері Зерттеудің нәтижелері Зерттеу жұмысының нәтижелерін тәжірибеге енгізу деңгейі Зерттеудің даму болашағы ResumeZhetpisbayeva Bakytgul Assylbekovna The object of investigation The results of the work The degree of introducing research results

Подобный материал:

• Методологические основы преЕмственности образовательного процесса в системе непрерывного, 731.13kb.
• Педагогические взгляды А. А. Диваева 13. 00. 01 Общая педагогика, история педагогики, 421.16kb.
• Социально-педагогическая поддержка семей с детьми: теоретико-методологические основания, 795.09kb.
• Теоретико-методологические основы и практика полоролевого воспитания детей дошкольного, 912.02kb.
• Психолого-педагогическое сопровождение саморазвития старшеклассника в профильном обучении, 385.96kb.
• Гносеологические основы становления и развития педагогики семьи как самостоятельной, 995.95kb.
• Развитие образования и педагогической мысли на территории беларуси в 60-е гг. ХIХ начале, 1279.26kb.
• Психолого-педагогическая составляющая в подготовке современных менеджеров 13. 00., 742.76kb.
• Формирование лидерских качеств студентов вуза в деятельности органов самоуправления, 655.76kb.
• Социально-педагогическая реабилитация несовершеннолетних в специализированных учреждениях, 451.01kb.

^

Сведения об опубликованных научно-методических работах

1. К вопросу о составлении сопоставительных словарей педагогических терминов и понятий // Языки в современном мире: проблемы и перспективы: Материалы респуб.науч.-практ.конф. (26-27 апреля 2002г.). – Караганда: Изд-во КарГУ, 2002. – С.7-12.
   
2. Особенности изучения философии в школах Казахстана и Германии // Языки в современном мире: проблемы и перспективы: Материалы респуб.науч.-практ.конф. (26-27 апреля 2002г.). – Караганда: Изд-во КарГУ, 2002. – С.184-187. (В соавторстве с Нуржановой М.У.).
   
3. Методика сравнительно этнопедагогического исследования // Актуальные вопросы развития образования и науки: Материалы междунар.науч.-теор.конф. (30 апреля 2003 г.). – Шымкент: Изд-во «Нұрлы бейне», 2003. – С.84-88.
   
4. О подготовке конкурентоспособной личности учителя инновационной школы // Актуальные проблемы функционирования и преподавания языков в межкультурном пространстве: Материалы респуб.науч.-практ.конф. (29-30 апреля 2004 г.). – Караганда: Изд-во КарГУ, 2004. – С.323-328. (В соавторстве с Асановой Д.Н.).
   
5. Пути самостоятельного совершенствования иноязычных речевых умений и навыков студентов во внеаудиторное время в медиатеке // Актуальные вопросы повышения качества и перспективы развития высшего образования в Республике Казахстан: Материалы респуб.науч.-метод.конф. (16 марта 2004 г.). – Караганда: Изд-во КарГУ, 2004. – С.284-286. (В соавторстве с Асановой Д.Н.).
   
6. Организация самостоятельной работы студентов в условиях новационных образовательных технологий // Вестник CAMAN. – 2004. – №1 (21). – С.36-41. (В соавторстве с Жумашевым Р.М.).
   
7. Подготовка педагога к взаимодействию с одаренной личностью // Непрерывное образование в системе «колледж - вуз»: Материалы респуб.науч.-практ.конф. (28-29 апреля 2005 г.). – Павлодар: Изд-во ПГУ им. С.Торайгырова, 2005. – С.132-138. (В соавторстве с Баязовой Б.Т.).
   
8. Иностранный язык по специальности 050905 «Социальная работа» (бакалавриат). Шетел тілі 050905 «Әлеуметтік жұмыс» (бакалавриат) мамандығы бойынша. – Астана, 2005. – 24 с. (В соавторстве с Нуржановой М.У., Ахметовой Б.Б. и др.).
   
9. Иностранный язык по специальности 050104 «Начальная военная подготовка» (бакалавриат). Шетел тілі 050104 «Алғашқы әскери дайындық» (бакалавриат) мамандығы бойынша. – Астана, 2005. – 24 с. (В соавторстве с Нуржановой М.У., Ахметовой Б.Б. и др.).
   
10. Иностранный язык по специальности 6N0907 «Социальная работа» (магистратура). Шетел тілі 6N0907 «Әлеуметтік жұмыс» (магистратура) мамандығы бойынша. – Астана, 2005. – 20 с. (В соавторстве с Нуржановой М.У., Ахметовой Б.Б. и др.).
    
11. Иностранный язык по специальности 6N0104 «Начальная военная подготовка» (магистратура). Шетел тілі 6N0104 «Алғашқы әскери дайындық» (магистратура) мамандығы бойнша. – Астана, 2005. – 20 с. (В соавторстве с Нуржановой М.У., Ахметовой Б.Б. и др.).
    
12. Педагогический менеджмент. Учебное пособие. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2005. – 124 с. (В соавторстве с Сырымбетовой Л.С.).
    
13. Особенности организации самостоятельной работы студентов по иностранному языку // Вестник КарГУ. – Серия «Педагогика». – 2006. – №3 (43). – С. 38-42. (В соавторстве с Асановой Д.Н.).
    
14. К вопросу об экспертизе образовательной языковой среды формирования умений и навыков самостоятельной работы студентов по иностранному языку // Вестник КарГУ. – Серия «Педагогика». – 2006. – №4(44). – С. 66-70. (В соавторстве с Асановой Д.Н.).
    
15. Практикум по лексикологии и стилистике немецкого языка. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2006. – 108 с. (В соавторстве с Жанкиной Б.Ж.).
    
16. Сравнительная этнопедагогика: Казахстан и Германия. – Алматы: Білім, 2006. – 216 с.
    
17. Die ethnopaedagogischen Ideen im Ausbildungssystem von Kasachstan // Материалы международной конф. (3-5 ноября 2006 г.) / Дрезден: Insitut fuer Fruehkindliche Bildung an der EH fuer Soziale Arbeit Dresden, 2006. – С. 97-107.
    
18. Организационно-педагогические условия совершенствования самостоятельной работы студентов по иностранному языку // Поиск – Ізденіс. – Серия гуманитарных наук. – 2007. – №1(2). – С.244-249. (В соавторстве с Асановой Д.Н.).
    
19. Проблемы подготовки педагогических кадров // Ұлт тағылымы. – Достояние нации. – 2007. – №3 (1). – С.96-98. (В соавторстве с Асановой Д.Н.).
    
20. Deutschsprachige Laender. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2007. – 225 с. (В соавторстве с Ахметовой Б.Б., Нуржановой М.У., Шункеевой С.А.).
    
21. Практикум по применению программных средств в обучении иностранным языкам с компакт диском. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2007. – 106 с. (В соавторстве с Джантасовой Д.Д.).
    
22. Deutsche Grammatik, klare Uebersichten // Свидетельство о государственной регистрации объекта интеллектуальной собственности №173 от 16 марта 2007 г. (В соавторстве с Нуржановой М.У., Каравановой Р.З.).
    
23. Дистанционное обучение иностранным языкам // Свидетельство о государственной регистрации объекта интеллектуальной собственности №312 от 18 июня 2007 г. (В соавторстве с Егоровым В.В., Джантасовой Д.Д.).
    
24. Практикум по применению программных средств в дистанционном обучении иностранным языкам // Свидетельство о государственной регистрации объекта интеллектуальной собственности №439 от 1 октября 2007 г. (в соавторстве с Джантасовой Д.Д.).
    
25. Организация мультимедийного языкового центра для самостоятельной работы студентов по иностранному языку // Материалы международной науч.-практ.конф. в области языкового образования (15-16 ноября 2007 г.) / КарГУ, том 2. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2007. – С.239-244. (В соавторстве с Каргиным С.Т., Асановой Д.Н.).
    
26. Проблемы языкового образования в Казахстане на современном этапе // Материалы международной науч.-практ.конф. в области языкового образования (15-16 ноября 2007 г.) / КарГУ, том 2. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2007. – С.63-66. (В соавторстве с Асанова Д.Н.).
    
27. Готовность учащихся к самообучению иностранным языкам как одно из условий эффективной организации системы дистанционного обучения // Вестник КарГУ. – Серия «Педагогика». – 2007. – №3(47). – С. 71-75. (В соавторстве с Джантасовой Д.Д.).
    
28. Справочник-путеводитель для студентов, обучающихся в бакалавриате по линейной системе. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2007. – 27 с. (В соавторстве с Каргиным С.Т., Гаголиной С.В., Смаиловой С.А.).
    
29. Концептуальные аспекты профессионального образования в условиях полиязычия // Научно пространство на Европа-2008: Материалы международной науч.-практ.конф. (15-30 апреля 2008 г.) / София, том 13. – Болгария: Изд-во «Бял Град-БГ» ООД. – 2008. – С.57-62.
    
30. Концепция развития полиязычного образования в Республике Казахстан. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 19 с. (В соавторстве с Кубеевым Е.К., Шкутиной Л.А., Сырымбетовой Л.С.,Жанкиной Б.Ж.).
    
31. Положение об организации полиязычного образования в Карагандинском государственном университете имени Е.А. Букетова. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 8 с. (В соавторстве с Каргиным С.Т., Гаголиной С.В., Дьяковым Д.В., Асановой Д.Н.).
    
32. Программа внедрения полиязычного образования в Карагандинском государственном университете имени Е.А.Букетова. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 9 с. (В соавторстве с Кубеевым Е.К., Жумашевым Р.М., Асановой Д.Н.).
    
33. Модель среды формирования умений и навыков самостоятельной работы студентов по иностранному языку в условиях кредитной системы обучения // Глобализация и современные университеты: Материалы международной науч.-практ.конф. (26-27 сентября 2008г.). – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – С.197-202. (В соавторстве с Асановой Д.Н., Сырымбетовой Л.С.).
    
34. Мониторинг иноязычного образования // Глобализация и современные университеты: Материалы междунар. науч.-практ.конф. (26-27 сентября 2008г.). – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – С.211-214. (В соавторстве с Шаймерденовой А.Г.).
    
35. Методологические аспекты полиязычного образования // Поиск. – Серия гуманитарных наук. – 2008. – №3(2). – С.298-304.
    
36. Языковая образовательная среда: теория и практика организации самостоятельной работы студентов. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 280 с. (В соавторстве с Асановой Д.Н.).
    
37. Справочник-путеводитель для студентов, обучающихся по кредитной системе. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 25 с. (В соавторстве с Акыбаевой Г.С., Альмагамбетовой Д.Р., Асановой Д.Н., Рамашовой Г.Н.).
    
38. Несиелік жүйе бойынша оқитын студенттерге арналған анықтама-бағыт беруші. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 25 с. (В соавторстве с Акыбаевой Г.С., Альмагамбетовой Д.Р., Асановой Д.Н., Рамашовой Г.Н.).
    
39. Социально-педагогические условия становления полиязычного образования в Республике Казахстан // Ұлағат. – 2008. – № 6. – С.16-24.
    
40. О категориях этнолингводиактики // Вестник развития науки и образования. – М.: Изд-во Наука, 2008. – № 6. – С. 42-50.
    
41. Педагогические индикаторы полиязычного образования // Сибирский педагогический журнал. – 2008. – № 13. – С. 269-273.
    
42. Современная языковая ситуация как фактор полиязычного образования // Актуальные проблемы современности. – Международный научный журнал. Серия «Педагогика». – 2008. – № 11(28). – С. 38-42.
    
43. Историко-педагогические предпосылки становления полиязычного образования // Профессионал Казахстана. – 2008. – № 12 (67). – С.58-60.
    
44. О проекте Концепции развития полиязычного образования в Республике Казахстан // Полиязычное образование в системе высшей школы: проблемы и перспективы: междунар. науч.-практ.конф. (11-12 ноября 2008г.). – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – С.19-23.
    
45. Теоретические истоки научной разработки проблематики полиязычного образования // Совет ректоров. – М. – 2008. – № 11. – С. 71-74.
    
46. Педагогический тезаурус полиязычного образования // Этнопедагогика в системе образования. – 2008. – № 5. – С. 12-15.
    
47. Справочник-путеводитель для студентов, обучающихся в экспериментальных группах полиязычного обучения. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 15 с. (В соавторстве с Буркеевым М.Ж., Тажбаевым Е.М., Кокибасовой Г.Т., Акыбаевой Г.С., Альмагамбетовой Д.Р.).
    
48. Программа патриотического воспитания студентов КарГУ им. Е.А.Букетова на 2009-2011 годы. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 30 с. (В соавторстве с Кубеевым Е.К., Жумашевым Р.М., Кентбек С.К., Шкутиной Л.А).
    
49. Положение о Центре развития полиязычного образования в Карагандинском государственном университете имени Е.А. Букетова. – Караганда: Изд-во КарГУ, 2008. – 11 с.
    
50. Казахстан: образование в условиях полиязычия // Педагогика. – М. – 2008. – № 6. – С.124-125.
    
51. Полиязычное образование: теория и методология. – Алматы: Білім, 2008. – 343 с.
    
52. Лингвистическая составляющая в категориальном аппарате этнолингводидактики // Высшая школа Казахстана. – 2009. – № 1. – С.124-127.
    
53. К построению понятийной системы этнолингводидактики // Этнопедагогика в системе образования. – 2009. – № 1. – С. 17-21. (В соавторстве с Кожахметовой К.Ж.).
    

Түйін


Жетпісбаева Бахытгүл Асылбекқызы


Көптілді білім берудің теориялық және әдіснамалық негіздері


13.00.01 – Жалпы педагогика, педагогика және білім беру тарихы, этнопедагогика


Жаһандау жағдайында қоғам өмірінде өзгеріске көбірек ұшырайтын тіл саласы болып отыр. Осыған байланысты тіл саласында білім беру жаңаша сипатқа ие болуда. Осы орайда түпкілікті идея кез келген тілді менгеру осы тілде сөйлейтін халықтың мәдениетін зерделеумен тығыз байланыста екені. Сонымен қатар қоғам мүшелерінің бірнеше тілді меңгеруінің нәтижесі болып табылатын көптілді мәдениет саласында білім беру туралы сөз қозғау дұрысырақ болар деген ойдамыз.

Көптілдіктің негізін құрайтын белгілі бір ұлысқа жататынын санасында бекітетін ана тілі, азаматтық кірігу процесінің табысты болуына мүмкіндік беретін мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілі, ғылыми – техникалық ақпараттың көзі ретінде орыс тілі, әлемдік қауымдастықта адамның өзіндік бірегейлік қабілетін дамытатын шетел тілі және басқа өгей тілдер.

Осы арайда көптілді білім беруді қалыптастыру және дамыту, оның теориялық және әдіснамалық негізін жасау көкейкесті мәселеге айналып отыр.

^ Зерттеудің нысаны: тіл саласында білім беру.

Зерттеудің мақсаты: көптілді білім беруді теориялық және әдіснамалық түрғыдан негіздеу және оның мәнін ашып көрсету.

^ Зерттеу әдістері: алға қойған міндеттерді шешу үшін және алғашқы болжамды тексеру мақсатында қарастырылып отырған құбылыстың табиғатына сай және шынайы тіл ахуалын педагогикалық тұрғыдан аңықтауды қамтамасыз ететін кешенді түрде ғылыми-зерттеу әдістері қолданылды: зерттеу мәселесі бойынша ғылыми әдебиетке әдіснамалық және теориялық талдау жасау; отандық және шетелдік білім беру жүйелеріндегі жаңашыл тәжірибені жинақтап қорыту; оқу құжаттарымен танысу және оларды талдау; педагогикалық құбылыстар мен мағлұматтарға салыстырмалы түрде талдау жасау; ретроспективтік талдау, жіктеу және жалпы қорытынды жасау, авторлық түсініктеме беру, педагогикалық жүйелерді модельдеу әдістері; аталмыш зерттеу жұмысының мақсатына сәйкес басқа теориялық және эмпирикалық әдістер.

^ Зерттеудің нәтижелері:

• қазіргі заманғы тілдік ахуалды педагогикалық талдау негізінде көптілді білім берудің факторлары аңықталып негізделді (тарихы-педагогикалық, әлеуметтік-педагогикалық және теориялық алғышарттар);
  
• зерттеудің «көптілді білім беру» және «көптілдік тұлға» сияқты негізгі ұғымдарына аңықтама беруге негіз болған көптілді білім берудің педагогикалық тезаурусын құрастыру;
  
• көптілді білім берудің теориялық негіздерін лингводидактика және этнодидактиканың түйісінде пайда болған ғылыми білімнің пәнаралық саласы ретінде қарастырылатын этнолингводидактиканың нысаны мен пәнін айқындау, оның ұғымдар жүйесін жасау арқылы анықталды;
  
• түбегейлі қағидаттардың, мамандандырылған әдістердің және арнайы құралдардың жиынтығы ретінде көптілді білім берудің әдіснамалық негізі болып этнолингводиактикалық тұғыр ұсынылды;
  
• көптілді білім берудің ғылыми-әдістемелік сипаттамасы оның инновациялық-педагогикалық ерекшелітерімен аңықталады және негізделеді;
  
• көптілді білім берудің педагогикалық мониторингі оқу және оқыту іс-әрекеттерінің нәтижелерін қадағалау жүйесі ретінде зерттеліп дайындалды;
  
• көптілді білім берудің нормативтік-құқықтық базасы аталмыш процестің субьектілерінің іс-әрекетін рәсімдейтін және реттейтін құжаттар жүйесін құрастыру негізінде толықтырылды.
  

^ Зерттеу жұмысының нәтижелерін тәжірибеге енгізу деңгейі: зерттеудің негізгі нәтижелері диссертант баспадан шығарған монографияларда, оқу құралдарында, электрондық оқулықтарда, автоматтандырылған оқу бағдарламаларында, әдістемелік нұсқауларда, көптілді білім беру мәселелері бойынша өткізілген халықаралық, республикалық ғылыми-тәжірибелік конференцияларда және ғылыми-әдістемелік семинарларда, сонымен қатар төменде көрсетілген бірнеше ресми құжаттарда өз көрінісін тапты: Қазақстан Республикасында көптілді білім беру дамыту Тұжырымдамасы; Е.А.Бөкетов атындағы ҚарМУ-да 2008-2012 жылдарға арналған көптілді білім беруді енгізу Бағдарламасы; Е.А.Бөкетов атандағы ҚарМУ-да көптілді білім беруді үйымдастыру Ережесі; Е.А.Бөкетов атындағы ҚарМУ-да көптілді білім беруді дамыту Орталығының қызметі туралы Ереже; Бірынғай тексеру-бағалау тетігі және оның сапасын айқындайтын көптілді білім берудің педагогикалық мониторинг Бағдарламасы.

Қолдану саласы: зерттеудің ғылыми-қолданбалы нәтижелерін білім беру мекемелерінің барлық түрлерінде орын алатын педагогикалық процесте, жоғары мектептің оқу процесінде, жоғары мектептен кейінгі білім беру жүйесінде, педагогикалық кадрлардың біліктілігін жетілдеру курсында қолдануға болады.

^ Зерттеудің даму болашағы: аталмыш диссертациялық зерттеу көптілді білім беру саласында іргелі ғылыми және қолданбалы жұмыстарды, жалпы тіл саласында білім беруді дамытудың қазіргі заманғы инновациялық стратегияларын ғылыми тұрғыдан негіздеуге жол ашады.


^ Resume


Zhetpisbayeva Bakytgul Assylbekovna


Theoretical and methodological fundamentals of multilanguage education


13.00.01 – General pedagogy, history of pedagogy and education,

ethnopedagogy


Under the conditions of globalization the language sphere of public life undergoes the most considerable changes. It results in quite a different approach to the problem of language education, the basic idea of it being the study of any language in unity with the culture of native speakers. Besides it is possible to speak of multilingual education, the result of which must be formed the multilingual competence of citizens of the society. The constituents of this multilingual competence have to become a native language by means of which a citizen could identify the membership of an ethnos, a Kazakh language having a status of a state language the knowledge of which would promote a successful civil integration, the Russian language as the source of scientific and technical information, a foreign language and other non-native languages as well, developing the man’s abilities to self-identification in the world community.

Under these conditions the problem of formation and development of multilingual education and also the working out its theoretical and methodological basis become urgent.

^ The object of investigation: language education.

The aim of investigation: theoretical-methodological grounding and the revealing of the essence of multilingual education.

Methods of investigation. To solve the outlined tasks and control the initial suppositions were used the complex of scientific research methods, adequate to the matter of the phenomena under study and ensuring pedagogical measurement of the real language situation: methodological and theoretical analysis of scientific literature on the problem under research; generalization of innovational experience of home and overseas systems of education; the study and analysis of educational documentation; comparative analysis of pedagogical phenomena and facts; retrospective analysis, classification and generalization, the author’s interpretation, the method of modeling of pedagogical system and other theoretical and empirical methods, corresponding to the character of research.

^ The results of the work:

- the factors and the grounding of urgency of multilingual education were revealed on the basis of pedagogical analysis of the modern language situation (historical, pedagogical, socio-pedagogical and theoretical prerequisites);

- pedagogical thesaurus of multilingual education that gives the definition of such key notions of research as “multilingual education” and “multilingual personality”;

- theoretical fundamentals of multilingual education have been revealed due to the object and subject of investigation, and also the formation of the conceptual system of ethnolingual didactics as an interdisciplinary branch of scientific knowledge that appeared at the turn of lingual didactics and ethnodidactics;

- as methodological provision of multilingual education, ethnolingual didactic approach as the totality of basis, specialized methods and specific means has been offered;

- scientific and methodic accompaniment of multilingual education has been projected due to the revealing and grounding of its innovative and pedagogical specificity;

- pedagogical monitoring of multilingual education has been worked out as a tracking system of the results of learning and teaching activity;

- normative and legal basis of multilingual education has been improved due to the working out of document package regulating and governing the activity of subjects in this process.

^ The degree of introducing research results: The main results of research have been reflected in the contents of monographs, school-books, electronic tutorials, computer-aided educational programs, methodic recommendations published by the author of dissertation, in the materials of international and republic scientific and practical conferences and scientific and methodic seminars devoted to multilingual educational problems, as well as in the rage of official documents: Conception of multilingual education development in the Republic of Kazakhstan; Program of introduction of multilingual education at the Buketov Karaganda State University during the period of 2008-2012; Regulation of multilingual education organization at the Buketov Karaganda State University; Regulation of the activity of multilingual education development centre at the Buketov Karaganda State University; Program of multilingual education pedagogical monitoring reflecting the universal monitoring and estimating mechanism of its quality.

The field of application: the scientific and applied results of the research can be used in the pedagogical process of educational institutions of all types, in the schooling of the Higher School, in the system of postgraduate education, advanced training courses of teaching stuff.

The prospects of research: this thesis research opens prospects for fundamental scientific and applied elaborations in the field of polylingual education, as well as scientific grounding of modern innovative strategies of lingual education development as a whole.