Участие Республики Казахстан в международных интеграционных процессах (на примере снг) 08. 00. 14 Мировое хозяйство и международные экономические отношения автореферат

Вид материала

Автореферат

Содержание Список опубликованных работ по теме диссертации ТҮЙІН Бақтымбет Әсем Серіккызы Зерттеу пәні Зерттеу мақсаты Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негізін Зерттеудің ғылыми жаңалығы Жүргізілген зерттеудің теориялық маныздылығы Жұмыстың тәжірибелік маңыздылығы Зерттеу нәтижелерінің қолданыс табуы. Зерттеу нәтижелерінің жүзеге асуы. The subject of the research The main regulations submitted for defense Theoretical importance

Подобный материал:

• 1. Мировое хозяйство и международные экономические отношения, 38.75kb.
• Нестеров Игорь Олегович, 23.82kb.
• Л. Н. Федякина введение предметом курса «мировая экономика» является мировое хозяйство,, 229.37kb.
• Международные экономические отношения, 25.98kb.
• Программа дисциплины «Международные экономические отношения» для направления 030700., 261.66kb.
• Программа наименование дисциплины: Международные экономические отношения Рекомендуется, 141.64kb.
• Развитие кредитных кооперативов в мировом хозяйстве 08. 00. 14 Мировое хозяйство, 453.66kb.
• Совершенствование внешнеэкономической деятельности Казахстана в условиях глобализации, 987.74kb.
• Особые экономические зоны как институциональные инструменты включения россии в глобализирующееся, 642.02kb.
• Программа курса «Международная торговля услугами», 170.24kb.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ


На основе проведенного исследования сформулированы следующие выводы и предложения:

1. Глобализация, втягивая в конкурентную борьбу страны и целые объединения, превращает национальную, субрегиональную и региональную экономику в арену соперничества игроков глобального уровня. Доминирование глобальных экономических процессов делает мировое хозяйство сильнее, уменьшая значение отдельно взятых национальных экономик, делая их уязвимыми в аспекте противодействия отрицательным последствиям глобализации. Ни одно государство не может в одиночку противостоять жесткой конкуренции на мировом рынке. Мировая практика показывает, что успешными и конкурентоспособными становятся те страны, которые консолидируются с другими странами, объединяясь в крупные экономические блоки.
   
2. Наблюдаемые в мире процессы объединения национальных экономик в наднациональные региональные структуры самого различного статуса (зоны свободной торговли, таможенные союзы, общий рынок, союз с единой валютой, экономический и политический союз и другие) это не только практически единственная возможность противостоять отрицательным последствиям глобализации, но и минимальное условие вхождение стран в мировой рынок. Региональная экономическая интеграция является реакцией на новые геополитические и геоэкономические реалии и необходимым условием для создания предпосылок проведению единой целенаправленной экономической политики.
   
3. Наиболее развитой формой экономической интеграции является Европейский союз, сформировавшийся на основе целого ряда договоров и соглашений. В рамках ЕС не только отменены барьера на пути движения товаров, услуг, капитала и рабочей силы, но и создан экономический, валютный и политический союз. Реализация принятого в 1987г. Единого европейского акта предусматривает также создание в Западной Европе единого европейского экономического пространства, в которое войдут и другие европейские страны.
   
4. Вопрос участия Казахстана в экономической интеграции с государствами СНГ очень важен в перспективном плане. Экономический союз позволил бы решить задачи структурных преобразований в производстве и внешней торговле, перехода к прогрессивным технологиям и новейшей технике, обеспечить совместный выход на внешние рынки, достичь бесперебойной работы транспортных артерий, соединяющих Казахстан с внешними рынками (железнодорожный и автомобильный транспорт, газо- и нефтепроводы, магистральные линии электропередач и т.д.).
   
5. Основными статьями казахстанского экспорта остается продукция сырьевой направленности и первого передела, тогда как производство и вывоз продукции недобывающих отраслей оставляет желать лучшего. Для достижения взаимовыгодных экономических отношений между Казахстаном и Россией рекомендуется разработка межгосударственной координирующей программы поэтапного структурного перевода экономик обеих стран на новые технологии, льготные виды инвестирования и налогообложения. Наиболее перспективными являются совместные проекты в нефтегазовой отрасли, добыче полезных ископаемых, перерабатывающих производствах, АПК.
   
6. В рамках ЕврАзЭС предлагается последовательно осуществить меры по свободному движению товаров и услуг, рабочей силы, перемещению капитала, в межгосударственных платежах перейти на расчеты не в долларах США, а в национальных валютах.
   
7. На современном этапе, когда в стране достигнуты устойчивые темпы экономического роста, на основе создания таможенного союза и общего рынка рекомендуется формирование единого экономического пространства и единой таможенной территории с единой транспортной, энергетической и информированными системами.
   
8. Для Казахстана интеграция в мировую экономическую систему – это стимул к дальнейшему экономическому росту республики и повышению конкурентоспособности ее экономики, а также возможность эффективного использования транзитного потенциала. В связи с этим для расширения экспортного потенциала предлагается выработка участниками ЕврАзЭС единой экономической политики по отношению к третьим странам, совместная реализация инвестиционных проектов по прорывным направлениям экономического роста.
   

Список опубликованных работ по теме диссертации:


1. Тенденции развития глобализационных процессов//Инновационные подходы в образовательной системе. Сборник научных статей. КаэГЮУ – Астана:2006. - С.42-45-0,25 п.л.

2. Формирование тенденций развития геоэкономики// Первые Рыскуловские чтения. Материалы международной научно – практической конференции КазЭУ – Алматы:часть- 2, 2006.- С.390-393-0,25 п.л.

3. Развитие интеграционных процессов как условие достижения экономического роста// Вторые рыскуловские чтения. Материалы международной научно – практической конференции КазЭУ – Алматы:часть - 2, 2007.- С.563-564-0,25 п.л.

4. Зарубежный опыт определения конкурентоспособности страны// Материалы международной научно – практической конференции КазЭУ – Алматы:часть – 2, 2007.- С.341-342-0,25 п.л.

5. Современные проблемы и перспективы интеграционного взаимодействия государств Содружества//Аль – Пари.- Алматы:2008.-№4.-С.-52- 0,7 п.л.

6. Перспективы развития экономической интеграции в рамках ЕврАзЭС//Вестник ЕНУ им. Л.Гумилева-Астана, 2008.-№5.-С.251-0,4п.л.

7. Развитие транспортного транзитного потенциала как геоэкономического приоритета РК//Вестник КазЭУ-Алтаты:2009.-№1.-С.123.-0,4 п.л.

8. Сущность современного процесса экономической интеграции// Материалы международной научно – практической конференции. «Государственное управление в РК: приоритеты и реалии». Академия Государственного Управления при Президенте РК – Астана: 2009.- С. 338-0,12 п.л.

9. Геоэкономические приоритеты интеграции Казахстана в мировую экономическую систему//Преодоление последствий мирового финансового кризиса и перспективы развития экономики Казахстана», посвященной 10-летию КазУЭФМТ. Материалы международной научно – практической конференции КазУЭФМТ – Астана:2009.- С.56 -0,3 п.л.


ТҮЙІН

Бақтымбет Әсем Серіккызы


Қазақстан Республикасының халықаралық экономикалық интеграцияларға қатысуы (ТМД мысалында)

14. - Әлемдік шаруашылық және халықаралық экономикалық қатынастар
    

Зерттеу объектісі болып интеграция жағдайында ортақ экономикалық саясатты қалыптастыратын ТМД жекелеген елдердің, соның ішінде Қазақстанның, ұлттық экономикалары алынды.

Зерттеу пәні ретінде Қазақстанның ТМД елдерінің халықаралық экономикалық интеграциясына қатысу барысында пайда болатын экономикалық қатынастар саналады.

Зерттеу мақсаты болып Қазақстанның ТМД шеңберінде интеграциялық үрдістерге қатысу жолдары мен бағыттарын теориялық және тәжірибелік тұрғыда негіздеу және осының негізінде экономикалық интеграциялық бірлестіктерді дамыту мүмкіндіктерін анықтау саналады.

Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негізін нарықтық экономика классиктерінің іргелі ғылыми еңбектері, халықаралық интеграцияның теориясы мен тәжірибесіне, өңірлік экономикалық интеграция мен интеграциялық үрдістердің тиімділігіне қатысты мәселелерді шешуге қомақты үлес қосқан шетелдік және отандық ғылымдардың еңбектері құрады.

Зерттеу негізіне логикалық және жүйелік талдау, сараптау және топтау, салыстыру және кеңейту әдістері, экономико-статистикалық тәсілдер мен эксперттік бағалау әдістері пайдаланылды.

Зерттеудің ақпараттық базасына халықаралық ұйымдардың есептері, Қазақстан мен ТМД мемлекеттерінің статистикалық органдарының ресми мәліметтері, Қазақстан Республикасының министрліктері мен ведомстволарының мәліметтері, ҚР құқықтық және нормативтік актілері, Әлемдік банк пен басқа да халықаралық қаржы интституттардың ұсыныстары, Қазақстанның қолданбалы экономикалық зерттеулерінің нәтижелері, мерзімдік басылым мәліметтері алынды.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы Қазақстаның бірігуші мемлекеттермен салиқалы экономикалық саясатын қалыптастыру интеграциясын жетілдіру, экономикалық қатынастар аясындағы тәжірибелік үйлесімді реттеу мен жүзеге асыру арқалы халықаралық интеграциялық үрдістерге қатысу және ұсыныстар дайындау болып саналады.

Қорғауға шығарылатын негізгі тұжырымдар:

- халықаралық экономикалық әріптестікті жетелдірудің формаларына негізделетін «жаһандау», «интеграция», «әртараптандыру» түсініктеріне авторлық көзқарас ұсынылған;

- халыкаралық интеграцияның әлемдік тәжірибесінің кеңеюіне байланысты оны ТМД мемлекеттерінің интеграциялық үрдістерінде пайдалану бағыттары негізделген;

- ЕурАзЭҚ әрі қарай жетілдіру ұсыныстары: өзара тиімді сауда барысында кедендік және басқа да әкімшілік кедергілерді жою, тауарлар мен қызметтердің барлық түрлері бойынша бірыңғай кедендік тарифтерді тәжірибелік қызметке енгізу, банктік - инвестиялық жүйеде ұлттық валюталармен есеп айырысуға көшу;

- кедендік одақ пен жалпы нарықты құру негізінде ортақ транспорттық, энергетикалық және ақпараттық жүйелері бар ортақ экономикалық кеңістік пен ортақ кедендік аумақ қалыптастыру;

- ЕурАзЭҚ үшінші елдерге қатысты ортақ экономикалық саясатты қалыптастыру, ұйымға кіретін елдердің ішінде тұрақтандыру несиелері мен тәуесіз займдарға мұқтаждарына оларды беру тәртібін белгілеу;

- экономикалық өсуге ықпалы маңызды инвестициялық жобаларды бірлесіп жүзеге асыру мүмкіндіктерін қарастыру.

Жүргізілген зерттеудің теориялық маныздылығы Қазақстанның посткеңестік кеңістіктегі интеграциялау ұрдістеріне қатысуын негіздеу және халықаралық экономикалық интеграцияның жаһандық феномені ретінде мәні бойынша білімді тереңдету мен кеңейтуде жатыр.

Жұмыстың тәжірибелік маңыздылығы Қазақстан Республикасындағы интеграцияның әсерлілігін жеделдету мен арттырудың бағыттары мен формаларын ашатын зерттеудің материалдары, ұсыныстары және қорытындылары. Достастық елдерін экономикалық интеграциялау үдерістерін анағұрлым кешенді және толық ұғынуға және осы үдерісте пайда болатын мәселелерді шешуге көмектеседі.

Интеграциялық өзара әрекестерге жүргізілген кешендік талдау және оның әрі қарай даму мүмкіндіктеріне қатысты қорытындылар экономикалық өзара әрекеттер бойынша бағдарламаларды жасау кезінде ТМД елдерінің мүдделі мекемелеріне, сондай-ақ ТМД-ның, ЕурАзЭҚ-тың жоғары мемлекеттік органдары мен ұйымдарына пайдасын тигізері сөзсіз.

Ғылыми зерттеудің негізгі нәтижелері «Халықаралық экономика», «Халықаралық экономикалық интеграция», «Жаһандандыру жағдайындағы халықаралық интеграция мәселері» курстарын дайындауда, дәрістер оқуда, оқу үрдісінде тәжірибелік қолданыста пайдалануға болады.

Зерттеу нәтижелерінің қолданыс табуы. Диссертациялық жұмыстың

негізгі тұжырымдары және қорытындыларын автор халықаралық ғылыми тәжірибелік конференцияларда баяндады: Бірінші Рысқұлов оқулары (Алматы, 2006ж.); Екінші Рысқұлов оқулары (Алматы, 2007ж.); «ҚР мемлекеттік басқару: басымдақтары мен бүгінгі болмысы» (ҚР Президентінің жанындағы Мемлекеттік Басқару Академиясы, Астана, 2009ж.); «Әлемдік қаржылық дағдарыс салдарынан арылу және Қазақстан экономикасының даму болашағы» (Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университеті, Астана, 2009ж.).

Зерттеу нәтижелерінің жүзеге асуы. Диссертацияның ғылыми-тәжірибелік ұсыныстары және тұжырымдары Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті (11.12.2008ж. анықтама) мен Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетіне (26.12.2008ж. анықтама) енгізілді.


Resume


Baktymbet Asem Serikkyzy


Participation of Kazakhstan Republic in international integration processes

(CIS as an example)

08.00.14 - World economy and international economic relations


The object of the research are separate national economy of CIS countries including Kazakhstan, providing formation of unique economic policy in condition of integration.

The subject of the research are economic relations, arising in the process of participation of Kazakhstan in international economic integration of CIS countries.

The purpose of the dissertation work is theoretic and practical stipulation ways and directions of Kazakhstan participation in integration processes in the framework of CIS and on this base to define perspectives of development economic and integration association.

Theoretical and methodological base of the research were fundamental scientific works of classics of market economy, works of the foreign and domestic scientists, who contributed into the theory and practice of international integration, to solving the problems of regional economic integration and efficiency of integration processes.

As the base of the research methods of logical and system analysis, analysis and synthesis, comparison and generalization, economic – statistical methods and methods of expert evaluation have been used.

Informational base of the research were reports of international organizations, official data of statistic bodies of Kazakhstan and CIS countries, materials of ministries and departments of Kazakhstan Republic, legislative and normative acts of RK, recommendations of the World Bank and other international financial institutes, results of applied economic researches of Kazakhstan, materials of periodic press.

The scientific novelty of the research is in elaboration of suggestions on matters of Kazakhstan participation in international integration processes on development cooperation of member countries of integration in formation agreed economic policy, regulation and realization of practical interaction in sphere of economic relations.

The main regulations submitted for defense :

• author’s interpretation of the concepts “globalization”, “integration”, “diversification” based on main forms of development international economic cooperation;
  
• on the base of grounding the world experience of international integration directions of using it in integration processes of CIS countries have been substantiated;
  
• suggestions on further development of EvrAzEs : on elimination of customs and other administrative barriers on mutual trade , inculcation into practice agreed unique customs tariffs on calculation in national currency;
  
• on the base of creation Customs Union and general market recommendations on forming unique economic space and unique customs territory with unique transport, energy, and information systems;
  
• suggestions on matters of elaboration by participants of EvrAzEs unique economic policy in relation to the third countries, the order of allocation stabilized credits and sovereign loans to needed countries –Community members, on joint realization investment projects on breakthrough directions of economic growth.
  

Theoretical importance is in deepening and expanding knowledge on essence of economic integration as global phenomena, substantiation of Kazakhstan participation in directions of integration on post soviet space .

Practical importance is that, materials and recommendations, conclusions revealing directions and forms of acceleration and increasing efficiency of integration in Kazakhstan can promote more complex and full understanding the process of integration of CIS countries and solving problems connected with it.

Complex analysis can be useful to interested CIS countries and also overstate establishments of CIS, EvrAzEs in elaboration the program of further economic interaction,

The main results are applied in educational process in delivering lectures on courses “International economics”, “International economic integration”, “The problems of international integration in conditions of globalization ”.

Approbation of research results . The main regulations and conclusions of the dissertation work have been reported by the author at international scientific – practical conferences: The First Ryskulov’s reading, Almaty, 2006., International scientific – practical conference at KazEU, Almaty, 2007, International scientific – practical conference “State management in RK: priorities and realities”, Academy of State Management under President of RK, Astana, 2009., Scientific – practical conference “Development of Kazakhstan economy in conditions of world crisis” KasUEFMT, Astana, 2009.

Realization of research results. Scientific – practical suggestions and recommendations of the dissertation have been inculcated at KazNPU after Abai (certificate from 11.12.2008.), KazUEFMT (certificate from 26.12.2008).