Костанай мемлекеттік педагогикалық институты Тарих және өнер факультеті

Вид материала

Лекция

Содержание 3. Лекция сабақтарының мазмұны 4. Семинар сабақтары

Подобный материал:

• Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты, 1584.64kb.
• Нистрлігі семей мемлекеттік педагогикалық институты султанова Нургуль Камильевна музыкалық, 3053.35kb.
• Білім беру жүйесіндегі кадрлардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау институтындағы, 130.56kb.
• Флорида Мемлекеттік Университеты 1991 Профессор, Женева Университеты, Швеция 1993-1997, 33.73kb.
• Тараз мемлекеттік педагогикалық институты, 169.13kb.
• Г. Н. Потанин және қазақ зиялылары: саяси және рухани көзқарастарды тарихи талдау >07., 944.02kb.
• Конкурс қабілетті, дарынды мемлекеттік қызметшілерді айқындауға, оларды ынталандыруға,, 35.26kb.
• Б. К. Косаяков к и. н., доцент кафедры философии и культурологии, 4867.21kb.
• Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі, 2688.62kb.
• Тәсілімен өтететін төмендегі мемлекеттік сатып алуға заңды-құқықтық қабілеттілігін, 656.79kb.

3. Лекция сабақтарының мазмұны


Силлабуста лекция тақырыптары, онда қарастырылатын сұрақтар мен лекция гипертекстері бар. Лекцияға әдебиеттердің параграфтары көрсетілген. Семинар сабақтардың тақырыптары және сұрақтары қарастырылатын, студенттердің оқытушының басшылығымен игеретін жұмыстардың және өзіндік жұмыстардың тақырыбы және лекцияның қандай тақырыптарын қайталау керектігі көрсетілген.

Әр лекцияға бақылау сұрақтары берілген. Осы сұрақтарға жауап беру үшін әдебиетпен міндетті түрде жұмыс істеу керек.

Р/н	Тақырыптың аты мен мазмұны
1.	Кіріспе. 1.Пәннің міндеті мен мақсаты 2.Археология пәнінің ғылым болып қалыптасуы. Тарихнамалық деректер. 3.XVIII-XIX ғғ. негізгі археологиялық ашылымдар. Х.Томсен, Мортилье, Дж. Леббок, т.б. Мазмұны Пәннің міндеті мен мақсаты Археология пәнінің ғылым болып қалыптасуы. Тарихнамалық деректер. XVIII-XIX ғғ. негізгі археологиялық ашылымдар. Х.Томсен, Мортилье, Леббок, т.б.
2.	Археологиялық қазба жұмыстарын жүргізу жүйесі. 1.Археологиялық үш тип ескерткіштерімен таныстыру-қәбірлер, тұрақтар, мегалитті құрылыстар 2.Жердің мәдени қабаты дегеніміз не? 3.Ескерткіштін жасын белгілеу жүйесі. 4.Қазба жұмыстарының жүргізілуі, ұйымдастырылуы. Мазмұны Археологиялық үш тип ескерткіштерімен таныстыру-қәбірлер, тұрақтар, мегалитті құрылыстар Жердің мәдени қабаты дегеніміз не? Ескерткіштін жасын белгілеу жүйесі. Қазба жұмыстарының жүргізілуі, ұйымдастырылуы.
3.	Археологиялық барлаушылар және ескерткіштерді қорғау. 1.Барлаушылардың екі түрі. Атқаратын міндеті. 2.Ізденіс жоспарын құрастыру, маршрут ұзындығын белгілеу. 3.Ізденіс жұмыстарын жүргізу әдісі. Стратиграфия, авиабарлаушылық. 4.Су астындағы ізденіс жұмыстары. Ескерткіштерді картаға түсіру. Мазмұны Барлаушылардың екі түрі. Атқаратын міндеті. Ізденіс жоспарын құрастыру, маршрут ұзындығын белгілеу. Ізденіс жұмыстарын жүргізу әдісі. Стратиграфия, авиабарлаушылық. Су астындағы ізденіс жұмыстары. Ескерткіштерді картаға түсіру.
4.	Тас дәуірі. Төменгі, орта палеолит. 1.Палеолит дәуіріндегі кезеңге хронологиялық шеңберін беру. 2.Адамның пайда болуы, антропогенез деңгейін көрсету. 3.Олдувай мәдениеті. Шелль, Ашель мәдениеттері. 4.Малта тас мәдениеті. Архантроп, палеоантроп дамыған адам. 5.ТМД елдеріндегі төменгі палеолит. 6.Қазақстандағы – Тоқмалы I-III, Арыстанды. Қазақстанда табылған клектон типті ескерткіштер – Бөріқазған, Тәніқазған. Орталық Қазақстандағы – Құдайкөль, Жаман – Айбат, Обыласай. Шығыс Қазақстандағы – Қозыбай, Ш.Уалиханов тұрақтары. Қырым, Кавказ, Орта Азия мәдениеттері. Мазмұны Палеолит дәуіріндегі кезеңге хронологиялық шеңберін беру. Адамның пайда болуы, антропогенез деңгейін көрсету. Олдувай мәдениеті. Шелль, Ашель мәдениеттері. Малта тас мәдениеті. Архантроп, палеоантроп дамыған адам. ТМД елдеріндегі төменгі палеолит. Қазақстандағы – Тоқмалы I-III, Арыстанды. Қазақстанда табылған клектон типті ескерткіштер – Бөріқазған, Тәніқазған. Орталық Қазақстандағы – Құдайкөль, Жаман – Айбат, Обыласай. Шығыс Қазақстандағы – Қозыбай, Ш.Уалиханов тұрақтары. Қырым, Кавказ, Орта Азия мәдениеттері.
5.	Соңғы палеолит. 1.Жоғарғы палеолитте қалыптасқан ауа райы мен өсімдіктер. Жануар әлемі. 2.Соңғы палеолитте тас өндеу техникасының ерекшелігі. 3.Пластиналар, қыстырма техникасы. 4.Ресей, Қырым, Кавказ, Орта Азияның соңғы палеолиті. Миграция мәселесі. Мазмұны Жоғарғы палеолитте қалыптасқан ауа райы мен өсімдіктер. Жануар әлемі. Соңғы палеолитте тас өндеу техникасының ерекшелігі. Пластиналар, қыстырма техникасы. Ресей, Қырым, Кавказ, Орта Азияның соңғы палеолиті. Миграция мәселесі.
6.	Мезолит. 1.Мұздықтан кейін қалыптасқан ауа райы мен табиғи жағдай. 2.Жеке мәдени облыстардын пайда болуы. 3.Қырым, Ресей, Солтүстік Сібір мезолиті. Садақ пен жебе. 4.Индивидуалдық аңшылық. 5.Егін шаруашылық аудандары – Шығыс жерлердегі. Қазақстанның мезолиттік тұрақтары – Есіл бойындағы, Торғай даласындағы тұрақтарға сипаттама. Дұзбай 6, Дачная, Евгеньевка. Мазмұны Мұздықтан кейін қалыптасқан ауа райы мен табиғи жағдай. Жеке мәдени облыстардын пайда болуы. Қырым, Ресей, Солтүстік Сібір мезолиті. Садақ пен жебе. Индивидуалдық аңшылық. Егін шаруашылық аудандары – Шығыс жерлердегі. Қазақстанның мезолиттік тұрақтары – Есіл бойындағы, Торғай даласындағы тұрақтарға сипаттама. Дұзбай 6, Дачная, Евгеньевка.
7.	Неолит. 1.Өнім өнірі шаруашылығының белгілерін – ыдыс жасау, мата өндеу, тасты жаңа әдіспен өндеу арқылы көрсету. 2.Неолиттік төңкеріліс. 3.Джейтун мәдениеті – ең ежелгі өндіріс неолиті, егін егу, суырмалы егістік мал шаруашылығы. 4.Ресейдегі Льялов мәдениеті. Олненостров қәбірі, аңшылар мен балықшылар. 5.Қазақстан неолиті – кельтеминар мәдениеті. Атбасар, Маханджар мәдениетіне мінездеме беру. Дұзбай 1-4, Сор 2, Бестамақ және т.б. 6.Неолит мәдениеті. Мазмұны Өнім өнірі шаруашылығының белгілерін – ыдыс жасау, мата өндеу, тасты жаңа әдіспен өндеу арқылы көрсету. Неолиттік төңкеріліс. Джейтун мәдениеті – ең ежелгі өндіріс неолиті, егін егу, суырмалы егістік мал шаруашылығы. Ресейдегі Льялов мәдениеті. Олненостров қәбірі, аңшылар мен балықшылар. Қазақстан неолиті – кельтеминар мәдениеті. Атбасар, Маханджар мәдениетіне мінездеме беру. Дұзбай 1-4, Сор 2, Бестамақ және т.б. Неолит мәдениеті.
8.	Металл дәуірі. Энеолит. 1.Мыс – тас дәуіріне сипаттама беру. 2.Алғашқы мыстан жасалған құралдар. 3.Энеолит кезіндегі еңбек бөлінісіне мінездеме беру. 4.Қазақстанның энеолиті: Ботай мәдениеті және Алтайдағы Афанасьев мәдениеті. 5.Шығыс Қазақстандағы – Үстнарын, Орынбордағы – Тұрғанник мәдениеттерінің ұқсастығы. 6.Орталық Азияның – Анау мәдениеті. 7.Кавказдың – Куро – Аракс. 8.Оңтүстік Ресейдің энеолит мәдениеті – Триполье мәдениеті. Мазмұны Мыс – тас дәуіріне сипаттама беру. Алғашқы мыстан жасалған құралдар. Энеолит кезіндегі еңбек бөлінісіне мінездеме беру. Қазақстанның энеолиті: Ботай мәдениеті және Алтайдағы Афанасьев мәдениеті. Шығыс Қазақстандағы – Үстнарын, Орынбордағы – Тұрғанник мәдениеттерінің ұқсастығы. Орталық Азияның – Анау мәдениеті. Кавказдың – Куро – Аракс. Оңтүстік Ресейдің энеолит мәдениеті – Триполье мәдениеті.
9.	Қола дәуірі. Кавказ бен Еуразияның солтүстік қоласы. 1.Қола дәуіріне жалпы сипаттама. 2.Кавказдағы – Триолетти қорғандары. Майкоп қорғанында табылған тұрақтар. 3.Куро – Аракс мәдениеті мен Таяу Шығыспен байланысы. 4.ТМД елдерінің жазық даласындағы Срубной мәдениет. Мал шаруашылығы мен кетпен егіншілігі. Мазмұны Қола дәуіріне жалпы сипаттама. Кавказдағы – Триолетти қорғандары. Майкоп қорғанында табылған тұрақтар. Куро – Аракс мәдениеті мен Таяу Шығыспен байланысы. ТМД елдерінің жазық даласындағы Срубной мәдениет. Мал шаруашылығы мен кетпен егіншілігі.
10.	ТМД елдерінің орманды даласының қола дәуірі. 1.Фатьянов мәдениеті, ерекше шар тәрізді қыш ыдыстары. 2.Осы мәдениеттің Солтүстік Кавказ, Днепр, Балттық елдер мәдениетімен байланысы. 3.Шығыс Еділ бойында пайда болған – Абашев мәдениет. 4.Оралдың – Турбинск мәдениеті. Мазмұны Фатьянов мәдениеті, ерекше шар тәрізді қыш ыдыстары. Осы мәдениеттің Солтүстік Кавказ, Днепр, Балттық елдер мәдениетімен байланысы. Шығыс Еділ бойында пайда болған – Абашев мәдениет. Оралдың – Турбинск мәдениеті.
11.	Еуразияның жазық даласы мен Орта Азияның қола дәуірі. 1.Еуразияның жазық даласына жататын жерлер. 2.Ресейдің даласындағы – катакомбалық мәдениет. 3.Орта Азиядағы б.з.д. III-II мың. Оңтүстік Өзбекстанда табылған Саппали кәбір комплексіне анықтама. Джаркутан комплексі. Намазга – тепе 4-6 қабаты. Анау 3 тұрағында табылған үйлер мен ескерткіштерге жасалған құралдар мен қоланың пайдаланған түрлеріне анықтама беру. 4.Б.з.д. II мың. Орта Азиядағы дәстүрлі егіншіліктің орнына – Үрбандылау мәдениетінің пайда болуы. 5.Кемели. Хорезмдегі – Тазабагьяб мәдениеті. 6.Үнді – еуропа және үнді – иран халқы. Мазмұны Еуразияның жазық даласына жататын жерлер. Ресейдің даласындағы – катакомбалық мәдениет. Орта Азиядағы б.з.д. III-II мың. Оңтүстік Өзбекстанда табылған Саппали кәбір комплексіне анықтама. Джаркутан комплексі. Намазга – тепе 4-6 қабаты. Анау 3 тұрағында табылған үйлер мен ескерткіштерге жасалған құралдар мен қоланың пайдаланған түрлеріне анықтама беру. Б.з.д. II мың. Орта Азиядағы дәстүрлі егіншіліктің орнына – Үрбандылау мәдениетінің пайда болуы. Кемели. Хорезмдегі – Тазабагьяб мәдениеті. Үнді – еуропа және үнді – иран халқы.
12.	Қазақстанның қола дәуірі. 1.Сібір мен Қазақстанда табылған Андронов мәдениетіне сипаттама беру. 2.Қазақстан қоласын өзара Грязнов М.П. берген периодизациямен кезеңдерге бөлу – ерте қола орта қола соңғы қола 3.Марғұлан А., Қ.А. Акишев, Максимова А.Г., Оразбаев А.М. зерттеулері бойынша қола кезеңіне сипаттама беру. 4.Орталық Қазақстандағы – ерте қоланың Нуринск кезеңі, орта қоланың – Атасуск кезеңі, соңғы қоланың – Беғазы-Дандыбай кезеңі. Солтүстік – Батыс Қазақстанның – ерте, орта, соңғы кезеңдері. Мазмұны Сібір мен Қазақстанда табылған Андронов мәдениетіне сипаттама беру. Қазақстан қоласын өзара Грязнов М.П. берген периодизациямен кезеңдерге бөлу – ерте қола орта қола соңғы қола Марғұлан А., Қ.А. Акишев, Максимова А.Г., Оразбаев А.М. зерттеулері бойынша қола кезеңіне сипаттама беру. Орталық Қазақстандағы – ерте қоланың Нуринск кезеңі, орта қоланың – Атасуск кезеңі, соңғы қоланың – Беғазы-Дандыбай кезеңі. Солтүстік – Батыс Қазақстанның – ерте, орта, соңғы кезеңдері.

4. Семинар сабақтары

Тақырып 1. Палеолит.

Семинар мақсаты: Әр түрлі кезеңде мекендеген палеолит адамдардың мәдениеті мен олардың дамуы, қару жарақтардың пайда болуы, әр түрлі аймақтарда және де олардың таралуы ғаламшар бетінде.

Тапсырма: Көптеген сұрақтар мен лекциялық материалдарды менгеру және керекті әдебиеттерді пайдалану, тас өңдеудің көптеген тәсілдеріне көп көңіл бөлу. Палеолит кезеңінің әр түрлі маңызы бар жерлеулер мен тұратын үйлердің құрылуы, әр түрлі мәдениеттер, маңызды құралдар.

Негізгі түсініктер: Олдувай индустриясы, леваллуаз техникасы, призмалық техникасы, ретушь, резцовый скол, пластина, отщеп, нуклеус, остроконечник, скребло.

Сұрақтар:

7. Дәуірленуі, хронология, ескерткіштер түрлері.
   
8. Төменгі палеолит тас индустриясының дамуы.
   
9. Төменгі палеолиттегі тұрғын үйлер және жерлеулер.
   
10. Жоғарғы палеолит тас индустриясы.
    
11. Жоғарғы палеолиттегі тұрғын үйлер мен жерлеулер.
    
12. Археологтар айтуынша Орталық Евразияның қоныстану жолдары.
    

Әдебиеттер:

1. Авдусин Д.А. Основы археологии: учеб. Для вузов по спец. «История». – М.: Высш. шк., 1989.

2. Археология СССР. Палеолит СССР. – М.: Наука, 1984.

3. Мартынов А.И. Археология: учебник. – М.: Высш. шк., 1996.

4. Абрамова З.А. Палеолитическое искусство на территории СССР. М-Л., 1962.

5. Бадер О.Н. Сунгирь. М., 1978.

6. Борисковский П.И. Древнейшее прошлое человечества. М., 1980.

7. Любин В.П. Мустьерские культуры Кавказа. Л., 1977.

8. Семенов С.А. Развитие техники в каменном веке. Л., 1968.

9. Деревянко А.П., Маркин С.В., Васильев С.А. Палеолитоведение: введение и основы. – Новосибирск: ВО «Наука», 1994.


Тақырып 2. Қазақстан палеолиті.

Семинар мақсаты: Қазақстан жеріндегі палеолит дәуірінің плейстоцен кезеніндегі адамның материалдық мәдениетін, жануарлармен өсімдіктердің және табиғат дүниесінің өзгеруін танып білу.

Тапсырма: төмендегі әдебиет пен берілген лекциялық материалдарды пайдалана отырып, төмендегі сұрақтарға жауап беру. Тапсырманы орындағанда Қазақстанның әр түрлі аймақтарындағы тасты өңдеумен құралдардың жасалуына назар аудару.

Негізгі түсініктер: Олдувай индустриясы, леваллуаздық техникасы, ретушь, резцовый скол, пластина, отщеп, нуклеус, өткір ұшты қырғыш, гальгтік индустрия.

Сұрақтар:

5. Төменгі Қазақстан палеолиті.
   
6. Ашель мүсінінің ескерткіштері: Бөріқазған, Тәңірқазған.
   
7. Ашель-мустьер мүсіндерінің ескерткіштері. Қарулар жиынтығының және олардың жасалу техникасының өзгеруі.
   
8. Жоғарғы Қазақстан палеолиті. Кейінгі палеолиттің табиғат жағдайы.
   

Әдебиеттер:

1. Археология СССР. Палеолит СССР. – М.: Наука, 1984.

2. Байпаков К.М., Таймагамбетов Ж.К., Жумаганбетов Т. Археология Казахстана. Алматы., 1993.

3. История Казахстана с древнейших времен до наших дней в 4-х томах. Т.1. Алматы., 1996.

4. Алпысбаев Х.А. Памятники нижнего палеолита Южного Казахстана. А-А., 1979.

5.Таймагамбетов Ж.К. Палеолитическая стоянка им. Ч.Ч. Валиханова. А-А., 1990.

6. Проблемы реконструкции климата природной среды голоцена и плейстоцена Сибири.- Новосибирск: Изд-во Ин-та археологии и этнографии СО РАН, 2000.


Тақырып 3. Тас ғасырындағы қару жасау техникасы.

Семинар мақсаты: скалывание заготовок негізгі техникасының диагностикалық белгілерін меңгеру, кремнийдік инвентардың негізгі категориялары мен қайта өңдеу тәсілдерін анықтау. Тас ғасырының негізгі ескерткіштерінің орынын анықтау.

Тапсырма: Осы практикалық сабаққа дайындалу кезінде тас ғасыры уақытындағы тас өңдеу тәсілдерін, негізгі ұсату техникасының мінездемесін, тас ғасырының негізгі орындарын қайталау қажет және картада олардың орындарын анықтауды үйрену. Сабақ барысында, оқытушының басқаруымен ұсынылған әдістемелік құралдар мен оқулық коллекцияларын меңгеру, нақты материалда ұсату техникасы мен тас инвентардың категориясын анықтауды үйрену.

Негізгі түсініктер: скола бағыты, ударный бугорок, вентролдық бөлік, дорсалдық бөлік, соққылау алаңы, проксимальная бөлік, дисталдық бөлік, медиалдық бөлік, сколаның негативі, шеткері ретушь, екі жақты өңдеу.

Бақылау тапсырмасы:

4. Ұсынылған сурет пакеттерін үш топқа ұсату техникасымен бөлу (леваллуаздық емес, леваллуаздық, призматикалық).
   
5. Ұсынылған сурет пакетін категориямен бөлу (нуклеустер, отщепы, пластиналар).
   
6. Тас ғасырындағы негізгі мәдениет орындарын картада көрсету.
   

Әдебиеттер:

1. Авдусин Д.А. Основы археологии: учеб. Для вузов по спец. «История». – М.: Высш. шк., 1989.

2. Археология СССР. Палеолит СССР. – М.: Наука, 1984.

3. Мартынов А.И. Археология: учебник. – М.: Высш. шк., 1996.

4. Абрамова З.А. Палеолитическое искусство на территории СССР. М-Л., 1962.

5. Бадер О.Н. Сунгирь. М., 1978.

6. Борисковский П.И. Древнейшее прошлое человечества. М., 1980.

7. Любин В.П. Мустьерские культуры Кавказа. Л., 1977.

8. Семенов С.А. Развитие техники в каменном веке. Л., 1968.

9. Трамп Д., Брей У. Археологический словарь. М., 1990.


Тақырып 4. Мезолит.

Семинар мақсаты: Палеолиттен мезолитке өту кезеңінде қару-жарақтың өзгеруін және де Орталық Еуразиядағы мезолит тұрғындарының материалдық мәдениетін меңгеру.

Тапсырма: Ұсынылған әдебиет пен лекциялық мәліметтерді пайдаланып, берілген сұрақтарды қарастыру.Қарастыру барысында жануарлар әлеміндегі өзгерістер мен аң аулаушылық пен қару-жарақ жасау байланысына көңіл бөлу. Аймақтың мезолит мәдениеттерді меңгеру барысында расщепления әдісіне, сол не басқа мәдениетке тән негізгі дайындау мен қайта дайындау сипатына, сондай-ақ қоныстар мен тұрақтардың сипатына назар аудару қажет.

Негізгі түсініктер: микропластиналық техника, микролиттер, геометриялық микролиттер, трапециялар, сегмент, астарлы техника, аң аулау мамандығы.

Сұрақтар:

5. Қару-жарақ дайындау техникасының ерекшеліктері.
   
6. Қырым мен Орыс жазығының мезолиттік ескерткіштері.
   
7. Батыс Сібір, Зауралье, Приуральенің мезолит ескерткіштері.
   
8. Орта Азияның мезолит ескерткіштері.
   

Әдебиеттер:

1. Авдусин Д.А. Основы археологии: учеб. Для вузов по спец. «История». – М.: Высш. шк., 1989.

2. Археология СССР. Мезолит СССР. – М.: Наука, 1989.

3. Мартынов А.И. Археология: учебник. – М.: Высш. шк., 1996.

4. Борисковский П.И. Древнейшее прошлое человечества. М., 1980.

5. Любин В.П. Мустьерские культуры Кавказа. Л., 1977.

6. Семенов С.А. Развитие техники в каменном веке. Л., 1968.

7. Трамп Д., Брей У. Археологический словарь. М., 1990.

8. Матюшин Г.Н. Мезолит Южного Урала. М., 1976.

9. Проблемы изучения неолита Западной Сибири. Тюмень: Изд-во ИПОС СО РАН, 2001.


Тақырып 5. Қазақстандағы мезолит және неолит.

Семинар мақсаты: Мезолит мәдениетіндегі материалдық ерекшеліктерін және Қазақстандағы халдын оқү.

Тапсырма: Берілген әдебиетті лекциялық материалды, төмендегі сұрақтарды қолданғанда, Қазақстан территориясындағы мезолит дәуіріндегі болған климаттың өзгеруіне, жануарлардың дүниесіне аң аулаудың мінезіне назар аудару. Мезолит және неолит аумағының мәдениетін оқыған кезде, үгіту тәсіліне, негізгі дайындыққа, өндеуінің тәсіліне және шаруашылыққа, қоныстауына назар аудару.

Негізгі түсініктер: микропластиналық техника, микролиттер, геометриялық микролиттер, трапеция, сегмент, құралмалы техника, мамандырылған аң аулау, пиление, шлифование, сверление, шаруашылық формалар, шаблон, лоскутная лепка, спиральный налет, плечи,тулово, дно, венчш, штамп, прочерчивание, накол, вдавливание.

Сұрақтар:

6. Мезолиттің табиғат жағдайлары. Қазақстан территориясындағы мезолиттік индустриясы.
   
7. Мезолит дәуіріндегі Оңтүстік Қазақстан.
   
8. Орталық Қазақстандағы, Балхаш шаңы, Арал маңындағы мезолитті мүсіндері.
   
9. Торғай неолиті. Маханджар мәдениеті.
   
10. Атбасар мәдениеті.
    

Әдебиеттер:

1. Археология СССР. Мезолит СССР. – М.: Наука, 1989.

2. Байпаков К.М., Таймагамбетов Ж.К., Жумаганбетов Т. Археология Казахстана. Алматы., 1993.

3. История Казахстана с древнейших времен до наших дней в 4-х томах. Т.1. Алматы., 1996.

4. Зайберт В.Ф. Памятники каменного века Петропавловского Приишимья //СА.-1979. №1. С.109-110.

5. Зайберт В.Ф., Потемкина Т.М. К вопросу о мезолите лесостепной части Тоболо-Иртышского междуречья //СА.-1981.№3.с.127.

6. Зайберт В.Ф. Атбасарская культура.-Екатеринбург: УроРАН, 1992.

7. Логвин В.Н. Каменный век Казахстанского Притоболья /мезолит-неолит/: Учеб. Пособие по спецкурсу.-А-А: КазГПУ, 1991.

8. Логвин В.Н. Новый памятник каменного века Кустанайской области //СА.-1977. №4.с.270-275.

9. Проблемы изучения неолита Западной Сибири. Тюмень: Изд-во ИПОС СО РАН, 2001.


Тақырып 6. Ежелгі энеолит пен қола дәуірінің керамикалық кешендері.

Семинар мақсаты: Гончарлық керамикасы қолдан жасалған фрагменттік ыдыстардан айырмашылығын танып білу және белгілер арқылы керамикалық ыдыстардың мәдениетін анықтау.

Тапсырма: әр түрлі аймақтардағы керемет деген жасалған ыдыстарды қайталап кету және олардың жасалған формаларын және ыдысқа салынған ою-өрнектерін танып білу. Энеолит пен қола дәуірінің негізгі мәдениетінің географиялық орнын қайталап кету. Сабақ барысында мұғалімнің ұсынысымен берілген оқулық құрал мен сабақ жинағын оқып білу, гончарлық керамиканы қолдан жасалған ыдыстардан танып білу және энеолит және қола дәуіріндегі негізгі керамика мәдениетін айыра білу.

Негізгі түсініктер: шаблон, лоскутная лепка, спиральный налет, шейка, плечико,тулово, дно, вдавления, роспись, геометрический орнамент, «елочка», «гребенка», «бордюр», венчик, штамп, накал.

Бақылау жұмысы:

4. Берілген суреттерді энеолит дәуірінің мәдениетіне топтастыру.
   
5. Берілген суреттерді қола дәуірінің мәдениетіне топтастыру.
   
6. Берілген картада энеолит және қола дәуірінің мәдени ескерткіштерін көрсету.