Авторлар: Голомолзина Татьяна Владимировна
| Вид материала | Документы |
- Татьяна Владимировна Черналова, постановка танцев хореограф Марина Ивановна Баннова, 28.51kb.
- «Михаил Булгаков, его время и мы» Краков, 22–24 сентября 2011 года армения арутюнян, 539.47kb.
- Ширко Татьяна Владимировна. Выписка из учебного плана Семестр Учебных недель Часов, 121.72kb.
- Фёдорова Татьяна Владимировна, директор по исследованиям ООО «Исследовательско-маркетинговая, 53.44kb.
- Лисицына Лариса Владимировна Никитина Татьяна Алексеена Попова Татьяна Витальевна Старыгина, 4032.65kb.
- Федорова Татьяна Владимировна 48 диплом, 313.15kb.
- Лебедева Татьяна Владимировна, учитель истории и обществознания моу новогоркинская, 20.69kb.
- Лескова Татьяна Владимировна 80 Гран-при + диплом, 827.05kb.
- Стрекалёва татьяна владимировна, 284.83kb.
- Кузьминова Татьяна Владимировна, учитель истории и граждановедения школы №124 г. Самары,, 76.07kb.
1 тарау. Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар жағдайына қатысты проблемалардың қазіргі жағдайын талдау
1.1 Қазақстандағы балалар жағдайына қатысты анықталған проблемалар жөніндегі ақпаратты бағалау
Қазақстан Республикасы Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің мәліметі бойынша соңғы кезеңдегі балаларға қатысты жағдай мынадай:
Кесте 1.1 0-18 жас аралығындағы жалпы балалар туралы мәлімет
| | | 2009-2010 оқу жылы | 2010-2011 оқу жылы | Динами-касы |
| 1 | Республикадағы барлығы | 4755902 | 4940494 | 184592 |
| | Оның ішінде: | | | |
| | мектепке дейінгі жастағы | 1 958 536 | 2097996 | 139460 |
| | мектеп жасындағы | 2 491 202 | 2523857 | 32655 |
| | оқушы жастар | 306 164 | 318641 | 12477 |
| | Оның ішінде : | | | |
| 2 | Мүмкіндіктері шектелген балалар | 149 246 | 147679 | -1567 |
| 3 | Жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар | 42 494 | 38386 | -4108 |
| | Отбасыларда қамқоршылық немесе қорғаншылықтағы | 25 315 | 22067 | -3248 |
| | Патронатты тәрбиеде | 2063 | 2267 | 204 |
| | Төмендегі ұйымдар тәрбиесінде: | 15 116 | 14052 | -1064 |
| | Білім беру | 12 519 | 11612 | -907 |
| | Денсаулық сақтау | 1 692 | 1586 | -106 |
| | Еңбек және әлеуметтік қорғау | 905 | 854 | -51 |
| 4 | КТІИ есебінде тұрған девиантты мінез-құлықты балалар | 18431 | 13766 | -4665 |
| 5 | Бейімдеу орталықтарындағы кәмелеттік жасқа толмағандар | 7 598 | 5742 | -1856 |
| 6 | Тұрмысы қолайсыз отбасылар | 13 521 | 11543 | -1978 |
| | Олардың отбасыларының саны | 17756 | 17481 | -275 |
| 7 | Ата-аналық құқығынан айрылған ата-аналар | 923 | 825 | -98 |
| | Олардың балаларының саны | 1313 | 1072 | -241 |
| 8 | Аз қамтылған отбасылар | 130654 | 149314 | 18660 |
| | Олардың балаларының саны | 318033 | 321268 | 3235 |
Кесте 1.2 Мемлекеттік және мемлекеттік емес білім ұйымдарында тәрбеленетін ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар статусы туралы
| | Барлығы | Барлық ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар саны | Оның ішінде ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар (әлеуметтік жетімдер) | ||||||||||||||
| Оның ішінде | |||||||||||||||||
| Бас тартқандар | Тастандылар | Ата –анасы ата-аналық құқығынан айрылғандар | Ата-анасы қамау орындарында | Ата-анасы іздеуде | Ата-анасы ұзақ емдеу орындарында | Ата-анасы құқықтарынан шектелген | Ата-анасы сот шешімімен із-түссіз жоғалған деп танылған | Ата-анасынан тартып алынған | Сот шешімімен ата-анасы өлген деп танылған | Сот шешімімен әрекетке қабілетсіз деп танылған | |||||||
| Барлығы | Ер балалар | Қыз балалар | Барлығы | Ер балалар | Қыз балалар | ||||||||||||
| 2009-2010 оқу жылы | 11612 | 6609 | 5003 | 9506 | 5469 | 4037 | 884 | 731 | 5054 | 556 | 959 | 235 | 429 | 121 | 343 | 139 | 55 |
| 2010-2011 оқу жылы | 12519 | 7136 | 5383 | 10317 | 5889 | 4428 | 1129 | 757 | 5135 | 585 | 1144 | 344 | 420 | 155 | 413 | 165 | 70 |
| Динамикасы | -907 | -527 | -380 | -811 | -420 | -391 | -245 | -26 | -81 | -29 | -185 | -109 | 9 | -34 | -70 | -26 | -15 |
Балалардың анықталу және мемлекеттік мекемелерге түсу динамикасын талдай отырып, көптеген балалардың балалар үйлері мен нәрестелер үйіне түсу көрсеткішінің өсуі байқалады (Балалар құқықтарын қорғау комитетінің 2009 жылғы кезеңіндегі Республика бойынша жалпы 8087 бала мен жасөспірім анықталған, оның ішінде балалар үйлері мен нәрестелер үйлеріне 27% бала орналастырылған: яғни анықталған балалардың төрттен бір бөлігі әрі қарай білім мен тәрбие алуға мемлекеттік мекеме институтына кетеді). Анықталған балалардың көбісі әлеуметтік жетімдер статусында, яғни кестеден көріп отырғанымыздай, балалардың көбісінің ата-аналары ата-аналық құқығынан айрылған, іздеуде немесе құқықтары шектеулі екендіктеріне назар аудара кетуді жөн көрдік.
Сондай-ақ анасының (әкесінің, туыстарының) баладан бас тарту саны да кемімей отыр.
Кесте 1.3 2009-2010 және 2010-2011 оқу жылы аралығындағы өмiрде қиын ахуалға тап болған балалар туралы мәліметтер
| Кезең | КТІЖБ есебінде тұрған девиантты мінез-құлықты балалар саны | Кәмелетке толмағандарды уақытша оқшаулау және бейімдеу орталығындағы балалар | |||||
| Барлығы | Қараусыз балалар мен жасөспірімдер | Ата-анасының қамқорлығынсыз қалғандар | 490 бапқа сәйкес заңға қайшы әрекет жасағандар | Сот шешіміне сәйкес МКМ, МКТМ жолдауға | Қылмыстық жауакершілікке тарту жасына жеткенге дейін аса қауіпті қылмыс жасағандар | ||
| 2010-2011 оқу жылы | 13766 | 5742 | 4676 | 671 | 65 | 229 | 101 |
| 2009-2010 оқу жылы | 18431 | 7598 | 6123 | 1102 | 117 | 250 | 6 |
| Динами-касы | -4665 | -1856 | -1447 | -431 | -52 | -21 | 95 |
Көрсетілген кестеден көріп отырғанымыздай, балалардың көпшілігі өмірде қиын ахуалға тап болғандар. Бұл осы балалардың мемлекеттік мекеме институтына түсуі мүмкін болуы және олардың туған отбасында өмір сүріп, тәрбие алуынан айрылу қаупін тудыратын факторлардың бірі.
Қарағанды облысына келетін болсақ, жалпы Республикадағы проблемаларды атап өтуге болады.
1.2. Қарағанды облысындағы ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар жағдайы туралы бастапқы ақпаратты талдау.
Қарағанды облысындағы 0-18 балалар саны 2010 жылғы 1 қыркүйектегі мәлімет бойынша 318255 құрайды.
Облыстың қорғаншылық пен қамқоршылық органының, Білім басқармасының мәліметі бойынша 2010 жылы жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар 4772 құрайды. 2009 жылы ата-анасының қамқорлығынсыз қалған 5291бала, 2008 жылы -6282, 2007 жылы 6416 бала анықталған. Олардың басым көпшілігін әлеуметтік жетімдер құрайды. Бұл балалар ата-анасынан табиғи жолмен емес, ата-анасы балаларға қатысты өз міндеттерін орындамаған жағдайда әлеуметтік-экономикалық себептерге байланысты айрылған.
Кесте 1.4 Жетім жіне ата-анасының қамқорлағансыз қалған балалар туралы мәлімет (2007-2010жж), Қарағанды облысы
| Жыл | Жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар саны | Қорғаншы-лықта | Патронаттық тәрбиеде | Денсаулық сақтау мекемесін-де | Әлеуметтік қорғау мекемесінде | Білім беру ұйымдарында |
| 2007 | 6416 | 3858 | 65 | 314 | 182 | 1997 |
| 2008 | 6282 | 3858 | 70 | 323 | 175 | 1856 |
| 2009 | 5291 | 2983 | 70 | 278 | 236 | 1724 |
| 2010 | 4772 | 2623 | 83 | 285 | 97 (барлығы 351) | 1678 |
Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің сайтындағы мәліметтерге сүйенсек, Қарағанды облысында балалардың басым көпшілігі Республикадағы жалпы жағдай сияқты мемлекеттік мекемеге орналастырылады. Төмендегі ұсынылған кестеден 2009 жылы анықталған балалардың тек 23% ғана жетім балаларды құрайды, ал қалғандары ата-аналық құқығынан айрылған, ата-анасы құқығы шектелген немесе іздеуде және т.б. себеппен балалары қорғаншылық пен қамқоршылық органының назарына ілігеді.
Кесте 1.5 Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар статусы 2009 ж.
| | Барлық анықталғандары | Оның ішінде | |||||||||
| Жетімдер | Оның ішінде қыздар | Ата-анасы құқығынан айралығандар | Оның ішінде қыздар | Бас тартқан | Оның ішінде қыздар | Ата-анасы әрекетке қабілетсіз | Оның ішінде қыздар | Құқықтары шектелген, іздеуде, сот із-түссіз жоғалған деп таныған және т.б. | Оның ішінде қыздар | ||
| Қарағанды облысы | 965 | 215 | 106 | 129 | 69 | 267 | 123 | 117 | 53 | 237 | 132 |
Балалар үйлері мен нәрестелер үйлерінде балалар саны толықтырылып отырылады. Сондықтан бұл мекемелердегі балалар саны өзгеріссіз қалып отыр. Немесе аздап азайғанын төмендегі кестеден көруге болады.