Асадчая Алена Вадзімаўна, настаўнік беларускай мовы І літаратуры дуа сярэдняя школа №28 г
| Вид материала | Документы |
- Ва ў школьнай адукацыі традыцыйна разглядаецца як сістэма знакаў, аперыруючы якімі, 112.79kb.
- План Работы творчай групы настаўнікаў беларускай мовы І літаратуры па праблеме “Асаблівасці, 27.05kb.
- Літаратурны турнір па творчасці, 231.8kb.
- Развіццё літаратурна-творчых здольнасцей вучняў сродкамі ўрокаў беларускай мовы І літаратуры, 540.77kb.
- М. Багдановіч “Зімой” (V кл.) (с. 19-20), А. Дудараў “Вечар” (VIIІ кл.) (с. 46-47), 117.67kb.
- Пытанні тэорыі І методыкі выкладання беларускай мовы І літаратуры, 45.06kb.
- Матэрыялы да кваліфікацыйнага экзамену на вышэйшую катэгорыю па тэорыі І методыцы выкладання, 174.94kb.
- Гэты беларуска-расейскi слоўнiк прызначаны найперш для вучняў I настаўнiкаў сярэдняй, 2984.17kb.
- Фанетыка. Арфаэпія. Графіка. Арфаграфія рэпецітар, 929.74kb.
- К. С. Фарино «10» мая 2011 г. Инструктивно-методическое письмо, 568.81kb.
Нарэшце глыбокай восенню 1602 года ўсё было гатова.
Наступны дзень быў звычайным шэрым днём, якія часта бываюць увосень на Беларусі.
У залу па сходах каціўся чалавек, менавіта каціўся, іначай гэта нельга было назваць.
Потым шалёна бяжыць па сходах на хоры, а адтуль, вінтавымі сходамі, на антрэсолі другога паверха, а потым, прыстаўной лесвіцай, на адкрытую вежку.
Калі князь выпадкова аказаўся побач, яна не вытрымала.
У зіхаценні вогненных плям паплылі перад ім абліччы. І яны таксама былі – радзімай: усе тыя, што адышлі, усе тыя, што яшчэ ідуць поруч, усе тыя, што будуць.
Перад імі была Ака, праўдзівей, адзін з яе рукавоў, далей – паплавы, з якіх піла вясёлка, яшчэ далей – ліловае ад хмар галоўнае рэчышча .
І тут перад вачыма дзяцей успыхнула ў тумане белая шырокая вясёлка, слаба-аранжавая звонку, шыза-блакітная знутры.
На павуцінках, на росным верасе раптам з’явілася другая радуга.
А замест пяскоў там паплавы, і на іх многа рознакаляровых кветак, а над кветкамі – арка-вясёлка.
Якая яна, вада? Ён не помніў, якая яна на радзіме. Ён помніў, якая яна бывае тут. Саланаватая, з серавадародным пахам – у балацявінках велічынёй з далонь, чыстая – у калодзежах.
Цемнаскурыя руара з касты ртасаў-ачышчальнікаў усё жыццё чысцяць студні.
Семантычныя
І вось зусім ужо нядаўна Пятрок Кахно затрымаўся ў дзяўчыны і ідзе недабыліцкім раздарожжам акурат у поўнач. Толькі стаў на скрыжаванні – як заплача нешта над галавою.
Крыжы на ростанях, вёскі ў барвяных каралях арабін, чырвоная шыпшына ля дарог, начлежныя коні ў тумане.
У лесе, вярсты за чатыры ад краю, на адзіным месцы, якое ўдалося адваяваць ад лясоў і імшар, стаяў пагранічны кардон, людзям якога было загадана лавіць кантрабандыстаў, калі тыя пойдуць з прускага боку, ды яшчэ не дазваляць мясцовым мужыкам і бабам хадзіць за мяжу, да кумоў, на хрэсьбіны ці вяселле.
Вельмі хацелася кудысьці ў пушчу, дзе лазорава сінеюць беларускія пралескі, дзе ў нетрах такуюць цецерукі.
Сілы яго, як казаў рукапіс, дасягалі ўжо васьмі тысяч коннікаў, якія часткова хаваліся ў пушчы, часткова знаходзіліся пры яго палацы (ДзП, с.65); Не разбіраючы дарогі, імчалася дзікае паляванне па самай жахлівай дрыгве, па лесе, па вадзе межыток.
Ён ездзіў. Пабываў у наваколлі Разані, пераправіўся на чоўне праз Аку – наплаўны мост сарвала нечаканай летняй паводкай, – тросся ў грузавіках, калаціўся ў брынклівых аўтобусах, плыў у чаўнах, выбіваў аб гасцінічны кут хмары пылу са змятага пінжака, гаварыў з людзьмі на паромах, са старымі вартаўнікамі сенажацяў, з бабамі, якія гаманілі на спявучай мове Ясеніна .
І ў страсным юнацкім голасе гучалі цяга, і журба, і шырокі смутак душы, узгадаванай на гэтых паплавах.
Змрачнаватая, значна большая ў вышыню, чым ў даўжыню і шырыню, будыніна думала аб чымсьці, што не датычылася двох чалавек, што зараз ішлі праз заценены луг да яе дзвярэй, і гэты яе спакой быў спакоем канца.
Паром торкнуўся ў бераг, і адразу лаза на беразе, якая дагэтуль плыла перад вачыма, спынілася, замерла.
Бялелі вялікія рамонкі, раззвоньвалі ліловыя званочкі, спявалі чмялі, упяўшыся ў малінавыя шары канюшыны, і рос, віўся, як хмель, аблытваючы рукі і ногі, бела-ружовы, прагны павой.
Вось я і думаў, што такой вандроўкай табе будзе дарога да дзеда.
Але ты, відаць, не дарос да такога падарожжа.