Гістарыяграфія барацьбы беларускага народа супраць паланізацыі перыяду Расійскай імперыі
Курсовой проект - История
Другие курсовые по предмету История
? вайны (1654-1667), Абэцэдарскі прыйшоў да высновы, што беларускі народ працягваў весці вызваленчую барацьбу, дамагаючыся злучэння з Расіяй.
Праца Абэцэдарскі не была адзінай у гэтым напрамку. Пытанне аб векавой дружбе і сувязях беларускага народа з рускім, аб барацьбе народных мас Беларусі супраць сацыяльнага і нацыянальнага прыгнёту, за ўзяднанне з Расіяй ў наступны перыяд - з 70-х гадоў 17 ст. да 70-х гадоў 18 ст. даследаваны ў працы А.П. Ігнаценка Барацьба беларускага народа за ўзяднанне з Расіяй. Аўтар перш за ўсё вызначае прычыны, якія выклікалі ўзмацненне барацьбы народных мас. Цяжкае становішча працоўных вызначалася, як паказана ў першай чале кнігі, доўгім эканамічнымі і палітычным крызісам феадальна-прыгонніцкай Рэчы Паспалітай, абумоўленым працяглымі разбуральнымі войнамі, суправаджаліся голадам і эпідэміямі. Аўтар адзначае, што адной з найважнейшых прычын росту барацьбы працоўных мас Беларусі было ўзмацненне нацыянальна-рэлігійнага прыгнёту польскіх феадалаў і каталіцкага духавенства. Барацьба беларускага народа супраць сацыяльнага і нацыянальнага прыгнёту паказана ў розных яе формах. Адна з іх - масавы сыход сялян і гараджан з усходняй частцы Беларусі ў Расію. У кнізе шмат месца аддадзена, каб адлюстраваць паўстання беларускіх сялян, якіх, на думку Ігнаценка, адбылося каля 30 толькі ў другой палове 18 стагоддзя.
Такім чынам, барацьбе беларускага нарду супраць паланізацыі прысвечана шырокая гістарыяграфія. Яна характарызавалася наступнымі рысамі:
) наданне вялікай увагі антыфеадальнай барацьбе;
) сумяшчэнне барацьбы антыфеадальнай і нацыянальна-вызваленчай;
) марксісцкая фразеалогія пры праруская арыентацыі.
3. Асноўныя тэндэнцыі сучаснага перыяду
Даследаванне сучаснага перыяду развіцця гістарыяграфіі пытання не ўваходзіла ў планы дадзенай працы. Тым не менш, варта адзначыць некаторыя асаблівасці сучаснага перыяду развіцця гістарыяграфіі.
Як ужо было сказана вышэй, гістарыяграфія Расійскай імперыі і Савецкага Саюза мелі шэраг сурёзных недахопаў, калі асвятлялі пытанне барацьбы беларускага народа супраць паланізацыі. Расійскія гісторыкі адмаўлялі факт існавання беларускай народнасці, таму яны бачылі ў барацьбе беларусаў супраць паланізацыі барацьбу за далучэнне да Расіі. Расійскім гісторыкам перашкаджаў клерыкалізм і непрыманне народнай барацьбы супраць феадальнага прыгнёту.
Савецкія ж гісторыкі, скаваныя рамкамі афіцыйнага марксізму, стоячы на ??адкрыта прарасейскіх пазіцыях таксама бачылі ўсюды і ва ўсім імкненне беларусаў абяднацца з рускімі ў адной дзяржаве.
Абодва падыходу былі заганныя, бо не адлюстроўвалі абектыўнай ісціны. Беларускія гісторыкі сучаснасці не адмаўляюць барацьбы беларускага народа супраць паланізацыі. Больш за тое, менавіта ў стане такой барацьбы адбывалася складанне беларускай ідэнтычнасці, беларускага самасвядомасці. Але гэта не была барацьба за далучэнне да агрэсіўнай расійскай манархіі. Сучасныя беларускія гісторыкі не так шмат знаходзяць прыкладаў шчырага імкнення беларусаў да Расеі. Наадварот, беручы, напрыклад, перыяд руска-польскай вайны 1654-1667 гг., Можна сустрэць выпадкі, калі праваслаўныя беларусы доўга і ўпарта змагаліся са сваімі вызваліцелямі.
Сучасныя беларускія гісторыкі бачаць комплексны характар ??барацьбы беларускага народа супраць паланізацыі. Вялікае значэнне гуляла ідэйна-палітычная барацьба з каталіцызмам, якую вёў беларускі народ у асобе лепшых сваіх прадстаўнікоў. Прычым не толькі праваслаўных, але і пратэстанцкіх мысляроў. Менавіта цяпер спадчына Сымона Буднага, Льва Сапегі, Мікалая Радзівіла Чорнага, раней не прызнаюцца гістарыяграфіяй, стала лічыцца нацыянальным беларускім здабыткам.
Не менш важным зараз лічыцца і парламенцкая барацьба беларускіх шляхцічаў у мясцовых і дзяржаўных соймах. Менавіта ў соймах праходзіла барацьба беларускіх дэпутатаў з дыктатам расейскага амбасадара ў гады падзелу Рэчы Паспалітай. Хай нават гэтая барацьба і не ўвянчалася поспехам.
Вельмі важнай сучасныя беларускія гісторыкі лічаць барацьбу за беларускую мову. Таму дата 1696 лічыцца імі не менш важнай, чым 1569 або 1596. Бо менавіта ў гэты год адбылося забарона ўжывання беларускай мовы ў афіцыйнай дакументацыі, што сведчыла аб перамозе паланізацыі ў адной з сфер грамадскага жыцця.
- Такім чынам, менавіта комплексны падыход мае найбольшае значэнне на дадзеным перыядзе. Ці не вылучэнне, выпінанне нейкіх момантаў барацьбы супраць паланізацыі, а спроба разумення гэтай зявы ў цэлым - вось задача сучасных гісторыкаў і іх паслядоўнікаў. Але пры гэтым не варта адкідваць дасягненні і напрацоўкі гісторыкаў папярэдніх пакаленняў. Бо фактычны матэрыял, сабраны і апрацаваны імі, не губляе сваёй навуковай актуальнасці і сёння.
Заключэнне
З усяго вышэйсказанага варта зрабіць наступныя высновы.
. Расійская гістарыяграфія па тэме: барацьба беларускага народа супраць паланізацыі (1569-1772) была прасякнута духам клерыкалізма, адмаўляла існаванне беларускай народнасці, усяляк падкрэслівала імкненне жыхароў Заходняй Русі далучыцца да Расеі. Антыфеадальнай барацьба беларускіх сялян супраць польскіх паноў не выклікала ў расійскіх гісторыкаў спагады.
. Савецкая гістарыяграфія (марксісцкая па форме, праруская па змесце) прызнавала існаваньне беларускай народнасці і не надавала вялікай увагі клерыкальнай гісторыі, перабольшваючы ролю менавіта ан?/p>