Гiстарычнае вымярэнне навукi дзяржаСЮнага кiравання
Информация - Юриспруденция, право, государство
Другие материалы по предмету Юриспруденция, право, государство
МРЖНРЖСТЭРСТВА АДУКАЦЫРЖ РЭСПУБЛРЖКРЖ БЕЛАРУСЬ
Акадэмiя кiравання пры Прэзiдэнце Рэспублiкi Беларусь
РЕФЕРАТ па дыiыплiне: ДзяржаСЮнае кiраванне
на тэму: Гiстарычнае вымярэнне навукi дзяржаСЮнага кiравання
МРЖНСК 2010
Тэорыя дзяржаСЮнага кiравання зяСЮляецца адным з найбольш важных i перспектыСЮных напрамкаСЮ сучаснай палiтычнай думкi. Вычляненне палiтычнай сферы з цэласнага, непадзеленым чалавечага соцыюму, аддзяленне свету палiтычнага ад эканамiчнай, сацыяльнай i духоСЮнай падсiстэм адбылося даволi позна. Першапачаткова палiтычныя феномены вывучалiся СЮ рамках пануючых сацыякультурных парадыгмаСЮ СЮ сувязi з агульным комплексам грамадскiх зяСЮ. На працягу амаль двух тысячагоддзяСЮ - з часоСЮ Антычнаii i аж да XIX стагоддзя - усе веды аб сацыяльных зявах былi адзiнай цэласнай сiстэмай. Але СЮжо Арыстоцель (384-322 да н.э.) надаваСЮ вучэньня аб дзяржаСЮным кiраваннi дамiнуючае значэнне. Уся грамадская жыццё, на яго думку, СЮкладвалася СЮ рамкi палiтычнага жыцця i ставiлася на службу дзяржаве. Ён падкрэслiваСЮ: Паколькi навука аб дзяржаве карыстаецца астатнiмi навукамi як сродкамi i, акрамя таго, заканадаСЮча вызначае, якiя СЮчынкi варта рабiць i ад якiх СЮстрымлiвацца, то яе мэта СЮключае, мабыць, мэты iншых навук, такiм чынам, гэтая мэта i будзе вышэйшай дабром для людзей .
Антычныя фiлосафы разглядалi СЮзнiкненне дзяржавы як натуральны працэс СЮскладнення формаСЮ iнтэрната людзей, гэтая канцэпцыя атрымала назву патрыярхальнай тэорыi дзяржавы. Арыстоцель адным з першых прапанаваСЮ такую гiпотэзу: спачатку людзi абядналiся СЮ сямi, затым некалькi семяСЮ СЮтварылi паселiшча, а на завяршальнай стадыi гэтага працэсу паСЮстала дзяржава як форма iнтэрната грамадзян, якiя выкарыстоСЮваюць палiтычны лад i подчиняющиxся СЮлады закона. Арыстоцель падкрэслiваСЮ: ва СЮсiх людзей прырода СЮсялiСЮ iмкненне да дзяржаСЮнаму зносiнам i першы, хто гэта зносiны арганiзаваСЮ, аказаСЮ чалавецтву найвялiкшы карыiь. У рамках патрыярхальнай тэорыi дзяржава разглядаецца як вялiкая сямя, дзе адносiны кiраСЮнiка i яго падданых атаясамляюцца з адносiнамi патрыярха - кiраСЮнiка роду i членаСЮ яго сямi. Крызiс антычнага полiса прымусiСЮ вядомых антычных фiлосафаСЮ звярнуцца да праблемы СЮмацавання дзяржаСЮнай улады, гарантыi згоды i парадку СЮ грамадстве. Платон (427-347 да н.э.) робiць асаблiвы акцэнт на вышэйшай мэты дзяржаСЮнага кiравання - дасягненнi цэласнаii грамадства праз забеспячэнне згоды СЮсiх грамадскiх саслоСЮяСЮ. Ён падкрэслiвае: Мы яшчэ спачатку, калi засноСЮвалi дзяржава, усталявалi, што рабiць гэта трэба абавязкова СЮ iмя цэлага. Так вось гэта цэлае i ёiь справядлiваiь... Самай небяспечнай тэндэнцыяй, разбурае дзяржаСЮнае кiраванне, Платон лiчыСЮ iмкненне некаторых грамадскiх груп адыходзiць ад служэння агульнаму дабру, узурпируя грамадскiя функцыi для вымання асабiстай выгады. У iдэальным дзяржаве Платона варты, кiравальныя бяспекай, не павiнны былi карыстацца золатам i срэбрам, не маглi нават дакранацца да iх, упрыгожвацца iмi цi пiць з залатых i сярэбраных сасудаСЮ. Платон папярэджваСЮ: ... ледзь завядзецца СЮ iх СЮласная зямля, дома, грошы, як зараз жа з варты стануць яны гаспадарамi i землеСЮладальнiкамi; з саюзнiкаСЮ астатнiх грамадзян зробяцца варожымi або СЮладыкамi; ненавiдзячы самi i выклiкаючы да сябе нянавiiь, сiлкуючы злыя намыслы i iх аiерагаючыся, будуць яны СЮвесь час жыць у большым страху перад СЮнутранымi ворагамi, чым перад знешнiмi, а СЮ такiм выпадку i самi яны i СЮсе дзяржава накiруюцца да сваёй хутчэйшай гiбелi. Але самым вялiкiм злом для дзяржаСЮнага кiравання Платон лiчыСЮ алiгархiю. Ён вызначаСЮ алiгархiю як дзяржаСЮны лад, заснаваны на маёмасным цэнзе: у СЮлады там багатыя, а беднякi не СЮдзельнiчаюць у кiраваннi грамадскiмi справамi. Усталяванне маёмаснага цэнзу становiцца законам i нормай алiгархiчнага ладу; чым больш строй олигархичен, тым вышэй цэнз. Такога роду дзяржаСЮны парадак трымаецца прымяненнем узброенай сiлы. Платон з абурэннем пiсаСЮ пра тое, што СЮ алiгархiя узведзены на трон сквапнаiь i карысталюбству i, акрамя багацця i багатыроСЮ нiшто не выклiкае захаплення i шанавання, а славалюбства накiравана толькi на скнарнаiь i на СЮсё, што да гэтага вядзе.
У Сярэднiя стагоддзi працэс узнiкнення дзяржавы сталi разглядаць у рамках рэлiгiйнага светапогляду як установа iнстытута зямной улады, устаноСЮленай Богам. Гэтая канцэпцыi атрымала назву тэалагiчнай тэорыi дзяржавы. Сучасны каталiцызм лiчыць сваiм афiцыйным вучэннем аб дзяржаве погляды Тамаша Аквiнскага (1225-1274), якi заклiкаСЮ людзей да падпарадкаванню дзяржаСЮнай улады, звязанай з чароСЮнымi законамi. Ён развiваСЮ канцэпцыю двух Град, якая СЮ духу хрыiiянскага вучэння паспрабавала развеii аСЮтарытэт дзяржавы i аСЮтарытэт царквы: аддавайце кесарава кесару, а Божае Богу. Вядомы рускi палiтычны фiлосаф БулгакаСЮ (1871 - 1944), ацэньваючы гэты перыяд у гiсторыi, справядлiва падкрэслiваСЮ: раскол грамадскага жыцця на свецкую i царкоСЮную СЮнёс сурёзны разлад i двайную бухгалтэрыю нават у душы тых, хто цалкам СЮсведамляСЮ усю гiстарычную адноснаiь i СЮнутраную ненармальнаiь гэтага раздвойвання. За сваю кансерватыСЮную ахавальныя пазiцыю неСЮмяшання СЮ дзяржаСЮную палiтыку i грамадскую жыццё з маральнымi крытэрыямi сярэднявечная царква паплацiлася, з аднаго боку,