Гiстарычнае вымярэнне навукi дзяржаСЮнага кiравання
Информация - Юриспруденция, право, государство
Другие материалы по предмету Юриспруденция, право, государство
вах трэба дастаСЮляць натоСЮпе тое, што ёй вельмi прыемна, або спачатку убiць ёй у галаву, што тое цi iншае было б прыемна, i затым даць ёй гэта. Але нi СЮ якiм разе не адразу, наадварот, варта заваёСЮваць гэта з найвялiкшым напружаннем цi рабiць выгляд, што заваёСЮваеш. У натоСЮпу павiнна стварацца СЮражанне, што перад ёй магутная i нават непераможная сiла волi, або, па крайняй меры, павiнна здавацца, што такая сiла iснуе. Моцнай воляй захапляецца кожны, таму што нi СЮ каго яе няма, i кожны кажа сабе, што, калi б ён валодаСЮ ёю, для яго i для яго эгаiзму не было б межаСЮ. РЖ калi выяСЮляецца, што такая моцная воля ажыццяСЮляе што-небудзь вельмi прыемнае натоСЮпе, замест таго каб прыслухоСЮвацца да жаданняСЮ сваёй сквапнаii, то гэтым яшчэ больш захапляюцца i з гэтым вiншуюць сябе. У астатнiм такi чалавек павiнен мець усе якаii натоСЮпу: тады яна, тым не менш, будзе саромецца перад iм, i ён тым больш будзе папулярны.
Такiм чынам, паводле Нiцшэ, дзяржаСЮны дзеяч-Звышчалавек можа быць гвалтаСЮнiкоСЮ, зайздроснiкаСЮ, эксплуататараСЮ, iнтрыганаСЮ, лiслiСЮцы, пролазой, спесивцем - гледзячы па абставiнах. Бэнiта Мусалiнi - заснавальнiк i кiраСЮнiк iтальянскай фашыiкай партыi - у сваёй працы Дактрына фашызму шмат у чым канкрэтызаваСЮ фiласофскiя палажэннi Нiцшэ СЮ практыцы дзяржаСЮнага будаСЮнiцтва. Мусалiнi пiсаСЮ: фашыiкай дзяржавы зяСЮляецца увасобленай воляй да СЮлады i кiраванню. Рымская традыцыя тут - iдэал сiлы СЮ дзеяннi. Паводле вучэньня фашызму, урад СЮяСЮляе сабой не столькi тое, што выяСЮленае СЮ тэрытарыяльных i ваенных тэрмiнах, колькi тое, што выяСЮляецца СЮ тэрмiнах маральнасьцi i духоСЮнаii. Аб iм трэба думаць як аб iмперыi, гэта значыць як пра нацыю, якая прама цi СЮскосна кiруе iншымi нацыямi, не маючы жадання завалодаць нi адзiным квадратным ярдом тэрыторыi. Для фашызму СЮздым iмперыi, гэта значыць пашырэнне нацыi, зяСЮляецца сутнасных праявай жыццяздольнаii i супрацьлеглаiю прыкметах заняпаду. Людзi, якiя СЮзвышаюцца або паднiмаюцца зноСЮ пасля перыяду заняпаду, - заСЮсёды iмперыялiсты; любое адступленне ёiь прыкмета заняпаду i смерцi. Але адначасова СЮ навуцы дзяржаСЮнага кiравання развiваецца iншая канцэпцыя дзяржаСЮнай улады, заснаваная на прынцыпах гуманiзму i дэмакратыi. Французскiя i англiйскiя фiлосафы эпохi Асветы заклалi асновы канстытуцыяналiзму i падзелу СЮладаСЮ у дзяржаСЮным кiраваннi, стварыСЮшы сiстэму стрымак i процiваг.
Вядомы фiлосаф Шарль Мантэскё (1689-1755) абвяiiСЮ, што свабоднае развiццё можа быць забяспечана толькi СЮ тым выпадку, калi СЮлада СЮ дзяржаве будзе падзелена на тры адасобленыя галiны, кожная з якiх стане стрымлiваць i СЮраСЮнаважваюць iншыя. Мантэскё СЮ кнiзе Аб духу законаСЮ напiсаСЮ словы, якiя СЮвайшлi СЮ залаты фонд сучаснай палiтычнай навукi як тэорыя падзелу СЮладаСЮ: Палiтычная свабода можа быць выяСЮленая толькi там, дзе кожны чалавек, надзелены уладай, схiльны злоСЮжываць ёю i СЮтрымлiваць у сваiх руках уладу да апошняй магчымасьцi... Для таго каб папярэдзiць падобнае злоСЮжыванне СЮладай, неабходна, як гэта вынiкае з самой прыроды рэчаСЮ, каб адна СЮлада стрымлiвала iншую. Калi заканадаСЮчая i выканаСЮчая СЮлады абядноСЮваюцца СЮ адным i тым жа органе... не можа быць волi. З iншага боку, не можа быць волi, калi судовая СЮлада не аддзеленая ад заканадаСЮчай i выканаСЮчай. РЖ надыходзiць канец СЮсiм, калi адно i тое ж асоба або орган, дваранскi цi народны, па сваiм характары, стане ажыццяСЮляць усе тры выгляду улады . У Новы час атрымала шырокае распаСЮсюджванне дагаворная тэорыя паходжання дзяржавы, якую развiвалi Ж.Ж. Русо (1712-1778), Т Гобс (1588-1679). Згодна з гэтай тэорыi, людзi, якiя знаходзяцца першапачаткова СЮ натуральным (догосударственном) стане вырашылi свядома стварыць дзяржаву (заключыць дагавор), каб надзейна забяспечыць для СЮсiх асноСЮныя правы i свабоды. Гобс лiчыСЮ, што грамадскi дагавор складаСЮся памiж кiраСЮнiкамi i падданымi як дагавор падпарадкавання, а Русо, наадварот, iвярджаСЮ, што дамова меСЮ меiа памiж самiмi грамадзянамi як дагавор абяднання. Менавiта пагадненне людзей - аснова законнай СЮлады: кожны з дагаворных падпарадкоСЮваецца агульнай волi i СЮ той жа час выступае адным з удзельнiкаСЮ гэтай волi. Англiйская фiлосаф Джон Лок (1632-1704) развiвае канцэпцыю лiберальнага дзяржаСЮнага кiравання, дзе грамадзянская супольнаiь варта наперадзе дзяржавы. З гэтага пункту гледжання адзiны шлях, з дапамогай якога хто-небудзь адмаСЮляецца ад сваёй натуральнай свабоды i абцяжарвае сябе вузамi грамадзянскага грамадства, гэта пагадненне з iншымi людзьмi аб абяднаннi СЮ супольнаiь для таго, каб зручна, шчасна i мiрна сумесна жыць, спакойна карыстаючыся сваёй уласнаiю i знаходзячыся СЮ большай бяспекi чым хто-небудзь, не зяСЮляецца членам грамадства. ГалоСЮны лiберальны прынцып дзяржаСЮнага кiравання: не чалавек для грамадства, а грамадства для чалавека. ДзяржаСЮнае кiраванне павiнна кантралявацца грамадзянскай супольнаiю, пры гэтым абсалютнай каштоСЮнаiю прызнаецца свабодная асоба, i эфектыСЮнаiь дзяржаСЮнага кiравання ацэньваецца СЮ адпаведнаii з тым, наколькi паслядоСЮна i эфектыСЮна яно выказвае iнтарэсы асобы.
Несумненна, такi праект дзяржаСЮнага кiравання можна ацанiць як лiберальны антрапацэнтрызм - пропаведзь iдэалогii вольнага iндывiдуалiзму. У Расii лiберальную тэорыю дзяржаСЮнага кiравання падтрымлiваСЮ Б.Н. Чачэрын (18.28-1904). Ён лiчыСЮ, што вышэйшай формай развiцця дзяржавы зяСЮляецца канстытуцыйная манархiя. Калi размежаваць паСЮнамоцтвы памiж манархам, арыстакратыяй i дэмакратыяй, то можа сфармавацца справядлi