Эстэтычныя пошукi СЮ сучаснай беларускай лiтаратуры
Информация - Литература
Другие материалы по предмету Литература
?руе СЮ тэкiе сiтуацыю незавершанаii i бясконцаii, якая можа суадносiцца з постмадэрнiiкай гульнёй сэнсамi, а можа СЮспрымацца як тАЬунутраная тАЬафектаванаятАЭ гiсторыя жанчынытАЭ [29, с.27].
Гульнёвая постмадэрнiiкая iранiчнаiь вылучае лiрычнага героя В. Жыбуля, што праяСЮляецца i СЮ пачуццях да каханай (верш тАЬАстрафагiятАЭ), i СЮ апiсаннi рэчаСЮ матэрыяльнага свету (тАЬЛысыя чарапы талерактАЭ) i прыродных зяСЮ. У вершах паэта спалучаюцца глыбокае асэнсаванне праблем сучаснаii з выразным гульнёвым пачаткам i iранiчным светаСЮспрыманнем:
Мы агрызкi на Дрэве Вечнаii
Што выраiе з нас, калi мы
паспадаем долу з хiсткiх галiнаСЮ?
Што адбудзецца, калi мы пуiiм
карэнне СЮнутр самiх сябе? [13, с.64]
(тАЬХрам падводнага сонцатАЭ)
Постмадэрнiзму адпавядае праблемна-тэматычнае поле празаiчных твораСЮ РЖ. Сiна, але, на думку Н. Пазняк, тАЬабмежаванаiь у гульнёвым пачатку i пастаянная СЮвага да чалавечай экзiстэнцыi не дазваляе адносiць iх да тыпова постмадэрнiiкiх тэкстаСЮтАЭ. Адна з вызначальных праблем кнiгi РЖ. Сiна тАЬНультАЭ праблема спустошанаii, пустэчы, адсутнаii СЮ чалавецтва якой-небудзь перспектывы. Як лiчыць РЖ. С. Скарапанава, пустэча СЮ постмадэрнiiкiм тэкiе гэта тАЬтАжадсутнаiь дэтэрмiнаванага першапачатку, калi СЮсё толькi нараджаецца i нiчога яшчэ не нарадзiласятАЭ [30, с. 69].
Так, у апавяданнi РЖ. Сiна тАЬНультАЭ галоСЮны герой Антуан Ракатэн (тут вiдавочныя алюзii на тАЬМлоiiтАЭ Ж. П. Сартра) бясконца падарожнiчае па замкнёнаму колу СЮ цягнiку метро, што СЮвасабляе чалавечую безвыходнаiь. ЗяСЮленне безвыходнаii абумоСЮлена стратай чалавекам сваёй iндывiдуальнаii.
Апавяданне РЖ. Сiна тАЬАльдаiртАЭ iлюструе традыцыйную тэматыку постмадэрновай лiтаратуры, тэму мутацыi чалавека. Герой ператвараецца СЮ казюрку, якая хаваецца СЮ шчылiне падлогi ад паху металёвых кветак, якiя тАЬувасабляюць надыход тэхнагеннай эры дэгуманiзаванага грамадстватАЭ [15, с. 100]. (Узгадваецца тАЬПераСЮтварэннiтАЭ Ф. Кафкi). У творы паСЮстае вобраз тАЬдэгуманiзаванага грамадства, выяСЮлены праз iмiтацыю навукападобнага дыскурсу падчас гаворкi Хiрурга i Асiстэнта, якiя прэпаруюць цела жывога яшчэ героя. Апакалiптычныя малюнкi акаляючага свету не здольны сагрэць кволае цела Альдаiра i прыво-дзяць да высновы, якую можна акрэслiць праз словы: тАЬЧалавек у вынiку не болей за капрыз прыроды, а зусiм не цэнтр сусветутАЭ, якiя належаць галандскаму даследчыку ДаСЮвэ Факема аднаму з тых, хто сфармуляваСЮ прынцыпы постмадэрнiiкага светаСЮспрыманнятАЭ [22, с. 142]. Трэба заСЮважыць, што тАЬпластычная хiрургiя, мадэляванне целаСЮ увогуле зяСЮляецца любiмай тэмай лiтаратуры постмадэрна, апантанай iдэяй пошукаСЮ новай цялеснаii, якую трэба СЮспрымаць як вынiк бяссiлля iдэалiстычных канцэпцый, з аднаго боку, i бездухоСЮнаii матэрыялiзму з другогатАЭ [22, с. 143].
Постмадэрнiiкая тэма пластычнай хiрургii i мадыфiкацыi чалавечага цела паСЮстае СЮ мiнi-утопii РЖ. Сiна тАЬНобелеСЮская лекцыятАЭ, дзе апiсваецца сакрэтны эксперэментальны завод па вытворчаii чалавечых органаСЮ.
Штучны чалавек паСЮстае СЮ замалёСЮцы тАЬЫЫ-ММтАЭ: тАЬтАжУ маiх грудзёх знайшлi надоечы пластыкавае сэрца. Яно перагрэлася i не працавала, але мама абяцала мне купiць новае, яшчэ лепшае. АдкаркаваСЮшы СЮчора сваю галаву, я заСЮважыСЮ у ёй цэлую плойму лiпкiх, бы цельцы кальмараСЮ, думак. ВыкiнуСЮшы iх у сметнiцу, я зразумеСЮ прычыну панiжанаii свайго цiскутАЭ [31, с. 19].
ГалоСЮныя героi апавядання тАЬЛёдтАЭ асуджаныя дасягненнямi цывiлiзацыi на вечнае жыццё людзi. Кожны дзень сустракаюцца i размаСЮляюць праз свае скафандры закаханыя Яна i Ясь: тАЬтАжЗаСЮтра зноСЮ анiчога не здарыццатАЭ [31, с. 106].
тАЬСамымi трывалымi сувязямi з традыцыямi лiтаратуры эпохi постмадэрну звязаны, як лiчыць Н. Пазняк, празаiчныя творы А. Бахарэвiча, дзе катэгорыя тАЬгульнiтАЭ падпарадкоСЮвае сабе СЮсю мастацкую прастору тэкстутАЭ [32, с. 6]. А. Бахарэвiч аСЮтар кнiг тАЬПрактычны дапаможнiк па руйнаваннi гарадоСЮтАЭ, тАЬНатуральная афарбоСЮкатАЭ, тАЬНiякай лiтаii Валянцiне Г.тАЭ А. Бахарэвiч неаднаразова прадстаСЮляСЮ Беларусь на лiтаратурных семiнарах i фестывалях у ЕСЮропе. Яго творы актыСЮна перакладаюцца на замежныя мовы.
Дэканструкцыя рэчаiснаii i гульня з фiгурай аСЮтара СЮлас-цiва СЮжо раннiм творам пiсьменнiка: у апавяданнi тАЬПры-бiральшчыцатАЭ пададзена постмадэрновая сiтуацыя множнаii сэнсаСЮ, у апавяданнi тАЬРамонт ГадзiннiкаСЮтАЭ дэканструкцыя знакавых для лiтаратуры катэгорый iмя i прозвiшча.
Абапiраючыся на эстэтычны прынцып постмадэрнiзму, гульню з чытачом, А. Бахарэвiч праз мастацкае спалучэнне iронii i гратэску СЮ сваiх аповеiях i раманах тАЬiмкнецца да разбурэння стэрэатыпаСЮ масавай, а СЮ больш вузкiм кантэкiе, нацыянальнай свядомаiiтАЭ [32, с. 6].
У аповеii А. Бахарэвiча тАЬПадманi гаспадара сусветутАЭ гульня з тэкстам ператвараецца СЮ тАЬмантаж фрагментаСЮ розных твораСЮ, што звязваюцца СЮ адзiную канструкцыю аСЮтарскай канцэпцыяй супрацiву сучаснаiiтАЭ [32, с. 6].
Адным са спосабаСЮ арганiзацыi тэксту аповеii А. Бахарэвiча тАЬГюнтэр Вальдхоф i яго крэдыторытАЭ выступае моСЮная гульня. Спалучэнне беларускай, рускай i нямецкай мовы СЮ творы тАЬдазваляе па-новаму прачытаць тАЬзастарэлыя хваробытАЭ беларускай культурытАЭ (Н. Пазняк). РЖ далей даследчыца працягвае: тАЬКасмапалiтычная арыентацыя эстэтыкi постмадэрнiзму выяСЮляецца СЮ аповеii праз размыканне кодаСЮ беларускага бiлiнгвiзму пры дапамозе старонняга кампаненту нямецкай мовы i тАЬпсеСЮданямецкайтАЭ свядомаii галоСЮнага героя Гюнтэра ВальдхофатАЭ [32, с. 6].
Катэгорыя гульнi пакладзена СЮ аснову i тАЬНатуральнай афарбоСЮкiтАЭ А. Бахарэвiча. Тэкст тАЬНатура