Эстэтычныя пошукi СЮ сучаснай беларускай лiтаратуры
Информация - Литература
Другие материалы по предмету Литература
атараСЮ да прыёмаСЮ авангардызму можна лiчыць пераходным перыядам да мастацкiх практык эпохi постмадэрнутАЭ [4, с.13].
беларускi лiтаратура сучасны постмадэрн
2. Пытанне пра постмадэрн у сучаснай беларускай лiтаратуры
Постмадэрн дамiнуючая эстэтычная iдэя еСЮрапейскай культуры 60-90-х гадоСЮ. Пачатак лiтаратурнага постмадэрнiзму традыцыйна прынята звязваць з раманам Д. Джойса тАЬПамiнкi па ФiнеганутАЭ (1939), але канчаткова постмадэрн як пануючая светапоглядная сiстэма замацаваСЮся недзе на пачатку 80-х гадоСЮ мiнулага стагоддзя.
Пытанне пра постмадэрнiзм СЮ беларускай лiтаратуры застаецца спрэчным. Як мяркуюць некаторыя даследчыкi, першым постмадэрнiiкiм тэкстам у беларускай лiтаратуры зяСЮляецца раман У. Караткевiча тАЬХрыстос прызямлiСЮся СЮ ГароднiтАЭ.
I. Л. ШаСЮлякова iвярджае думку пра немагчымаiь класiчнага постмадэрнiзму на беларускай глебе, тАЬшто абумоСЮлена як непрыняццем той жа тАЬгульнiтАЭ, тАЬiронiiтАЭ, так i адмаСЮленнем татальнаii негатыСЮнага пафасу, падкрэсленай увагай да нацыянальных аспектаСЮ культуратворчаiiтАЭ [17, с.30]. Даследчыца выказвае пераiярогу адносна тАЬперанасычанаii сучаснага мастацтва тропамi СЮвогуле i сiмваламi СЮ прыватнаiiтАЭ, што прыводзiць да iнфляцыi i нават разбурэння памяцi сiмвала, гаранта СЮстойлiваii культурнага кантынууму.
В. Акудовiч лiчыць, што тАЬБум-Бам-ЛiттАЭ першая суполка СЮ сучасным лiтаратурным дыскурсе (i адзiная СЮ гiсторыi беларускай лiтаратуры), у аснову якой пакладзены эстэтычны прынцып, а менавiта эстэтыка постмадэрна [18, с. 237]. Хаця, як паказала мастацкая практыка, пошукi Бум-Бам-ЛiтаСЮцаСЮ адбывалiся i СЮ авангардным, i СЮ андэрграСЮндным, i СЮ мадэрновым, i нават у традыцыйным дыскурсе. В. БулгакаСЮ заСЮважае: тАЬДля Акудовiча тАЬБум-Бам-ЛiттАЭ гэта новыя мастацкiя практыкi, сiнкрэтычны акт эстэтычнага асваення сапраСЮднаii на сутыку авангарднай лiтаратуры, выяСЮленчага мастацтва i тэатральнага вiдовiшча, творчы кангламерат унiкальна адораных iндывiдаСЮтАЭ [19, с.18].
В. Акудовiч iвярджае: тАЬПостмадэрн праз творчыя практыкi Бум-Бам-ЛiтатАЭ рэальна СЮключаСЮ беларускую лiтаратуру СЮ агульнаеСЮрапейскi эстэтычны кантэкст. Калi папярэднiкi з некiм змагалiся, то тАЬБум-Бам-ЛiттАЭ нiчога мяняць не збiраСЮся, рэальна працаваСЮ у агульным эстэтычным полi, натуральным для стану еСЮрапейскай культурытАЭ [18, с.238].
Творчаiь Бум-Бам-Лiт неадназначна, калi не сказаць адмоСЮна, успрымалася старэйшымi пiсьменнiкамi, паколькi яго СЮдзельнiкi адмежавалiся ад iдэалогii нацыянальнага Адраджэння. Ю. Барысевiч пiша: тАЬМы супраць таго, каб абмяжоСЮваць наша мысленне абшарамi колiшняе Рэчы ПаспалiтайтАЭ [6, с.13], тАЬлiнгвiстычныя эксперыменты постбеларускiх лiтаратараСЮ можна СЮпiсаць у храналогiю вызвалення еСЮрапейскай культуры ад вузканацыянальнага мысленнятАЭ [6, с.15]. В. Акудовiч заСЮважае: тАЬГалоСЮны поспех тАЬБум-Бам-ЛiтатАЭ палягае СЮ тым, што ён першы СЮ беларускай лiтаратуры прабiСЮ тАЬмёртвую шкарлупiнутАЭ iдэало-гii нацыянальнага адраджэння (арыентаванага на каштоСЮнаii 19 ст.) i пераадолеСЮ разрыСЮ памiж нацыянальнай беларускай моладдзю i еСЮрапейскiм культурным дыскурсамтАЭ [20, с.6]. Адсюль i адсутнаiь у творах тАЬБум-Бам-ЛiтаСЮцаСЮтАЭ, па словах Л. Галубовiча, тАЬтрадыцыйнага нацыянальнага ныцця (хiба толькi iронiя над iм)тАЭ [8, с.16]. Адзiн з удзельнiкаСЮ абяднання, С. Мiнскевiч зазначае: тАЬАсабiста я iвярджаю, што падобнага лiтабяднання яшчэ не было СЮ гiсторыi лiтаратуры як беларускай, так i замежнай. Бо СЮ iм цалкам адлюстравалася сучасная яму сiтуацыя постмадэрну: нiчога i нiкога нельга СЮспрымаць найправiльнейшым, найгалоСЮнейшым, найлепшым, найнашымтАЭ [21, с.144].
Г. Кiслiцына мяркуе, што творчаiь тАЬБум-Бам-ЛiтатАЭ гэта не постмадэрнiзм, а мадэрнiзм: тАЬтАжманiфесты бум-бам-лiтаСЮцаСЮ рухаюцца СЮ адваротным напрамку ад постмадэрнiiкага абагаСЮлення Тэксту да мадэрнiiкага яго адмаСЮлення, якое выявiлася СЮ мастацкай немацетАЭ [22, с.134].
В. П. Рагойша прапануе лiчыць тАЬбумбамлiтызмтАЭ асобным лiтаратурным напрамкам, якi вылучае тАЬпераасэнсаванне элементаСЮ мiнулай культуры, своеасаблiвая гульня з агульнапрынятымi традыцыямi, свядомы сiнтэз розных лiтаратурных узораСЮ i розных вiдаСЮ запазычанняСЮтАЭ [23, с.90].
Да Постмадэрна СЮ беларускай лiтаратуры можна аднеii творы В. Акудовiча, РЖ. Бабкова (раман тАЬАдам Клакоцкi i ягоныя ценiтАЭ, тАЬФiласофiя Яна СнядэцкагатАЭ), раман Зм. Вiшнёва тАЬТрап для суслiка, або некрафiлiчнае даследаванне аднаго вiду грызуноСЮтАЭ, раман С. Балахонава тАЬРЖмя грушытАЭ, цыкл вершаСЮ В. Булгакава тАЬСупольна. Сумесна. СуцэльнатАЭ, аповеiь тАЬПравiльны выбартАЭ, тАЬАповед № 3тАЭ А. Дынько, творы Прафесара Каркарана, А. Хадановiча (тАЬЗ чаго пачынаецца Жодзiна?тАЭ, тАЬКалыханка для маладога лiтаратаратАЭ, тАЬАльбы i сервентытАЭ, тАЬВыбраныя меiы з лiставання РЖвана Жахлiвага i Н. К. КрупскайтАЭ), ЯнКаКупалы (тАЬСага пра КлiменкаСЮтАЭ, тАЬСага пра ПагонютАЭ); тАЬЗданi i пачвары БеларусiтАЭ Ф. Хлуса, М. Юра, тАЬГiсторыю савецкай беларускай лiтаратурытАЭ К. МаркоСЮкiна, Паэзiю РЖ. Сiдарука, тАЬДамавiкамеронтАЭ А. Глобуса, тАЬАпосталаСЮ НiрванытАЭ Ю. Гуменюка, тАЬЭрагенную зонутАЭ, тАЬПоСЮны керкешозтАЭ В. Чаропкi, апавяданнi i драматычныя абразкi Л. Вашко. У драматургii тАЬВiта брэвiс, альбо Нагавiцы святога ГеоргiятАЭ i тАЬЧорны квадраттАЭ М. Клiмковiча i М. Шайбака.
Досыць незвычайную пабудову мае твор Прафесара Каркарана тАЬКiно i немцытАЭ. З аднаго боку, твор гэты СЮяСЮляе сабой звычайную калекцыю слоСЮ. З iншага, там знаходзiм спасылкi на тАЬЭнеiду навывараттАЭ, тАЬШляхцiца ЗавальнютАЭ, тАЬГамлетатАЭ, тАЬМяне няматАЭ В. Акудовiча, тАЬЗ нататнiка, адшуканага СЮ кiшэнiтАЭ Х. Картасара i iнш. Ю. Пацюпа СЮ тАЬЮрлiвых санетахтАЭ робiць шмат ?/p>