Функцыянальныя стылi беларускай мовы
Информация - Иностранные языки
Другие материалы по предмету Иностранные языки
?та да шматлiкай аСЮдыторыяй, яно павiнна быць правiльным, у iм не павiнна быць дыялектызмаСЮ, вузкаспецыяльных тэрмiнаСЮ, вялiкай колькаii запазычаных слоСЮ.
Марфалогiя публiцыстычнага стылю не дае яркiх узораСЮ стылiстычнай замацаванаii. У iм шырока выракыстоСЮваюцца аддзеяслоСЮныя назоСЮнiкi, iншамоСЮныя суфiксы. Прыватнай асаблiваiю публiцыстычнага стылю зяСЮляецца выкарыстанне назоСЮнiкаСЮ у форме множнага лiку, якiя не абазначаюць колькаiь: пошукi, перагаворы, улады, часта выкарыстоСЮваюцца iнфiнiтывы, дзеясловы загаднага ладу.
Сiнтаксiс, у асноСЮным кнiжны, са складанымi разгорнутымi канструкцыямi, iншы раз выкарыстоСЮваюцца элементы размоСЮнага сiнтаксiсу элiпсiс бездзеяслоСЮныя фразы: Наш дэвiз якаiь. Часта сустракаюцца намiнатыСЮныя сказы, далучальныя канструкцыi, парцэляцыя, якая заключаецца СЮ чляненнi сказаСЮ, пры якой змест выказвання рэалiзуецца не СЮ адной, а СЮ другой цi некалькiх iнтанацыйна-сэнсавых маСЮленчых адзiнках, размешчаных адна за другой пасля паСЮзы: Пасля абеду прыйшлi гоii. Нечаканыя. Незапрошаныя.
Стыль мастацкай лiтаратуры. Мастацкi стыль абслугоСЮвае духоСЮную сферу жыцця грамадства, яго функцыя эстэтычнае СЮздзеянне на чытача праз мастацкiя вобразы. Надзвычай складаным зяСЮляецца пытанне аб вылучэннi лексiкi, улаiiвай для мастацкага стылю. У творах мастацкай лiтаратуры, разнастайнай у жанравых i тэматычных адносiнах, выкарыстоСЮваюцца словы розных разрадаСЮ i вызначыць сярод iх такiя, што маюць своеасаблiвую лiтаратурна-мастацкую афарбоСЮку, вельмi цяжка. ГалоСЮная асаблiваiь лiтаратурна-мастацкага стылю заключаецца СЮ тым, што ён, рэалiзуючы функцыю СЮздзеяння, выкарыстоСЮвае СЮсе сродкi агульнанароднай мовы, калi гэта стылiстычна апраСЮдана: усе пласты лексiкi ва СЮсёй разнастайнаii яе семантыкi, экспрэсiСЮных i функцыянальна-стылiстычных адценняСЮ (ад прастамоСЮя да высокай кнiжнай), з усiмi яе значэннямi прамымi i пераноснымi, усю фразеалогiю, амаль усе сродкi граматыкi i перш за СЮсё вялiкую разнастайнаiь сiнтаксiчных канструкцый, тыпаСЮ сказаСЮ. Пярэстаiь моСЮных сродкаСЮ у мастацкай лiтаратуры адчуваецца толькi СЮ тым выпадку, калi iх ужыванне немэтазгодна.
У лiтаратурна-мастацкiм стылi выкарыстоСЮваюцца разнастайныя сродкi i нават цэлыя фрагменты iншых стыляСЮ (навуковага, афiцыйна-дзелавога, публiцыстычнага), таму ён як бы СЮбiрае СЮ сябе шматвобразную гаму розных стылёвых афарбовак. Асаблiва шырока прадстаСЮлены СЮ мастацкiм стылi размоСЮны стыль, што абумоСЮлена самой структурай мастацкiх твораСЮ, якi шырока СЮключае СЮ сябе форму дыялога, маналога i сказа. У мастацкiм маСЮленнi наглядаецца шырокая метафарычнаiь, вобразнаiь адзiнак розных моСЮных узроСЮняСЮ, выкарыстоСЮваюцца багатыя магчымаii сiнанiмiкi, мнагазначнаii. Усе сродкi, у тым лiку нейтральныя, прызначаны служыць выражэнню сiстэмы вобразаСЮ, паэтычнай думкi мастака.
Мова мастацкай лiтаратуры як частка агульналiтаратурнай мовы выходзiць за яе межы, адлюстроСЮваючы нелiтаратурныя лексiчныя элементы. Так, для стварэння мяiовага каларыту, моСЮнай характарыстыкi персанажаСЮ, дасягнення экспрэсii СЮ мастацкiм стылi шырока выкарыстоСЮваюцца прафесiяналiзмы, дыялектызмы, прастамоСЮная лексiка. Выкарыстанне нелiтаратурных моСЮных сродкаСЮ зяСЮляецца функцыянальна абумоСЮленым i матываваным, стылiстычна апраСЮданым. АСЮтар выкарыстоСЮвае i патэнцыяльныя магчымаii мовы i стварае словы, якiх няма СЮ сучаснай мове, -- неалагiзмы i аказiяналiзмы.
Побач з магчымаiю i дапушчальнаiю выхаду за нормы i межы лiтаратурнай мовы (у асноСЮным у сферы лексiкi i словаСЮтварэння), мова мастацкай лiтаратуры вылучаецца i строгай нарматыСЮнаiю, якая заключаецца СЮ патрабаваннi высокай дакладнаii, дасканалай адабранаii слова, высокай пiсьменнаii.
Мова мастацкай лiтаратуры гэта мова мастацтва слова, галоСЮнай функцыяй якой зяСЮляецца функцыя эстэтычная, хоць i камунiкатыСЮная функцыя праяСЮляецца тут у поСЮнай меры. Мова мастацкай лiтаратуры аказвае вялiкi СЮплыСЮ на развiццё лiтаратурнай мовы.
Такiм чынам, найбольш важнымi асаблiваiямi лiтаратурна-мастацкага стылю выступаюць экспрэсiСЮнаiь, эмацыянальнаiь i вобразнаiь. Гэтым тлумачыцца шырокае выкарыстанне СЮ мастацкiм маСЮленнi разнастайных вобразна-выяСЮленчых адзiнак, якiя павышаюць яго дзейснаiь, дазваляюць падкрэслiваць своеасаблiваiь прадметаСЮ, выразiць iндывiдуальную, субектыСЮную ацэнку, што адпавядае задачам паведамлення. Адзiнкi, якiя заснаваны на пераносным ужываннi, маюць агульную назву тропаСЮ Уласна мастацкiм лексiчным сродкам зяСЮляюцца паэтызмы, якiм улаiiва адценне СЮрачыстаii, узнеслаii, лiрычнаii, хоць сустракаюцца яны не так i часта.
Эстэтычнай функцыяй i эстэтычнай матываванаiю мовы мастацкай лiтаратуры тлумачыцца i iншая норма мастацкай мовы, якая ставiць яе СЮ асаблiвае становiшча СЮ адносiнах да iншых функцыянальных стыляСЮ. Гэта недапушчальнаiь стандарта, шаблона СЮ мове.
Такiм чынам, асаблiваiь мовы мастацкага стылю складаюць:
- Адзiнства камунiкатыСЮнай i эстэтычных функцый.
- Шматстылёваiь, г.зн. магчымаiь уключэння элементаСЮ iншых стыляСЮ, а таксама вялiкая разнастайнаiь стыляСЮ iндывiдуальных, стыляСЮ лiтаратурных школ i напрамкаСЮ.
- Шырокае выкарыстанне вобразна-выяСЮленчых сродкаСЮ.
- ПраяСЮленне творчай iндывiдуальнаii аСЮтара.
Не СЮсе названыя рысы зяСЮляюцца спецыфiчнай прыналежнаiю мастацкага стылю. Толькi эстэтычная функцыя поСЮнаiю належыць яму, астатнiя СЮ большай цi меншай ступенi сустракаюцца СЮ iншых стылях.
РазмоСЮна-бытавы с?/p>