Функцыянальныя стылi беларускай мовы
Информация - Иностранные языки
Другие материалы по предмету Иностранные языки
У навуковых тэкстах не СЮжываецца форма 1 асобы займеннiка. РаспаСЮсюджаны iншамоСЮныя каранi, прыстаСЮкi, суфiксы.
РЖншы раз навуковы тэкст дазваляе некаторую вобразнаiь, у iм сустракаюцца параСЮнаннi, як адна з форм лагiчнага мыслення, метафары (чаiей iёртыя: хларыд разлагаецца). Фразеалогiя навуковага стылю значна абмежавана СЮ сваiх рэсурсах i экспрэсiСЮных магчымаiях. Рэдка выкарыстоСЮваюцца iдыёмы, прыказкi, крылатыя словы. Шырока распаСЮсюджаны СЮстойлiвыя спалучэннi тэрмiналагiчнага характару: удзельная вага, глухi гук.
Адцягненаiю i абагуленаiю навуковай мовы тлумачыцца шырокае СЮжыванне назоСЮнiкаСЮ нiякага роду з абстрактным значэннем, устойлiвых зваротаСЮ з аддзеяслоСЮнымi назоСЮнiкамi (рабiць СЮплыСЮ), а таксама iапленняСЮ роднага склону Увогуле навуковай мове СЮлаiiвы iменны характар. Адной з асаблiваiей навуковага стылю зяСЮляецца, шматкратны паСЮтор тАЬагульнанавуковых слоСЮтАЭ: абазначаюць, вызначаюць, мець, называцца.
Дакладнаiь, грунтоСЮнаiь апiсання прадметаСЮ, iх класiфiкацыя патрабуе выкарыстання сказаСЮ з аднароднымi членамi i абагуленымi словамi, з дзеепрыметнiкавымi i дзеепрыслоСЮнымi зваротамi. Часта выкарыстоСЮваюцца складаныя адыменныя прыназоСЮнiкi, пабочныя словы. У навуковым тэкiе амаль не сустракаюцца клiчныя i пытальныя сказы. Комплекс моСЮных сродкаСЮ навуковай мовы вызначаецца адноснай устойлiваiю. Сiнтаксiс вызначаецца шматкампанентнымi складанымi сказамi злучнiкавага злучэння, а таксама складанымi сiнтаксiчнымi канструкцыямi.
Характэрнай рысай навуковага стылю зяСЮляецца шырокае выкарыстанне тэрмiнаСЮ. Пад тэрмiнам разумеецца слова або словазлучэнне, якое дакладна абазначае спецыяльнае паняцце са сферы вытворчаii, навукi, культуры. Любы тэрмiн павiнен мець абмежаваны, дакладна акрэслены змест. Гэты змест улаiiвы тэрмiну незалежна ад кантэксту. Сiнанiмiя тэрмiнаСЮ - зява непажаданая, бо сведчыць, што працэс станаСЮлення тэрмiна яшчэ не закончыСЮся. Антанiмiя, наадварот, шырока выкарыстоСЮваецца СЮ навуковым маСЮленнi. Гэта звязана з паняццем сiстэмнаii: зявы iснуюць, таму што супрацьпастаСЮляюцца, зява не мае супрацьпастаСЮлення -- значыць, няма i самой зявы. Тэрмiны бываюць агульнамоСЮныя i вузкаспецыяльныя. Спосабы СЮтварэння тэрмiна розныя: афiксацыя (лiстаж), складанне (нафтапровад), часта выкарыстоСЮваюцца iншамоСЮныя элементы. Аднак ужыванне тэрмiнаСЮ не павiнна быць празмерным, каб навуковыя творы павiнны быць зразумелымi для адпаведна падрыхтаванага чытача, каб выклад навуковага тэксту не выклiкаСЮ дадатковых цяжкаiей.
У навуковым стылi стылеСЮтвараючыя рысы варiруюцца СЮ залежнаii ад жанравых разнавiднаiей, а таксама прыналежнаii тэксту да розных навук. Так, фармалiзацыя выкладу, характэрная для фiзiка-матэматычных даследаванняСЮ, недапушчальная СЮ лiтаратуразнаСЮчых i гiстарычных тэкстах. У палемiчных артыкулах выкарыстоСЮваюцца вобразныя сродкi, элементы размоСЮна-эмацыянальнай лексiкi, экспрэсiСЮнага сiнтаксiсу, аднак яны займаюць другаснае становiшча СЮ адносiнах да лагiчнай iнфармацыi i садзейнiчаюць лепшаму яе СЮспрыманню.
Публiцыстычны стыль сiстэма моСЮных сродкаСЮ, прызначаная для абслугоСЮвання шырокай сферы грамадскiх зносiн: палiтыка-iдэалагiчную, грамадска-эканамiчную, культурную, спартыСЮную i г.д. Публiцыстычны стыль рэалiзуецца СЮ пiсьмовай i вуснай формах, якiя цесна СЮзаемадзейнiчаюць i зблiжаюцця (на радыё дыктары чытаюць надрукаваны тэкст). АсноСЮныя функцыi гэтага стылю паведамлення i СЮздзеяння. У публiчыстычным стылi выдзяляюць наступныя падстылi:
а) газетна-публiцыстычны стыль;
б) агiтацыйны;
в) масава-палiтычны;
г) палiтыка-iдэалагiчны.
У газетна-публiцыстычным падстылi СЮздзеянне, перакананне выступаюць як галоСЮная функцыя мовы, прычым уздзеянне мае канцэнтраваны, падкрэслена агiтацыйны характар. Таму выкарыстанне моСЮных сродкаСЮ у газеце вызначаецца СЮ значнай меры iх сацыяльна-ацэначнымi якаiямi i магчымаiямi з пункту гледжання эфектыСЮнага СЮздзеяння на масавую аСЮдыторыю.
Да асноСЮных рыс публiцыстычнага стылю адносяць:
1. Эканомiя моСЮных сродкаСЮ, лаканiчнаiь выкладання пры iнфарматыСЮнай насычанаii.
2. Адбор моСЮных сродкаСЮ з устаноСЮкай на iх даходлiваiь. Асновай лексiкi зяСЮляецца нейтральная i кнiжная. Значную яе частку складае грамадска-палiтычная, а таксама разнастайныя тэрмiны, якiя часта пераасэнсоСЮваюцца для патрэб публiцыстыкi (манеСЮры дыпламатыi, сяброСЮская атмасфера).
3. Выкарыстанне моСЮных стэрэатыпаСЮ, клiшэ. Гэта спрыяе эканомii намаганняСЮ i часу, зяСЮляецца палёгкай для камунiкацыi. Аднак iншы раз клiшэ пераСЮтвараюцца СЮ штампы i губляюць сваю першапачатковую вобразнаiь (працаСЮнiкi палёСЮ, людзi СЮ белых халатах, белае золата). АсноСЮнай прычынай пераСЮтварэння сродкаСЮ у клiшэ зяСЮляецца стандартызацыя, частая паСЮтараемаiь вобразнага сродку з-за недастатковай маСЮленчай культуры журналiстаСЮ (пастаянная прапiска).
4. Жанравая разнастайнаiь i звязаная з гэтым разнастайнаiь стылiстычнага выкарыстання моСЮных сродкаСЮ: мнагазначнаii слова, эмацыянальна-экспрэсiСЮнай лексiкi, рэсурсаСЮ словаСЮтварэння (аСЮтарскiя неалагiзмы).
5. Сумяшчэнне рыс публiцыстычнага стылю з рысамi iншых стыляСЮ (навуковым, афiцыйна-дзелавым, мастацкiм, размоСЮным).
6. Выкарыстанне вобразна-выяСЮленчых сродкаСЮ мовы, у прыватнаii сродкаСЮ стылiстычнага сiнтаксiсу (рытарычнае пытанне, паралелiзм будовы, паСЮторы, iнерсiя). Шырокае СЮжыванне СЮ iм ацэначных слоСЮ, прыказак, прымавак, афарызмаСЮ.
Паколькi публiцыстычнае маСЮленне зверн?/p>