Удзел беларускага народа СЮ Вялiкай Айчыннай вайне i мiжнародным жыццi пасляваеннага перыяду
Информация - История
Другие материалы по предмету История
?камi Бранскага фронту Хоцiмск, раённы цэнтр МагiлёСЮскай воблаii. Усяго да пачатку 1944г. гiтлераСЮцы былi выбiты з 2 абласных i 36 раённых цэнтраСЮ Беларускага Палесся. У Гомелi пачаСЮ дзейнiчаць СНК БССР.
Вясной 1944г. у савецкага камандавання СЮзнiк план летняга наступлення на варожую групоСЮку Цэнтр, размешчаную на Беларусi. АсноСЮным матывам такога рашэння зяСЮлялася СЮпэСЮненаiь у тым, што для фашыстаСЮ гэты СЮдар будзе абсалютна нечаканым. Тут, на Беларусi лiнiя савецка-германскага фронту СЮяСЮляла сабой выступ ад Дзвiны да Прыпяцi, скiраваны на СЮсход, а акупiраваная тэрыторыя суцэльны СЮмацаваны раён глыбiнёй да 270км, названы Фатэрляндам. Гарадам: Вiцебск, Орша, МагiлёСЮ, Бабруйск, БарысаСЮ, Мiнск надаваСЮся статус крэпаiей. У складзе размешчаных на Беларусi групы армiй Цэнтр (камандуючы фельдмаршал Э.Буш) i iншых злучэнняСЮ налiчвалася 1 200 тыс. чал., 9 500 гармат i мiнамётаСЮ, 900 танкаСЮ i штурмавых гармат, каля 1 300 самалётаСЮ.
Распрацаваны савецкай СтаСЮкай план па разгрому гэтай варожай групоСЮкi i вызваленнi Беларусi набыСЮ кодавую назву Багратыён. У адпаведнаii з iм, гэтая задача СЮскладалася на 4 франты 1 Прыбалтыйскi (камандуючы генерал РЖ. Баграмян), 1, 2 i 3 Беларускiя (камандуючыя генералы К. РакасоСЮскi, Г. ЗахараСЮ i РЖ. ЧарняхоСЮскi), якiя налiчвалi 1 430 тыс. чал. асабовага складу, каля 32 тыс. гармат i мiнамётаСЮ, 5 200 танкаСЮ i самаходных гармат, каля 5 тыс. самалётаСЮ.
Асаблiваiю плана Багратыён зяСЮлялася тое, што савецкае камандаванне сканцэнтравала СЮсе сiлы не СЮ адным напрамку, а падзялiла iх для нанясення двух флангавых удараСЮ на Вiцебск i Бабруйск з тым, каб раздрабiць i акружыць усе тры нямецкiя армii.
Ужо 22 чэрвеня асобныя чаii РЖ Прыбалтыйскага 3 i 2 Беларускiх прасунулiся на 0, 5 1, 5км наперад i дзе-нiдзе завалодалi пазiцыямi працiСЮнiка. На другi дзень, ранiцой 23 чэрвеня СЮ бой уступiлi асноСЮныя СЮдарныя групоСЮкi азначаных франтоСЮ у напрамках Вiцебск, Орша, МагiлёСЮ. НазаСЮтра, 24 чэрвеня войскi 1-га Беларускага фронту рушылi СЮ Бабруйскiм напрамку. Дзеяннi франтоСЮ каардынавалi маршалы А. ВасiлеСЮскi i Г. ЖукаСЮ.
Не чакаСЮшыя наступлення гiтлераСЮцы адчайна супрацiСЮлялiся, але неслi вялiкiя страты СЮ жывой сiле i тэхнiцы.Ужо да 25 чэрвеня пяць нямецкiх дывiзiй было акружана СЮ раёне Вiцебска, а 26 чэрвеня вызвалены сам абласны цэнтр. Меiы акружэння так званыя катлы узнiклi пад Оршай i Магiлёвам, а пасля наступлення 1 Беларускага фронта, якое пачалося 24 чэрвеня, i пад Бабруйскам. Тут у кацёл трапiла каля 40 тыс. чал. 28 чэрвеня Чырвоная Армiя вызвалiла МагiлёСЮ, а 29 Бабруйск. Такi катастрафiчны для немцаСЮ пачатак абароны Фатэрлянда прымусiСЮ А. Гiтлера замянiць Э.Буша на больш аСЮтарытэтнага камандуючага фельдмаршала В.Модэля. Але гэта не СЮратавала гiтлераСЮцаСЮ ад поСЮнага разгрому.
Пасля лiквiдацыi катлоСЮ войскi 1-га Беларускага фронту 30 чэрвеня СЮзялi Слуцк i адрэзалi немцам шлях да адступлення на паСЮднёвы захад. Спроба гiтлераСЮцаСЮ падарваць масты i замацавацца на Бярэзiне была няСЮдалай. 30 чэрвеня рака была фарсiравана на поСЮнач i на поСЮдзень ад Барысава, а затым штурмам узяты i сам горад. Такiм чынам, шлях на Мiнск быСЮ адкрыты. Ранiцой, 3 лiпеня 5-я армiя генерала П. Ротмiстрава i корпус генерала А.Бурдзейнага (3 Беларускi фронт) уварвалiся СЮ Мiнск з усходу, а крыху пазней з поСЮдня чаii 1-га Беларускага фронту. На СЮсход ад вызваленай сталiцы БССР узнiк так званы мiнскi кацёл, у якi трапiла каля 105 тыс. фашыстаСЮ. 78 лiпеня асноСЮныя iх сiлы былi знiшчаны, а СЮ палон трапiла больш за 35 тыс. чал, у тым лiку 12 генералаСЮ. Велiзарную дапамогу Чырвонай Армii СЮ ажыццяСЮленнi аперацыi Багратыён аказалi беларускiя партызаны i падпольшчыкi.
4 лiпеня войскi РЖ Прыбалтыйскага фронта вызвалiлi Полацк i выйшлi да межаСЮ ЛiтоСЮскай ССР. У заходнiм напрамку пасля СЮпартых баёСЮ войскi 3-га Беларускага фронту 5 лiпеня вызвалiлi Маладзечна, 16 лiпеня Гродна. 8 лiпеня войскi 1 Беларускага фронта вызвалiлi Баранавiчы, 14 лiпеня Пiнск, а 23 лiпеня выбiлi немцаСЮ з польскага горада Люблiн. 28 лiпеня горад Брэст iзноСЮ стаСЮ савецкiм.
Такiм чынам, Беларусь была цалкам вызвалена ад фашыiкай акупацыi. У вынiку наступлення з 28 лiпеня па 2 жнiСЮня 1944г. войскi РЖ Беларускага фронта выйшлi да Вiслы i наблiзiлiся да Варшавы.
Беларуская наступальная аперацыя зяСЮляецца адной з самых буйнейшых не толькi СЮ Вялiкай Айчыннай, але i СЮ РЖРЖ сусветнай вайне. Войскi чатырох франтоСЮ наступалi на больш, чым 1 000-кiламетровым фронце i з 23 чэрвеня па 29 жнiСЮня прасунулiся на 550600км. У ходзе завяршэння аперацыi Багратыён савецкiя войскi знiшчылi i СЮзялi СЮ палон звыш 500 тыс. гiтлераСЮскiх салдат i афiцэраСЮ. 55 тыс. гiтлераСЮцаСЮ прайшлi па Маскве, але не СЮ якаii пераможцаСЮ, а палонных.
За мужнаiь i гераiзм звыш 1 500 воiнам было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза, больш за 402 тыс. узнагароджаны ордэнамi i медалямi, 663 злучэннi i чаii атрымалi ганаровыя найменнi Аршанскiх, Мiнскiх, Вiцебскiх, Бабруйскiх, МагiлёСЮскiх, РагачоСЮскiх i iнш.
З вызваленнем Чырвонай Армiяй былых акупiраваных тэрыторый СССР сусветная вайна СЮступiла СЮ завяршальную стадыю. Але нягледзячы на адкрыццё РЖРЖ фронту, асноСЮны цяжар барацьбы з германскiм фашызмам i яго сатэлiтамi па-ранейшаму прыпадаСЮ на Савецкi Саюз. Яскравым доказам яго вызначальнага СЮклада СЮ разгром агрэсара стала СЮзяцце Чырвонай Армiяй Берлiна.
II сусветная вайна прынесла велiзарныя матэрыяльныя, людскiя i духоСЮныя страты. З загiнуСЮшых 60 млн чалавек большая палова 27 млн прыпадае на народы СССР. Прынята лiчыць, што з 10-мiльённ