Увахожданне Беларусi у Расiйскую РЖмперыю
Информация - История
Другие материалы по предмету История
новiшчы дваранства СЮ Расii i заходнiх губернях была вялiкая СЮвогуле. У Рэчы Паспалiтан. шляхта мела вялiкiя правы, а СЮлада караля была занадта слабой. Ён быСЮ пазбаСЮлены заканадаСЮчых паСЮнамоцтваСЮ i зяСЮляСЮся СЮсяго толькi вярхоСЮнай выканаСЮчай уладай. Дзейнаiь вышэйшага заканадаСЮчага органа СЮ краiне - сейма была паралiзавана "залатымi шляхецкiмi вольнаiямi".
Шляхта мела правы на канфедэрацыi (вайсковыя саюзы для абароны сваiх правоСЮ) i мела магчымаiь законна падымаць бунт (рокаш) супраць караля. Гэты палiтычны плюралiзм i прывёСЮ да практычнай некiруемаii дзяржаСЮнага жыцця Рэчы Паспалiтай.
Усе адзначаныя моманты дазвалялi феадалам далучаных губерняСЮ адчуваць сябе дастаткова трывала i паспрабаваць заняць незалежную пазiцыю СЮ дачыненнi да новай дзяржаСЮнай улады, нягледзячы на тое, што традыцыi палiтычнага жыцця СЮ Расii, дзе панавала абсалютная манархiя, былi зусiм iншыя.
Па гэтых прычынах палiтыка царскага СЮрада СЮ дачыненнi да мяiовых феадалаСЮ на першым этапе была вельмi памяркоСЮная. Шляхта заходнiх губерняСЮ захоСЮвала практычна СЮсе ранейшыя правы i прывiлеi. Адзiнае, што СЮрад рашуча лiквiдаваСЮ, дык гэта бескантрольную самастойнаiь феадалаСЮ, якая падрывала асновы дзяржавы. Шляхта згубiла правы на канфедэрацыi, на СЮтрыманне прыватнага войска i СЮласных крэпаiяСЮ. Усе астатнiя правы засталiся.
Акрамя гэтага, у "Жалаванай грамаце" 1775 г. Кацярына II абвяiiла, што "каждое состоянне (сословне) нз жнтелей прнсоедн-ненных земель вступает с самого сего дня во все оному свойственные выгоды по всему пространству нмпернн Росснйскон". Дваранству i купецтву беларускiх зямель у 1773 г. было дазволена выбiраць дэпу-татаСЮ для выпрацоСЮкi праекта новага, агульнадзяржаСЮнага Улажэння. У 1777 г. на Беларусi адбылiся выбары павятовых i губернскiх прадвадзiцеляСЮ дваранства, створаны павятовыя i гу.бернскiя дваранскiя сходы.
АсноСЮная частка шляхты засталася задаволенай сваiм новым становiшчам i нават паднесла расiйскаму СЮраду адрас, у якiм разам з iншым было сказана: "Жнвя не в Полыпе, мы чувствуем себя как бы в Полыые н даже лучше, чем в настояiцей ТРЖольше"(РЖгнатоСЮскi У.М. Кароткi нарыс гiсторыi Беларусi. С.167).
У адносiнах да каталiцкай царквы спачатку таксама праводзiлася аiярожная палiтыка. Дазволена было вольна выконваць каталiцкiя абрады. Маёмаiь каiёлаСЮ, кляштараСЮ заставалася недатыкальнай. А згодна з даравальнай граматай Кацярыны II ад 1774 г., была засна-вана Беларуская каталiцкая епархiя, што адпавядала iнтарэсам польскiх i апалячаных беларускiх феадалаСЮ. Аднак каталiцкаму духа-венству катэгарычна забаранялася хрыiiць у сваю веру праваслаСЮных. Ва СЮсякiм выпадку, такога рэлiгiйнага прэсiнгу, як праваслаСЮная царква СЮ Полыпчы, каталiцкая рэлiгiя не адчувала. Значная частка акаталiчанага насельнiцтва паступова пачала вяртацца СЮ праваслаСЮе.
На гарады Беларусi былi распаСЮсюджаны прынцыпы, абвешчаныя Кацярынай II у "Даравальнай грамаце гарадам" 1785 г. Да прыкла-ду, у гарадах адмянялася юрысдыкцыя свецкiх цi духоСЮных феада-лаСЮ. Шматлiкiя прыватнаСЮласнiцкiя гарады i мястэчкi былi выкуп-лены СЮрадам. Кiраванне гарадскiм жыццём канцэнтравалася СЮ прадстаСЮнiчым органе - думе, якая выбiралася з гарадскiх саслоСЮяСЮ.
Купецтва атрымала права на стварэнне гiльдый, як гэта было СЮ Расii. "Даравальная грамата гарадам" служыла СЮжо iнтарэсам новага класа -буржуазii.
Спецыяльныя СЮказы СЮрада датычылiся i яСЮрэйскага насельнiцтва. Указам ад 23 чэрвеня 1794 г. устанаСЮлiвалася мяжа яСЮрэйскай аселаii на тэрыторыi беларускiх, лiтоСЮскiх i часткова СЮкраiнскiх губерняСЮ. У гарадах гэтых губерняСЮ яСЮрэям дазвалялася сялiцца, займацца рамяством i гандлем (займацца земляробствам цi набываць землi iм не дазвалялася). Яны маглi запiсвацца СЮ мяшчанскiя i купецкiя саслоСЮi з умовай, што будуць плацiць дзяржаСЮныя падаткi СЮ двайным памеры СЮ параСЮнаннi з хрыiiянскiм насельнiцтвам.
На беларускiя губернi была распаСЮсюджана i расiйская падатковая сiстэма. Унiфiкавалiся розныя дзяржаСЮныя зборы з насельнiцтва: уводзiСЮся падушны падатак i земскi збор. Аднак, улiчваючы запушчаны стан беларускiх зямель (выяСЮлены СЮ час перапiсу насельнiцтва пасля першага падзелу Рэчы Паспалiтай), расiйскi СЮрад на два гады вызвалiСЮ усё насельнiцтва ад выплаты дзяржаСЮных падаткаСЮ. На пра-цягу наступных 10 гадоСЮ падушны падатак збiраСЮся СЮ палавiнным памеры СЮ параСЮнаннi з расiйскiмi падаткаплацелыпчыкамi.
Што датычыцца заканадаСЮства, то расiйскi СЮрад стараСЮся паказаць, што не мае намеру замахвацца на прававыя нормы, здаСЮна СЮстаноСЮ-леныя на тэрыторыi заходнiх губерняСЮ. Ва СЮсiх указах падкрэслiвалася, што "суд н расправа внутреннне тех провннцнй в лнчных делах нмат пронзводнться по тамошннм правам н обычаям" i "нх языком". Ас-ноСЮным заканадаСЮчым кодэксам аж да 1840 г. заставаСЮся Статут ВКЛ 1588 г. Мяiовая ж адмiнiстрацыя стваралася па расiйскаму СЮзору i была строга падсправаздачна цэнтральнай уладзе.
Як бачна, на першым часе СЮрад у беларускiх i iншых далучаных губернях iмкнуСЮся падладкоСЮвацца пад шляхту ды iншыя слаi насельнiцтва, спрабаваСЮ мякка зняць апазiцыйныя настроi. Аiярожнаiь у адносiнах да Беларусi i iншых далучаных зямель, характэрная для палiтыкi Кацярыны II i яе паслядоСЮнiкаСЮ, безумоСЮна, дыктавалася тактычнымi меркаваннямi, хаця СЮ тайных наказах сваiм намеснiкам царыца выказвала пажаданнi, каб памiж Беларуссю i Расiяй "нiезла грань ннородня". Але як гэта зрабiць, яна не мела яшчэ поСЮнай яснаii. У сакрэтным наказе князю Вяземск