Архітэктура Польшчы канца XVIII - першай паловы XIX стагоддзяў
Дипломная работа - Строительство
Другие дипломы по предмету Строительство
?ельскага сабора ў Варшаве, затым у паветаў, у выдатным праекце касцёла Опатшности (Божага). Будынак гэтага храма, якая будавалася па зацверджанаму праекту Кубіцкі, павінна была быць манументальным, центричной збудаваннем, перакрытай купалам. Актуальныя ідэі ў архітэктуры эпохі Асветы Петэр Айгнер ўвасобіў у праектах двух храмаў. Першы касцёл у выглядзе ратонды, перакрытай плоскім купалам, з Карынфскім порцікам з шасцю калонамі, Айгнер пабудаваў у 1800 годзе ў Пулавы. Гэты касцёл насіў тады характар сямейнага склепа роду Чарторизьких.
Апошнім перад выездам з Польшчы творам Айгнер быў праект касцёла св.Александра, пабудаванага ў Варшаве ў 1818-1825 гадах у выглядзе ратонды з двума раўнацэннымі фасадамі: адзін з боку ўваходу і другі з боку пресбитерию. Інтэреры гэтага касцёла насілі характар мініяцюры рымскага Пантэона. Досыць відавочна, што Айгнер ўзяў для ўзору свайго праекта храм Божага, распрацаваны 30 гадоў таму Кубіцкі. Вось толькі палітычны сэнс імкненняў забудоўшчыкаў быў зусім іншым. Касцёл Божага павінен быў увекавечыць памяць аб патрыятычнай рэформу, ажыццёўленую з мэтай замацавання незалежнасці краіны, а касцёл 1818-1825 гадоў будаваўся ў гонар ўезду ў Варшаву цара Аляксандра I пасля падставы Каралеўства Польскага.
03/03 Кампазіцыйныя і стылістычныя асаблівасці ландшафтнай архітэктуры
Развіццё класіцыстычная архітэктуры першапачаткова кантраляваўся тэарэтычнымі распрацоўкамі і мастацкай практыкай разбіўкі пейзажных паркаў ангельскага тыпу. Гэтая новая, творчая плынь у паркавым мастацтве, зусім не падобная тэорыі класіцызму, а наадварот супрацьстаяла яму, паколькі ў планаванні паркаў прапаноўваліся нерэгулярныя, асіметрычныя сістэмы, якія пераймалі прыродзе, а сістэмы сіметрычныя, якія супярэчылі прыродзе, адсоўваліся. Пейзажны парк павінен быў адпавядаць натуры ва ўсіх яе выдатных нерэгулярных праявах, павінен быць маляўнічым, а не ўпарадкаваны лінейным. Гэта азначае, што саджаць дрэвы трэба было па прамой лініі, але і стрыгчы іх нельга, то нельга было прытрымлівацца узораў класічных паркаў Ленотра, выбітным прыкладам якіх быў парк у Версалі. Але прызнавалася, што чалавек павінен нейкім чынам арганізаваць натуру, што павінна было выяўляцца ў планіроўцы паркаў. Таму пейзажныя (ландшафтныя) паркі дзяліліся на спакойныя, прыгожыя, потым на меланхалічныя - якія прадстаўлялі дзікую, цікавую прыроду, якая выклікала раптоўныя эмоцыі. Лічылася, што паркі павінны планавацца так, каб знаходжанне ў іх выклікала розныя пачуцці - велічы, страху, ці наадварот - годна і пидвищенности. Паркі павінны прикрашуватися абектамі патрыятычнага і гуманітарнага характару, павінны прысвячацца людзям і выбітным падзеям, каб паркі не вылучаліся з іх асяроддзя не трэба было іх агароджваць платамі, а толькі толькі атачаць равамі.
Калі ў архітэктуры эпохі Асветы галоўным матывам стылізацыі былі плыні класіцызму з іх лінейнай ўпарадкаванай сістэмай, то ў паркавым мастацтве мастацкае бачанне звярталася да прыгажосцям прыроднага пейзажу. У планіроўцы парку пераважала пачуццё, а не халодны розум, таму ў задумах праектаў пейзажных паркаў пераважаюць сентыментальныя і дороманськи плыні ў філасофіі, літаратуры і мастацкай культуры.
У тую эпоху сентыменталізм суіснаваў з класіцызму ў творах асобных пісьменнікаў, мастакоў і ў густах мецэнатаў. Адначасова і паралельна універсальна-рацыянальнай плыні развівалася супрацьлеглая ёй і дапаўняльная працягу сентыменталізм, якія звярталіся да прыроды, да пачуццяў, якія ўсхвалялі прастату, пяшчота сельскай ідыліі, супраць панавання халоднага розуму.
Тэматыка і матывы творчасці сентыменталізм зяўляліся ў літаратуры, музыцы, жывапісу, у архітэктурнай кампаноўцы паркаў, дзе, у прыватнасці, гэтыя тэндэнцыі адбіліся ў надпісах і ў сімвалічных назвах. Рацыяналізм і сентыменталізм былі адначасовымі і рознымі адзін ад аднаго ідэйнымі плынямі эпохі Асветы, у прыватнасці іх нельга падзяліць, паколькі яны былі цесна звязаныя паміж сабой, як у розумах людзей, так і ў іх творах. Класіцыстычная палац і пейзажны парк складаюць адно цэлае і іх можна лічыць двума рознымі, выпадкова звязанымі адзін з адным часткамі.
Першая польская кніга, прысвечаная ангельскай паркавым мастацтве, напісаная Аўгустам Мошинским, зявілася ў 1774 годзе. З датаванага 17 студзеня 1774 прысвячэнне кнігі Ставниславу Аўгусту можна меркаваць, што аўтар кнігі пісаў яе з думкай аб Лазенки, калі кароль у 1772 годзе спыніў перабудову Уяздивського замка, пачаў работы па стварэнню Уяздивського звярынца і сваёй летняй рэзідэнцыі. Варта адзначыць, што праца Мошинского вялікі ўплыў на развіццё ландшафтнага паркавага мастацтва ў Польшчы. Няма сумненняў, што аўтар спрабаваў выдаць сваю працу вялікім накладам, таму лічыў яе не толькі выразам приклонення перад каралём і жаданнем прымусіць караля прымяніць новыя прынцыпы праектавання паркаў у Лазенках. У прысвячэнні ён выказаў упэўненасць у тым, што яго дадзеныя аб англійскай паркавае мастацтва дазваляе ўдасканаліць гэтую вобласць чалавечай дзейнасці ў Польшчы.
Праца Мошинского, распрацаваная на аснове французскага выдання 1771 вельмі папулярнай кнігі Томаса Уэтли аб ландшафтныя паркі, выдадзенай у мінулым годзе, важная для нас не толькі таму, што была першым польскім трактатам аб пейзажны парк, але і таму, што аўтар здолеў выкарыстаць англійская тэкст ў польскіх асаблівасцяў і тым самым вылучыць ўзор польскага варыянту ангельскай парку. Мошинский пісаў: "... тыя, хто захоча даць вытанч?/p>