Андрэй Дзмітрыевіч Сахараў
Курсовой проект - История
Другие курсовые по предмету История
які адносіцца да больш позняга перыяду, калі я ўжо быў не толькі знаёмы з Сахаравым, але і меў нейкае стаўленне да іх лёсу, распавяду цалкам характэрную гісторыю.
Я газет наогул ніколі не чытаў, а ўсе навіны пазнаваў ад сяброў, з перадач заходняга радыё або з "рассеянай інфармацыі". І то ў галаву набіваўся кожны смецце.
Так, я ведаў, што гады-амерыканцы ладзяць ў космасе страшную штуку - Стратэгічнай абароннай ініцыятывы, што пагражае гэта ўсім свеце незлічонымі бедамі, і што мы хоць апошнія штаны здымем, але не дапусцім. Увосень 86-га года Гарбачоў сустракаўся з Рэйганам у Рейкъявике і потым па тэлевізары (на фоне таго, хто сядзіць з пахавальным выглядам Шэварнадзэ) распавёў усяму савецкаму народу, як яны з Эдуардам Амвросиевичем гатовыя былі пайсці на якія заўгодна саступкі ў дачыненні да узбраенняў у Еўропе - і тактычных, і стратэгічных, на любыя амаль праверкі, увогуле - амаль на што заўгодна, але сарвалася, таму што Рэйган адмовіўся ў абмен на гэта спыніць распрацоўку СОІ. Інакш кажучы, адмовіўся ўвязаць СОІ ў адзін пакет з праблемай раззбраення.
Выступ Гарбачова вырабіла ўражанне. І не толькі на мяне: на наступны дзень, седзячы ў чарзе ў паліклініцы, я слухаў грымотны аповяд пра гэта выступе аднаго вядомага ў Траецкім крамнага скандаліста. Растлумачваючы свайму некалькі затарможаным таварышу, што такое СОІ, ён гарачыўся: "А вось возьмуць амерыканцы, ды як черкануть па нас прамянём з космасу - і будзь здаровы, нічога не застанецца! Не верыш? Ды ты шануй - пра гэта Леў Талстой яшчэ калі пісаў! Граф, разумееш, а ты не верыш." Гэтая сцэнка з кашай з двух Талстых (абодва - графы, і абодва - Мікалаевічы) была так пацешная, што я нават апісаў увесь эпізод у лісце да Сахаравым. У апошнім лісце, які паслаў ім у Горкі: праз тыдзень ім тэлефанаваў Гарбачоў, а яшчэ праз два тыдні яны ўжо былі ў Маскве.
У студзені 87-га, у першай дэкадзе месяца, А.Д. даў інтэрвю "Литературке": у далейшым яно ў газеце так і не зявілася, але спачатку публікацыя планавалася і праца над узгадненнем тэксту ішла на ўсю моц (гэта інтэрвю, а таксама гісторыя яго зяўлення апублікаваныя ў артыкуле А.П. Мароза ў сб. [3]).
Па маёй просьбе Алена Георгіеўна. дала мне яго пачытаць. Я прачытаў - і жахнуўся: адказы на пытанні з нагоды СОІ гучалі так, быццам Сахараў збіраецца выдаць нас амерыканцам з галавой! Напісана было прыблізна наступнае: "Мая пазіцыя па СОІ адрозніваецца як ад амерыканскай, так і ад савецкай. Я не лічу, што СОІ будзе гэтак эфектыўным сродкам супрацьракетнай абароны, якія надзеі ўскладае на яго амерыканскае кіраўніцтва. З іншага боку, лічачы праблему скарачэння ўзбраенняў прыярытэтнай, я супраць прынцыпу пакета, якога прытрымліваецца савецкая бок. Спачатку трэба скараціць усё, што можна, а па праблеме СОІ садзіцца за стол перамоваў асобна. Больш за тое: калі скарачэнне ўзбраенняў пойдзе паспяхова, неабходнасць у СОІ адпадзе сама сабой".
Нічога сабе! Будзе СОІ эфектыўна ці не будзе - гэта, у рэшце рэшт, усяго толькі асабістае меркаванне Сахарава; амерыканцы, да прыкладу, лічаць, што будзе эфектыўна, раз яго ладзяць. Але астатняе-то: значыць, пакуль мы будзем раззбройвацца, яны там у космасе будуць сабе ўсе майстраваць і пойдуць далёка наперад, мы іх потым і пры вялікім жаданні не дагонім ("а яны прамянём як черкануть!"). Ды і наогул, відаць жа, што мы цалкам даручым сябе на літасць іншага боку: маючы на хаду праграму СОІ, менавіта амерыканцы будуць вырашаць, паспяхова або няўдала ідзе працэс раззбраення; цалкам могуць вырашыць, што няма, недастаткова паспяхова.
Алена Георгіеўна накіравала мяне да А. Д: "Яму цяпер гэта і абмеркаваць асабліва не з кім, ідзі, пагавары з ім". Трасучыся ад хвалявання, я выклаў Андрэю Дзмітрыевічу ўсе гэтыя сумневы. Ён выслухаў мяне, стаў высвятляць, што я ведаю пра СОІ, а высветліўшы ўзровень ведаў, стаў тлумачыць, што СОІ ні ў якім разе нельга разглядаць як наступальная зброя; што ні пра якія промнях, якімі можна "черкануть" па наземных абектах, не можа быць і гаворкі; што нават па касмічным абектах "черкануть" пакуль няма чым - лазеры з ядзернай накачкі і для гэтага не падыходзяць; што пакуль плануюць размяшчаць у космасе гарматы, якія страляюць металічнымі балванкамі. Што нельга, вядома, выключыць верагоднасць зяўлення якіх-небудзь новых адкрыццяў, рассоўваюцца, так бы мовіць, гарызонты магчымага, але пакуль невядомыя нават фізічныя прынцыпы, якія ляжаць у іх аснове. А бо такія адкрыцця могуць зявіцца ў любой вобласці веды, і нас гэта неяк не хвалюе.
Для паўнаты карціны абмеркавалі тую пункт гледжання, што СОІ можа зявіцца свайго роду лакаматывам развіцця ўсёй эканомікі-маса даследаванняў і распрацовак, неабходных для СОІ, прывядзе да стварэння новых тэхналогій. "Не" - сказаў Сахараў-"СОІ - вельмі спецыфічная рэч і быць лакаматывам ўсёй эканомікі ні ў якім разе не можа".
Уся тэма была вычарпаная хвілін за 15-20; пад канец я стаў пераконваць А.Д. знайсці для адказаў у інтэрвю такія фармулёўкі, якія вось гэтак жа, як у гутарцы са мной, тлумачылі б сутнасць справы: "Бо аб СОІ ва ўсіх такое ж, прыблізна, уяўленне, як у мяне. І калі пераканаўчых адказаў не знайсці, на Вас ўсіх сабак павесіць".А.Д., страціўшы цікавасць да вычарпанай тэме, механічна узяў са стала нейкі ангельскі часопіс і стаў яго праглядваць - была ў яго такая здольнасць, размаўляючы - нешта прабягаць вачыма. "Вядома, можа гэта Вас не цікавіць", - узвысіў я голас, маючы на ??ўвазе, што не цікавяць новыя "навешаны ў сабакі" - колькі іх ужо