А. М. Амур-Санана методико-библиографическое пособие

Вид материала

Методико-библиографическое пособие

Содержание Баташев Николай Иванович

Подобный материал:

• Алфавитное библиографическое пособие библиографическое пособие, в котором библиографические, 279.28kb.
• Алфавитное библиографическое пособие библиографическое пособие, в котором библиографические, 279.63kb.
• Алфавитное библиографическое пособие библиографическое пособие, в котором библиогра­фические, 349.74kb.
• 01. Библиографическое обслуживание: понятие характеристика основных видов Библиографическое, 700.21kb.
• Указатель литературы, 1790.93kb.
• Уважаемые читатели!, 2082.27kb.
• Тема. Внешняя политика России в XVII, 104.55kb.
• «Путеводитель по тематическим электронным ресурсам Интернет», 102.48kb.
• Краснодарская краевая универсальная научная библиотека им., 292.03kb.
• Библиографический указатель библиографическое пособие значительного объема со сложной, 117.07kb.

Баташев Николай Иванович

(1915-1997 љљ.)

Николай Иванович Баташев 1915-ч җилд май сарин 6 Әәдрхнд төрҗ һарсмн. Ик бичкнәсн авн эврә күч-көлсәрн теҗәлән өдмгән олҗ авдг бәәсмн. Эднә өрк-бүлн Лаганьд гер бәрҗ бәәцхәв. 4-гч класс төгсәчкәд, Николай эцкләһән хамдан көдлдг болв. 15 настадан комсомолын зергләнд орв. Ах үүрмүдиннь һардврт йовҗ комсомольцнр олна бәәдл-җирһлин керг үүлдврмүдт шунмһаһар орлцв. 1937-ч җилд Николай Улан Әәрмин цергт мордв. Дигтә әәрмд йовсн цагтнь дән эклв. 1942-ч җилин август сарас авн 128-ч армейск минометн полкин ханьд дәәллдсмн. 1942-1943-ч җилмүдин эргцд минометчикмүд Сталинградын өөр хортнг дәәлсмн.

1943-ч җилин зуунар Курск дуһу деер фашистнрлә ноолдсмн. Эн полк Улан Тугин орденәр ачлгдсмн. Эннь хамгин өөдән ачлвр бәәсмн, кесг салдсмуд правительственн ачлврмудар бас ачлгдсмн. Белгород балһсна өөр болсн дәәллдәнд сержант Баташевин һардҗ йовсн әңг хортна цергиг уга кесмн. Эн дәәллдәнд диилвр бәрсн төләднь «Зөрмгин төлә» гидг медаляр Баташевиг ачлсмн. Полкин командир эн ачлвриг Николай Иванович Баташевд бәрүлҗ өгсн цагтан иигҗ келсмн: «Энтн Тана сүл ачлвр биш, дәкәд чигн иим чинртә ачлвр Танд зүүгдх гиҗ иткҗәнәв». Тиигҗ келсн командир эндүрсн уга гих кергтә.

1943 җилин сентябрь сарин чилгчәр Украинә зүн талкинь Улан Әәрм сулдхсна хөөн Днепр һолур темцҗ һарад, һолын барун амн деер бәәсн плацдармсиг булаҗ авад, немшнриг эндәс көөсмн. Дигтә эн өдрмүдәс авн 128-ч Краснознаменн армейск минометн полкин цергә тууҗднь дәкәд чигн шин зөрмг йовдлмуд немгдв. Тер зөрмг йовдлмудын негинь ах сержант Николай Иванович Баташев һарһҗ, тууҗд мөңкрҗ нерән дуудлсмн.

«Октябрь сарин зурһанд сө Днепр Тетерев хоорнд немшнр хойр пехотн дивизьтә, танкудта болн артиллерийтә бултҗ, өрүһәрнь дәврлһ кесмн. Горностайполь селәнә өөр шидр ик дәәлдән болв. Олн зер-зевтә немшнр мана цергчнриг өмнәс күчтә дәврлһ кесмн. Болв хортна өмнәс 128-ч армейск минометн полк дәврәд немшнрлә дәәлдв. Болв хортна күчнь невчк ик болад, энд ик дәәллдән эклв. Йир күнд, чинвртә бәәдл тогтв. Тиигхлә зәрм стрелков болн минометн подразделеньсиг өмн бийд үлдәһәд, зәрминь ардакшан һарһх шиидвр командовань тер цагт авсмн. Минометн әңгиг һардҗасн ах сержант Баташевд өмн бийд үлдәд, цааранднь дәәллдә кех заквр өггдсмн.

Энүнә тускар Николай Иванович Баташев иигҗ келсн билә:

- Невчкн зуур дәәлдән зогссна хөөн дивизин командирин связной мадн тал гүүҗ ирв. Әмсхл авчкад, тер маднд келҗәнә: « Нанд комдив иим заквр өгв: «Баташевур гү, бичә ардакшан цухртн, көвүдтәһән яһад болвчн немшнриг зогсаҗ үзтн гиҗ кел. Дәкәд даалһвриг Та күцәҗ чадхит гиҗ иткҗәхән медүлв».

Тиим цәәлһвр авсн ах сержант эврәннь әңгтәһән немшнрлә сөрҗ дәәллдәд, эдниг өмәрән тәвсн уга. Эн дәәллдәнд Баташевиг хойр дәкҗ шавтав, болв тер бийнь Николай Иванович Баташев БТР зер-зевиг һартан авад, немшнрин өмнәс хав. Тиигәд ах сержант Б,,аташев цергә даалһвран күцәв. Тер дәәллдәнд Баташевд Советск Союзин Геройин өөдән нерн зүүлһгдсмн.

Геройин нер зүүлһгдсн зәңгиг Николай Иванович Баташев госпитальд соңсв. Тер дәәллдәнд күндәр шавтад, тер дарунь цергә госпитальд энүг орулсмн. Зөрмг дәәчин өминь харсч авлһна төлә эмчнр цуг арһ-чидлән олзлсмн. Эмчнрин шишлң комиссин шиидврәр энүг дәкҗ фронтд йовулшгоһар седҗәсмн. Болв эдгснәннь хөөн Николай Иванович эмчнриг сурад бәәҗ дәкн фронтур йовв. 51-ч Әәрмин 417-ч стрелков дивизин ханьд церглҗ, Крымиг хортнас сулдхлһнд орлцсмн. Севастополь балһсиг фашистнрәс сулдхлһна дәәллдәнд зөрмг кевәр бәрлдсн Баташевиг Зөрмгин 3-ч девсңгин орденәр ачлсмн. Тиим кевәр хальмг теегин үрн Н. И. Баташев Украинә һазрт зөрмг кевәр фашистнрлә дәәлдҗ йовсмн.

Дәәнә хөөн Николай Иванович Баташев Киев балһснд бәәҗ көдлҗ йовла.