Методика обучения геометрии в основной школе с использованием фузионистского подхода 13. 00. 02 Теория и методика обучения и воспитания (математика)

Вид материала

Автореферат

Содержание Список работ, опубликованных Тақырыптың өзектілігі Зерттеудің мақсаты Зерттеу обьектісі Зерттеу болжамы Зерттеу міндеттері Зерттеу әдістері Практикалық құндылығы The research results

Подобный материал:

• Методика обучения решению математических задач учащихся основной школы в условиях дифференциации, 489.79kb.
• Методика дифференцированного обучения решению математических задач с использованием, 253.93kb.
• Вестник Калужского университета 200, 154.13kb.
• Программа-минимум кандидатского экзамена по специальности 13. 00. 02 «Теория и методика, 223.63kb.
• Программа-минимум кандидатского экзамена по специальности 13. 00. 02 «Теория и методика, 223.55kb.
• Программа вступительного экзамена в аспирантуру по курсу теория и методика обучения, 45.44kb.
• Взаимосвязанное обогащение синонимической лексикой родной и русской речи учащихся VI-VII, 389.12kb.
• Методика обучения студентов педагогических вузов будущих учителей математики интегральному, 295.38kb.
• Методика обучения профессионально ориентированному устному общению студентов бакалавриата, 955.93kb.
• Программа-минимум кандидатского экзамена по специальности 13. 00. 08 «Теория и методика, 336.94kb.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ


В ходе теоретико-экспериментального исследования проблемы были получены следующие основные результаты:

1. Выработаны психолого-педагогические условия формирования и развития пространственных представлений учащихся 7-9 классов. Установлено, что развитие пространственных представлений и пространственного воображения учащихся 7-9 классов имеет большое значение не только для успешного усвоения планиметрии, но и для гармонического развития личности, подготовки к успешному усвоению курса стереометрии. Выявлено, что учет возрастных особенностей учащихся подросткового возраста позволяет повысить уровень усвоения курса планиметрии за счет привлечения планиметрических задач на стереометрических объектах.

2. Сформулированы основные требования к внедрению элементов фузионизма в курс геометрии основной школы. При этом наиболее приемлемым является косвенное изучение стереометрических объектов (частичный фузионизм), включая комплекс задач стереометрического характера в действующие учебные пособия для 7-9 классов.

3. Результаты проведенного исследования показали, что фузионистский подход может быть реализован, если при усвоении планиметрической теории включать задачи на стереометрических объектах, направленные на закрепление знаний планиметрии. Установлено, что преемственность между начальными классами, 5- 6 и 7-9 классами средней школой обеспечивается содержанием и методикой использования задач на стереометрических объектах. Выявлены критерии отбора задач стереометрического характера для реализации элементов фузионизма. На основе этих критериев разработана классификация задач стереометрического характера.

4. Разработана методика обучения геометрии в основной школе с использованием фузионистского подхода посредством включения задач стереометрического характера в учебный процесс. Сформулированы условия включения этих задач в учебный процесс с учетом их соответствия логической структуре курса планиметрии.

5. Экспериментальная проверка проблемы исследования подтвердила справедливость исходных методических идей и доказала эффективность дидактических средств. Реализованные в исследовании методы математической обработки, полученных в эксперименте данных, дают положительную оценку предложенной методики и подтверждают достоверность выдвинутой гипотезы.


СПИСОК РАБОТ, ОПУБЛИКОВАННЫХ

ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ


1. Об одном походе к школьному курсу математики // Материалы региональной научно-практической конференции «Гуманитарная школа: поиски и проблемы». – Петропавловск, 1993. – С. 84-85 (в соавторстве с Лопатковым М. Г.)

2. Практическая математика в современном школьном образовании // Материалы всероссийской научно-практической конференции «Преподавание математики в современной школе». – Саранск, 1993. – С. 75. (в соавторстве с Лопатковым М. Г.)

3. Новый подход к школьному математическому образованию (математика в 5 – 9 классах) // Материалы международной научно-практической конференции «I Сибирские методические чтения». – Омск, 1995. – С. 5 – 9.

4. Изучение элементов стереометрии в 7 – 9 классах // Материалы международной научно-практической конференции «Качество школьного образования: состояние, тенденции и перспективы». – Алматы, 2000. – С. 87-88.

5. О содержании курса высшей математики для изучающих компьютерные науки // Материалы международной научно-практической конференции «Национальные системы высшего образования в условиях глобализации». – Петропавловск, 2001. – С. 177 – 180.

6. Об одном подходе к преподаванию геометрии студентам направления «Информационные технологии» // Материалы международной заочной научно-практической конференции «Инновации в управлении и образовании: технико-технологические и методические аспекты». – Тула, 2008. – С. 198-203.

7. Курс лекций по высшей математике для специальностей «Информатика» и «информационные системы», часть III. Учебно-методическое пособие. - Петропавловск, СКГУ им. Козыбаева, 2009г. – 154с.

8. Использование элементов стереометрии при обучении геометрии в 7-9 классах основной школы // Материалы международной научно-практической конференции «Актуальные вопросы создания современного учебника и учебного книгоиздания в новой информационно-коммуникационной среде». – Алматы, 2010. – С. 167-169.

9. Элементы стереометрии в систематическом курсе геометрии в 7-м классе основной школы // «Хабарши – Вестник» КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки». – Алматы, 2010. - №2 (26), - С.26-28.

10. О задачах планиметрии в стереометрической среде// «Бiлiм – Образование». – Алматы, 2010. - №2(50). – С.116-118.

11. Выход в пространство на уроках геометрии // «Қазақстан кәсіпкері - Профессионал Казахстана»/ - Алматы 2010. - №5 (84). – С.13-15 (в соавторстве с Пустоваловой Н. И.).

12. Использование фузионистского подхода при изучении темы «Векторы» в курсе геометрии основной школы //«Қазақстан кәсіпкері - Профессионал Казахстана»/ - Алматы 2010. - №11 (90). – С. 17-19 (в соавторстве с Пустоваловой Н. И.).

13. Геометрия. Пробный учебник для 8 классов 12-летних школ. – Алматы: «Мектеп», 2010 – 247с. (в соавторстве с Хабаровой Г. Г.).

14. Сборник задач планиметрии в стереометрической среде. Учебно-методическое посбие. – Петропавловск, АО «Полиграфия», 2010. – 56с.


ТҮЙІН


Рабинович Борис Владимировичтің


Фузионистік тәсілді қолданып негізгі мектепте геометрияны оқыту әдістемесі


13.00.02 – Оқыту және тәрбиелеу теориясы мен әдістемесі (математика)


Тақырыптың өзектілігі оқушыларды планиметрия курсын оқытудағы оқу үрдісінде, кеңістіктік ойлауды дамытуға бағытталған фузионистік тәсілді қолдану қажеттілігі мен психология-педагогикалық және әдістемелік әдебиеттердегі осы жолды арнайы құралдардың көмегімен енгізудің ғылыми-әдістемелік құрылымының жеткіліксіздігінің арасындағы қайшылықты шешу болып отыр.

Зерттеудің мақсаты: мазмұны құрамы кеңістіктік ойлауға бағытталған, арнайы жасалған есептер кешенін негізгі мектепте фузионистік тәсілді қолдану арқылы геометрияны оқытудың ғылыми-негізделген әдістемесін жасау және оның тиімділігін тәжірибе жүзінде тексеру.

Зерттеу обьектісі: негізгі мектепте геометрияны оқыту үрдісі.

Зерттеу пәні: негізгі мектепте фузионистік тәсілді қолдану арқылы геометрияны оқыту әдістемесі.

Зерттеу болжамы: егер үрдіс фузионистік тәсіл негізінде кеңістіктік ойлауды дамытуға бағытталған оқу үрдісіне арнайы жасалған есептер кешенін енгізу арқылы іске асырылса, онда негізгі мектепте геометрияны оқыту үрдісі тиімдірек болады, өйткені бізді қоршаған нақты обьектілердің қасиеттері мен планиметриялық фигуралардың қасиеттерінің арасындағы байланысты сезінуге мүмкіндік бере отыра, берілген есептерді шешу барысында оқушыларда кеңістіктегі фигуралардың бейнелері және осы бейнелерді қолданудың алғашқы дағдылары қалыптасады.

Зерттеу міндеттері:

1. Мектепте геометрияны оқытудың әртүрлі тәсілдерін оқып білу, әрі олардың ерекшеліктерін табу.
   
2. Негізгі мектептегі геометрия курсындағы фузионистік тәсілдің ролін ашып көрсету.
   
3. 7-9 сыныптардың геометрия сабақтарында оқыту үрдісіне енгізу үшін кеңістіктік ойлауды дамытуға бағытталған есептер кешенін жасау.
   
4. Мазмұны, құрамы жасақталған есептер кешені болатын, негізгі мектепте геометрияны оқыту барысында фузионистік тәсілді жүзеге асыру әдістемесін жасау.
   
5. Негізгі мектепте геометрияны оқыту барысында фузионистік тәсілді іске асыру үшін жасалған әдістеменің педагогикалық тиімділігін тәжірибе жүзінде тексеру және бағалау.
   

Зерттеу әдістері: теориялық; социопедагогикалық; эмпиристік; диагностикалық; эксперименталдық; дескриптивтік; тәжірибе нәтижелерін өңдеу.

Ғылыми жаңалығы және теориялық құндылығы: зерттеуде алғаш рет 7-9 сынып оқушыларына геометрияны оқыту мәселесі фузионистік тәсіл негізінде, оқу үрдісіне кеңістіктік ойлауды дамытуға бағытталған және жеткіншектердің жас ерекшеліктерін ескеретін арнайы есептер кешенін енгізу арқылы шешілді және оның оқу үрдісіне енгізілу әдістемесі жасалды.

Практикалық құндылығы: зерттеуде мазмұнды компоненті оқушылардың теориялық білімі мен практикалық қабілетінің байланысын қамтамасыз ететіндей, кеңістіктік ойлауды дамытуға бағытталған стереометриялық ортадағы планиметрия есептерінің, негізгі мектепте геометрияны оқыту әдістемесінің арнайы кешенінің фузионистік тәсіл негізінде жасалуы.

Қорғауға шығарылады:

1. Геометрияны оқытудағы фузионистік тәсілдің ролі мен орнын теориялық негіздеу және оны негізгі мектепте планиметрия курсын оқыту барысында оқушылардың кеңістіктік ойлауын дамыту мәселесін шешу мақсатымен оқу үрдісіне енгізу қажеттілігі.
   
2. Планиметрияны оқыту барысында жазық геометриялық фигуралар кеңістіктік обьектілерінің элементтері ретінде қарастырылатын есептер кешенін енгізу арқылы, фузионистік негізде 7-9 сынып оқушыларына геометрияны оқытуды әдістемелік қамтамасыз ету.
   
3. Мазмұндық компонентіне жасалған есептер кешенінің енгізілуімен фузионистік тәсілді қолдану арқылы негізгі мектепте геометрияны оқыту әдістемесін іске асыру тиімділігінің эксперименттік тексеру нәтижелері.
   

SUMMARY


Boris Vladimirovich Rabinovich


Methodology of teaching geometry at secondary school with the use of fusion approach


13.00.02 –Theory and methodology of training and education (Mathematics)


The topicality of the research is predetermined by the existing contradiction between the necessity of using the fusion approach to teaching Plane Geometry to the secondary school students and the insufficiency of the methodological basis, as well as the lack of information on the methods of adopting this approach through a series of special means aimed at the development of spatial reasoning.

The research objective is to elaborate a series of theoretically substantiated methods of teaching Geometry to secondary school students based on fusion approach, the main component of which is a special complex of mathematical problems aimed at the development of spatial reasoning. The objective also includes the empirical verification of the efficiency of the series.

The object of the given research is the process of teaching Geometry at secondary schools.

The subject is the methods of teaching Geometry to secondary school students with the use of fusion approach.

The research hypothesis consists in the supposition that the process of teaching Geometry to secondary school students will be more effective if it is carried out on the basis of fusion approach through the adoption a special complex of mathematical problems aimed at the development of spatial reasoning. While solving such problems, school students form mental images of space figures and acquire basic skills of processing these images, which allows realizing the connection between the characteristic qualities of real objects surrounding us and plane geometrical figures.

The aims of the research are as follows:

1. To study various approaches to teaching Geometry at secondary school in order to point out their characteristic features.

2. To shed light on the role of fusion approach in the course of Geometry at secondary school.

3. To explore the methodological peculiarities of implementing fusion approach in the framework of teaching Geometry to the secondary school students of the 7-9^th forms.

4. To design a system of methods and ways used for implementing fusion approach into the process of teaching Geometry at the secondary level which will include a complex of specially elaborated mathematical problems.

5. To experimentally check and assess the educational efficiency of the system of methods which has been elaborated on the basis of fusion approach to teaching a secondary school course of Geometry.

The research methods include: theoretical, sociopedagogical, empirical, diagnostic, experimental, descriptive methods as well as the method of processing the results of the experiment.

The novelty value and the theoretical value of the research lie in the fact that the problem of teaching Geometry to the school students of the 7-9th forms on the basis of fusion approach has been solved by means of implementing a special complex of mathematical problems which are aimed at the development of spatial reasoning and adequate to the age-bound peculiarities of teenagers. The category set has been defined more precisely. The possibility of using fusion approach to teaching Geometry to the secondary school students of the 7-9^th forms has been theoretically substantiated. The criteria of selecting stereometric problems for the needs of teaching Plane Geometry have been defined. A complex of mathematical problems aimed at the development of spatial reasoning of the teenagers and some methods of its implementation into the educational process have been elaborated.

The practical value is predetermined by creating a system of methods on the basis of fusion approach which is used for teaching Geometry to the school students of the 7-9^th forms. The main component of this system of methods is a special complex of mathematical problems aimed at the development of spatial reasoning as well as the establishment of the connection between the theoretical knowledge and practical skills.

The research results are as follows:

1. The theoretical substantiation of the role and place which fusion approach takes in teaching Geometry, as well as the necessity of its implementation into the educational process at the secondary level in order to solve the problem of developing spatial reasoning of students at the lessons of Plane Geometry.

2. Supplying the process of teaching Geometry to the secondary school students of the 7-9^th forms with the methods which can be effectively used while teaching Plane Geometry on the fusion basis. It is realized in a complex of mathematical problems which deal with plane figures serving as elements of space figures.

3. The results of the experimental verification carried out in order to prove the efficiency of the methods which are used to teach Geometry to secondary school students within the framework of fusion approach and which include a specially designed complex of mathematical problems.