Тэатральнае мастацтва СЮ СССР у гады НЭПа
Информация - История
Другие материалы по предмету История
?з тэатралiзацыi" прывёСЮ да таго, што СЮ 1920 годзе СЮ вядзеннi Наркамасветы аказалася СЮжо 1547 тэатраСЮ i студый. Па дадзеных Палiтычнага СЮпраСЮлення (Пурал), у Чырвонай армii было тады ж 1800 клубаСЮ, у iх - 1210 прафесiйных тэатраСЮ i 911 драматычных гурткоСЮ, а сялянскiх тэатраСЮ было 3 000. У 1920 годзе бюджэтныя сродкi, што накiроСЮваюцца на тэатр, складалi 10% (!) Ад агульнага бюджэту краiны. Дзяржава, ужо часткова якiя СЮзялi на сябе функцыi прадзюсара, яшчэ кiравалася ня карысьлiвымi, а рамантычнымi мэтамi "акультурвання" краiны. Аднак абвал эканомiкi зрабiСЮ задачу фiнансавання мастацтва для бальшавiкоСЮ невыканальнай.
Выжываць культуры СЮ гады сацыяльных пераменаСЮ заСЮсёды цяжка. Разруха сацыяльная i эканамiчная прыводзiла да таго, што людзям было проста не да тэатраСЮ. Новая СЮлада лёгка i хутка распраСЮлялiся са сваiмi ворагамi цi з тымi, хто ёй мог толькi здацца такiмi, не СЮпiсваюцца СЮ яе новую iдэалогiю. Многiя дзеячы культуры, сярод якiх кампазiтары, пiсьменнiкi, артысты, вакалiсты - зехалi з краiны, ператварыСЮшыся СЮ эмiгрантаСЮ. Але зязджалi таксама i гледачы - руская iнтэлiгенцыя.
Тым не менш, тэатр шукаСЮ шляху выжывання СЮ новых умовах. Дапамаглi гады НЭПа. Рускае мастацтва стала патроху адраджацца - але СЮ новых умовах. Зухавата гады НЭПа СЮпершыню СЮ Расii вывелi з задворкаСЮ самыя нiзкiя пласты грамадства - новыя "гаспадары жыцця", дробныя прыватныя гандляры i рамеснiкi, былi часам непiсьменныя, да высокiх сфер музычных i драматычных выкананняСЮ яны не маглi падняцца, iх доляй былi рэстаранныя кабарэ, дзе яны лёгка пакiдалi свае СЮпершыню заробленыя "мiльёны", а пад мастацтвам разумелi вясёлыя лёгкiя песнi, многiя з якiх былi адкрыта пайшлi, але сярод якiх да нашых дзён захавалiся безумоСЮна таленавiтыя "Бублички", "ЛiмончыкаСЮ", "Мурка" (аСЮтар вершаСЮ ЯкаСЮ ядаСЮ) . Гэта быСЮ час росквiту тэатраСЮ-кабарэ.
Аднак i драматычныя тэатры, прыцягваючы навапаказаных "бiзнэсмэнаСЮ" (тады гэтага слова яшчэ не было, але нарадзiлася слова "нэпман") у глядзельныя залы, шукалi для пастаноСЮкi песы лёгкiх жанраСЮ: казкi i вадэвiлi - так на iэне нядаСЮна тады зявiлася студыi Вахтангава нарадзiСЮся сталы несмяротным спектакль па казцы Гоцы "Прынцэса Турандот", за лёгкiм жанрам якога хавалася вострая сацыяльная сатыра. Але падобныя спектаклi былi, мабыць, выключэннем. У асноСЮным новыя савецкiя песы былi Пракламацыяй i лозунгамi новай улады, звычайна прапагандуючы i фальсiфiкуючы гiстарычныя сюжэты, адводзячы гледачоСЮ ад сурёзных сацыяльных разважанняСЮ.
ЗяСЮлялiся новыя тэатры з новымi iэнiчнымi эстэтыка - напрыклад, на Арбаце СЮ 1920 годзе сваю тэатральную студыю Мастфор адкрыСЮ Мiкалай Фореггер - менавiта там рабiлi першыя iэнiчныя крокi Сяргей Эйзенштэйн, Сяргей Юткевич, Сяргей ГерасiмаСЮ, Тамара Макарава, Барыс Барнет, Уладзiмiр Мас i яшчэ вельмi многiя будучыя выбiтныя дзеячы савецкага мастацтва.
Тады ж паСЮстала тэатральнае рух "Сiняя блуза". У той жа час працягвалi працу былыя прыватныя нацыяналiзаваныя МХТ, Камерны тэатр, Опера Зiмiна, былыя iмператарскiя i таксама нацыяналiзаваныя Вялiкi i Малы тэатры.
Пасля некаторага перапынку працягнуСЮ СЮ новых савецкiх умовах сваю працу адзiны СЮ свеце Тэатр звяроСЮ дрэсiроСЮшчыка i навукоСЮца-прыродазнаСЮца Уладзiмiра Леанiдавiча Дурова. Дуров i яго сямi дазвалялася нават яшчэ нейкi час жыць у былым яго, але нацыяналiзаваных памяшканнi тэатра, якое спачатку было СЮ першую чаргу домам вядомага дрэсiроСЮшчыка.
З 20-х гг. пачынае выступу з лялькамi былы мхатовец тэатра Немiровiча-Данчанкi Сяргей Уладзiмiравiч УзораСЮ.
Для 1920-х гг. характэрная барацьба тэатральных кiрункаСЮ, за кожным з якiх стаялi буйныя мастацкiя дасягненнi. Узначальваючы "левы фронт" мастацтва, Меерхольд высунуСЮ праграму "Тэатральнага Кастрычнiка". iэнiчнае выраз гэтыя iдэi атрымалi СЮ дзейнаii Тэатра РСФСР 1-га, заснаванага i якi СЮзначальвае Мейерхольда. Гэты тэатр ставiСЮ не толькi новыя песы, спектаклi-мiтынгi ("Свiтанкi" Э. Верхарна, 1920), але i iмкнуСЮся насыцiць актуальна-палiтычнымi, у тым лiку i острозлободневными, тэмамi творы класiчнай драматургii. У спектаклях выкарыстоСЮвалiся разнастайныя выразныя сродкi, прыёмы iэнiчнай умоСЮнаii, гратэску i экiэнтрыкi. Часта дзеянне пераносiлася СЮ глядзельную залу, магло дапаСЮняцца кiнакадр на заднiку iэны: Меерхольд БыСЮ працiСЮнiкам традыцыйнай "iэны-скрынкi".
Да сярэдзiны 20-х гадоСЮ адносiцца зяСЮленне савецкай драматургii, якая аказала вялiкi СЮплыСЮ на развiццё тэатральнага мастацтва. Найбуйнейшымi падзеямi тэатральных сезонаСЮ 1925-27 гг. сталi "Шторм" В. Бiл-БелацаркоСЮскi СЮ тэатры iм. МГСПС, "Каханне яравая" К. Тренева у Малым тэатры, "Разлом" Б. ЛаСЮранёва СЮ тэатры iм. Я. Вахтангава i СЮ Вялiкiм драматычным тэатры, "Бронецягнiк 14-69" В. РЖванова ва Мхате. Трывалае меiа СЮ рэпертуары тэатраСЮ займала класiка. Спробы яе новага чытання рабiлiся як акадэмiчнымi тэатрамi ("Гарачае сэрца" А. АстроСЮскага ва Мхате), так i "левымi" ("Лес" А. АстроСЮскага i "Рэвiзор" М. Гогаля СЮ тэатры iм. В. Мейерхольда).
У адрозненне ад яго, А.Я. ТаiраСЮ адстойваСЮ магчымаii сучасных пастановак выключна на тэатральнай iэне. Чужы палiтызацыi мастацтва, рэжысёр дамогся поспеху як у стварэннi трагiчнага спектакля, прабiСЮшыся праз песу Расiна да асноСЮ антычнага мiфа ("Фёдар", 1922), так i СЮ арлекинаде ("Жирофле-Жирофля" Ш. Лекока, 1922). ТаiраСЮ iмкнуСЮся да "сiнтэтычным тэатру", iмкнучыся абяднаць усе элементы iэнiчнага